장음표시 사용
31쪽
um: idque proprie hodia se-i nos cs Turcas. culari latio dicitur. F 93. Refessitur protesatiosi a8. Id ergo multo nimis rim-a contra pacem A D. procedere in rebus Ecclesia-j nas. cs Oinabr. sicis. μου neq; bacras neque g. 3 . Ostenditur, quam Iu dioini furis esse , es quat. l sa, valida, ac sancta Pax F as. Amplius probatur, resee-l ea fuerit. - .clesiasticas pacis causa -- . 3 p., eruntur siumma capi 'bus 'ip. impendi posse. l ta protesationis V 3o. confirmatur id porro ex .3c. Ostendittir brevibus quam imperio Principis. icta vana sint. F 31. Id fieri posse ex nereisil . m. Et quam dira ea prole
tare publica, etsiPrinceps imperium in eas non haberet. satio post go. annorum cia des, eaedes, ta vastitates.
Taergo e p0sta Vera ac Vernacula sacrorum, misrumque quae divini jurisdictitatur, ind0le, naturalique rati0ne, ostensomie, sacra publica contineri imperio civili, eique acleo competere summum jus con crandi, etiam privata ; in proclivi jam est statuere, quibus modis sacra inde jure evocentur, aut abFleantur, seu quibus modis res sacra a religione libe rentur, fiantque adeo pum, vacuae seu liberae , Ptir
enim locuS dicitur, qui nequesacer, neque rellissus, neque sanctus est, sed ab omnibus his nominibus vacuus. Pa. T M. F. δε Rellis . oc liberari relatone sacris inde evocatis. d. l. F a. . sie R Dιν.
- . Primum igitur aedes quidem non ἀesinit esse
32쪽
A RpLIGIONE LIBE NTUR. 31 licra, etsi diruta sit. F. M. de D. l. s. Lyst ori et . ut dictum Sin. L. Verum totius tamen loci. interitu sacra quoque extingui dubitandum non est uti si chasmate, alluvione, aliisve modis perierit, Cum lacrum esse nequeat, quod non amplius eXtata arg. in s. r. In . de Acq. 'r. Dom. arg. l. a. d. de tis r. princip. 8. Podiri. arg. l. 3αβ de Religios Publicatione vero non item; cum bonis alicujus ad fiscum delatis, non possi plus ad hunc transire, quam ille habuiti L ao. Pri . da a . Renis Domis
- Deinde praescriptione quoque immemoriali aboleri sacra fatendum est, si vere sit immemorialis, id est, cujus initii memoria non extat, quippe quae nat rati jure ac ratione, quicquid jurium fuit, extinguiti Reliquae vero praescriptiones, etsi centum aut naul plurilli nnprum sint, nihil ossicient, quia quod di- Mni plane juris est, nec praucriptione acquiri potest
F γε obi ci o c. semper tamen excepta praeseri ptioue immemoriali I. I. de praesim in et Rebu S tamea clesiae q o. annorum prasscriptionem Bbesse, excepta ' Pgum na, cui Icio. demum anni opponuntur, Vulgatissimum est; modo res sili sint. Cavg. Ra .coul.s.def. r.
I x L r iuverojam maxime duuium videri debet liatiun, ut &hostili occupatione deleatur loci reliad quidem Jure Romano, quin & usu Gentium e stat, ut explicatum id est, rationesque quod Numina cuiq; Genti propria ac pecula irint, quae proinde aliis Gentibus non tuere sacra sed profana Διαί Verum ex his isti rationibur apparet, '
33쪽
contrarjum inter Christianos omnesque veri DEI cultores tenendum esse. Cum enim cultus DEO vero& omnipotenti debitus, universali & omnium homi- 'num a Gentium Communis sit, omnes, etiam hostes, ad illum obligantur, nec sine summa Numinis injuria illa, quae eb dedicata sunt, ab ullo hominum profanari & violari impune possunt; Haec enim ubique divinii et Juris 3 illius Dei sunt, qui omnibus & omnium aeque ' . UEUS agnoscitur; qui colendus ab omnibus est, non . profanandus: nec evocari e gente in gentem potest, - cujus ubique Numen prauens esse fatemur :& cui proinde quicquid consecratum est, omnium gentium ac hostium quoque Judicio sacrum est.
