Itinerarium hierosolymitanum et syriacum : in quo variarum gentium mores et instituta insularum, regionum, urbium situs, una ex prisci recentiorisq[ue] saeculi usu... accesit synopsis Reipublicae Veneto

101쪽

C A P V T XIII. Creta ras a v erior descriptio, ct Cretensium mores.

102쪽

C E N et v M urbium fama olim Claram fuisse Cretam, atque inde Hecaton pol in dictam prisci scriptores tradunt; ut & Virgilius me-

Creta Iouo magni, me o Iacet Insula p(nto, Mons Icem tibi, es feratis cunabula nestra, Centum Vrbes habitani magnis , uberrima regDa. itemque Ovidius: Creta te, centum s relicti

Insigniores fuere (vt Strabo testatur Cortyna, Cydon, & Gnosius is

Minois regia, & Strabonis patria. Plinius sexaginta tantum sita aetate extitisse memorat. Ex tot urbibuS quatuor Iolae alicuius nominis,pi i ter Castella muris cincta quindecim nostra haO.tempestate supersunt: Candida nempe, Cydonia, Rethymnus,Sitia. Caeterit omneS vel iniuriaporis collapsae, vel bellorum tumultibus dirutae, S in Ct Herem ret-dactae prorsus extinctae iacent. De Candida iam diximus satis; superest ut de reliquis aliquid reseramus Q . . Post Candidam prima est Cydonia,hodie Cama, ad Septentrionale Insulae posita latus, in sexagesimo a Candida occidentem versus lapide; populi frequentia, mercibus, sicu, moenibus, portuque insignis. Quem ramen onerariae naues proprer scopulos commode ingredi nequeunt:sed quinque abhinc milliaribus apud paruam Insulam Tartarunomine, tuta munitione insignem, stationem habere solent. Praeest urbi incolisque magistratus Venetus titulo Rectoris; cui in sententi sdicendis,& alter patritius V qnetus, veluti a consilijs pari suffragio dc auctoritate assidet; unaque urbi & territorio imperant, Ss indigenis iustitiam administrant. Territorium praeter et '. minora Casalia,quinque oppida seu castella continet: Apicornu,Chistamum,Selinum,S.Nichi- tam & Stachiam. Par magistratus Rethymni remptiblicam administrat Haec alias Rithymna dicta, vulgo Retimo ad Septenrrionale pariter sita latus, paulo minor Cydonia, frequens populo, & munitissima est. Portum habet

non multum amplum , ad recipienda tamen minora nauigia aCCommodum. Sub eius ditione unicum oppidum Milapotimum aut Mylo-pOramo) praeter 16 .minor a caualia, recensetur. Arx in edita rupe in mare procurrente extructa est,ut ab Insula auulsa esse videatur: quae urin

bem satis tutam reddiL.

Sitiae urbi eiusq; territorio (Cui Hierapetra oppidum, ac To. minoracas alia subsunt unicus magistratus Rectoris titulo imperat, incolisque ius dicit. Haec olim Cyteum appellata,caeteris minor, populosa ramen, re portu comodo omniu postrema habetur;jacetq; haud procul a Sammonio orientali Cretae promontorio: cui e regione est Rhodus Insula

103쪽

L coro vici ITINERA UT MEst autem Creta Insula a Curetis populis primis illius habitatoribus

Curetis primum,vel Cureta, siue Curetum,post a Cretae quodam Iouis mi & Idae s ut volunt) filio, Curetum rege,vel a Creta nympha Hesperidis filia Creta dicta, Aeria etiam quandoque a rem perie coeli, & Macarones ses, siue Macaros, id est beata: hodie Canaeia , siue ab urbe primaria Candida nomine, siue a terrae albedine s ut aliqui putant appellata.

olim quidem celeberrima, cum indigenarum frequentla, arque mira industria, tum soli ubertaLe, coelique clementia, ac rerum omniUm at- fluentia. Prima namque svi Solinus refert inter caeteras orbis insulas

remis,armis, ac sagittis claruit, prima litteris iura dedit, equestres turmas prima instituit,studium musicum prima inuenit,exercuit,ac longe lateque diffudit. Multi insuper famigerata fabulis, aduentu Europae, Pasiphaes & Ariadnes amoribus, Minotauri feritate, ratoque, Daedauo peribus ,& fuga, Tali statione, & morte, maxime tamen Iouis (cuius patria fuit sede,&sepultura. Hinc etiamnum mons altissimus tertio ab urbe lapide, quod in eo Iouem sepultum fama sit, mons Iouis appella

