장음표시 사용
131쪽
refert paeum: sed qui uberrimo gaudet loto, goli vp io , saccharo, citreis,
SOLO E urbs quondam regia , a Solone ut quida Volun condita,ho die etiam pagus est Solia nomine, ad septentrionale posita latus, inter Cor machiti,& Alexandretae cuspidem media . Strabo Solum antiquiatus dictam, ac portum habui sise,& flumen,& Veneris ac ludis delubrui eamque Phalerum & Acamantem Athenienses condidisse, incolasq; Solios appellatos scribit. Ares rN o si sic dicta ab Arsinoe Ptolom qi Lagi regis AEgypti sorore, hodie pagus est Crustacus nomine,aurifodinis,& chrysocollae,ac vitrio.li mineris in primis celebris: alij tamen sitam fuisse putant ubi nunc
Les cara pagus est. Reliquae urbes quo loco extiterint,vel ignotum, vel obscurius tradi 'tUm. Fuere enim praeter memorata,insignia oppida Aphrodisium, Ida lium, Centria, Tremithus, Cyniria, A cte, Macaria, Macium, aliaque complura: quae quidem omnia ita in cinerem abiere, Ut viX eorum alia qua hodie extet memoria. Nostra hac tempestate ex tot urbibus duae tantum in Insula Leucosia nempe N Famagosta remanter utar. Sic autem natura comparatum est, ut rerum omnium perpetua sic quaedam ,
vicissitudo,& immutatio: nec enim sub Sole est quod stabile sit,ac perpetuum quicquam; sed quae oriuntur,necessario intereunt. Quapropter haud mirum videri debet cuiquam, si quemadmodum in reliquis Maris Mediterranei Insulis, sta Sc in Cypro quoque Insula acciderit;vt quae olim Clarae &illustres in ea ciuitates extiterint, harum hodie vel nullum plane appareat vestigium; vel obscuriores, multoque minores effectae sint, de rursus aliae in quarundam locum successerint, quae nunet temporis super fiunt, uti in Leucosia c vulgo Licosia, alias Nicosia dicta itemq; Famago sta, quae olim Leucata,& Arsinoe fuisue putan rur,videre est. Sed quemadmodu ciuitatum facies immutatae, sic etiam regio ipsa variam Lepius perpesia fortunam, diuersos quoq; experta est rerum dominos.Nam eiectis ex Insula regibus, quos nouem numero fuisse veteruscriptis proditum est, a Cyro Assyriorum Rege occupata fuit, poste Graecorum Tyrannis cessita Ptolomaeo etiam, ae Demetrio, AEgypti de Syriae regibus din paruit. Inde a Romanis Ptolomaeo erepta sine bello, per P. Clodium tribunum Romano Imperio addita est. Eoque postmodum labente ad Imperatores Graecos peruenit: qui costitutis in ea DucibuS, per multa annoru curricula eam rexere: Quorum tyrannide dia oppressa mansit, usq; dum Richardus Angliae Rex Hierosolyma contra Saracenos classe profecturus, denegato ei ab Isaace quodam Comneno, Insulae tum Duce portu,alijsque iniurbs acceptis,indignitate tantae rei motus,vi facta Insulam occupauit,eamque lare populatus, urbes & op
132쪽
