장음표시 사용
2쪽
De antiqua evocatione sacrorum su-
F. I. De Religione Romanorum T. Studium Remanorum in ingenere. t hostium Diis Abi aequo pia.
. 3. Eius mos unde . causas restitionis,siisscuiq; populo peculiares Deos eandis ae suis. T 7. objicitur evocationi, loca
ipse jure fieri profanar essemisur distinctione inter timbὸm obsessam cs captam. Dipe, in quorum illi ititela T. I. In ida usui erat e catio, essit, tutelares dictos tape
. F. s. Unde inter ipset suoq; beι
in hac non item. s. opinio Gentium, Deos ultro excedere locis raptis.
3쪽
ῖj mentis probatur. iii te . IV. Luae usinia tanquam ius Gratiam s eundaratim in ius Rom.
Num quoque relatum esse. s . I. . Consilium Romanorum occultandi Deum siuiam tu. . telarem metu et Ocalicis e
T ao. Transitus ad Sectionem, secandam Eligionis cultusve divini obse vantissimos fuisse Romanos, univeria eoru in docet Historia, ne que ullus unquam populus Religionum tenacior fuit: cauo nomia ne prolixe eoScommentit Polyb.
posts & verissime; adeo ut nota minus pietate in Deos certarint cum omnibus Gentiabus, quam virtute bellica; & quo Duces eorum illi striores fortitudine, eo& insigniores fuerint pietate& religione in Deos; uti apud eos specialiter 'lumque receptum fuit, ut, cum rem si ve locum sacrum religione liberare vellent, certis inde ritibus e -
4쪽
SACRORUM SUPERITITIOSA, carent sacra; cujus rei mentio fit in is. T a doR D. ubi haec habentur: Solent, qui liberare eum Deum
religione volunt, lacra inde evocare.
Fuit ergo Evocatio sacrorum nihil aliud, quam ritus solennis, quo locus sacer aut divini juris liberari religione eoque profanus feri solebat. δ. l. o.
F. a. Id tum maXime curae ipsis fuisse cum urbes obsiderent, ex Servio refert DoctjSs GPOBOV. in not. ad Grol. d. 7 B. cI P. Lib. 3. c. s. F. a. n. r. dc pluribus explicat Macrobius Satur l. lib. s. cap. s. S0le-hant enim solenniCarmine eX hostili Urbe,quam occupaturi armis erant, evocare Deos, iisque aedem Scsacra Romae VOVere. g. 3.
Quem traxisse morem videntur ab obsidione. Uriorum, potentissimae urbis Etruriae, cum qua Romanis continens per aliquot secula bellum fuit, quoadusque post decennalem obsidionem, veluti altera Trosa, Camilli pietate, virtute, ac felicitate capta ac diruta, & non urbs saltem, sed & urbis memoria prepe deleta fuit. Cujus funeri clim exposita ejus magnitudjne, gravi el0gi0,quas lessu parenta stet,
L. Florus, Hist. Rom. lib. I. cap. a a. f. in haec den ique verba erumpit. Laborat annalium fides, ut Ve s fiasse creda- .mus. Camillus igitur, cujus ut incredibilis fiij tvirtus in hostes, ita non minor pietas in Deos, & justitia in omnes, atque inde perpetua adeo felicitas, ut solus tum ibi tunae Romanae stator, & Romulus
alten haberetur : cum ad obssidionem urbis tandem missus atque jam in eo eSset, ut eam ex cu uiculo A a Cape
5쪽
4 SEcT. I. DE ANTIQUA EvocATIONE caperet, Vocatis ad proedam Civibus suis, decima que ejus Apollj ni consecrata, hoc votum Junoni fecit
apud Lio. L. s. c. ar. Te simul, Puno sexrna, quae nunc I Vos colis, precor, ut nos victores in nostram Ttiamque mox futuram urbem sequare, tibi Te digntim amplitudine tua
templum accipiat. Quam ambjtioso deinde 'pparatu, miraculorum quoque fabulis cui in religione Ornanda nimium sisten ne est, ubi minime omnia in decet
& eget) instructo, Romam deducta fuerit, pluribus
refert Livius Lib. s. e. aa. Atque hic actus tam solennis ac illustris mori huic initium dedisse videtur. g. q.