Formam habet oblongam haec Insula angustam ; porrigiturque inter Ottum & Occasium Practu longissimo ; a Septentrione vero in Metidiem latitudo patet, hinc Graecia, inde Cyrenis obiacentibus. haec secundum Plinium quinquaginta, illa a. o. circuitus millia passuum continet. Aliqui hodie 2Ii . longitudinem, latitudinem AJ.. circuitum si j L millium passuum statuunt. Sunt etiam qui aso o. stadi j seius longitudinem constare credant. Alij quatitor millibus & centum ; la itudinem vero inaequalem ponunt. ISic vari, inter se variant. A Septentrione AEgeis aestibus, & Cretico mari verberatur: ab Austro Libycis undis perfunditur, abortu Carpathijs, ab occasu Ionicis fluuctibus alluitur. Sedet autem medio ponto, quasi mari SMh' - dsmina . ut non immerito Aristoteles eam praedicet. Videtur (inqvix haec Insu a ad principatum Graeciae nata, ac praeclai e sita: Cuncto nam que imminet mari. Et vere, abest enim promontorium eius Sammonium(ciuod Salamomum hodie nautae vocant) ab Ale andria AZgypti so. millibus pastuum, a Cypro si . a pomi Ioppensi a Carpatho co. a Rhodo St. Promontorium vero Ermicum a Cyrenarum promontorio Phycunte IZ s. vel secundum neotericos iiD. Cyamutata, item promontorium a Malea Peloponnesi promontorio 8 o. a Constantinopoli goo. a Zacyntho 3oo. a Iapygio Italiae promontorio

Plurimae eam circundant paruae Insulae, ignobiles omnes, & nullius nomini S, cuniculis ut plurimam, & arietibus Stri ceris, vel Stri focoris patrio vocabulo dictis , abundantes. Notiores sunt Claudia, Paxi-

104쪽

M HIER O SOLYMIT. ET SYRIA C. pyinados , Caideroni, Christianae, Fationi ,& Standia . Claudia, Gaudos Melae, hodie Go o , Pauli ad eam appulsu in sacris Litteris celebris, ac portu Hamboso insignis, a latere occiduo naaud procul ab Ermico

promontorio, Paximados ab Austro, Gaideroni, Farioni, Christianae ab ortu : Standia seu Dia ab Aquilone adiacent. Porro tribus promontorijs insignioribus vel maxime conspicua est : quorum duo ab occasu emscant, tertium ab ortu. Occidentalium aliud Meridiem . respiciens,olim Ermeaseu Ermicum promontorium,antea Criou Me topon, seu Frons Arietis (vt Plinius refert appellatum, hodie caput Leonis vel Grabusta, vulgo Capio Leme indigitant. Alterum, quod exaduerso est latere , & Septentrionem spectat , nunc Caput Spatae, priscis Cyamum fuisse putatur. Orientale antiquitus Sammonium , hodie nautis Caput Salomonium dicitur. Plurimos habet Insula portus. Celebriores sunt Suda, & Spina longa, omnium equidem capacissimi, tutissimi, & commodissimi, Arx validissima virumque munit, di securam nauibus triremibusque stationem prasat. His succedunt Sitiae, Vovissimeni, Chissami, Selini, & Stachiae portus satis commodi. Fluvius in Insula nauigabilis nullus, sed rivuli duntaxat & torrentes aliquot. Inter caeteros situ, & conditione admirandus Armiro,

