장음표시 사용
51쪽
POLYCLETI MOR MAnes sint diabrosis, anastomosis & diapedes 1s: item
consensus generis similitudine,operis societate,VasO-rum comunione: sic foetus alligatur cotyledone Vmbilico, cotyledon utero, uterus venis epigasti ij, Venae
epigasti ij mammiliaribus, mammiliares rursus papillis,ὸ quibus infans recens natus lac prolectat.
Excretorum quantitas aut est moderata aut immoderata , cuius rei proponitur menstruum in exemplum. Menstruum igitur aut moderate excernitur aut . retinetur : excernitur ante conceptionem purgationis gratia, post conceptionem non tant: excernitur,
quam in aliam naturam se transfert, dum primo in typosta embryi feminei per xxxv. masculei per XXXXV. dies se trans rmat, reliquum tempus in alimentum. Ante conceptionem fluxus & copia sunt spectanda: fluxus periodicus menstruorum est xxviiij. paroxis mus mulierosissimis vij. mediocribus v. viraginibus iij. dierum: copia ad heminas duas atticas, id est, ad libras ij. fere per crurales ad ceruicem uteri excernitur. Retinentur autem pro masculo, auctore Hippocrate,
sanguinis librae xxij.pro semella Σxx. per cotyledones in foetus unbilicum transfus, , cuius rei sidem faciet, qui lancibus infante recens natu cum aquis & lochiis
appendet. Immoderata excretio aut est diminuta, de prauata,aut abolita: diminuitur venarum angustia &obstructione, item sanguinis crassitie & frigore: deprauatur e modo fluendi &tempore: e modo , quia guttatim Vel ρ οῖι, ab hoc cach exta, hydrops, para' lysis, e tempore, quia citius vel tardius praefinita periodo:aboletur aut ad tempus aut ad speciem morbi, ad tempus, si tres ad minus aut sex longius menses
52쪽
menstrua defecerint, ad speciem morbi, si menstrua utero hqreant, fit febris, phlegmone, erysipelas,scyr rhius. Si transferantur in capiti mania & apoplexia si in thorace pleuritis,peripneumonia,phthisis, angina: in
crura, pedes,&coxas emphys ema: inhabitum,ana sarca.Idem iudicium esto de haemorrhoidibus. Causa maxime omnium essicientes tam multiplicis haemorrhagiae, de qua stiperius, sunt spiritus naturales, indeplethora a suppressis mensibus, higmorrhoidibus,mebri mutilatione, iecoris imbecillitate , renum reten'tia, Valserum amplitudine, calculi attritu. Fim sue usus ad salutem aut ad mortem. De Remediis. Cap. IX. REMEDIOR vM legitima administratio therapeutice nominatur uius partes sunt scopi & instrumenta. Scopus autem perficitur contrariorum usii in morbis,& similium in sanitate. Contrariorum usii tollitur causa morbifica, similium vero sanitas conseruatur, Vnde non immerito FHippocrates definiuit medicinam ablationem &adieetionem ad therapeuticen prospiciens. Ablatio fit remotione causis euidentis &edii istione cauta abditae:remouetur autem causi evidens abstinentia & cautione: abstinentia est aeris pestilenti cibi cocochymi,aquarum corruptarum, semni &vigiliarum immodicarum, oth & laboris immodici,
excretorum,retetorum, &perturbationum in modo peccantium. Cautio vero esst in occursu fortuitorum, telorum,feraru,ruinς,pr cipitij,Veneni.E ducitur cau
sa abdita antecedens phlebotomia inplethora, pus
gatione in cacochymia: causa vero abdita coniunctripartis corroboratione, quae intemperiem aut corru-
53쪽
38 POLYCLEΤΙ NORMAptionem aut aliud huiusino dissenserit. Adiectio fit ad mouendo causas sanitatis effectrices aera bonum,ali . mentum eupeplum,aut euchymum &caeteras res nonaturales usu&experientia comprobatas, ad quam rem comparandam non mutilis erit naturae idoneo- rum electio. Item inducendo pro plethora humorum mediocritatem,pro cacochymia eorumdem bonitatem,in parte temperiem,in toto sanitatem. Haec
de scopis in genere. 'rumenta autem sunt triplicia dieta, dilaurgia