Cau lavero su perstitionis sine dubio fuit, qudd sua cuique urbi ac populo sacra peculiaria & propria
numina fuerint, in quorum tutela locus, urbs Vel populus esset, Dii tutela res inde dictit Macrobius d. lib. ωρ. s. quemadmodum Variarum gentium sacra, & quae cuique maxime culta fuerint numina, memorat, ac pluribus exemplis perspicue illustrat Cic. Orat. Here. ψ. ρ C. unde & Dii Penates disti sunt, quasi penes nos nati, sive nubd penitus insident: Cic. Λό. a. de Nat. Deor. uti apud Virgil l a. AEneid. γραβ. Vid. in D. g. & specialiter Dii Penates Patrii. Cic. d. Vere. q. r. 8 quo nomine Deos cuique proprios & quasi indi nas Vocari constati qua ratione AEneas, quod Deos rojanos secum veheret, Penatiger dicitur ovissi
Metam. Is. ναί -s . Haec Helenam ceciniase Penatigero Arneae. Mente memor refero.
Adeo ut non tantum ad sacra Publica & Genti cuique peculiaria, sed & ad privata di civibus vel fa-
6쪽
SAcRORUM Su PERSTITIOSA. ς miliis propria vox Penatium referatur. V. Cic. pro Dem. c. ψti ubI ita invehitur in P. Clodium. Isa tua puAebra Libertas De penates ta familiares meos Lares expulit, ut a te i a tanquam in captivis sedibus eoi caretur αuide sanctius quid omni religione munitrus, quam domus tini tistudiisque eiviam Hic arae sent, hic foci, his Dii Pena-tra. hic sacra, religiones, ceremonare, continentur. & apud Terent. in Norm. A.. r. S. r. f. Senex, cum aliis ad forum iret, ait At ego Deos Penatris lanc salutarum
Cum igitur sui cuique populo Dii proprii ac
patrii sive penates essent, fieri non potuit, quin si inter populos hostile odium ac bellum exarsisset, etiam inter Deos eorum Penates & tutela res inimicitiae certamen esse, eosque singulos suis prauidio auxilioque fore crederetur. Atque haec est pervagata ea Gentium opimo, quam tanto artificio in Iceuam produXere clivi ni Poetae, Homerus in bello Trojano per totam Iliada; & maxime kbr. ao. ubiJupiter Demmittit Diis suis quemque partibus auxiliari. & vj gil. in bello Latino G libr. posterioribus diseidos. libi Deos non minus quam Duces Ducibus congressos
Summum igitur Romanis studium fuit, non tantum suos sibi Deos ante bellum placare & sacris rite peractis civitati sitae conciliare ; sed & ipsos hostium Deos sibi propitios reddere, precibus eos ad se evincando, δέ templa ac cultum Romae iis pollicendo. Unde in memorata V orum expugnatioue ait Liv
7쪽
si SE T. I. Dg ANTIQUA Evo ATIONA. d. c. 21. Veientes cs ab suis Vatibus V ab externis oraeulse proditos, jam in partem praedae suae vocatos Deos decima Apollini dicatio alios I oris ex urbe sua evocatos hostium templa nor/asque se effectasse tae. Citi simile est quod apud Petron. Arbitr. in fragm. satyr. picta excidii Trojani imago refert, Graecos TrRana Numina, contra Trojanos Vocasse:
Contraque vora Troj a invocant Gera.
Accedit denique, qu bd ea quoque fuerit Romano.
rum in Deos reverentia, ut nefas habuerint Deos, ut putabant, habere captiVOS. Macrobes. lib. R. saltim matrum cap. s. Atque ideo eOS carmine eVocare conati sunt 'L 7. - Neque ei adversatur quod jure Romano indistincte locus ab hoste captus ipso facto desinat esse,. sacera religiosis S; L 3σ. . de Dii . neque adeo opus sit Evocatione Deorum. Etenim summopere cavendum est, ne duo isthaec jura commisceantur; alterum quo solesti sit perstitione dii evocati dicuntue ex loco sive urbe capienda alterum quo urbe capta &reportata victori1 ipso facto loca desinunt esse sacra. ac religiosia. d. l. 3M Huc pertinet, quod Cic Horris. e. pr. de M. Marcello dixit. Etim victoriae omniavi profana fecisse. Et ideo Roma e Gallorum manibus recuperata fana omnia, quoia ea hostes possedissent, restitui expiarique oportuit. Lim lib. r. cap. so. cujus sententiae causas deinceps evolvemus Sest a. g. 8. Prius fieri solet circumsesso loco, & eventu ad huc dubio, voto ac spe urbjs facilius capiundae, ne ad-
8쪽
' SACRORUM SUPEχSTITIOSA. Tversi sint Dji, sed novae religionis, novarumque sed b. um studio deliniti, aut in obsidentium partes transe- unt, aut obsessurum ne foveant. Posterius autem ac-C.dit, expugnato jam & occupato loco, sive cum ce tum latium est captum iri ; tum enim creditum est , Deus ultro excedere locis ab hoste devictis. Ita AEneas capta jam fumante Troj1 ac de sperata salute locus ait: atuae sis fortuna videtis.
