장음표시 사용
111쪽
rod de rhythmo oratorum his temporibus scribere stultum non putant: einde, quod oratoribus pedum syllabarumq; cognitionem non utilem
modo, sed etiam necessariam iudicant,et eos,qui superuacaneam credunt, auctoritate sua refellunt. neque uero suturum pertimescas, ut, qui nostra
legerint, operam se putent perdidisse, quod eisdem de rebus post illos scripsimus . nam ut honestas disciplinas ex doctissimis eorum scriptis magna accepisse adiumenta libenter praedicamus: sic, nobis scribendi de rhetori co rhythmo materiam non magis ab illis esse praeceptam, quam in dic
tam, & relictam, dicimus. utinamV, quantum reliquerunt, tantum commode potuissemus explicare. suscepit enim uir ille doctus alioqui,&in Ciceronis lectione, quod illius scripta declarant, diu multumq; uersatus,
onus, quod nullum non ingenium fatigare, nullam non eloquentiam exercere possit. nam de rhetorica uerborum electione ac collocatione, uel, ut apertius loquar, de partibus &artificio totius elocutionis orsus scribere, multa alioqui necessaria, quae de ueterum sontibus haurire, multa, quae, ut suit ingeniosus, sed haud scio quam cautus, potuit excogitare, uel oneris grauitate pressus abiecit, uel alio uocatus praeterivit; & ingenio indulgere, quam materiae seruire, maluit. Quia uero ferre non poterat, linguam lati
nam, tam hate patentem,tot rerum naturae tot scientiarum interpretem, mi
seris, ut ait, modis uiolari i multa questus est 3 multa di xit; multa secit, ut tantam pestem procul arceret. sed dum ueteres omnes rhetoras, quos procul sequi satis honestum fuerat, anteire se sperat, nullum non onus sust
pit, nihil sibi pepercit. multa de magistris, multa de scriptoribus uel eligendis uel sugiendis disputauit. neque uero minus prolixe tractauit, utri priores legendi, poetae ne, an oratores: quae pars rhetoricae prima tradi, quae componendi rudimenta constitui debeant. quid loquar, ut uerborum differentias in ordinem longissimum digesserit, ut prolixo tractatu tentarit explicare quae sordida, quae inusitata, quae barbara & agrestia, & humilia iudicanda sint&euitanda: ut a grauibus leuia, ab alienis & assumptis propria, a ueteribus noua, a sonantibus exilia, a grandibus parua, a uolubilibus tarda, ab integris corrupta distinxerit: ut in latini sermonis contemptores tam longa atque acri oratione sit inuectus: ut susceptae materiae oblitus es.se uideatur. quin ubi iam de uerbis non eligendis sed collocandis tractare coepit, de natura syllabarum, de coagmentatione vocum, de concinnitate clausularum, de figuris, quas rhythmus plerianque comitatur, itemq; de tribus illis dicendi figuris, quos graeca uoce characteras nominant, tam multa uerba fecit, ut alijs satis amplam super ea disserendi materiam reliquerit. Sed siue soli pedes recte collocati, oratoris rhythmum faciunt, ut Aristoteles credidit; siue non solos quidem, sed propemodum solos, quod nemo
laeterum negat, hoc praestare iudicemus: longa dissicilium quaestionum series occurrit, quae .siscendi cupidos huc atque illuc distrahat. quod isti non ignorantes retro pedem tulerunt. atque alij quidem i rere optimo id secisse mihi uidentur. nam cum philosophos, aut oratores, aut poetaS intemPretarentur, apud quos numeri mentionem seri uidebant i satis putarunt ea dixisse,
112쪽
ea dixisse, quae hs locis, quos prae manibus habebant, aliquam lucem asse