es medicamentum: dieta rursin triplex φαυλη,υπηφάυλη, Φάυλὴ es: quaelibet facilis ac vulgaris nec magni nego iij dleta,simplex, susci ue deque habita, quae modo salsis vel inspidis, modo asiis vel elixis utitur:
aut cum modo saturi aut semifaturi e mensa aut ad . mensam recedimus aut nos recipimus. Υ' φαυλγ siue media inter accuratam &vulgarem, qua ptisana, oleribus,piscibus, cucurbitula ,& obsoniis liquidis constat, non valida natura sed vulgaris, attamen cum delectu, ut si tantum bis in die cibum capiamus, si semisaturi demensa discedamus. Aκε βῆς seu d betur acutis , cuius triplex est genus: primum, tenuis simpliciter, quae debetur illis morbis qui in decimum quartum diem, vel etiam illis,qui ad quadragesimum C testam ωmos; appellati, excurrulat, ptisana his integra dicata est. Secundum genus, magis tenuis, praescribitur illis, qui septimo die suam ab luunt historiam. Haec utitur mesicrato, Oximetite & succo ptisanae.Teptium genus, exquisite tenuis,debetur his morbis, quiquarto die finiuntur, & quibus omnino abstinendum est a quocunque cibo & potu. Alterum therapeutices
54쪽
AD H I P p. M E T H O D V M 3' ' hastrumentum versatur m manuum Operatione , quae modo disiunctas partes contra conuenientem Naturaestatum adducit, modo coniunctas diuidit, modo res noxias in corpus immisias aut genitas extrali it. Postremum medicamentum est simplex aut compositum: ad simplex pertinent, quaecunque in hac elementari regione continentur: ad compositum, quaecunque
chymia &pharmacia perficiuntur, quibus postremis
supersedeo ne in immensum crescat oratio. De agethodo Hippocratica Cap. X.
ARIs ΤΟΤ ELEs septimoTopicorum, post Plato nem in Sophis a, scribit,inum esse e principiis humanae sapientiae rerum dissmilium similitudines &smi lium dissimilitudines cognoscere: cognoscuntur aUtem arte &M bdodiitributiva, quam rursus ipse Plato in Philebo scripsit esse donum Deorum , unicum Promethei lucidissimo ignem terra demisitim. Vnde cum tres sint praec ua rationisanstruimenta de finitio, diuisio & syllogis nis, his omnibus antecelle re diuisione non est dubium , sine ea etenim nec genus nec differentia statim, quibus pus est ad desini
tionem moralem, in mentem Veniunt: neque etiam
materia & forma,p er quas physici res naturales definitire solent. Cum autem propositiones: qu*rum stru ctura costat syllogisnus, siritali jπανὶος, nec aliunae cognosti possint post simplicem. rerum apprehensionem,quam diuisione singularum a con
suso genere,ut aliquid certi,similia similibus, dissimi lia dissimilibuς & similia dissimilibus comparando,
coniungendo & separando concludamus. Pari ratio
ne neque Methodus sine distributione constare po-
55쪽
est siue per feramur a genere ad species,aspeciebus ad res singulas, aut a toto ad partes, a partibus ad elemeta caeteraque sensibus abstrusiora, siue rursus per αναβασιν ascendamus a rebus singulis ad species, aspeciebus ad genus, siue ab elementis ad partes,a partibus ad totu. Vt auto ista exemplo illustretur,sit nobis
proposita ea animi perturbatio, qua iram ex simplici
eius apprehesione vocamus, velimusque ea definire: primo, genere Opus est aut materia: secundo,differen tia aut forma,quq non aliunde petutu quam1 ex quarto ordine qualitatum, cuius sane sunt perturbationes animi,dicemusque iram esse perturbationem animi: at quia plures sunt perturbationes animi, propriam
irae distinguemus ab alijs, si adda s cum libidine
ulciscedi. Similique modo medicus oco pro materia,& conteio pro forma, iram definiet, si dixerit eam esse in corde sanguinis effervescetitiaris, quae definitio parum recedit ab ea,quq de febre solet efferri synocho appellata, nisi quod ira furor breuis est , facile spiritus incendens, unde Themera,ab ephemera synochos, a synocho laectica r causarii & morboria metaptosin.
