Disquisitio de Protagorae vita et philosophia [microform], quam..

11쪽

VIII

etiam, superatruaeerunt fundamento quod iecerat Geel, gui e solis antiquorum fontibus , Non eae aliorum laboribus, materiem elegantissimae huius diatribes hausit. De Protagorae Sophistae vita disquisitio inest in EDUARDI EIS Progr. Paedag. Giess. 827; sed ut libelli inscriptio indieat, non est nisi disquisitio de Protagorae vita, cuius philosophia et placita non tanguntur. At quam recte eis plurimas de Protagorae vita quaestiones iam diiudicaverit , in ipsa disquisitione no8tra Mpparebit.

Haec duo opuscula non novisse videtur LUDOV. FERDIN.

HERBS , qui in opere Philologisch-historische Studienati dem Ahademischen Gymnasium in amburg, herausgegeben o Chr. Ρetersen , erstes Hest, amb. Perihesis Bessor 1832, scripsit de Protagoras Lebenund Sophisti aus en uellen usam men gestetit. De libro ac Geel id diserte .rma Petersen in praef.

p. III; - programma ne memoratur quidem. At levitatem qua usus est Herbs merito culpavit C. R.

δω aqqo, qui id tu primis contra illum vindicare

studuit. Protagoram usum esse disciplina Democr/tea. IOII. REI Scripsit Quaestiones Protagoreas, editas Bonnae 845. Hic summa cura Omnes veterun locosile Protagora collectit et ordine quodam disposuit, recentiorum de eo sententias accurate enarrans et plerumque refelle s. Hinc quod ad Protagorae itam et res stestas attinet non male meritus est; nam opus ostendit scriptorem munitum fuisse vacitate et acumine critico , quae in primis historico conveniunt. At, quoa in philosophorum causa praecipuum est, rudi eorum philosophio

ordine eaeponatur, id prorsus neglerit rei, tri placita

quaedam abrupta, quae apud Platonem et serioris aetatis Scriptores invenerat, descripsit, sed materie collecta tam inconsulto usus est, ut sponte liqueat eum fontem praecipuum , Platonem, inspeaeisse sed non studiose evolvine,

aut si id fecerit, parum fructus eae hoc Studio percepime. Verbo, scriptor putavit se satis fecisse si lectoribus 3uis rudem indigestamque molem loco m eae antiquis auctoribus sub oculos poneret, de sy8temate aliquo philosophiae Protagoreae ne cogitavit quidem quare eaeistimo hoc opuscidum reiiciendum esse inter eiusmodi libros, quos memini Hegelium alicubi dicere, facilius scribi quam legi posse. - me ritia rite perspeaeitH. ITTER Gott. Gel. Ang. 1846 no. 56), qui id in primis in scriptore reprehendit eum porum iudicii adhituisse in fontium locis utendis, et nimis studiose id Semper quaesivisse ut cum aliquo recentiorum scriptorum acrem pugnam de rebris saepe utilibus consereret miccemurae sese opposuit rei Rhein. us. 1847, p. 696 3qq. , t ipsa imbecillitas huius responsi satis ostendit quam sit ausiae propositum contra veritatem ipsum

arma movere.

Frei libellum Dyerat Tro WEBER , aSSO-ΟberSuhiensis, et quum vidisset nonnullo locos, in primis choliastarum ad Aristotelem, apud illum deerae, scripsit quolue Quaestiones Protagoreas Marbuta. 850). At, ut inscriptio si quoque argumentum libelli est renis recapitulatio eorum quae diaeerat rei. Hoc tamen negari nequit eundem Platonis Theaetetum saltem accuratius et maiore cum fructu legisse , quam illum qui ei praeiverat. Praeter hos, quaestiones e philosophia Protagorae

tractaverunt:

12쪽

IOH. LUD ALEFEL , Mutua Protagorae et Euathlisophismata, quibus olim in iudicio decertarunt, ex artis praescripto soluta. Giess. 1730. IOH. CAR BAPT. NuRNBERGER, Protagoras de Sophistuber Sein und Nichisein Dorim. 1798. Haec tamen pu8cula quae citat . . RUG GeSch. de Phil alter et t. Leipr. 1827, p. 15 sq. , recentiores vero ne memorant quidem , iaspicere non potui. En lector benevole, indicem omnium qui, quantum scio, data opera de Protagora scripserunt tinctum enim foret omnes enumerare qui vel in aliis operibus, vel in diariis Germanorum hanc illamve quaestionem de Protagora attigerint. Nos autem idem argumentum iterum tractare con3tituimus , ea spe ducti, fore ut labor, quem in hoc Opusciuo conscribendi impendimus alios viros, mos facile superantes eruditione is doctrinae copia, eo eaecitaret, ut tandem Protagorae cis cloetii in historia philosophiae antiquam trisnetur quem cin ea occupare par Nivirum illum . cuius Gefrinam Plato in tribus dialogis primariis, Theaeteto, Cratylo et Protastora, Oppitana