HIEROS OLYMIT. ET SYRIA C. Io Ipida incredibili quodam siu et cessu, celeri victoria in potestatem redegit; . aptasque urbes magno suorum prae sit dio munivit. Postea Guidoni sua signano Hierosolymorum Regi a Saracenis pulso eam vindidit,& cum Hierosolymitant tirulo commuravit. atque hinc factum, est ut Anglicis regibus Hierosolymitani regni licui ' cesserit Lusignanus itaque nobilibus Gallis in eam deductis, Gallorum Cyprum Coloniam effecit. Postea Sullanis Cayrensibus facta tributaria, extinctis Lusignariae fami lite
Regibus, qui per annos 28s. eam reXetrant, ad Vene os peruenit: quos ex sale&vectigalibus quingenta millia scutorum annuatim percepisse, ijsque mercibus commutatis, ac VenetiaS delatiS tantundem lucratos este fama est. His demum annostri. a Turca expulsis, Otto mannis cessit: hsque etiamnum subest. ln quatuor olim regiones, Salaminiam,
Paphiam, Amathusiam,& Lapithiam diuidebatur: sed hodie in decem
ditiones tota Insula distribuitur: quaru haec sunt nomina: Paphus, Audimus, Limissus, Masotus, Salines,& Messarea; quae omnes fere Meridie spectant,& maritimae sunt: diuidunturq; a caeteris Septentrionem spectantibus,Carpasia, Pentalea, Ceraunia,S Crustaeo continua monti tam serie. inter has sola regio Vicecomitatus nomine, inter Cerauniam re Salines media, mediterranea occupat. Montanahqc miria admodu, nec
valde eminentia sunt. Altissimus omnium Olympus mons est, Trobo dos, vel Trochodos hodie a Graecis appellatus, quatuor milliarium alti tudinis, circuitus quinquaginta quatuor; . VeneriS Acreae templo qUOndam clarus,quod (vt Strabo refert nec videre nec adire mulieribus licebar; in quo monte & Olympiam urbem olim conditam nonnulli putant. Is hodie Michaeli Archangelo dicatus, lacellum eiusdem nominis in summitate habet. A Graecis autem monas scae vitae hominibus habitari coeptus,& octodecim monasterijs excultus, adeo procedente tempore hortis, vineis,viridarijsq; ornatus est, ut loci amoenitate, elegansia, & Cultura omnium in Insula celeberrimus euaserit: est enim plurimis Sclympidissimis fontibus scatensactotus fere nemorosus. Verum, ut C sh in rerum natura stabile, monachis tandem a barbaris loco pulsis, in desolationem abi jt; atque etiam maiori ex parte desertus & incultus iacet Huic proximus est,& altitudine conspicuus Mons Crucis vulgo dictus, in cuius vertice temptu Iouis olim extitit: hodie Cruci sacratus est : cuius nominis occasionem dedisse fertur D. Helenae in Iusulatam, aduentus: quae Cum portionem Crucis hic reliqui stet, templo etiare , insigni locum illustrasset,a Cruce nome indidit Distat autem a Salinis circiter a o. millia passi tu, itinere propter Crebros & frequetes adscesus dissicili & permolesto: estq; sacello summo iugo montis imposito , irio quo etiamnum particula Crucis asseruari nonnulli putant,percelebris.
Plurima habet Insula promotoria, quoru,qqce ad occasum, Meridie, re
133쪽
ortum emittit,alibi meminimus,& ordine recensuimus, ut stiperfluum is sit ea hac iterum enumerare: a Septentrione Crommion vel Crommio. rum e s promontorium, nunc Cor machiti, vel Cornachiecti caput: de Callinusa, nunc Limnaro, itemq; Delenam. Vibium quas in Insulasti.
