장음표시 사용
181쪽
173tra omnem iusticiam ciequitatem notam infamiae innocenti inurere, aut ullam poenam infligere,Vt quae putarit se Deo oboedire, cum iuXta ordinationem ipsius nuberet. Hinc sequitur, quod in eo coniugio liberi suscepti legitimi habeantur, quod iustum sit, Vt decepta persona non fraudetur bonis, quae illi ut legitimae uxori cum suis liberis debetur reliqua bonorum parte cedente illi ub cuius dominio adulter est. At desertor ille, deceptorri impurus adulter, dignus est, qui supplicijs iustis subijciatur, ne alij cxemplo deteriores fiant. Neq; enim licet magistratui, vice Dei fungenti, talibus imposioribus parcere: quod si fecerit, reus erit alieni peccati, lautor scandali. Quid si deserta nubat, antequam ea quae alieno nuptii, resciverit se alieno nupsisses Abstineata thoro alieni, rem deserat ad iudicem consistorianum. Hic magistratui politico rem exponat, petatque, Ut propter gloriam Dei, conseruandam societatem humanam contemtorem ordinis diuini puniat. Vertim si hic magistratus politicus negligentior fuerit, forte pecunia , aut aliquo affectu corruptus, hoc doconsilium, ut deceptari innocens persona petat di uortium propter conscientiam suam. Nequaquam enim egistimo, huiusmodi coniugium sine vastatione conscientia consistere posse.
Nuper&hic casus mihi propositus est. Quidam homicidium commisit, &, ne veniret in manus a cistratus vindicis homicidij, aufugit, nec Ritur, quo
182쪽
se recepit Uxor eius iuuencula integrum expectauit triennium, quae postquam nunc de mariti reditu de sperat, petit infirmitatis sua rationem haberi per a lias nuptias Verum quia non fuit mihi expositum homicidi; genus, ad quaestionem simpliciter respondere non potui. Nam cum Theses, quae infinita sunt, non ferunt responsionem simplicem, circumstantiae quibus velitii vestiuntur hypotheses , inquitendae sitiat. Hae enim cupe mutant actionum qualitates. Quam ob rem ad distinctiones descendendum erit, ne generis amplitudine decepti, demus responsa, quae sinu ularibus nullo pacto conueniant. Hic itaque tu duro, distinctionem huiusmodi adhibendam esse. Homicidium de quo quaeritur, aut fuit inuoluntarium, aut voluntarium. Si in uoluntarium fuit, profecto extra culpam est qui metu poenae aufugit. Iustum igitur erit , ut Uxor Vel quaerat maritum,
vel maneat innupta, deplorans mariti suam miseriam. Si conqueritur se continere non posse, fugiat ocium cum Penelope, oret, laboret, ieiunet, fugiat occasiones peccandi, contineat se domi, neca Litta leues homines in colloquium . Nullo enim pacto licet et nouas quaerere nuptias, Vivente marito, ut qui non sponte , sed coactus metu citra suam culpam peregrinetur. At si homicidium voluntarium fuit cum infamia coniunctum, nolina uxorem insontem maritum infamem 'agabundum quaerere, sed exacto quinquennio, si continere non potest, nec se alere sine mariti auxilio,
nubere in Domino, idque non sine venia impetrata a summo magistratu, qui a consistorianis admonitus
183쪽
tiis de foeminae infirmitate necessitate , potest bona conscientia nouas nuptias illi concedere, maxime si probat si esse honesta cinnocens. Sin autem homicidium factum sine infamia est otii quis in iusto conflictu aduersarium occidit, sedeat VXo septennium Et si interea non cognouerit Vbi sit maritus , nec ipse i scripserit, velim iudices consistorianos rem deferre ad supremum magistratum, hoc est , ad principem ipsum , qui potest, datis literis, facere ipsi facultatem nubendi in Domi
no , ne misera in periculum veniat, tandem in desperationem , propter suam incontinentiam. Quod autem velim rem deferri ad supremum gubernatorem, ideo facio, ut qui eam ducit in uxorem, sit securior, ne alter forte aliquando reuersus, negocium illi faciat.