' . Neque obstat alia ratio relata in 13 .F. δε 'liari quod capta ab hoste terra tota Inservitutem ita re.' digatur, ut liberi homines quoque servi stant ; atque adeo omne territorium, & quicquid publice priVa, i. ' . timque in eo fuit devictorum, plenissimo jure cedat hostium praedae, ut Scipio Africanus dicebat Masinis. l. sae de Syphace victo:)8phax P. R. ati lictis inclus capetu - . que es e Itaque ipse , conjux, regnum, ager, o pida I homines zo. qui incolunt , quicquid denique Sy bacis furta praeda populι-- '
i . EnimVero Usum hunc Gentium excessisse rno. . dum juris naturalis, atque abusum quendam fuisse in ' hoc more Gentium, quo capti ita servi h0stium se- . . bant, ut impune occidi potuerint, etsi in potestate es sentiostend it Perillust. Praeses Dis'. de ore victor.αλ rio d rure be i. neque adeo id fas belli au t victoriae, sed nae- '
34쪽
A RELIGIONE LIBERANTUR. 3 Vum quendam fuisse, etsi Hebraei quoque eo usi fuerint: cumpe quibus talionisjure id licitum, quin a. liquando oespeciali jussu divino ob scelera hostium injunctum erat. Atque adeo inter Christumos sensuumos ille abolitus est. O
Sed & inter gentes ipsas tamen, & inprimis a
Romanis, imprubatae iunt violationes temploruin & sa. Crorum etsi armis captorum, &pro sacrilegio habitae. Adeo ut Diodorus Siculus arguerit eo nomine Poeno tanquam peculiaris & familiaris ipsorum moris ac sceleris: inquit Vertio eradeli impietate raeteris moris ratibus hi Barbari cicit Poen i,captoSe t i n u n tio metuetes, ne inclusi templis, ea ac una spem praedae cremarent
praecelgebant,etim alii ne quid nefarie in Numen commutant, consueten es ad templa impunitate donente Paeni ratione conistraria ab hostibus ideo sibi temperaverint, quo sana Deorum sacrilegis manibus depraedarentur. IV. II. cap. s . In primis autem improbatum id fuit, ubi sacra victoribus communia fuere. Dignum memoria est, quod Livius de Fulvio censore retulit, qui cum sedem Fortunae Equestri Romae vovisset, Mus exornandae causi pa tem tegularum marmorearum, quibus aedes Ju non js in Brutiis tecta erat, inde ablatas Romam misit, dissim u lato sacri legio. Sed re comperta ipse Censor accedi situs, gravissima censurastristius ac laceratus, tegulae ex into reportatae, & piaculari a junoni fieri decre- tu ni fuit. Liv. lib. ψa. cap. 3. Ubi & argumentum a com-m in Iunibus sacris inter alia in Senatus exprobatione ita habetur e Eo facto obseringi religione poptilum ruia
35쪽
SgcT. III. DE MODIs, QUI Us RES ISTAEDn immortalessint , sed foliis aliorum alii colendi exornan-. ' .dique. Etenim Juno & Romae religiose colebatur, Ve)is eo translata, ussur. dictum. Similiter Cain ses, quω occurata AEgypto iana dirujJussisset, & ad te plum J0VωImmonis expugnandum eXercitum miss-1et, dicItu I , sacralegia patrasye, cum contem v religionis etiam adpersus Deos grassatum jusse , cs exercitum tempesta- ,ribus 2 harenarum molibus oppressim interrisse. Ill min. hb. I 'e .s, Alia eXempla quam plurima, quibus idem Ostenditur, accumulat Grutius de P. B. cs P. lib. I. cap. Iaias. αγ. g 8- Unde dicendum videtur etsi Gentibus ea sederit sententia,loca sacra ab hostibus capta fieri profana eae