Excessere omnes, adytiis arisque retictis, i Dii quibus imperiam hoc seterat.
Quod & Petronius Arbiter ex tabula praedicta, FR Troffae halosin pictura referebat, ita exprestit iJacet sacerdos inter aras victimariariisque terram se pro anatis bacris Poritura Troya perdiuit primum Deos.
Eaque potissima ratio fuit, qua Camillus p0pulum detraxit a pertinacia deserendi Romam, oc migrandi Vclos nuper captos, propalam testatuS, se nefra
ducere deserιam ac relictam a Diis immortalibus urb/m --
coli. Lis. l. r. c. yo. Ita Hierosolymis captis inter pro-djgia seu prauagia recensetur: Festia Pentre les norium intimo templo a istim esse sacerdotibus motum cI Irepiatum quendam , mox sitit tam Dotem , Mitremus hinc. Joseph. de B. Dd. l. V. s. ra. quod idem quoque retulit Tacit. Hi .lib r. s. Ig. Atiditam hamanae maiorem Uo ramo Exc ore morsistit ingentem motum excedentrum
Adeo con sta ta fuitG en tiu m opinio,devicta loca deleria diis tuis p
9쪽
Duae vero causae sunt, cur credi oportuerit, loca ita ab hoste capta, viduata sacris & derelicta a Numinibus suis intelligi. Id enim statui par erat,sive ciVitates victae propitiis Diis suis, sive iratis aut infensis uti crederentur: Si enim hoc, ut offensos, viij is forte suis, Deos haberent, vel propter haec ipsa vitia aut facinora deseruisse populum existimandum fuerat, quod factis suis id meruissent. Ita Annibal cum Se . linuntem in Sicilia expugnasset,& Syracusani missis
legatis eum monerent, ut Deorum fanis abstineret, respondit; Deos incolis infensior Selinunte jam excesssisse. bioli. Meui. Hi . l. 13. e. D. Et Cleopatra, victa cum Antonio, per Deos Romanos, non per suos obtest,tur, addita ratione ; Nostri enim nos prodiderunt. Plu- .
Sin prius, ut propitios propensinque in populum Deos fuisse, eoque tutelam eorum luscepisse putetur, perinde dicendum fuit, De0s quoq; , ut victos, cedere loco victoribus: quod enim inter partes certamen est, idem quoque inter eos eSse op0rtet, qui pa tes defendunt, earumque preterilium ac tutelam recipiunt , scit. inter utriusque partis Deus tutela res supr. . a.Vieta igitur parte, Victos quoque, qui ab ea fuere, Deos, parti victrici, ipsiusque adeo Diis Victoribus, tanquam Certam j ne superioribuSdoco cedere necesse est. Quae eleganter Virgilius depingit cum de Panilio Phaebi Sacerdote ait AEneid. a. v. 32o. Sacra manu, victosqae Deos,parvumque Nepotem
10쪽
SAc RORUM SUPERSTINOSA.D AEneid. L. V. V. Ilium in Italiam portans. victosq; Penate Ac iterum ipse EneaS d. LI. D. 382. Rapior ex hoste Penates classe veho mecum.
Unde Albani, cum tres fratres Curiatios animarent ad fortiter pugnandum, hunt, Deos patri0S nunc eorum intueri manus. Lm. lib. r. cap. ar. Et Camillus ita suorum animos in Gallos acuit,quod pugnaturi sint in eo usu habentes fana Deum. Liv. lib. s. cap. s.
. , Unde & hoc est, quod Midium quasi fingitur γρuli victi Deos suos servandi ; &jpsorum Deorum, alibi sedes ouaerendi. Idem AEneas se ita monitum narrat ab Hectore ab inferis sibi apparente: Atariae
Sacra suosque Tibi commendat Troa Penates,. Hos cape fatorum comites, his maenia quaere. Et tum moX P. 2να. Sic ait, o manibus Diuas Vestamque potentem HSternamque a Tlis effert penetralibuS vem.
Et hos raptos ex hoste Penates ait te classe secum
Qua ratione Bachus quoque, apud Iovem Putrem intercedens pro Thebis, petit urti parci, aut simcra saltem Ilia aljbi restitui, apud Papis. Statium. G