aut Almyro patria lingua ab aquae salsed ne sic dictu' ; cuius sensoctauo ab urbe lapide Gerorodeam Versus ad imas montis Sta Omboli radices peringenti hiatu erumpit; tantoque imper u & aquarum copia e terrae visceribus prodit, ut lacum statim essiciat satis amplum: mox rapido aquarum cui se ad viteriora pergens, decem molarUm rotas ad extrema lacus ora politas circumagitat; inde profundo latoque alueo per mille fere pas Ius dilabitur, ac flumen evicit, piscium copia, & Cancris abundans. mox cur su velocissimo ad Aquilonem, vergit, salsuginosasque suas in mare effundic aquas: quae quidema a mari proximo per occultissimos meatus, eo ubi primum scaturiunt, fluere purantur; atque ob torrentium inundationem e proximis decurrentium montibus hieme dulciores heri creduntur. In huius fluminis utraque ripa colocassium copioSe enascitur. Palmas etiam

ibidem videre est, sed sine fructibus : maturescere enim fructus illos clima illius regionis non sinit. Ab ostio fluminis Candidam usque

propter arenarum cumul OS , & latentes Cautes tota mari S ora importuosa est. Pagis ta habitatoribus sit c statis frequens est Insula:

pari namque quorum etiam supra meminimus 3 IOZO. Numerantur, velut alij Volunt Io Vrbes quatuor, Castella quindecim .

Incolas ad septingentos supra ducenta, & octo millia ante aliquoeannos censos fuisse,& ex his quinquaginta millia,ducentos & quinquas inta ad arma idoneoS,Calogeros Io oo. Papassos 31 Io.(qui Graeci ritus

105쪽

Monachi & presbyteri sunt selectos accepimus. Nec montes Cretae

in partem tacebimus: est Icheus , sunt Leuci, nunc de Madaia, sunt Dictinet, vel Dictae,nunc Cethiae, sunt Cadiici, itemque Lasti. Sed Idaeo.(cui nunc Psiloriti nomen e st merito ac iure attribuitur principatus. Is enim (Strabone teste Cretensium cunctorum celsissimus turgit, atquesu premo suo cacumine ante solis ortum Io Iem videre dicit ut . plantis nobilibus, & meditae virtutis, Dactito Idaeo, qui vulgo licet falso Lapis Lyncis appellatur,& fama nutriti Iouis celebris. Est aute in meditullio positus Insulae, quaqua versus circuitum habens sexcentorum stadiorum, ac vertice quasi nubes scindens s ex quo utrumque mare Lybi cum & Creticum spectare licet. Frigori nivibuSque adeo obnoxius, ut etiam media aestate vix ab armentis,noctu praesertim, frequeretur: quod si interdiu pastores si imma iuga montis petant , suasque pascant OueS; noctu rursum ad ima vallium eas deducere coguntur . Reliquorum, montium summitates perpetua quoq; niue candent: cupressi S Lamen , ac vari S rarisque plantis nobiles . Inter valles frugiferas praecellune Arenosa, seu Arenoa,Messarea,&Lissa. Caeteris maior Arenoa est juxta Sitiam urbem, culturae aptissima,atque uberis soli. Hanc sequitur Messarea, ad trigesimum ab urbe Candida posita lapidem , longitudine viginti quatuor, latitudine quatuor passuum millia continens. Tertia Lissa est, haud procul ab Ermico promontorio. Praeter has duae aliae

sunt, situ & rerum ubertate admirandae. Quarum Vna Suti nuncupata, inter asperrimos editosque si ta montes, duos tantum, eosque angusti

simos,&difficillimos habet aditus; quos paucissimi tutari,atque a quo-uis etiam copiosissimo exercitu defendere, & prohibere hostium ac- eestiam facillime possunt. Pascua ibi uberrima, fontes plurimi optimas perennesque scaturientes aquas: arborari j proue irius copiosissimi, vineae feracissimae fertilesque campi cultui aptissimi;vt multa hominum millia quaevis ad victum neces laria ibi habere, a Cristo Viuere qUean L. Altera Artos patria lingua appellata,eiusdem hero situs est: non tam o adeo fertilis, neque fontibus irrigua In ea siluae cupressinae densissimae, cupressi vero tam crassae non ullae, ut vix terni homines brachbs iunctis truncum unius circundent;sed & tantae altitudinis sunt, ut spectabilius nihil humano vis ii sit. Frugibus & segetibus utcunque abundat, fontibus autem care puteos idcirco fodiunt,ex quibus aquam usui necessariam hauriunt optimam, & salubretata. In Messarea valle etiamnum exstant ruinae amplissimq Cortynae urbis antiquissi no ac Cretae quondam regiae, Diui Titi Episco pali sede insignis; quam LenaeuS amnis Pr terfluit. Hic plurima veterum Romanorum, & antiqui illius staculi visuntur monumenta,quae tempuS edax rerum columere haudquaquam