peresse diximus, altera maritima, altera mediderranea est. Maritima
Episcopatu quondam nobilis, & portu dilata insigni & rutiissimo vi ad
extremitatem, qua Orientem spectat, iuxta antiqua: Salamis reliquias condita, a costo rege siluae Catharinae patre, vel ab Augusto, ob par tam contra Antonium re Cleopatram Actiaca pugna victoriam , quasi Farna Augusti s ut aliqui volunt Famagos ae nomeri ob in uir, curru, antea Arsinoe ab eius conditrice(vem historum est opinio appellaretur. Est autem urbs sic satis ampla, & frequens, triangularem rese reterens formam, atque viricum totrus Cypri propugnaculum . blana qua terram spectat, firmi firmis munitionibus, a Venetis quondam exstructis, tutistima est; caeterum durissimae rupi impolita, cuniculis subterraneisque dolis haudquaquam obnoxia; tametsi barbarorum incuria & supina negligentia in Cenia hodie pallian lacera, & ruinae proxima spe eten. tur. Altera Lusignanae familiae Regum quondam lectos, Leucata pilus, a Leucate primi Ptolomaei filio,nunc Leucosia, vel Nicosad Icha, meditullium quasi trisulae occupat: si eumque habet in perampla planitie, cui Messarea nomen est, longa septuaginta octo , lata traginta millia passis umifructiferis circumsepta collibu S, situ multum amoena atque aquis irrigua, & uberrima. Templum in ea cathectrale olim Sophiae sacrum, eleganti structura visitur, cui iuxta accubat Archiepiscopalis domi iiii qua olim , tropolita ac regni Primas, natus legatus Pontificis dici solitus domicilium habuit Templum hodie a Turcis profanatum, re in Me sti tam versum spurco Mahometaeorum cultui dicatum est; in quorum ritus tota concessit Insula. Caeterum urbs ipsa praegrandis quidem, ae forma spherica, undecim propugnaculis munita, latissimisque praecincta fossis, totius Insulae magnitudine & situ principatu tener : ruinis tamen deformata, squalida, L immunita; moenibus laceris, Vel ruinam minitantibus, militum incursium & oppugnationem non sitistinet. Fl uius seu torrens Pedeus nomine eam interfluit; quod pontes lapidei indicant: estque interdum vehemens & violentus, tametsi nos alueum calore siccatum inuenimus. Regia haec sub Imperium Sullani Cayrensis anno a Christo incarnato I 13.redacta,qui pactus annuum tributu,
duodecim millium Cechinorum eam regibus Lusignanae familiae restituir Per quinquaginta & amplius deinde annos pace fruita est: donec tandem Iacobus Ioannis regis ex illegittimo thoro filius, expulsa Caru ota sorore, ocius a regni hqrede, quae Sabatidicorum Ducis filio nupserat, ope ae auxiliss Sullani AEgyp tb eam armis occupauit. Is non , multo
134쪽
HIER OS OLYMIT, ET SYRI A C. Tos
multo post, ducta in VXOrem Catharina Veneta, ex nobili Corneliorum similia , a senatu Veneto prius in Diui Marci, siue Reipublicae fami liam adoptata, & constituta , de publico centum millium ducatorudo te, fato functus est, coniuge P gnante relicta. Quae cum posthurnum masculum edidisser, Vix annum superstitem, su orum persu a saReo num Reipublicae Cesti P. In Venetorum itaque redacta potestatem, ad annum usque ii Ti. Veneri S fascibuS par vir: quo tempore cum Seialimus eius nominis secundu S TusCarum Imperator eam tanquam in Sullanorum AEgyptiorum iura successor indicto Venetis bello repeteret in barbarorum potestatem Veni L. Post varias namque atrocesque quadra inta dierum oppugnationeS, superante ii ostium multitudine, quos Xo millia armatorum numero fuisse fama est, misere capta & diis repta est; nobilitare extincta, caesiiS