장음표시 사용
71쪽
dbsessos arbitroni fuerit igitur opere rectum ante me facere finem qua a vobis deserar, atq; relinquar. Tum nescio quis, nam vocem hominis,nec audisqine quidem antea meminit,scis inquit discessu interdictum esse tibi priusquam ab lueris omnia, & Nosane perlibenter,quae a te dicta sunt accepi, & multa explicata non nego,& scitu quidem digna: suspicor tamen desse nescio quid, quod explicare non sanς valeo, id ut expedias quicquid sit, nobisq; explanta pia sumus. huic homini respondere parabam, cΗm,lter fidenter satis altiduo sunt tibi pnetermissa, nacum historiam narratione maximor conflaret dixeri vis,hatutaq; narrationis tibi suerat explananda, risplura narradi genera forensia caeteris historicum s cerneremus, sin unicum sciremus illud cuiusmodi esset.Sccundo loco imitationem utilem historico proposuisti, quam fugax laboris omnino dimisisti. nunc igitur accingere,tibis pcrsuade hinc te non ante die .scessurum, quam abiecta segnitie nobis penitus m rem gegetis. Haec ille.ego vero nutare coepi, viri prespondere cupiens,nec ab utro potissmii incipere satis mihi costabat. Accedebat illudHudd obteper dum mihi videbam,& optabam euadere iitaq; sub tum consilium in arena ex tempore coepi, priore Irelicto ad alterum me verti. Non putabam inquam
amice ad clepsydram mihi hodie dicendum esse,no
72쪽
DE CONsCRIB. His . DIAI. 73 commisissem me ut insimulares pigritiae, sed quonianec mei iuris hodie sum, neq; arbitrii obicquar, &quae petuntur absoluam, dicamq; de narratione pri
NARRATIONEM quam Graeci vocant finiri non posse puto, est enim multiplex, quod cum accidit diuidendum prius, quam definiendum praecipiunt, ego tamen non ante partiar quam quae Omnium narrationum opinor esse communia paucis expo fuero. Volunt igitur qui diligentius isthaec pe sequuntur breuem, dilucidam, veris milem, morata, cum dignitate narrationem esse. Breuem appello, cui nihil delit, nil supersit. Brevitas autem tribus spectatur temporibus, principio, medio,fine . nam nec ab ovo ut aiunt) gemino decet incipere, sed unde necesse est,& ex medio resecanda sunt omnia, quae quamuis in re sint posita ad id tamen ipsum, quod narratur non pertinent, neq; ad extremum perueniendum est, sed ibi potissimum finiendum, ubi quatum necesse sit explicuerimus. Dilucida vero tum sit narratio, cum reru seruatur ordo, ut quid primit, quid deinde gestum sit intelligatur. res rebuS, tempora temporibus, personis hereant personae; nihil dicatur ambigue', nihil contorte'. In verisimili narratione id modo quaeritur ut fieri videatur potuisse, quod factum esse narretur: sunt enim multa,quae VeΚ ra
73쪽
ra sint licet, nec vedibilia tame sunt, nec plausibilia;
non . n. facile cadit in hominu animos cinci ea potuisse vel tuc, vel eo loco, vel ab his, vel eo pacto, quo fa,cta dicatur; quare Poetae cu ea narrent,quae sentiat incredibilia, Deorsi authoritate nitunt unquado insitu omnibus in animo putat Deos omnia posse, nil n5 licere superis. Morata vero narratio & dicenti, scribetiue gratiam, aut horitates; conciliat, & audientes, i gentesve non alienat. Certe dignitatem narratio postulat: non. n. mimicam petimus narrationem, sed cum grauitate conditam,tum exornatam sentcntiis, verbisq; decoram, quamq; non respuat seueri Catonis dignitas, nec se dedecere putet Xenocratesallud intelligendum est, moratam narratIonem non pos se dignitate carere:potust autem esse magis,minusue grauis, haec quidem in tota oratioc, historiaue seruada videntur. Putant Oratores tamen hoc ipsum ad
narrationem maXimc pertincrc; verum haec omnia
ab oratoriis petantur praeceptis qpru interest haec accuratius docere. Milii satis cismonstrasse loca ivenio iam ad partitionem narrationum, quam sum pollicitus me traditurum, vel potius ad diuisiones sunt enim pi circa. Est igitur prima djuiso,quaedam verae
quaedam fabulosae narrari. , quot autem fabularum sui at genera, totidem fabulo larum tulit nail .it Ionia, in quibus si modo praeexercitain aquae Vocantur,
74쪽