potuit. variae item in vicino solo eruuntur statuae marmoreae,& numis'mata ia

106쪽

HIEROSOLYMIT. ET 8YRIA C. Trmata peruetusta,cum aurea, tum argentea,& aerea, Graecis Latinisque

nominibus inscripta, ac Consulum re Caesarum Romanorum effgies continentia. Ad Septentrionale vallis latus specus ostenditur subterraneus , in costa montis Ida excisus; quem Minois fuisse Labyrinthumo, Daedali opus; a poetis decantatum ; cuius quoque Ovidius meminit, vulgo persuasum est. Plurimi lapidicinam fuisse, atque ex ea Cortynaevr s muros constructos volunt : Vt ut sese res habeat , nihil praeter

spei uncas,ac subterraneos meatus, temporis iniuria ac vetustate multis

in locis collapsos, videre est: ad quorum penitiora nequaquam datur introitus; nasi facibus accensis indigena quispiam, cui ea nota, introduxerit. Ego vane antiqui illius Labyrinthi nequaquam reliquias esse putauerim , quod Pomponius Mela veterem Labyrinthum perpleXi S pa- tabi erietibus ', dc columnis a Daedalo constructum fuisse narret: hunc vero Pseudolabyrinthum ex folis concauitatibus & subterraneis meatibus constare mamfestum sit. Adde quod Plinius Veteris Labyrinthi suo M .c. 3 tempore nulla extitisse vestigia scribat. Quare antiquae potius lapidicinae, quales in Syria vidi plurimas,& praecipuam apud AleXum Vrbenaeo, duo fere millia passuum suo ambitu complectentem, S in plurima cliuerticula ac latebras multosque anfractus diuisam, quam Daedalici Labyrinthi esse vestigia, ausim assirmare. Vt autem de vulgariS La Dyr In trilsiti, ae conditione aliquid lectori innotescat, paucula a me diligentius

obseruata hic adiuDgam .

Est hic, quem vulgus credit Labyrinthum, specus subterraneu , i varios multiplicesque meatus distinctus: ad quorum quatuor duntaxat nostra tempestate patet aditus ; caeteri incogniti sunt, re inuis, ob pericula, etiam ipsis itineris ducibus. Ostium quadrata forma in Costa montis excisum, speluncam refert latam circiter pedes triginta, pastoribusta armentis, noctu praevertim, optariam recepracili uin. In ea pilatim O-rum nomina,qui locum aliquando adiere, epigraphas, inscriptionesq; lateribus undequaq, insculptas, vel carbone aut facium fumo notataS, videre est. A dextro peluncae seu osth latere,ineatus est accessu perdit ficilis; angusta namque adeo & depressia per ducen tos fere passus patet semita, ut nisi reclinato ad uterum capite pertransire nequaqua possis. Hinc ad dextram flectendo,ad secundum pergitur & descenditur specum, situ nonnihil in feriorem,opere alii orem, amplioremque; duodecim quippe pedum latitudinem per quadrum continet s extenditurq; recta linea mille fere passuum spatio : utrimque vero plurimi occurrui meatus, viaeque subterranear, eiusdem fere formae cum priori; quos nequis ingrediatur, ductor ipse qui cunctos praecedit, ac viam sternit lubsequentibus) seuere interdicit. Vbi ad extremum huius Viae ventum