magistratibus, ducibus, praesidi aurbs, caeterisque urbis incolis in seruitutem abductis. Atque hinc stac cessu temporis euenit, ut quae olim regia licet, re illustris extiterit, hodie macinificentiam omnem ob Turcarum tyrannidem am i serit. In deterius enim & in praeceps cum ad barbarorum manus deueniunt, alta re regia quaeque indies Collabuntur re Corruunt , auctoritate interim,ornatu,& opulentia cuiusque regionis imperi sedem sectante. Parem quoque fortunam passa est &Famagos a. Post expugnatam siquidem Leucosiam, motis repente Castris, ad expugnandam Famago stam aduolarunt Turcae: quam tamen non eadem facilitate, sed demum post annuam obsidionem, caesis in ea septuaginta suorum millibus , potiti sunt; dedentibus se prae nimia rerum inopia ac fame oppidanis, pacta tamen prius cum Mustapha Turcarum supremo duce omnium incolumitate. Sed immanis barbaruS prorsus pacti immemor, cum iramus Anton: Bragadcno, S Asior Ballionis primaru vrbis duces, compluribus comitantibus militum ducibuy , urbisque nobilibus , in castra ad ipsium profecti, ve clauibus portarum traditis, abeundi (vti conuentum erat commeatum peterent; ille vero eos intentorium ad se introductos prius benigne excepisset, laudassetque eorum fortitudinem, & studium in defendenda pro Principe suo clarissima urbe ; mox in subitum furorem versus , Contra datam fidem, ac omne ius gentium , non solum 6Forem I leonum, virum illustrem, Scmilitari disciplina clarum, aliosque primoreS caesis ceruicibus interfici, re caeteroS armata cohorte hastatisque Iani Zaris in eos missis trucidari, sed & cratarco Autovio Bragadeno urbis presecto, inter Venero S patricios armorum studio, & constantia singulari viro, post aurium abscis sionem, inaudita barbarie atque horrendo spectaculo, per carnificem Iudaeum crudelem in modum vitio pellem detrahi prcecepit. Qui inspectate tota urbe,inter istos acerbissimos cruciat Us tanta fortitudine,
135쪽
animique constantia , atque ea frontis orisque serenitate dicitur emi.cuisse, ut laeeari pocius, quam quicquam pati videretur. Neque his contentus istius barbarus, pellem insuper Braga deno detractam Con stantinopolim transmitti, ac palea impleram in ipso nauali suspendi, i tussit: quam tandem post multa annorum curricula eius Frater liberi
que maximo aere redemptam, VenetiaS transportari, urnaque mariamo rea in Templo D D. Ioannis & Pauli condi curarunt: hoc addito in perpetuum amantissimi patris,atque secernae memoriae viri testimo nium Epitaphio.D. O. P.M. A NTONII FRAGA DENI DUM PRO FIDE ET PATRIA BELLO CYPRIO SALAMINAE CONTRA TVRCAS CONSTANTER FORTITER . CVRAM PRINCIPEM SUSTINERET LONGA OBSIDIONE VICTI A PERFIDA HOSTIS MANU IPSO VIVO AC IN TREPIDE S V F FER ENTE DETRACTA
ANN. SAL. CII. ID LXXI. XV. AAL. SEPT. ANTON. FRATRI so PERA ET IMPENSA BYS ANTIO HUC
AT TE HsC A MARCO HERMOLAO ANTONIOQUE FILIIS PIENTISS IMIS AD SUMMI DEI PATRIAE PATERN I Q.V E NOMINIS G LOVAM SEMPITERNAM
Leucoua & Famagos a expugnatis , Cerauniaque arce in deditio nem accepea, ad reliqua fatale oppida re pagos patuit accessius. Nam neque propugnaculis , nec milite praesidiario munita,oppugnationem prohibere nequibant, ut nullo nego dio in ius Turcarum cesserint: quae quidem omnia unius Basta hodie subsunt imperio. Is Leucosiae domicilium lia det: estq; supremus magu ratus Turcicus, auctoritate Cu no stris Pro regibus atquiparandus. Nam no solum in insulanos sed & om- Der, II riui magistrarUS, Sania Ccos, Cadios, Subaslsos, itemq; milites prvsi