Quaeritur, si maritus quispiam in loginquas regiones profectus, consentiente uxore, diutius emascrit, quam conuenerat inter ipsum coniugem, quid sit statuendum de Uxore domi remanente Hic casus non est pro desertione habendus ast enim ab eo diuersi simus. Quare& hic aliter statue usum, quam de malitiosa desertione. Primum itaque causa profectionis examinanda est, quae vel necessaria, di ti-lis , vel temeraria esse poterit Pro harum causarum diuersitate, de longiori mora absentis mariti iudicandum est.Necessariam causam profectionis voco,
cum aliquis cogitur superioris mandato oboedire, forte militiae vel legationis causa. Vtilem dico, cum
184쪽
rei familiaris augendae gratia maritus ad peregrinas terras proficiscitur Temerariana nomini, cum homines leues militiam non necessariam sequuntur edtantum ut otientur,vi liberius inter suae farinae homi
Si igitur necessaria causa est emanssionis VXor κ- pectet maritum ad Vitae terminii,nisi certos de morte rumores audiuerit ab hominibus non leuibus, sed fide dignis. Possunt enim multae causae incidere diuturnioris mansionis, Ut sunt morbi, captiuitas,positae insidiae, bella,&c. Si utilis causa est absentire, ut si maritus mercatus erati abfuerit, Velim VXO rem patienter expectare reditum ad septennium, modo absens maritus interdum scripserit,in sua morae rationem reddiderit.Vertim si nihil tanto tempore scripserit, consulat uxor consistorianos, laxaminata causa, mittant illam, si vel coestate cogitur, Vel infirmitate vincitur, ad supremum magistratum, qui potest illi sua autoritate nubendi venia concedere Verisimile enim est, eum, qui septennium abfuit ab Uxore, eamq; non reddidit de sua mora certiorem, quod vel sectetur alienos amores, vel alibi pedem Xerit, aliamque uxorem
At si temeraria fuerit profectio, nihilq; cripserit uxori maritus triennium, desertor est habendus, ut qui sectetur alienos amores. Quare Velim foeminae desertae nouas nuptias concedi, exacto quinquennio Sed re per consistorianos communicata principi, cuius permissione lautoritate munita nubere
185쪽
Parentes promittunt iuueni nuptias filiae, quas filia recusat, filia promittit alteri iuueni nuptias cha-grantibus parentibus,ri cum eo rem habet, Ut con summatum videatur matrimonium, quaeritur trihorum nubet filiaΘResponde, Sicut non licirit parentibus,resuctante filia,promittere alicui ipsius nuptias simpliciter ita non licuit filia plene innuptias alicuius consentire citia parentum consensum. Si ergo coactus consensus non facit coniugium, multo minus nullus, Libera est ergo a primo, quia non O sensit Libera est a secundo, quia contra autoritatem parentum contraxit. Nam Verbum De Num. 3o vota duramenta facta a puellis, quae sunt in parentia potestate, irrita pronunciat, Si parentes,mox ubi intellexerint vota iuramenta facta, reclamauerint Voti enim nomen non meretur quod in parentum dedecus a liberis nunet patur. Nam Deus praecipit liberis, ut colant parentes. Si ergo votum factum Deo a virgine est infirmum sine parentum consensu multo minus erit firma promissio homini faeta sine parentum consensu Nec iuvat puellam, Quod concubitu voluerit confirmare, quod stulte promiserat.Non enim legitimus fuit, sed fornicatius concubitus,
Quid erilo fiet, inquies, de eo, qui clam desponsam lac sciis parentibus stuprauit Contra hunc aret te sponis tanquam Otra raptorem agzre uiat, nisii malint in promissionem filiae consentire, te
mittere matrimonium consummari.
Venim si vir o tantum promisit alteri reluctanti . M us
186쪽
bus parentibiis, cum eo rem non habuit, velinῖ ipsam propter dissidia inter procos abstinere ab Vtriusq; nuptijs , in poenam suae aduersus parentes co tumaciae, temeritatis , quod sine consensu parentum alicui fidem dare de nuptijs ausa sit. Quid dicendum, si pater vidua iuuencula pro mittit alicui nuptias filiae, illa vero alteri micrata erit promisso viduae. Est enim sui iuris, Num. 3 o. Melius tamen faceret vidua, si parentum consilio pareret, modo prudens itile videretur.
Quaeritur, an vir nobilis, qui ex uxore nobili numerosam sobolem sustulit, uxore mortua possit cum ignobili foemina matrimonium contrahere hac conditione, ut liberi uxoris prioris in bonorum, maxime immobilium haereditatem succedant, quo no men familiae conseruari possit. Ignobilis vero cum suis liberis sit contenta bonorum mobilium parte
iuxta honestum inter contrahentes contractu, quem
cognati omici probant Mobsignant Respondeo,
Conseruatio familiarum est utilis ad tuendum statu decus Reipublicae Infirmitati hominum est consulendum. Conscientiarum est habenda ratio. Bonorupraeterea communicatio aequalis non est de substantia matrimonij. Nec huiusmodi contractus est contra legem Dei: Nec caret probatis exemplis. Quare iudico id licere, ita tamen ut autoritas lapprobari supremi magistratus ac consensus liberorum&cognatorum accedat Ineaturq; contractus connubialis non in angulis coram uno atq; altero, sed solenniter
187쪽
179Ienniter in conspecti Ecclesiae, ad hoc vocatis& amicis multis Et ut constet mund
timum esse coniugium non concubinatum Et cho.mines sciant liberos ex eo coniugio natos legitimos esse. Videmus multos abstinere a secundis nuptijs amore libcrorum ex priori coiugio susceptorum. Sed quam bene consulant suae conicientiae eXperientia in agone mortis docet, aristisis euentus in extremo die Omnibus creaturis ostendet.Statuo ergo infirmitati humanae hoc pacto, ut ostendimus, consulenducsse, ne interrumpantur preces, neue homines paulatim tam uoluantur laqueis diaboli, ut postea cum maXime velint, eXtricare se non possimi. Nam con' suetudine longa peccandi peccatum ita uinatur, Ut fiat veluti necessitas quaedam, Vt reuocare gradum
nroii possis id quod potissimum in libidinibus cer
Idem iudicandum est, si1 quis Vicio corporis laboraret, Vt Vel non auderet nuptias petere alicuuis ex nobili familia, vel metueret, ne vicium sibi eXprobaretur, sed concubinatum magistratus ferre non debet in villo hominum statu, modo fid i s minister Dei e velit. Nam scandalum huiusmodi plurimum Ecclesiam inficeret, Mad imitatione multos multaret.