est, locus occurrit quadrata forma, latus pedes sexdecim, testudineo Κ s. opere,

107쪽

8 I. Co TovICI ITINERAR IvMoperet e cuius sumitate ferreus atque ingens pendet annulus per quem acua e vivo saxo assiduo guttatim emanan S defluit, & diuturno ac conti rivo casu fossam latam per diametrum uncias sex in ipso solo seu vitia rupe effecit. Locum Capetra(quasi Sacellum Itali indigitant.Cad quem vero usum olim annulus ille seruierit, ignotum est: sed si coiecturis uti liceat, ad saxa supra rhedas tollenda lapicidis usui fuisse putauertim. Ex hoc loco ad dextram rursuin flectitur , icurque via priori persimili , ubi varis denuo utrimque occurrunt mea us , quOS ve Priores ingredi vetitum est. Proceditur autem recto tramito ducentorum quasi & quinquaginta passuum. Inde rursum ad dextram flectendo, tertia occurrit via, prioribus haud absimilis, & eiusdem fere longitudinis

cum praecedenti. In eius ultimo dextri lateris angulo quarta se osteri, trecentos circiter passius longa: cuius extremitatem locus occupat quadrata forma Italis La Loca i quod Porticum sonat vocatus, latus pedes triginta. Atque hic ultima est subeuntibus meta: neque enimvsterius progredi datur; sed eadem qua ventum est via,receditur. Totum subterraneum id iter duo circiter millia passuum complectitur: Ac nisi facibus quas ductor praefert illustretur, obscurissimum est. Nullae enim ibi fenestrae, nulla aeris spiracula: adeo ut nihil praeter ipsas tenebras videre sit. Vesipertilionum autem domicilia ubique hic cernas; quorum aliquot millia bs in antris stabulantur, atque dum lucem diurnam fugiunt, eo se tanquam in tuta castra recipiunt. Mirum dictu,

pendent e tarnicibus innumeri fere nidi conglutinati , pyramidali forma pendula, in varias multiplicesque compagines distincti, longi plerique pedes quinque, & vltra. Excremerita quoquet earum pyramidis instar a fundo assurgunt,& multis in locis altitudine ipsis vespertilionum nidis pendulis coniunguntur. Meatuum medium excremetanidique occupant: iter propterea, utrimque transitu patente, non

impediunt: neque ipse etiam noctuae transeuntibus molestae sunt. Et si enim accens e faces odiosum illis admittant lumen , loco tamen se minime mouent,sed quod mirandum sane haerent fixae,& nisi irritaveris, immotae, adspectu vero horribiles,ingeti pavore subeuntes concutitat. Cauendum autem est, ne quis subeuntium nidorum compageS turbet, iisve noceat, ne nido disrupto, quasi vindictam parantes, celeri volatu, summo ingressorum periculo, & terrore, faces extinguant. Tanto enim impetu, tam horribili sonitu, tantaque frequentia irritatae volant, ut in medio barathri versiari, Sc daemonum stridores & vlulatus audire re putes. Neque vero a volatu abstinent, nec a stridoribus cesccant; nisi prius omne lumen extinxerint, ac suo modo de illata iniuria

vindictam sumpserint. Quod ipsum nobis petulantia cuiusdam miIitis accidit. Is enim saepius frustra a ductore admonituS, ne nidulos, offenderer

108쪽

HIEROSOLYMIT. ET STRIA C. Tyderet, siue quod eius verbis fidem non praestaret, seu quod periculum

non extimescerer, ausu equidem temerario nidum quenda gladio disse cuit medium. Nec mora, starim atque offensam sentiere, subito ac Celeri volatu proximas quasque nidorum compages excitarunt: omneSque crebro volatu ingruences, tanto impetu, tantoq; stridore volare coeperunt,alis item rostrisque obuios quosq; petere, atque volatum suum iutantum protrahere perseuerarunt, ut extinctis facibus in terram proni cadere iuxta ducis nostri consilium cogeremur: ubi per horam fere integram immoti,horrore pene incredibili perculsi, & quasi semimortui, dum nidos repetiuissent, iacuimus. Tum demum, ductoris admonitu surgentes, igne rursum e silice excusso, accensisque facibus, quasi imvitam reuocati, iter trepide continuauimus: vesanumque itineris execrati consilium,exhorrendis illis specubus ad superiora tandem euasimus. Saxum omne meatuum coloris est: subalbidi, instar marmoris, haud tamen ita durum.In ipso solo rotarum nec non clauorum vestigijs in hunc usque diem superstitibus: quae a Cortynq urbis murorum aedificatione ibi relicta putantur. Porro transi rus per subterranea haec loca cum multo discrimine peragitur, vel ideo maxime extimesce lus,quod saxa ingentia e sium mitate meatuu pendentia multis in locis ruina minentur; quae si cadat, vel subeutes obruant, vel iter obstruant necessum est. Atq; ham de Labyrintho. Modo reliqua Cretae descriptione prosequamur. Locus enim ia postulat,ut de ubertate Insulq nonihil dicamus. Frugum aliarum s rerum, quibus mortalium usus indiget, foecunditate, situs amoenitate,&aeris clementia nulli terrarum cedit Creta. in