nit Nimirum, istis intellisti potest sui factum sit ut cis quod Plato fuse docuit et sponte eae o 3secuti sunt Sextus Empiricus, Proctus, illi. Protagorae

doctrinam non versari in scepticismo, Sed in en Sualismo absoluto , per tot saecula tot viros doctos est verit. Scilicet tanti ratuit praeiudicata illa opinio , Protagoram fuisse sophi8tam , qui, quum prosteretur de quacunque disputare posse, hanc ob causam de omnibus quoque dubitare atque Uitur scepticis accenseri debuerit. I loquvi in hae disquisitione id demonstrare conabimur: Protagoram Democriti doctrinae ad materialismum

propenSae, Superstruxisse sensualismum absolutum.

Atque in causa tam gravi tamque disscili purum a

me quoque praestitum es8e, non rat quin clare pervicium et lubenter proflear. Ne autem aliquis, recor, ea quae mihi des mi vitio vertat iis quorum egrestia insti-

Non tibi, Pater carissime, qui me a prima inde iuventute eo imbuisti litterarum amore , quo mihi non solum vitae, sed multo magis eius quod vitam vitalenι reddit, auctor irastis Non tibi , AN LEEC VAN IasEWIJς, Vir doctissime, Gymnasii assavico Velavici Rector, qui non solum fundamenta doctrinae solidioris in me iecisti, sed mihi amicus quam praeceptor esse maluisti INon obis, Bossc Η et VETm, Vir Clarissimi, quorum scholas in Illustri Athenaeo Amstelodamensi adiisse mihi licuit , et quos grato animo e longinquo compellas

Non obis, DE GREUVE, ROVERS , VALETO , DE

vRIE , Vir Clarissimi, EcKE , Vir Doctissime, quorum omnium eae institutione haud scio an maiorem utilitatem quam voluptatem perceperim ; sed hoc bene scio Vos singulos quum doctrina, tum consiliis et auaeilio Vestris ita de me meritos eme, ut cum unoquoque Ve3trum sancto quodam inviolatoque amoris vinculo coniunctum me sentiam. In primis Tecum, Clarissime VAN HEUS DE , Promotor ae8tumati8sime , qui non solum summa humanitate me hoc pecimen ONScribentem, quoties peterem, 2 a doctrina adiuvasti, sed etiam institutione Tua domestica tanta in me collocasti beneficia, quanta non dignis laudibus celebrare, sed pio stratoque animo recordari tantum possum lNec parum etiam Vobis debeo, HOFSTE DE DE BOOT ,

13쪽

Vir Clarissimi, quorum omnium instιtutione me Sumerae glorior, et ussus, hac opportunitate nactu8, Publice gratias ago lQuid tandem , quum ita recorde laetos quos in hac alma Musarum sede est annos, Vos silentio praeterirem, Commilitones dilectissimi, quibuscum arctissime coniunctum me sentio duplici vinculo, altero integerrimae amicitiae, altero carissimi illius Vindicat atques Polit, quorum hoc mirum in modum Mutuam Fidem inter nos corroborat, illud disperros propinquos tenet. Valete, Amici, pergite me ut amatis amaret

9uaestiones de Protagorae ita. Pag INTR0DUCTIO. iuri Protagorae vitam quaestionum forma proponimus ' I. Prol. Vita e Diogene Laertio d.

14쪽

Brevis rerum conspectus 55.

De Protagorae ingenio, moribus et studiis ... T.

De Sensumn perceptione, unico fonte cognitionis

humanae.

SECTIO III.

matica.

1 me origine nominum 154. 2 me grammatica 162.

15쪽

5. Des interpretatione integrorum locorum 169. CAPUT II Protagorae studia de dialectica et lie-

172. torica

De quacumque re agimus, hoc ante omnia mihi maximi momenti esse videtur, ut eam formam eligamus quae optime cum materie nostra congruat Iam de rotagorae vita tam pauca nota sunt eaque tam dissipata , tantisque interdum temporis intervallis inter se distantia, ut narratio uno tenore procedens haudquaquam ex iis componi queat. Accedit quod do singulis viri satis lania dontium discrepantia et