re pollent. Alu uero, cum dedita opera de hoc ipso numero rhetorum pCecepta traderent, de iunctura, de figuris, de concinnitate, quibus rebus
adiuuari numerum putant, tam multa, quae magna ex parte nota erant, ii
culcarunt, ut, cum uix tandem ad locum, in quo de pedibus ad numerum aptis dicendum erat, peruenissent, eos imitati esse uideantur, qui dispendiolo itinere fatigati susceptum semel onus prius abjjciunt, quam, quo ii
tenderant,peruenerunt. nam pauca de multis ueterum praeceptis in alassi lium cogentes, rem totam cursim &saltuatim perstrinxerunt, uel parum
cogitantes uel dissimulantes quam multa & quanta praeterirent, quae discendi cupidis uel desperationem uel impedimenta possent inerre . hanc nos artis partem, quod erat longe dissicillima. nostrisq; temporibus tum
neglecta, tum non satis intellecta tractandam suscepimus: non ut cum v teribus, quos rhythmicae rationis suisse peritos nemo ambigit, contende remus, sed ut, quae illi tanquam suo seculo nota partim neglexerunt, Pa tam nimis breuiter attigerunt, colligeremus, copiose*i tractata studiosis homi tribus ita traderemus, ut, quod hactenus alij desperauerant , aba neglexerant, id tandem non imitatione sola, quae plerunque fallit, sed certa rati ne perceptum, cum libuisset,usurpare non timerent. tam diligenter enim, quid sit numerus, & quanta numerorum uarietas. 6 quo modo hic oratorius ab alijs di si erat, ex antiquorum & i uniorum sententus expressimus, ut eum etiam rudes facile possint intelligere. ita porro, quae numerorum uitia sint uuanda, ita, quae uirtutes sint expetendae, tum dilucide, tum breuiter expressimus; ut nemo aut in illa incurrere, nisi uidens ac uolens, aut
has non consequi, nisi prorsus hebes aut negligens, non possit. quin etiam de pedum natura.& exquisita quadam eorum disserentia, de commatibus, de colis, de periodis ea diligentissime collegimus, quae ab ingeniosis maxime desiderari putabamus, dc quae numerose dicendi cupidos, et non ignavos homines possent uel ab audaci quorundam temeritate reuocare, uel ab aliorum turpi desperatione uindicare: si quidem & opus esse rhythmica pedum ratione percepissent; & non magno labore, quicquid hoc est disci polle nitelligerent. quod an praestiterianus, homines bene docti uid
rint. nos illud modo constanter assirmamus, nec uoluntatem nobis destitiale, nec curam . neque enim timuimus, posse quenquam iure nobis uitio uertere, si post doctissimos uiros quorum alij de tota bene dicendi rationes plerunt, ah, de partibus elocutionis commentarios reliquerunt, noS in hac, quae ad oratorium munerum spectat, artis parte tantum operae pone remus, quantum dc ad desperationem tollendam, & ad temeri tatem reprimen clam, & ad studia discentium iuuanda satis esse uideretur . nam si, post doctus imos Nigidi) Figuli de re literaria commentarios. Meltilla, uir soromagis aptus quam scholis, tum de litera S bene magnum uolumen scrib re, tum lingulis literis singulos libellos reddere non est ueritus; si Ioannesontanus memoria nostra post tot aliorum scripta duos de unica non litora, ed aspirandi nota libros scripsisse laudatiar; si denique etiam nostri s
113쪽