Pari ratione si effatu illud,ira debet parere rationi,veli mus ex praeceptis moralibus concludere,a distributio. ne appetitu inveniemus medium: nam cum sint duo appetituum summa genere rationale & brutale ex utroque composito hanc eruemus propoli tionem:
omnis appetitus brutatis debet parere rationali; ira est appetitus brutatis, ergo ira debet parere rationi. Rursus si effatum illud ,ira est effectrix morborii, velimus ex praeceptis physicis concludere,a distributione a sectuum inueniemus medium: nam cum sint duo affectuum
56쪽
affectuum cordis summa genera lene Sc violentum, altero seiunis , hanc eruemus propositionem: qui quid violenter corassicit, est essiciens morbi: ira vio lenter cor a V cit: ergo ira est effectrix morbi. Minor non indiget probatione , quia sensibus confirmata, qui nisi sint ver ut inquit Lucretius,ratio quoque falsa fit omnis. Quare cum ratiocinandi via ex distribu tione pendeat, non mirum videri debet, hanc ex seu tentia Platonis donum Deorum esse, eiusque gratia Aristotelem suos libros de demonstratione analyticos appellasse. Eo quoque animo Hippocratem fuisse in simplici rerum appraehensione certum est, exactaque rerum distinctione singula insitas clas ses digessisse, ut demonstro, ex quibus velut praemissis aptiorism6s concluserit. - re Aphorisinorum ordo ea conscriptus est methodo, & si prima fronte lectorem fugiat, quam nemo alius verbosiae orationis philosyntomos in tam multiplici rerum explicatione & dispositione posset assequi: tantiim abest, ut nulla sit methodus ab H pocrate obseruata, dum Summam medicinae in Epi tomen contrahere quum &pro simplici,quam tantopere efflagitant,quintuplicem illis subiecta synopsi demonstramus mirabili causarum, morborum , si
gnorum, excretionum 3c remediorum consecutione, e quibus, velut locis, singulas sectiones ita disposuit & contemperauit, ut nulla sit, quae non cauis morbi, signi, excreti de remedij alias aliter sine mole sta rerum repetitione doctrinam contineat. Doniam vero finis theoriae est cognitio,praxeos vero cogniti is executio,parum videbatur Hippo-
57쪽
α POLYCLETI NORMAcrati', si post: tam multiplicem rerum cognitionem ille curandi morbi methodum non instituisset, id coque qua ratione id faciendum quinque in locis docet, quorum primus est in prima sectione pro acutis e secundus in secunda ab aphoris no xxviij ad finem eiusdem pro morbis e decidentia o tertius a principio quartae Usque ad xx. pro morbis dubiis e quartus ab aphorismo 6 .. quintae ad finem usque pro locis affectis postremus ab aphorismo 19.ad finem usque septimae pro affectibus epiginomenis, qui licet quintuplicem methodum instituerit pro ratione diuersorum asiectuum,nihil tamen supra Epitomes breuit tem repetit, nihil etiam eorum, quae ad generalem rerum cognitionem pertinent praetermisit: quamuis alias aliter sit visum nonnullis , qui api dirisinos tamquam folia Sybillae mandatos, multisquein locis imprudenter repetitos , cuiusmodi secundum Prima
sectionis cum ultimo affirmant: item undecimum cum decimo nono eiusdem: rursus primum quartae