16쪽

Virorum Doctorum tam diversis opinionibus plerumque vix quidquam affirmare audemus. Placuit igitur rotagorae itam ita tractare ut sontibus allatis, nec recentiorum sententiis neglectis, dicamus quid nobis verisimiliter statui posse vid0atur, rat ita tamen ut lector res ipsas secum retractare et suam sibi inde Sententiam formare possit. Muod propositum nobis optime attingi posse videbatur tu aestionibus nonnullis propositis , in quibus potius sontes ipso loquente , quam auctorem iubilantem multaque suo ipsius ingenio singentem habes pura pretium autem duximus his Quaestionibus praemilior integram vitam Protagorae, uti eam descriptam habemus a Diogono Laortio, hi

lostrato et Suida; quo acto lectori ipsi acultas erit

sontes primarios Visquisitionis mostrae cognOScendi, eumque molestia liberabimus , quoties ad loco Veterum

recurrendum erit, maiora horum auctorum volumina

idontidem inspiciendi. Protagorae ita e Diogene Laerti l , .

Recensuit ex halicis codicibus nunc primum eXeUSSis C. G. C0BET, Paris. Firmi Didoi. 1850.

17쪽

2 om. δε quod est in Cant.

18쪽

Animadversio critica. Haec Protagoreae vita enarratio est monumentum pluris faciendum quam caetera quae de sophistae salis ab antiquitate ad nos pervenerunt. Citat enim auctor Scriptore Optimae notae, quorum opera maXimam Partem sunt deperdita, Apollodorum, Dinonem, Ari Stotelem, alios . t vehementer verendum est ne in locis horum scriptorum nobis ignotorum tradendis interdum non minu negligenter versatus sit quam eum Platonis scriptis uSum esse deprehendimus. Ut unum alterumve eXemplum huius negligentiae asseram, ra dicit, Platonem in Theaetet de Protagorae philosophia Scripsi SSe ριηδὸν Πναι ψυχὴν παρα τας ἐσθήσεις, quod est alienum et a Protagorae philosophia, ut postea ipsi Videbimus, nec ita a Platone enuntiatum, qui dixerat secundum

ἡ αἴσθησις Theaet. p. 15la . Eodem soro modo ἔ 55

tradit Platonem in Euthydem ScripSiSSe tio ους εστιν ἀντιλεγειν quod verum quidem . in ipso dialogo p.

285 D sqq. inspecto, sponte patet hoc non de Protagora, sed de Euthydem et Dionysodoro stirmari sententiam ver Protagorae οι φυμ Πρωταγοραν , P. 286 C. suisse, neminem salsa dicere OSSe, quia ea quae unu SquiSque sentit vera sunt hinc autem minimo dialecticam ro υτιλέγειν tolli, quoniam alter alter meliora sentire potest vid. Theaet. p. 166 D. sqq. qua de re infra sus ius dispulabimus. iusmodi autem exempla nos monent ut Laertii testimoniis

non nisi caute Utamur.

19쪽

Inde codicum in hac vita adhibitorum: IV familiae . Vaticanus 99. s. Florentinus bibl. Laur. Plut LlX, 15. ρ. Vaticanus 6 . . avniensis 60. R. Vaticanus, 140 Marcianus 59l. Il' familiae m. Mediolanensis, C. 47. v. Marcianus 592. o. xoniensis Coll. Nov. 1225. h. Palatinus, 152.lII ' familiae p. Parisinus 1696. . Florentinus Plui. LXIX, 50. g. Gudianus, 25. e. Parisinus 5059. l. ed. Oleariana a. 709. significat vulgatam lectionem non solii editionum sed etiam codicum, qui ab editionibus non discrepant. Animadversio erifica. ullum AYSER in praes sua ad Flavii Philostrati βιους σοφωτων, p. XXV sqq. probaverit, has vitas dedicatas fuisse Antonio Gordiano, viro tum iam grandi aetate, proconsuli fricae, quam in provinciam

a. 229 vel 250 p. Chr. ex Clo missus est, P0St

consulatum una cum lexandro Severo gestum, Satis

20쪽

certo de tempore quo hic liber scriptus est iudicare licet. Quamquam hilostratus est uberrimus ac sere unicus sons historiae recentiorum sophistarum a Nicota usque ad Spasium , tamen negari nequit eum parum accuratum esse testem in vitis veterum sophistarum

sib. p. XXXVII .

Quod iudicium quam maxime confirmatur hac Protagoreae vitae descriptione. Si rem accurate perpendis, paucissima sunt quae de sophista narrat virigenUS, educatio, obitu S, OS pecuniam pro institutione lOScendi, μακρολογία Platone reprehensa. Porro pauca haecce valde negligenter tradit patrem Protagorae cum patre Democriti confundit, unde necessario equitur ut ea quoque , quae de sophistae institutione narrat, sint salsa, quam tamen institutionem satis absurde tamquam sontem habet, unde Protagorae

principium de diis fluxerit. Quocirca haud magni habenda sunt ea, quae de Protagora no docet Philostratus.