tamen non obstante tantam remansisse Deorum reVe- 'rentiam,viqvjcquid jn loca ipsis dicata hostiliter actsi fuit, projinani scelere ac sacrilegio habuerint.In bello Phocensi novennali, quod, quia ex causa vindicandi sacrilegii, spoljato templo Delphico, gerebatur, bellum sacrum dixere, Philippus contra Phocenses Dux electusJussit milites omnes laureas, tanquam ApolliniSin signia gerere, quibus conspectis sine practio sola facianoris conscientja fusi fugatique sunt, eaque reS Plis ilippo tantam glorjam peperiste dicjtur, ut Diis proXj-mus habere tu r: Istim di dicem sacrilegii, illam ultorem religionum , quod orbis viribus expiari debuis, Hltim qui piacula exsteret, dignum exsusse. At cilin ipse deinde iii b,
bus Graeciae subactis fana quoque sp0l j are n0n dubit ret, neque sacris parceret, non minus Ipsum quam antea Phocenses sacrilegii reum peregerunt: de quibus omnibus graviter Jult. Δb δ. cap. 3. o seqq. Atque
36쪽
Quae quidem non satis inter se convenire videntur, sacrilegium fieri in rebus quae profanae sunt, nisi discrimen admissum fuerit inter ea quae communia 3c utriisque parti sacra, & inter ea quae soli hosti sacra, nobis Drofana sunt: In his, si jus omne hostium victoria ex. stinctum fuerit, nihil lacri vel divini juris reliquum est: secus ac in seiscommunibus rabolita enim per occupationem bellicam consecratione hostili, relinquitur nostra ; quia eadem numina, Sc quicquid adeo iis dicatum est, nobis quoque similiter sacra sunt, non profana: quod discrimen etiam observat Grutius
Nec movet exemplum Cambysis, quem sacrile. glire uni postulant Auctores, qudd lacra AEgyptia Vim laverit, supr. F. . q uo: tamen ipsi ut Persae, sacra non fuere, quia Persae Solem unum Deum esse credundiust. lib. I. cap. Io. Curt. lib. - . cap. In Enimvero ad So- em omnes Gentium Deos referri, erudite disserit Macrob. Sat. lib. r. cap. r . usque ad cap. 2M. Et Persis multos Deos fuisse, testatur Strabo Gogr. lib. I s. cap. I AE agnoscit Darius, Deos Imperii Praudes memoram do, apud ipsum Curi. d. e. rg.&cap. I . ubi precaturn Oa
solum per solem&sacrum ignem, sed &per alios D
os patrios: Idque probat Semen. Dis Smr. 8ntum. 2.c . I. pag. 32o. etsi Justinus ae sic. unum Solem ; S Straho q uoqi AElib. re. cap. tr. v n u m Marte in i is coli asserat. Agunt enim illi de cultu praecipuo. Sed nec Martis, nec Iovis' aliud Numen esse quam Solem, docet Macrob. d. lib. I. cap. 2o. b cap. ap. In primis vero Jovis
37쪽
36 SgcT. III. DE MODIs QUIBUS REs ISTAEloniis quorum Rex erat Cambyses sub nomine Belii cultum fuissse, pluribus eXponit Selden. d. loc. cap. I. notumque est, illud, quod eXOrpheo affert Macrob
qua ratione dicendum quoque omnino erit, inter chespianos omnes, cum omnia templa DEO Vero, quem omnes colunt, sacra iij ca laque sint, nunquam illa belli victoriaeve jure desinere esse sacra, neque adeo inter eos Ju. illud Romanum allegari posse
Alia autem longe quaestio est, Quid ille, cujus Imperium est, in res sacras statuere, Sanaxime, an& quati liberare eas a Peligione, & ad alios usus con . vertere possit Z quae foret quarta species liberaudires a religione. Equidem certa regula est, non posse ab eo destrui sacra, templa &c. non quod non habeat in ea Imperium aeque ac in publica profana sed quia ea res excedit fines Imperii: nam nec publj caprofana ipse vastare & destruere potest; quia impe- rium constitutum est ad conservandum & tuendum, non ad perdendum: neque in disceptationem id trahi potest.
