장음표시 사용
6쪽
Cum M. Fabii Victorini Rhetoris doctissimi
commentariis separatim expressis. Vtriusque margines notis numeroru distinximus, ita respondentibus inter se, ut perfacile sit commentariorum particillas cum M. Tullii verbis
8쪽
SA 'E S multum hoc mecu cogitaui, boni ne an ma ili plus attulerit hominibus S ciuitatibus copia dicendi, ac summum eloquentiae studiu. Nam cum c nostra rreipublicae detrimenta cosydero, Sc maximarum ciuitatum veteres animo colligo calamitates, non minimam video per disertissimos homines inuectam esse partem incommodorum. Cu aute res ab nostra memoria propter vetustate re smotas ex literarii monumentis repetere nitituo, multas urbes constitutas, plurima bella restincta, firmisi mas societates, senectissimas amicitias intelligo tum anim ratione, tum
etiam facilius eloquentia coparatas. Ac me quide diu co qgitatem ratio ipsa in hanc potin imum sententiam ducit, ut existimem sapientiam sine eloquentia parum prodesse ciuitatibus eloquentiam vero sine sapientia nimium obesse olerunque, prodesse nunquam. Quare siquis omissis reci is i sinis atque honestissimis studiis rationis ex officii, consumit
omnem operam in eXercitatione dicedi, is inutilis sibi perniciosus patriae ciuis alitur qui vero ita se armat eloquetia, vim oppugnare commoda patri V, Verum propugnare possit, is mihi vir de suis de publicis rationib' utilissimus, atque amicissimus ciuis fore videtur. Ac si volumus huius rei, quae vocatur eloquentla, siue artis, siue tu illi, siue exercitationis cuiusda, siue facultatis a natura pro rex ossederare principiti, reperiemus id e X honestis imis causis natum, atq; optimis rationibus profeci una. Nam fuit quoddam tem Zpus, cum in agris homines pas ina bestiarii more vagabantur, S sibi victu ferino vitam propagabant, nec ratione animi quicqua, sed pleraque viribus corporis administrabant. Nondu diuinae religionis, non humani officii ratio coleba-
9쪽
tur, nemo legitimas viderat nuptias, non certos quisquam in1pexerat liberos , no ius aequabile quid utilitatis haberet,
acceperat. Ita propter errore atq; inscitia caeca ac temeraria
dominatrix animi cupiditas ad se expleda viribus corporis abutebatur, perniciosis imis satellitib'. Quot ore quida magia' videlicet vir Sciapte cognouit quae materia esset,&quata ad mammas res opportunitas animis ines et hominu,
siquis capos et elicere, Sc praecipicdo meliore reddere Qui dispersos homines in agris, S in tectis sylvestribus abditos,
ratione quada copulit in unum Octa, S cogregauit, δ eos in unaquaq; rem inducens utile atq, hones ana, primo propter insolentia reclamantes, deinde propter ratione atq; oratione studiosius audietes, cx feris de immanibus mites reddidit 9 mansuetos . Ac mihi quidem videtur hoc, nec tacita, nec inops dicendi sapientia perficere potuisse, ut homines a consuetudine subito cduerteret, S ad diuersas vitae rationes traduceret. Age vero, Vrbibus constitutis, ut fidem colere,&iustitiam retinere discerent, S aliis parere sua voluntate cosuescerent, ac no modo labores XClplendos comunis causa commodi, sed etiam vitam amitte iam existimarent, quita dem fieri potuit, nisi homines ea quae ratione inuenis ent, i eloquentia persuadere potuissenti Profecto nemo nisi graui ac suaui comotus oratione, cum viribus plurimu posset, ad ius voluisset sine vi descedere: ut inter quos pos et excellere, cum lis se pateretur aequari,S sua voluntate iucundissima consuetudine recederet, quae praesertim a natura vim obtineret propter vetustatem. Ac primo quidem sic, S: nata progressa logjus loquentia videtur Mitem postea maximis in rebus pacis S belli cum summis hominum utilita
tibus esse versata Postquam Vero Omoditas quaedam praua virtutis imitatri sine ratione ossici dicendi copia consecuta est tum ingenio freta malitia peruertere urbes, vitas hominum labefactare assuevit. Atque huius quoque cxordium mali, quoniam principium boni diximus, 13 cxplicemus. Verisimillimum mihi videtur quodam tem 'pore, neque in publicis c bus infantes de inspientes ho-
10쪽
gnos, ac disertos homines accedere sed cum a summis viris maxima res administrarentur, arbitror alios fuisse non incallidos homines, qui ad paruas cotrouersias priuatorum accederent. Quibus in controuersus cum saepe a mendacio Contra verum nomines stire consuescerent, dicedi assiduitas aluit audaciam, ut nece stario superiores illi propter ni iurias ciuium resistere audacibus S opitulari suis quisque necessariis cogerecur. Itaque cum indicedo saepe par,nb iis nunquam etiam superior visus esset is, qui omissi, studio sapientiae, nihil sibi praeter eloquentia coparasset, fiebat ut Scmultitudinis, S suo iudicio dignus qui rep. gereret, videre
tur. Hinc nimirum iniuria, cu ad gubernacula resp. temerarii atq; audaces homines accesserat, maxima ac miserrima naufragia flebat. Quibus rebus latum odii atq; inuidiae suscepit eloquentia, ut homines ingeniosissimi, quasi ex aliqua turbida tempestate inportu, sic e sediti Ola S tumultuosa vita se inst udiu aliquod traderent quietum. uuare is mihi videntur postea caetera studia recta atque honesta per otium cocelebrata ab optimis enituisse hoc vero a plerisq; eoru desertu obsolevisse eo tempore, quo multo vehementius erat retinendu S s udiosius adaugenda. a quo indisgni. rem honestissima reci issima violabat stultorum, Scimproborti temeritas audacia summo cu resp. detrimento, eo studiosius S illis resistendu fuit, S reip. cosulendum.
Quod nostru illumno fugit Catonem, neq; Laelium, neq; horum vovere dica discipulu Aphricanu, neq; Gracchos
Aphricani nepotes, quibus in hominibus erat summa viri', de summa virtute amplificata authoritas, S quae his reb 'ornamento, S reipublicae praesidio esset, eloquentia. Gare is meo quidem animo nihilominus eloquenti e studendu est, etsi ea quidam S priuatim S publice peruerse abuttitur sed eo quidem Iehementius, ne mali magno cu detrimento bo
sertim hoc unum sit quod ad omnes resa priuatas publicas aram pertineat, hoc tuta,hoc honesta, hoc illustris,