causa esse ipsum coeli clima, cui Insula subiacet, putauerim. Tradunt enim Geographi subiacere eam initio quarti climatis omnium Clementissimi, sub nono parallelo, diemque habere aestate longissimam horarum quatuordecim cum quartasut non miru sir, quicqvici Creta gignit, quin proximu sit ijs, quae optima iudicatur. Hinc vero vineis & Olivetis praestantissimis copiose, gregibus item & armentis abundantis lima est. Oleum, Lac, Caseum, Butyria,& in primis Vinum habet optimia, album&rubeum,varij generis; Praecipuum est Pramnium,hodie Maluaticum appellatum ; cuius ad i t. mille cupa S 'Uotanni S ex Insula ventam eX- portari,& per uniuersiam fere Europa distrahi ferunt Laudatissimu esse volunt quod iuxta Rethvmnu nascitur, magis q; diuturnum quam Caetera vina,quae iuxta Candidam & Caneam cretcunt, ac cito coacescui.

In causa est, quod illud coctum re bullitu diuendatur,haec non item Est aut e duplicis generis in Creta Maluaticu, unum dulce, alte, vi no su nuquod valgo in uasta gasia Venetivocant; ec alibi qua Venetijs venudistrahitur.Frumentu ad haec, hordeu temq; legumina ab ude producit. Arboraris prouetus hic omnis generis uberrimi: auralia,cithinaspersica,

109쪽

armeniaque mala: ficus item,amygdala, & melagranata in maxima copia . Sylvae hic quo aue Cupressinae ita vulgareS, ut domorum omni tam , trabes, contignationes, tabula Laq; omnia, nee non & integrq quandos naues ex illis arboribus construantur. & quod mirandum , caesae repullulant: quod nusquam alibi terrarum accidere scribit Solinus. Laurorum,& Myrrorum hac ubertas maxima. Gossa pium abunde hic proueni L. Laudanum quoque Optimum ex cysto frutice nonnullis in locis, reprauertim in monte idaeo , dc iuxta Mylopotamum copiose colligitur. Grana praeterea ad tingendam lanam optima, cera, mel, aliaque praestantissima sunt. Pascuis autem adeo exuberat, Vt etiam altissim I montes laeta pecoribus omni fere tempore praebeant pabula. Hinc pecu, dum greges ibi infiniti,arietes pregrandes, quos Strepsicheros, vel Stri- phocheros patrio vocabulo indigitant. Falcones sacri M peregrini,volatilium hostes, aliunde aduolantes,hic etiam capitatur. sed & gentileS, dc villani,& asteriae,& accipitres hic quoque propagantur. Perdictata ad haec, Coturnicum, attagenum squas Francoimm Itali appellant) aliarumque Volucrum montanarum, arque nemoralium: Caprarum item

sylvestrium ac leporum & cuniculorum ingens hic multitudo ; ceruis tamen eget: lupos, VulpeS,VrsOS, aliaque quadrupedum rapacia animalia nusquam educat: serpens ibi nullus, nec coluber; nullumve aliud veneno noxium animal; praeter Phalangium, quod ictum hominer

veneno interficit. Sunt quidem angues Ophis, Ochendra,& Tephloti nomine, sed minime noxij, nec venenosi. Sal in stuper ex marinis aquis hic sponte progignitur, spurna in extremis littoribus ac scopulis relicta: plurimis item in locis, marinis aquis in scrobem receptis,colligitur. Sed & piscibus mare Creticum abundat; praesertim Scaro, Plinio teste, omnium nobilissimo. Solus enim ruminare, ec herbis, non alij piscibus