Verum, cum ex hactenus traditis constet, Imperium summae potestati seque competere in sacra ac lullofana; consequens est, eidem quoque intra finesmperii de utrisque statuendi facultatem, atque adeo omnia illa agendi jus esse, quae ad tuendam rempubl. in sacrjs S. paofanis pertinere visum ipsi fuerit: his
38쪽
enim finibus omnis Imperii vel summae potestatis ratio concluditur & absolvitur: quae quid aliud est, qua in tutela cj vitatis; finisque ejus, quam saluS, pax,&se. curitu p0puli. Quod ita LL. D. labb. expressum fuit:
Ex hjs quae hact. & in Sect. a. exposita sunt pleni iis, haec quasi consectaria oriuntur. Hinc enim recte insertur ubi de modo vel rati0ne extrinseca cultus divini agitur, Imperji seu civilis potestatis ense de eo statuere; modo ne conditio cultus divini fiat deterior. Ita potest modum templorum pro re nata vel reducere, Vel augere, Vel alias immutare, si alius commodior, eXpeditior, vel melior exercitii sacri modus sit, idque evidenti ratione appareati L IS. Qua de cati fa ita quoque id sancitum est in Pace innabr. art. r. V 3o. ubi deciditur, jus reformandi cohaerere Imperio civili, seu, quod in Imperii Statibus idem, superioritati territoriali, adeoque n0n pol stati Claricorum : haec enim sola quaest j0, de qua contentio erat, ibi deciditur. adeoque contra Clericos, non contra subditos: de his enim alia m0X regimia seu norma subjiciturT 33. de quo moX- S 16. Ex eadem ratione seqttitur,si agatur de abusibus sacroru tollendis, id quoque arbj trium Imperii seu summae potestatis e sse. Ea enim est pars praecipua resormationis, ejus3ue complexu in primis continetur. Atque haec resormationis in Imperio factae causa pIuribus
39쪽
Dasteriis inter Clerjcos & Monachos tollerentur. Quod cum illi refractarii ac rebelles inexpiabile nefas ac sacrilegium esse clamarent, immanem in se crudelitatem laevitiamve e Xerceri calumniarentur, turbas ideo in Imperio cierent, aliosque Principes in tuos animarent, jussi sunt ossicio cedere,quce omnia eXactis publicis constant. Atque id jus Pace Osnabr. superioritati territoriali quasi post luilinio vindica tum, eoque illi Reformatores abibluti sunt. Nullubi vero unquam subditi quoque praetextu reformati0ni sub religionis confestionem eX pulsi, aut male mul- tali, aut conscientiae coactae vel excruciatae fuerunt, neque h0c pro iure reformationis habitum, aut sub eo comprehenium vel intellectum fuit: unde perperam tale quid ex jure talionis defenditur, ut quidam .
Id enim e contrario certum est, nullum esse im. perium in conscientias,& omnium longissime id excedit unes potestatis humanae: Etenim cum conscieruetia ne quidem sit in nostra ipsorum potestate, nedum in alterius esse, concipi potest. Non est illa res vo. lutitatis nostrae, quae oc nostro arbitrio mutari, & a1 terius parere potest; sed res intellectus, quem fommare aut necare humanae opis non est. Non magis itaque hominis est, con scientiam vel alteri us cogere vel propriam refingere, quam vel ipse statuere potest, vel alii statue dum injungere, bis Dina esse centum, Velvem esse atram. Philippus Arabs Christianus fuit, cu*in. - Philippo Arab. sed lacra Imperii, quod fere to-1um adhuc gentile erat,non malavit; At mutavitConstam .
40쪽
χ RELIGIONE LIBERANTUR. 39stantinus M. non coactis civibus, sed quia tum m 0r pars Jam erat Christiana.
Thu an his vir ut eruditione, judicio, ac ingen jO incredibili, ita fide ac candore pari, proVocanS ad CX- perientiam & gesta temporum, quae nemini uni magis comperta fuere quam ipsi, ita in epistola nuncupatoria operibus sujs praemissa scribit : Experientia
satis edocti sumus, ferrum, flammns, exitia, proscriptrone , inrit epotrua, quam sanasse morbum mentr mhσrentem: adytiem proinde curandum non iss2 qtur in eo us tantum 'n irant, sed doctrin4 cs sieriti institutione , qtiae in animum lenia ter insulata descendit, opus esse : alia quippe omnia pro arbitrio eivilis magistratus, atque adeo principis sanetuntur ι sol rhlligio non imperatur, sed ex prσcepta veritatis opinione, a cedente divini nummiis gratia, bene praeparasse mentibus Imfunditur. Ad eam eruciaIus nihil valent,quis obfirmant potius animos quam frangunt aut persuadente quod destia ista sopiemiis tam ma enisicepraedicavere Stoici, homos mtilis Itisius de
religione di Xerimus. Et in sequentibus prolixe rebus ipsis id commonstrat, tum eX Augustino rem praeclara deducit, ex quo in Canones id relatum est: deinde ex more & sententia primaevae Ecclesiae, quae contenta fuit excludi Hareticos ab ecclesia, idem demonstrat,
ostenditque, quam Illa, & pii Epjscopi, ac inter eos
B. Martinus quem Sulpit. Severus lib. 2. Hist. eccleseirca A. C. virum dicit plane Apostolis conserendam 9 inde abhorruerint, etiam in causa Priscilliani, exiti, bilis d0ctrinae auctoris, & quantopere factum reliquorum Episcoporum detestati fuerint ; idque eX re-