di u los, siue equites, sitie pedites sint, imperium habet; regni sit, totius Su maS,Turcaria legibiis,moderatur habenas. Fungebatur hoc munere cum nos in in Insula limeremus, Calaber quidam, humili natuS loco, Curillianae fidei apostata, nomine Iaffer Bassa, Christianius vi solenthuuumodi homines ) infestissimus. Praeter has urbes pagi vulgo Castalia circiter 8s o superesse hodie in insula memorantur: qui quidem sequentes olim licet extiterint, & diuitijs ac rerum copia abundantes, maditatoribus suti fiet tur) ad iso ooo adscendentibus, nunc tamen uicarum Oo tyrannidem deserti v plurimum, & infrequentes spo
136쪽
HI EROSOLYMIT. ET SYRIA C. IOT
ctantur. Praestant caeteris Lapithus, Citurus, Carpassus, Lefcara, Constantinum, Limnari, Silica, Arnica, Pellendria, Chilani, Colos.sus, Piscopia , Salines, CODUClia, Orima, SerineS, Argus, Omodus, Crusocias, Solia, Morsu, Limissus, &Lefica. Incolae praeter Turcas, Mauros ,&paucos Hebraeos, maiori ex parte Graeci sunt ( quibus resermo Graecus, &Graeci charactereS; quanquam nonnihil a Cretica dialecto lingua ipsa euariet) Christianae fidei cultores , ta Graeci ritus omnes. Adsunt prq Perea dc Maronitae,&Nestoriani, Iacobitae, Cophii que, qui e Palaestina profugi, capta iam Hierosolyma,e Saladini regno pulsi, sede ibide fixere ac sue quique sectae in hodiernu usque diem obseruat ritus. Turce ut fide dignoru relatu accepimus vix sex milli alio minu costitu ut; cum Christiani e corra ad 2 8 millia, roeminis & pueris exceptis,adscedere dicantur. Ferue propterea Cypris inique hoc Turci cum iugum;ast ferunt, cum nullum speret a Christian is Principibus
s a quibus quam longissime disii tisiundopem, auxiliumve. Tentare id
circo quippiam pro liberrare non auden r. Putant tamen si a Christianis subsidij aliqua spes injiceretur, cum nec arma ipsis desint, nec ani. mus, & numero etiam Turcas longe superent, facillime barbarorum
sese excussuros iugum. Sed s proh dolo is ea est hodierna Principum
Christianorum misera & plane deploranda conditio, eaque metis caecitas, atque inter se inuidita oddque acerbitas,ac fidei & pietatis tepor, ut posthabita communi omniti causa, in qua esse deberent vigilantisIt-mi,malint omnia peruertere,&labanti Reipublicae Christianae auxilia subtrahere, Christianii sanguine effundere,& setium in mutua viscera stringere ferru, quam Turcarum iugo & tyrannide oppressis suppetias ferre & i in m an I sit na u C h ri st i a norta hostena, ac tyrannu impi illinum bello petere,eiusq; atterere & debilitare vires. Hec quotidianis lachrumis miseri Cypri, deploranimeque se unquam liberandos sperant, nisi cor litus auxilium affulserit. Atque haec re his maiora cum sua tum maiorum suorum culpa mereri te libere confitentur : quippe qui iustu in Venetorum imperiti exosi,graui nepe se iugo oppressos arbitrati,quod ex cerae nationis hominibus parerent, Turcarum se subdi & subesse imperio saepius exoptarunt, eorum s tyrannidem Christianorum Principum imperio praetulerunt verum, ut mihi insulanorum Primores narrauerunt, suo malo & damno nunc demum experti sinat, quantufalsa opinione decepti a vero aberrauerint: Longo si quidem usu iam plane didicerunt, quam longe Christianorum Principum mores rem oderamina a Turcarum regimine, seu potius tyrannide absint: quaatumque incer utriusque dominatum intersit. Apud Christianos vanaque rario, & aequiras ac pietas locum habent: apud Turcas Vero haec onmia exulant, nilque praeter meram tyrannidem inueniridatur.