culi homines non sunt ueriti his de rebus scribere, quas ab antiquis ornate copioseq; indebant esse tractatas: cur me quisquam uel contemnat, uel reprehendat, quod de oratorio numero non timuerim post eos scribere, qui hac ipsa de re suturis oratoribus necessaria sed multis quaestionum dis. ficultatibus impedita uel nimis breuiter&obscure, uel adeo properanterre contemptim scripserunt, ut doctis potius ostendere scientiam suam, quam nescientes docere uoluisse uideantur: cum praesertim per tot & tam dissiciles quaestiones ita styluin temperarim, ut nec ieiuna breuitas discentium uota frustrari, nec obscuritas assectata legentis cursum posset impedire . nec ulla rerum aut humilitas aut dissicultas tanta potuit offerri, quam Dei contempserim uel resormidarim. nam cum in imum quiddam praeclarumq; sit eloquentia; quis non vidcat, rationem numeri, qua res tanta uehementer iuuari potest, non ut paruum quiddam oportere contemni,
sed ut magnum rarumq; quibusvis laboribus debere comparari quamobrem sere confido, ut aequus totius rei aestimator huic labori nostro non contemptum, non odium, sed aliquam potius gratiam deberi iudicet. In- Didiam uero his temporibus habere haec materia prope nullam potest; tum quod tenuis & exilis iudicatur i tum quod multorum calumni,s est obnoxia. nam qui ab ineunte aetate neque pedum neque syllabarum rationes ac momenta didicerunt, ij nunc uel se posse discere desperant, uel tanti non putant, ut eum laborem suscipiant. quamobrem praue pudentes nescire malunt, quam discere: &, ne soli nescire uideantur, alios quoque ad huius rei contemptum impudenter hortantur: ut, si nemo discat, quod ipsi, cum per aetatein possent, discere neglexerunt, alijs uel superiores uel pares iudicentur. sed me perpetuo bene de literis merendi studio flagrantem, nec inquisitionis longae taedia, nec humilitas ulla materiae, nec inexplicabiles in re tenui quaestiones, nec ullae calumniantium lioces deterrere Mnquam potuerunt, quo minus iter semel coeptum constanter tenerem,&nostrum hoc perpetuum de literis bene inerendi studium utile discentibus suturum confiderem. quapropter tantum abest, ut suscepti laboris, de intenta: hanc in rem sedulitatis me poeniteat, ut iamnum paratus sim libenter & haec, & si quid aliud scripsero, uel mea diligentia, uel amicorum In nitia,uel armillorum reprehensione,s modo iusta suerit,emendare. Quamobrem RHAMNUSI amicissime uelim destias ea mihi timere, quae
me non timere perspicis . amicorum enim monitus nunquam non libenter adnusi: reprehensioncs inimicorum mihi re ipsa suisse semper utiles comperi. nam quae iustae fuerunt, ut uel erroris uel delicti mei me poeniteret, praestiterunt: quae uero minus iustae, hoc plus ait literunt, ut iam no In
delicta modo, sed, quicquid poterat esse suspectiun, diligenter cauerem ,
ct utraque ratione melior fieri subinde tentarem. . tia
114쪽
Uatum castalijs pectora roribus Euterpe, Tyrio sinus iIntexta Aonios murice, principis Custodem Adriaci deum Mecum Pieria dic asedum lyra . Huic matrum celeber chorus, Maturis senes, dc iuuenum recens eius pectore ab intimo Certet tergeminas iandere gratias, Nec desint adytis sacrae Frondes, nec rosa, nec tilia, nec rata Aris omnibus hostia. En illa incolumi pulchra dies redit, Qua rem iam satis ac super Bella inter gravia ,& mille pericula Defensam soris antea orsus consilijs sic regere est domi, ut
At tu, sollicita si populi prece Vinci magne deum soles, ι Praesta urbi egregiae, ut gaudia publica Festa haec lux reuehat diu, Auctis imperi) uiribus de ducis . .
ILLUSTRE factum martyris Voto pari Georgi,
Canat parens ecclesia Uictorijs ouans nouis .