Si masculus illicitam: nefandam Venerem, qualis in Italiari Russa est usitata, cetatur, iustissime ab honesta uxore dimittitur. Similiter si mulier se subiecerit execrabili contra naturam libidini indigna est,
188쪽
regnis, sit Deo gratia, ista nefanda scelera rarissime
audiuntur. Et si quando audiuntur,4 probantur, magistratus ita animaduertit in reos, Ut res ad consistoria non perueniat.
Si mulier abortium procurat, aut si vir cogit VXorem, ut pharmaco sumto abortiat, iuste petitur, sententia iudicis fieri potest diuortium, Sed re prius euidenter probata, ne pateat calumnijs locus Hoc enim facinus scelestum4 execrabile excedit omne infidelitatem, omne adulterium, iugnat cum fine ordinationis Dei Si ergo innocens persona iuste liberatur diuortiisententia ab adultero, Si a violento, Si ab apostata, Si a desertore, multo magis liberabitur ab eo, qui omnes istos superat crudelitate, immanitate, ut qui ipsi diabolo adhaereat, a Dei familia prorsus alienus. Quando autem talis casus consistorialis proponitur, velim eos admonere politi cum magistratum, ut huiusmodi piacula medio tollat, ne vel ali invitentur exemplo, vel tota Respublica unius ob noxam mulctetur. Et profecto magnum dedecus foret, si magistratus hic vel pecunia, vel ullo affectu se corrumpi sineret. Simile iudicium fiat de foemina, quae mentitur se grauidam, postea supposito partu alieno maritum fallit.
189쪽
AP Via paterna quae ZAbauus paternin qui . Abrahisi promtitudo in mactando suo, Deo placuit 36Adoptio nuptiarum impedimentum secundum, O quare, qui ei obedientiam debeat Ooadulterio commisso, si petatur diuortimn, qualis debeat esse iuris processo oo adulterium etsi iusta causa diuorij, circumstantiae tum incide re possunt qua diuortium impediunt δο
nes qui stunitas fornicaria rescindit nuptiarum pactum igies nitas iuxta vi Ponti cium unde nascatur si Unitas iuxta leges Civiles unde nascatur ibid. Isuitra quid soagnitati supputandi eadem ratioq cognationis qUvitatum apud Papista quot genera impediant nuptias ouuium Metaphora unde unita
Unium nomina I. st .s 3 nai qui sint sevocentur, recta lineastursum Pici 'do odi.
Aγνοτης quid iis alleganti proprium turpitudinem non est credendum i iambrosius assi mat uicere mulieriri edere de tribus causis is Ambrosius non recte concludit, cum iubeat mulierem post di-ηortia inanere innuptam 37
amore captas non habet liberum consensι Io
Amor coniugum naturalis, ubi , castino sancitus Ira Amor naturalis in quotum daret et gradum I. Ib ima hominis manens in castita
demonstratur 3 Primum is Secundun istTertium o uartum IIuuintum a ISextum a
Septimi ibid. Argumentorum de caesibatu ο-lutiones I. ab intoritate Ecclesia s
190쪽
III. a merito asI III a consuetudi re et Argutirent quib: polygamiaue iterata nuptia probantur Primum si Secundum a Tertiam sudiartum ibid. sumtum ibi . Sextum ibid. Ari Τοtelis etiam hominem ad D nullai Itatem conditum intellexit iis Arino telis de niti amici ex sententia 'hagora ob Atta uia paterna quae o Attalius paternu qui A unim dicium de ubi inentia a sanguine iuncIs id Coniugio cum peregrinis usile 's qui diuortium petunt, ct ambo selere contaminati de preheiuluntur i ad muliere cum qua non est sacta
ciugi in eadem quae Leonis de secunda condisione sva personae reae ob adulterium aliud coniugitivi perpluttitur, opinio
Aul stini testsenonium, quo se
citu a probantur nuptiae 3 AuguIl0M in Pauli verba de Poly-famia ententia ira 32 Auancilli νxorsu Vita regula co- tineatur si Autis quare e m nepti matrimo nium contrahere neqtieat o
Terii bard hypothesis de voto asLonauenturae inepta de potestate Papa ratio δ Canones leges permittunt alteri a pactione nuptiaru disce ere, si quis oculum n um , vel quid simile perdat, viodo nouin Ieruenerit copula si Cunones triplicem faciunt cognationem is pCanonica de graduam senutatione regula GaCanonica graduum supputatio quo pacto in intuatur a Canotrica regula de gradibiu οCanonica regula de Iuppiitatione graduum obice Iionis hiatio Canonici in graduum sit putatione falso a quibit am damnan