137쪽
Sed haec obiter. Redeo itaque eo unde digressus eram, regni Cypri j
statum re conditionem iam declaraturus. Incolae Vlcimo Regum ac Venetorum imperio in sex diuersa hominum genera distribuebantur, Paricos nempe, Lesteros, Perperarios, Albanentes, VenetoS albos, re
Nobiles. Parthi siue Parici, Latinis Coloni, infimi generis ac seruilis
conditionis homines erant, usque adeo dominis Obi OXij, veprope modum vitae necisque potestatem in eos haberene. Nam pCetercen sum annuum s quem dominis soluere tenebantur singulis etiam se ptimanis duas operas gratis pristabant, ac rertiam quoque fructuum partem quotannis referebant: eoque praeterea in eoS iure utebantur domini, ut libera eis potestas esset eoS Vendere, ac permutare, Carceribus mancipare , proscribere, flagris caedere, tormenti S subsicere, omni denique poena corporali (sola capi eis eXcepta, quae ad sol una regem spectabat affligere. Hoc unico interim nuseris illis manente solatio, Set spe, quod solutione sexaginta scurorum aureorum persona- Iem libertatem redimere poterant ea tamen condiri One, Ut Nihilominus agri illorum dominis iure pari corum obnoxis remanerent. Hos
sequebantur Lesteri , siue Elesteri, id e sit quasi liberi, siue libertini qui
quidem & ipsi Pari cotum erant e numero ; sed pecunia, vel gratia dominorum, vel alia quadam via libertatem conis quuti s diuersa tamen ratione. Nonnulli quippe absolute liberi essiciebantur, quum alij personali duntaxat libertate potiti, nihilominus rerum su arum nomine dominis essent obligati, ut qui quotannis quindecim aut sexdecim, alij plura, aut pauciora perpira, siue hyper pira soluere cogebantur: quorum occasione Perperari j siue Hyperperaris coloni in ordine terti dicebantur. Albanenses ex Albania seu Epiro oriundi, liberi erant
homines, & publica sub regibus & Venetis merebant stipendia. Hi
littus interdiu noctuque obequitabant, per vices excubias agebant, adique a praedatoribus piratisque insulam tutabantur: qui postea cum se. dem in insula fixissent, Albanensium nomen obtinuere. Veneti ai bi, liberi quidem & ipsi habebantur: census tamen annuos principibus aut nobilibus viris soluere teneban rur. Nobiles caeteris praestabant& ipsi in duas distincti classes. Primas tenebant Principes, MBarones, seu Domini cui aiunt titulati : secundas Patrici j reliqui.
Neque enim Venetis insulam moderantibus soli nobiles Veneti iure nobilitatis fruebantur, sed & Senatus Veneti priuilegio reliquis obnibus Veneti imperi, ciuibus, quos ut minimum quinquennium Leucotiae habitasse constabar , id quoque iuris erat. Hodie barbarorum tyrannide Christianis omnibus eadem conditio est: neque enim nobiles a plebeis discernuntur: sed aeque omnes seruiunt, & tanquam 'illissima mancipia habentur,i dominus, seruus, diues, Pauper, se ex
138쪽
HIEROSOLYMIT. ET SYRIA C. gos puer , domina, serua tira ut una omneS , nemine prorsus excepto ,Turcarum iugum experiantur: quorum quidem moribus iam dudum ac sueti, simul etiam Vitia hauserunt: sunt tamen caeteris Graecis Turca tum subditis & humanioreS d mitiores, atque in aduenas omnes benigni &: faciles : ingenio quidem acu o re subito, ac lingua manuque promptis fortes insuper re neruosi , arque armis idonei, sed genio S: voluptati prae nimia soli feracitate Ur plurimum indulgentes. Foeminae pleraeque lasciuae , dc a VcVeribus haudquaquam degeneres, quae(vt
Iustinus referr) priusquam nuP ut Vraderentur, exteri S nautis se prostituebant: ut non abs re V eueri sacratam Cyprum a Veteribus proditum sit; vel eo magis, quod omnia ibi affatim suppetant , quae Veneri
fomenta subministrant. Nunc paucula de eiuS Vbertate attingamus.