Hunc uera spes, hunc charitas Inire certamen graue Pro Trinitatis nomine. Non Caesar hunc perterruit, Non hostis infremens uetus, Et rugiens tanquam leo
Quem deuoret quaerens diu, Cui restituit sorti fiae
115쪽
Excorde diligens deiun, M Y HCoelis sperans praemia Terrena neglexit pius: 'i .ci tu ibia Uictos mundi principe, Inuictus in coelum redit, Qui opprobria & necem tulit, LIAeterna gaudet gaudia. l
o' Christe redemptor omnium Pi uuci
orci refringis ostia. IL i imu Ozit Llli Virtute tu potens doces t. iii ι IN Georgium testem tuum , t oll. Mirmata. ni est' lUt&ipse mundo mortuus Letat et i i se triclit MMortem tremendam uinceret. in i illisto ἐu . λContempsit ergo principum t mr . IP&LMO IMinas, flagella , & carceres, Et ungularum uulnera ,lol miris Itigim otii Perfricta mordenti sale. 'tu . i 1 si ' Victrice tandem laurea . ius, iril minui l. Ita Donatus ad patrem redit, b Z udi ii ita atrii ZiLI i. Et angelis iunctus comes Aurata calcat sedera in uia o M . J nila eundem.
Festis canens paschalibus, Agit perennes gratias. Te in martyris Georgi, Virtute palma robore Caudens subinde praedicat, Et iusta profert gaudia. Tu uero martyr inclyte Magni cohaeres principis Tantis regni particeps, v. Heli rit IrmUUL1 ct i TZ VIII iiD O i oro tinti ὶ suo. suon u0 ε nos G si χοhil ulli lini bni H
116쪽
II offer pias preces deo: III Ut, qui dedit uires tibi laetetui mi
Aauersus iras principum, . Liri. IMalum carnis fomitem, et Et hostis antiqui dolos, .: N L L Nobis det ut firmo gradu, i N. l. lInter pericula temporum iiii au Il bet , o Et mentis impetus uagae Coeli paremus premia.
FAESTA praeclaras celebrans Georgi . i. Militis pugnas simul & trophaeum Lux adest, anno reserente blandos i cilia tabiit, . SI I li IUeris honores. φ.l tiluani Splendet ut coeli decus inter ignes E Ol. o Luna coelestes simul atque nubem ino i
Dispulit tetram, positisq; plena . tu. a blCornibus exit: mai A mi iSic tuus gentes honor inter omnes mi Lin. i inmitarii Fulget, heroes ubi christianos .ρο ua nulli IInclytis lauro redimita templa .in Lazi' u.. A. 2i T. Laudibus ornant. . ιTl rati it Z lusian
Tu dei plenus monitis decorum . oma i r ut mu o Martyris Christi temerare nullo . 8inoimilari Sustines ausu, minitante quamuis ab ri boni in Caesare mortem. t.' attineor linCaesar est uictus, simul atque gentis ', mutni Hostis humanae coluber repressus. es 'ii iTu uigil palma decoratus arces . t i n. ni no Scandis olympi. In l. qui Isidi: et in No
RE CIS aetemi decus & potentis
Dexterae uirtus magis ac magis se In sui crescens meritis subinde t.: Militis offert. Ille pro cunctis moriens reuixit Morte deuicta, populata laeti Antra cum uidit, gemui tq; diri Ianitor Orci. Tu ducis tanti retinens Gorgi
117쪽
. Fortis exemplum, moriens eaduco . I ad I Corpori, longe melius putasti . i: ip a IViuere Christo. ii. . t ῆLaiz h ubi a Carceres certe picis & tremendos in d Euri mulsi Fervide sontes alacer tulisti . . . tituliam iri in ANec fetus tortor potuit serenam . t L . . nil IIbὶ Uertere fiontem, . ilino iii 2 Lu. sit Quo minus sancta pietate Christi . n. IlMartyr insignis superata calcans ni il l li . tauqil ., Arma torquentum celeber redires Victor in astra. .m uiatilla eundem. litas: A lioni: . ti m l Zini MDIUE, quem coelo pietas sereno Letu lIntulit latis memorata terris, i leto Quo tuas laudes repetemus orsu de l3, uirin il Fortia facta ll irinis i l 1 mal Sensit inuictae pia facta dextrae ulla. l. Π . . ori
Virgo letali peritura fato, udit no ,
Fixit immanes tua cum draconis irati aeutra . . Lancea fauces. . f li Ibatu 1 Sensit accensam pietatis igne ' i. . . iii II Densa plebs mentem: tuus intonaret tibi a d
Cum palam sermo sacra christianae . undit ud
Religionis. . . lias mi tui Nec minas diri metuens tyranni siti: tti . utris Eum lud Ad pios ritus populum uocasti, .