sectionis cum vigesimo nono quintae. Sed quod ad primam abiectionem attinet,Hippocrates nisil aliud significare voluit,quam debitam praemissorum aphorismorum conclusionem in hunc modum: si mediciministerium instituatur ad naturae imitationem, qua cruda coqui cocta excernit, conferet corpori sanita tem, sin minus coirk Atqui a secundo aps.ad ultimuusque docetur, quibus modis ad naturae imitationem medici ministerium instituatur,ut cruda coquantur, octa excernantur:Ergo si qualia purgari debent,pu gentur,conferet,sin miniis contra. Praeterea non est eadem ratio odecimi cum decimo nono : Ram cum
58쪽
sit duplex periodus, siue circuitus, una morbi, in qua
causa morbifica conatur naturam,sympto matO11 ingruente violentia obtuere, quae vocatur Paroxisinus:
altera in qua natura nititur morbum superare,ad id conjirante auxiliari medicorum manu, quς Vocatur Ephodus,nec liceat in paroxisinis obsessam naturam a luipsius defensione,nec in Ephodis ab expugnatione, quam contra morbum instituit , ad ciborum coctionem reuocare, non mirum videri debet, si Hippocrates duplicis periodi alteram partem in undecti mo,alteram in decimo nono rejecerit, ita postulante rerum & verborum serie: idem plane iudicandum de primo aptior.quartae sect.&vigesimi octaui quintς
in quarta enim eo usiis es: tanquam lamiliari exemplo cautionis, quam debet habere medicus in quavis persenarum conditione, in quinta vero eo usus es 'ere nato,visuis locis videbitur,atque ita in cςteris repetitis intelligetur. Itaque Hippocrates medicina ablationem vel ad lectionem definiens, nomine ablationis causam δίmorbum, quae e corpore cedunt excretione, & indi cantur signis: additionis autem remedia ad triplicis substantiae conseruationem aut reparationem intellexit, atque ita mutuis ne ibus colligauit ut nulla sit sectio, in qua cause, morbi, signi, excretionis &remedij non eluceat tacite vel expresio tam prςclara per ordines dispositio,vi unum sine altero vix seiungi potuisse dicere queas. Ne autem vanis rerum ambagibus videamur propositu confecisse negotium, sequetem synopsin ereximus, in qua quintuplici rerum & Ver borum disquisitione generale medendi methodum
59쪽
P O L Y C L E Τ Ι N O R M A ab Hippocrate obseruatam omnibus tamen retro culis inauditam demonstramus,eamque per singulos horismos rimando ad Hippocratis & Galeni,c terorumque post Hippocrate & Galenum principum medicorum mentem peruenimus, qui methodi huius licet inscij, scite tamen hanc natuta dioece in commentarijs sitis indicarunt, ne nos credas sine auctoribus Hippocratem inuitum adsensum nostrum i perduxisse. f
quae tanquam reguLPol cletifertem aphorismorum
se bonibus accommodatur,atque e rerum marietatesingularum argumenta multipliciter oculis subiicit, nam:
60쪽
Catis a A D HI P P. J M E Τ HO D VM. s Vigentem morbum inducit praua victus ra-U tione. sectione I. Dietae Superatum recidivum ' facit materia succrescente aut stiperstite morbifica. se T. H. CProca- Spiritus, in quo mutationes te tarcti l porum & aetatum crisin proca vi l molient, aut intcrturbant, auttio nouos morbOS procreant.
Antecedens, humorum ame tria , plethora, inanitio, cacOchymiae genesis, sect.IV. Inter- Coniuncta,effusio cacochmia: tia o aut plethorae ad aliquod meim- brum diadosi,me tactas, palii drome, cohibitione eiu emin parte,quam occupauit, Vnde partis robur aut infirmitas