Abundat Bombyce, seu Serico, GOSypio , Lino, Lana, Frumento , oleo, Melle, Caseo , Butyro, Vinoque pretestantissimo,& stomacho in prunis utilistimo, adeoque durabili, ut in octoginta ec pitu es annos incorruptum ( uti accepimus seruetur. Natura rubrum est, sed quod mirum dictu vetustate albescit, & quodam modo Canescit; balsamo virtute comparandum, aegrisque corporibus, modice sumptum, admodum proficuum: caeterum non nisi assuetis, siue nouum, siue verus, gratum ; picem siquidem redolet plerumque, quod in picatis dolis contineatur, quae vina tetro sapore inficiunt, diutissime tamen conseruant. Vuas adhaec in rugas siccatas, quas vulgo Zibita vocant, nigri coloris optimas, Crassasque in magna copia producit: ve& segetes, ac varia legumina. Dici autem vix potest quam uberis glebae sit regio, modo in continuis aestatis caloribus humor ne desit, sed diligenter irrigetur : qua in re nullis sumptibus, nullisque laboribus parcunt: nam fluminibus siue torrentibus deficientibus, puteos hahent altissimos & patentes, e quibus fictilibus ollis , magnis rotis , ab
equo circumactis, aquarum copiam exhauriunt immensam, qua arua adaquant. Anni tempora hic cum natura nostrae regionis collata, prq postera videntur et aestate enim adeo sicca, atque adusta Solis ardoribus sunt omnia, ut vix ullis in locis c nisi irrigatione iuuentur) vel herbulam conspicias. Hyeme contra, post autumni crebras pluuias, capis passim irriguis , laetam ubique herbam, ac prata ridentia spectes; ut hyemem verius aestatem dixeris. Sane iter facientibus, arantibus, &quiduis operae ac negoch exercentibus, aegris etiam, hyems aestate ipsa multo oporcunior est; neque enim frigore molestantur, nisi cum boreales spirant venti, quin imo adeo lenis tepore mixta solet esse hyems, ut ea durante, pecora perinde ac si ver inciperet, virentia paescua saltusque perquirant. Alia aestatis ratjo: vehemens enim & Om- Dibus molesta: omnia corpcnt , nec aduenis, nec indigenis tutum sub
139쪽
meridiem usquam progredi: quare domi se continen ac tecto ru prae. stidio mortiferos Solis calores,qua possunt, fugiunL. Solis aucem ortum
Dreuertune Crepusculum CapranteS: usq; consulant sanitati, lentaculo
aduersus ingruente debilitatem vires firmant. Noctu agricolae in pri. mis humi prostrati si ab dio nudi cubitant, honestiores stragulis incia bant,ventish; expositi, ac linteamine vix operci obdormiuia L. Si pro fi cisci quopiam necessitas urgeat, noctu id faciunt ,anterdiu qLuesctini. Sed iam satis de aestate hyemeque: insulae ubertate prosequamur. MI.randa hic ex Ebosia canna ( quam Cannam mellis hodie appetant, ex oua Saccharu conficitur arundinum leges est; nec minor gossypij fruticis: utriusque culturam alibi explicavimus. Alumen scis lite album
re nigrum , Pix quoque; Resina, Sulphur, Gypsum quod e terra fodi.tur, & Sal nitrum multis ibi in locis abunde prouenit, laspidem A. chatem , Smaragdum, Crystallum, Corallium, rubrum albumque, nec non Adamantem, orientali tamen ta pretio & duritie Inferiorem, aliosque lapides pretiosos producit: sed & Auri, Ferri, tas homnis, Vitrioli item omnium optimi, & rubiginis I ris, ad medicina:
usurn idoneae, nec non Marchasitae, cum albae, tum rubeae diues est.
Amiantum quoque lapidem priscis notissimum, Alumini sciuilis quoJvulo o plumosum dicitur persimilem, qui nullo igne aduritur, apud
Amianeum pagum in multa copia gignit. Ex eo lintea & hunebres tunicas texere solebant veteres;quae sordidatae igne purgabantur, aqua
lotae indurescebant: his cadauera comburenda,ut cremati cinereS co modius conseruaren cur,atque a reliqua fauilla internoscerentur,obte ciere veteribus in more fuit. Sed hodie huius generis telae usus exoleuit. Laudanum praeterea, Thus, Styrax, Manna, Scammonea, Crocus,