Gentium diuos scelerum professiis D. lutti l . Eustiustori tu Esseministros, in rcitati Eislol l Donec in Christi pia perseverans .it laqli uti Mens fide liquit moribunda sessi . isti bm. 8Corporis membra, & superas recessit
Laeta sub auras . . illi modii Iustitiae encomton.
CANANT arma alii ducum ubi id ut ei: i intolao iiii ni Militisq; tremendi,
Purpureo cruor inculata, seroq; canori Aeris acta murmur Agmina in necis atrae
118쪽
Quos superba musa curru Praepete coelo inuehat. Beet eadem alios, Et mori vetet dea,
Equo uicta olympia leuita enteis, aut arma cruda Nemeat, Uel Inoo ab Agone praemia . Antistrophe MIHI Astraea, mi ab aetheta Extimo rediens huc Virgo decens canenda est Dea iustis & aequa uerendis Vultibus, deo optimo Assidens, ubi vibrat Prouocata sulmina. Illa praerapidum Fabri struentis orbem inhaesit Manu, & dissidentia Membra uinculis ligauit
Corporibus noxijs, Celeri uolae animae Semina insera uaga. Tum ita ambivit aethere leui Liquentem aerem, solumq; stabile, Ut undis rata iura conderet.
QUIS O dea tuas potis sit Memorare laudes lRecenti adhuc polo una tu dedisti
Rata itinerum: uagae tu orbitas rotae per astra regis: ne auios reflexus Uelales Tegeaticus, uel aureus
Sol, uel Scytha Mars, uel hespenu
Errantibus trahat . . tutari mCLV. . . auli
Per uasta quadrigis, i l India: a . Algensq; parrhasis faces . Fretis Lybicis inserat, . i. oeu
119쪽
Et Atlanta frigus premat: aestibus Luti
Strophe secunda. TUUM munus, opus tuum est,
Terras culta marris. Tibi uinea floret, & udis Irrigata sontibus . Prata suave renident. Plaustra onusta frugibus Bos piger reuehit
Domum, &sonantibus rotarum Solum admugit axibus. Non timet nefanda pastor Furta, neque immanium Capra nemori uaga Militum truces manus.
Diligetq; timetq;. Dedidicere fraudem Nurus ac socrus, insidias Nec nouerca poculis Luridum fera uerus Miscet, aut nocentia Uerba: pace domus Frui subinde perseuerati Uiget nuda gratia,
Fumat ara odoribus. . rit Zeta ci
120쪽
SILENT Gra, neque ingemente 2 loi 1:m ::luIIorm V Duplicant patroni iii obliti, Reis periclitantibus querelas, iaci: diro dii IMare uagus horridum nauta sulcat dc i oua 1 Duii a Recens piper, aut Indicos lapillos Hr,mo. Hiberis uehit hinc, & inde puppibus, 'io ijs Non decipit asper improbis . Obmbit
Verax fides, & impias Manus cohibet lex: loqui rQuod haud fas sit, aut labe animum mala
Tingere mos abhorret. Strophe tertia
Consulumq; secureS, Pontificumq; mitras, Diademataq; , ipsaq; regum Sceptra, & arma militum Sola diuidis aequa, Lance. frustra honoribus Fraus tuis inhiat Eo Probata uita moribus quos Capit, nec licet mala Prouehi arte ad altiora: Nequi tiamq; improbam Vitia sua premunt, Tu sacri oris aureo Nitore, & micantis oculi Tenebras repellis una ab animis; Tuo lumine uita tutior . Antistrophe tertia. UT inter liquidi aetheris 1 Ignium agmina clara Luce nouus decora
Nitet hesperus: ut Cytherea Sydus exiens stetis Bosphorus iubare igneo