vesci dicitur. Huius generis pisces apud Romanos quondam in delici js habiti, Tyberio Claudio Principe a Praefecto classis in Italiam aduecti,

inter Hosti ensem & Campaniae oram disseminati fuere. Plantae pisterea hic fingulares; quas nusquam alibi nasci, aut inueniri constar: ut non immerito Macrobius Cretam herbis generosiam esse dixerit. Praestat Dictamus, Pulegio similis, a Dioscoride celebratius, ac maximo in pretio ob peculiarem medendi virtutem apud omnes habitus. dein Alimes, quae admorsa famem prohibere dicirurit itemque Saluiae pomella, dulcia admodum, ac gustui grata: quae mello vel saccaro condita stommacho in primis conferunt. Reliquas, quae infinitae sunt,omnes medicavirtute nobiles, & ad pharmaca Vriles,omitto,& ad Petrum Belonium eas luculenter in suis Obseruationibus recensentem , Lectore remitto.

Varij hic quoque generis flores, ros ita primis, & Violae odoratissimae. Vc vero concludam , quicquid hic terra producit, optimum habetur, dc apud

110쪽

& apud omnes in pretio est; praestatque caeteris alibi natis. Haudquaquam rame hoc elogio digni censendi sunt Cretae incolae:

tametsi enim regiones illas quibus aer purus est, & tenuis, acuta & lo-lertia ingenia gignere pro explorato habeatur; constetque Cretam, coeli salubritate nulli terrae cedere, atque in primis acris & solertis ingenij homines producere; eos ramen mira soli feracitas Corrumpit,minusque industrios, magisque desides efficit: ita ut illud Apostoli Pauli A. Dii. ab Epimenide mutuatum,in hodiernum usque diem indigenis optime

conueniat.

Cretenses mendaces, mala bestia, ventres pigri. Vt plurimum enim,honestioribus demptis,gulae,crapulis,vinoque, ac Veneri summopere dedi ei,inerrem in gloriamque vitam ducunt. rari literis aut armis dant operam:plurimi agris colendis, & gregibus pascendis incumbunt. mechanicis artibus pauci insudant. Si qui vero generosiores arma exerceant,maritimo potius quam terrestri gaudent praelio,& strenui evadunt classiarij. Sagittaria arte,atque arcu in primis squem Scythicum vocant) nec Turcis inferiores. Plerique tamen de maxime ruri degentes molles sunt, effoeminati, viles, laboris osores, re nullius i ndu striae. Praestant caeteris & martia virtute, & armorum exercitatione Sphachiq populi, Vacbioti vulgo app ellati,indomi tu m gen ushominum, & ferox. Hi iuxta Leucos seu Albos montes vulgo de hachia, meridionalem incolunt plagum, latrocinijs vel maxime assueti, atque optimi re praestantissimi sagittarij,& in hostes pugnacissunt. Irta maximo propterea apud omnes praesertim ruri habitantes pretio habetur, ac magni fiunt: de patrio vocabulo Pater id est Patres, quasi patriae libertatis defensores appellantur. Neque solum indigenis, sed re ipsis

quoque magistratibus Venetis propter efferatos mores nonnunquam formidini sunt, & terrori. Mille autem viros armis gerendis idoneos cogere dicuntur. Caeterum agris colendis, & pascuis dant operam egregibus & armentis, atque omni rerum copia abundantes. Ocreati omnes umbilico tenus,arcubus,sagittis, S acinace armati, quocunque pergunt, incedunt. Ocreas longae lataeque Zonae e corio ( qua corpus

cingunt j annectunt, lineisque femoralibus induti, solo lineo indusio reliquum corporis tegunt: cuius infimam partem femoralibus suti nosthaudquaquam condunt, sed pendulam desuper ferunt. Tripudijs vel maxime delectantur: per horas siquidem plurimas Sole etiam ardentissimo interdiu,noctuque choreas armis non depositis,indefesso labore viri cum foeminis ducunt: quinimo dedecori sibi verti putant,si quis eorum tripudians arma deponeret. Sed & Pyrrhicam saltationen optime callent, crebroque exercent. Haec ita se habet: Caput inter

L saltandum