Coriandrum, Susi manum vel Sesiamum, Rhus seu Sumach, Lentiscus, Rheu barbatum,Colocynthis,Thymiama, Maiorana, Hyssopus, aliae liquam plures plantae saluberrimae, ac medica virtute nobiles,hic abun-ciant, PeponeS ite Melones, Anguriae, Cauli flores , Faba Egyptia seu Colocassia aliaeq; herbe ad quotidianos hominu usus optimae, in maXimi hic nasciatur copia. Iuxta pagu Calopside copiose proueni ut herbqSodae nomine; ex quoria cineribus sapo conficitur ,item maliae, quibus undulati panni quos vulgus Italu Zaabetota appellat, atq; ab indigenis e captaria pilis egregi & plurimi crificiuntur purgantur, lauanturque Pulvis ad haec vulgo Cyprius dictus, miro odore fragrans, ac multo in pretio apud italos e quibus da herbis odoriferis, is ut alij volut e rore
coloris viridis, supra saxa herbasq; decidente, & siccato, dum albescat, Oci ponitur. Abudat prqterea omnis generis arboribus; Cerasis, Casta Deis, de Sorbis exceptis; quaru in loco praestantioribus, ac multo nobi j lioribus naturae beneficio gaudet, Occidentalibus haudquaqua cDa
140쪽
cessit,imo vix cognitis,Musis nepe,Dactylis,&Charnubis. Relinquo
Aurantia, Citrina, ArmeniaCa,aC Punica mala, quorum ingens ibi copia. Sylvae hic cupressinae plurimae. Terebynthi ite arbores copiosae. Ex his Resina, qua Terebinthina vocant, stomacho ac sanguinis reiectioni in primis conduces,omni u OP ima a q; Odoratissima profluit. Omnis item generis volucru peringen Calit Humerum. Palumbes , Coturnices, Perdices, Attagenes, Anates, Anseres hic fere infinitis Turturu nominor quam apud noS passerculoru copia . Hi adeo domestici,ut in te elis, publicis plateis,ut hortis is equentes consipiciantur,& cum hominibus quasi conuersari videantur, Auicut squas Cyprias vulgo appellant Itali hortulanis Italiae non absimiles, tam copiose hic nascuntur, adeoque pingues, vindemiae prae sertim Tempore squo uuarum acinis deleritisci semine vescuntur evadun P; ut in finieas fere aceto odoriferis ;herbis conditas , re urceoli S immissas, Venum Venerias exportent.
Principum nobiliumque totius Italiae mensis gratum, lautum, & vsitatum obsonium. Aquilae N Falcones hic plurimi. Sacti & peregrini volatilium hostes aliunde aduolantes, hic etiam capiuntur. Ferae syl- uestres, Damae nempe, Cerui, Lepores, Cuniculi, aliaeque hic innumerae; noxiae, aut rapaCes nullT, Veruccei praeterea praegrandes, ac
mirum in modum obaesi, quibus caudae cubiralis longitudinis, adeo latae & crassae, ut non solum posteriora animalium tegant, sed & librarum duodecim pondus nonnunquam superent. Nascitur hic quoque Chamaeleon animal quadrupes, monstruosium & deforme valde; unu dum Arnicae haereremus apud Minoritarum Guardianti,unum apud
Graecum quendam illius loci incola & vidimus vluum,& contrectauimus, cum nequaqua noxius sit. Est aute altitudine palmaris, logitudine sesqui palmum non excedens; diuersa varietate conspersus, ut pardus: rostrum habet simile ranae, caudam praelongam, exilem , aC in renuitatem desinentem, & implicantem se viperinis orbibuy, crura recta,
ungues aduncos, ut volucreS;pellem asperum, ut CrocodiluS; ventrem
flaccidum, & strictu iarum latera ventri iunguntur,ut piscibus, & spina simili modo, dorsus gibbosus, ut camelis ; incessus tardior, ut testudini. Oculi in recessu cavo, tenui discrimine, praegrandes, re corpori Con- Colores; quos nunquam Operiret nec pupillae motu , sed totius oculi versiatione circumaspicit;hianti semper ores Aluu nunqua purgat,cum sit clausius undiq;, solusq; animaliu cibo nec poetu alitur,nec alio quam aeris alimento vivit. Sed coloris natura mirabiliormam ad quoscunq; Colores, quos proxime attingit, rubro &flauo exceptis, facillima conuersione variatur: maculas tamen nigraS no mutat,sed pelle tantia,unde vulgo natum prouerbium , Charaiae leonte mutabilior: quod in homine
inconstantem, ae lubricae fidei torqueri solet. Ceterum fluuium insula nauigabilem