Da CoNsa Mn. M GT. DIM . ΠPrisciano sunt authori tribuenda, adolesccntes apud veteres exerceri primu solebant, ut a d maiores Gemcitationes pr pararetum, cuius cXercitii duplex erat ratio: aut enim fabula nuda narrabatur, aut ficta m- ducesatur persona narratis, quain 'ο ποτουν n mine appellabant Graeco . omnis autem ficta personalliso sopbpeia est, de veris mox narrationibus sequitur altera partitio, aut rerum cnim narratio est, aut personaritim, tametsi huius diuisionis membra vix alterum ab altero separari posse videntur, quoniam vero seorsum animus capere potest, no erit alienum seiungere. In rebus ea considerantur omnia,quae verisimili tributa sunt narratInm Personarum narratio labanimo,corpore,externisq; sumitur:itaq; & virtutes exponuntur,& Vitia,& quae in corpore bona,m llade perspici solent, L praeter ea, quae sorte bona; malaue obtigerunt, euentorum etia habetur ratio, quae laeta, tristiaute, prospera, vel aduersa ceciderint: omnia deniq; reseruntur, quae vestigare in homine con-Isueti initis. Fuerint igitur diuisiones istae quasi prassurcha quaedam, di pristinationes, praecursioiIess p. gnanti una; iam conserenda manus est, pes ut dici-
tuo pede tcrendus. Narrationu enim poeticae qua dam sunt, oratoriae nonnullae, historicae qui de aliae, quas idcirco ponimus, quoniam semovendas cens mus ab historica narratione .' nam licet non infici Κ a mur
75쪽
7s . II VENTvRAE COEci P a CImur. Historicas oratorias esse narrationes. dabunt
tamen opinor omnes non eadem ratione in forensibus causis,atq; in historia narrari. seponenda sunt igittur narrationum genera, nec sane seiungendi se cubitas erit nisi cognoscantur. nam & poetica quam simi lima videtur historicae, cauedum est igitur ne simili, tudine decipiamur. Poetica igitur narratio in tria diducitur genera.est enim comica alia, altera tragica, tertia quam Graeco nomine dicimus E mras,3 singi Ias igitur explicemus seorsum, a comica incipientcs, quam consentaneum est leuiorem este, ut & persona, rum decor seruetur,&rerum. sunt enim patres familias media de plebe qui in i comoediis aguntur.itaq;
Soccus comicus est non cothurnus,quare vetat HGratius Deum comoediis interesse nisi ut ipse ait dignus inciderit vindice nodus & Plautus diligerer ob seruat, qui amphitrioni, fabulam quoniam persona inducitur Imperaturis, uv minuinq; duorum Mercurii scilicet, atq; Iouis ita cana comoediam & esse volluit,& vocavit. socco videlicet cothurnoq; dixtincta, qua praeceptionem nescio an negligentius seruauerint Graeci; nam inanimatis In comoedia mir culum astruens, sermonem tribuit Aristophanes. H. ranis datos etia choros. in comoedia cernimus, sicut& nebulis apud cunde Poetam, sed Plautum quide, quem opum Deum rudis existimauit vetustas, comit ,
76쪽
DE CONs QRIE. HIs T. DIAL. IIco videmus stylo ab eodem Aristophane deformatum . illud apud nostros usu venisse constat, ut prologis comoediarum miscerent diuos. Apud Plautum enim. Rudentis prologum agit Arturus, Lar aululariae. Sed haec disputatio eius est, qui poetica praecepta tradere profitetur,nos aliam iniuimus rationem: reuertamur igitur eo, unde digressi sumus, dicamuSq; comicam narrationem accomodandam esse
sabulae, ut illa. Nam is post quam excessit ex ephebis Sosia. do illa Samia mi hi mater fuit, ea habitabat Rhodi. Accidit pleru* ut in eade comoedia saepius
narretur, ut in Eunucho apud Teret. Phedriae narrat
Thais de puella sorore credita, quae Athenas adducta esset Cherea sodali, quo maxime pacto victasset vir ine, & si quae sunt in eadςm praeterea narratio es comaelia. Habet illud praeterea Comica narratio, quod cum Tragica est illi comune, ut frequenter interpelletur, quod pulchriorem ea facit parrat lone, ut aput Terentatim,diceti leni, quod pleristi omnes faciunt adolescentuli, ut animum ad aliquod studiuadiungant, aut equos alere ut calari ad venandum, aut a si uita . tapho nihil horum ille egregie pra ter
gaudebam. Rclpondet seruus Non iniuria .na Ili 'carbitror in talia apprimc esse utile, ut nequid nimis. totam qui legerit narrationem intcrpellatam serui
77쪽
VENTVRAE COECI responsis intelliget. sunt aute aliquando 3e in .eλ aequaedam, in quibus narratur aliquid nulla interpellatione, quia loquitur unus, vel suas narrans mis rias, vel genus, vel prospera, adulantemq; fortunam,
vel quo potissimu tepore amare coeperit, vel quid in amore boni sit, vel mali consequutus, vicia ali quando sua, ut apud Plautum in Trinumo . Tollit
etiam plerumq; comoedia vocem , narrandoq; proxime ad oratorium accedit candorem , atq;
adeo adiudicialem seueritatem, ut est apud Aristo phanem in Tesmophoriis, quod ed videtur insigne magis, digniusq; animaduersione, quod persona mulieris inducituri, exemplum libuit apponere nostris latinisq; verbis, adiecto Graeco principio, ut studiosi
facilius &inueniant,& perlegant. mulier igitur ii ducitur Euripidem accusans Pocaam, in hanc maxime ut opinor sententiam. Nulla ego quidem ambitione mulieres ad dicendum surrexi potissimum; sed quod misere doleo, excruciorq; mente, nOS iampridem ab olitricis filio cernens omnibus contumeliis Euripide vexaris,qui tragoedias spectate populo,
inq; Theatrum coacto, in nos inuehitur acerrime, ebrias, me as, me daces, fidei fragas appellans; virorum perniciem mulieres esse dicens. itaq; sic nostris persuadet viris, ut redeuntes domos nullum non lustrent angulum exploraturi adulter ne ocultetur alia
78쪽
Dg CONsCRIB. HIs T. DIAL. yseubi. Iam ne coronam quidem texere licet obiicien tibus adulterii suspitiones coniugibus si vero vas unguentarium cxciderit hospiti corinthio, clamitant
fuisse paratum, quid j iam si Diis placet ne colorem mutare licebit: nam si puella languidula, pallidu- laue fiat, eum sibi colorem suspitiosus frater minime
placere conclamat. sterilis vero supponat mihi nue obsecro puellum, partumue fingas no utiq; poterit, assidet enim diligetius maritus, exploratq; partu . quidem ducebant olim puellas senes, nunc vero ab Euripide persuasi non ducunt,qui minime tutum senis cubiculum inquit adolescentula uxore.& cu haec omnia mala nobis intuli tum domesticum abstulit imperium. etenim penu custodiunt viri, nec farinae, olei,vini promedi reliqua nobis est facultas,nec amatoribus sane aperire pollumus, obsignatibus omnia
uiris exiguis admodum clauibus Spartano more co-fectis, tribus compactis clauulis , sigillisq; paruis admodum, quae tineas corrosisse dicas, Hunc hominem vicistendum, puniendumq; censeo, ac dem , dio vel veneno, vel quavis arte tollendum. Plura mihi dicenda suerant, quae cum venerit scriba literis: comittenda curabo . Huiusce narrationis Graecum hoc principium est.
79쪽
go V ENTUR E COEGI Quid potuit in iudicio accuratius nec dubito fore
quosdam , qui enumerationem non narrationem hanc putent appellandam. ego vero enumerata quae ab Euripide paterentur mala mulieres non inscior: narratum tamen c6tendo,admonet enim muliercis,
ac docet quod proprium est narrationis, neq; aut lege, aut natura Velitum est quo minus & narretur si mul, Renumeretur; sint licet enumerationes nihil omnino narrantes, cuiusmodi sunt quibus in pero- rado utuntur saepenumero Rhetores. ergo tollit plerumq; vocem comoedia,& iuxta Flacci sentetiam iratus Cremes tumido delitigat ore.haec autem narratio, cuius exemplum appositum est ad deliberatio nem spectare videtur, non enim vim iudicandi mulieres habebant, sed tamen ut dicebam ad iudiciariam grauitatem accedit, indignationis seminibus passim per omnia iactis. Nuc nisi quid videtur aliud
comicis contrectatis ad tragicos est accedendum. Cum omnes in eodem perstarent silentio, eadem svi mihi videbantur attentione, quasi nouum nactus principi u sic dicere pergo. Tragoediae grauitas,
cothurniq; maiestas cum caetera sibi postulat accomodata,tum maxime narrationes, quare siqua pri cepta dari possunt a Poeta sunt mutuanda tragico.illud certe pnaetermittendum non est. nullum certum narrandi locum propriumq; esse tragico, variasq:di-
80쪽
DE CONs IB. HrsT. DIAI- tspersas esse per omnem serine' tragoed latas narratim nes.narrat Iovis Sacerdos apud Sophoclem in .rdi p-po tyranno Thebanam ruinam,&peste.narrat an Antimne tragoria satelles sepultum fuisse polimcem.
Narrat nuncius Harmoni atq; Antigones cede, narratur mors etiam reginae. sunt autem breues admodum narrationes, atq; interpellatae nonunquam vela choro, vel ab aliqua persona, quam inducat Poeta. nee de tragica quidem narratione habeo plura quae idicam.tra sibimus igitur ad E--αν si primum vos
monuerimus longiusculas plerumq; narrationeS accipere tragoediam, cu causae rerum exponuntur Vt a
Telamon, vel Peleus Phocae morte, i* exilii causas exponat. Aliquando quas quis sit passus erumnali' quas miserias enumerat, quae narratio quidem est, quod genus comune est tragico, & Eποτο- : ut moκostudemus. sed iam ad tertiam Poeticae narrationis a partem veniamus,quam diximus Oportet iautem illum appellar ut Suidae, pluribusq; Graeco-lrum placet,qui fabulam historiae misceat, quem trais
propi fines. Differt tamen, & genere carminis, &actione personarum', quae habentur in tragoedia: et Agnoscit autem Aristoteles hanc non exiguam simi. llitudinem ubi de poetica disputati Plato no i L veros
goedi admodum similem esse constat: Nam & dignitas personarum, & rertina grauitas eadem, & iidem