De febris Ungaricae ejusque symptomatum curatione liber unus, in quo etiam affinium morborum selecta remedia pro methodi nonignaris exstant ... / germanica quondam editius lingua, ab Jacobo ver Sutero ... in latinam conversus

발행: 1594년

분량: 203페이지

출처: archive.org

분류: 약학

61쪽

principibus ac dominis ut serarum vescantur carnibus; non modo earu qua venenatis globis&puluere prostratae velesicis eius generis captae sunt siue terrestres, siue aquatiles testa te nihil eis inesse nocumenti: nec earum etiatantum, quae venenis nutriuntur elleboro, hyosicyamo, iuniperi accis coculis elephantii visunt coturnices perdices, cerui qui sierpentes vorant damae qui amarasmontium her

bas depascunt)luci, qui busenes iis litas co

sumunt sed earum etiam, quae cum venenatis coeunt&communem prolem generant; quales sunt anguillae, quaecum serpentibus: gobij capitati, qui cum ranis et mustella fluviatiles, quae cunabusonibus consiuetudinem habent quas, ut delicata fercula comendatis eoq; rem perduxistis, ut iecora mustellarum fluviatiliuduntaxat pro primatibus reseruentur. Haec omnia nihil moramini Sunt inquitis, hi isto rum animalium cibi animalia vero nosterii bus nec quicqua vultis nocere. Si nil nocent. ignisq- vi coctura omnia nocti meta auferunt: quare de mineralibus, quae substantia sua e paratae currupta nouam essentiam induitiar,

id ipsum negatis' L De hac re vide librutra

stide auro poculento. I Vltro fatemini, a meis in perdicibus, coturnicibus&piscibus

62쪽

Tnonnihil optatae naturae relinquatur non tamen admodum nocere Pauperes plerique se cuperent etiam attagenibus vesci posse sed huius veneni participes fieri nequeunt Iam vero ideone vestrae ferinae calidae sunt, intesti na lancinant, & principibus vestris corroso ne efficiunt, quia talia venena deuorarunt φSi negatis quomodo mineralia praeparata & cocta tam venenata esse possunt Equidem tametsi in se vim aliquam veneni reliquam seruassent non tamen alia seret quam narcoti ca, qualis in vestris est coturnicibus. Quodsi

narcotica vis coturnicum non est nocua;etiam haec, quae multo minor est, ouam in coturni

cibus&ficedulis, quae sel nyoscyamo pac

ciantur, non est sutura nocua. An venenatu

radices, herbae, semina, succi non inficiantea, quae attingunt interrogandi erant in primis Turcae. In toxicataeorum tela ac terribiles machaerae inania sint corpora, calore destituta neque enim, ut animalia naturali praedita sunt calore' attamen, cum iis Dditur ali quis facile apparet, quam breui tempore venenum se ad cor inferat; , quam multis ex Ietii vultaere moriendum sit. Id certe ex vene no sit, quo arma erant infecta. Cur non igitur et animalibus escae ex venenis paratinoceantς

aut pului bombardicus ves insecta tela' Quae-

63쪽

M. oro e te, iide mori eas arbitreris' Ex lactu ceti te ictu raro saepe aut a venelao Cum enim ad cor id pertilagit tum cadendis est eis: veluti, quando pisci caput tentat ebullitio escae. Idem bonobis usu venit, quando bombardico petimur globo Quanto enim tum opus est labore dum venenum hoc est adustio restinguaturi

Vide quid Botallus hac de re copiose dis aserat in libro de siclopeiorum vultieribus A

quam multis ex leui Lpe vulnere moriedum, ubi imperiti sunt chirurgi, qui adustionem e stinguere nesciunt An non&bruta animalia vita praedita sunt' an non aeque ipsis ac tibi venenuria, quo attinguntur, per arterias ad corprorepio an non nari eadem utrobique digestio quanto tempore sepe discurrunt prius, quam occidant Sed haec interim dominis vestris salubrevi regium cibum iudicatis Edite, inquitis, clementes domini, nihil est periculi:

isnis omne noxam extraxit disspersit,cosium-tit nil superest nocumenti. Equide haud nego hastiferas ededas. De veneno tantu loquor: id non ita nocuti esse vestro testimonio costituo. Quandoquidem igitur tale nutrimen tu noxae est expers cuius quotidie non parua sitam itur portio quomodo exiguum venenum in medicamento vix pisium aequante tantisi noceat φ

64쪽

C A P v pertum est y Merito nempe hic ignis locum etpmogatiuam, probationis deniq;vim habere debet. Pauli siper sustinete domini: ne ante temptis pronunciate. Si stibium si hydrargyrii venenum est; dicite, quaeso, cuius sit qualitatis Si frigida esse in quarto gradu, eoru frigus ratione tantum plumbeae substantiae lethale co- firmatis qui potest urere' cur adeo seruoris insimulatis cum nihil unquam sic perforarintvrendo, ut euphorbium Etiamsi asinaortive strorum culis multum inspergeretur antim Onij non tamen tanta celeritate ad Lycum contenderent, quanta multis ille, cuius culo pharmacopaeus L Augustae,aispersit euphorbium.

Vociferamini ignem in transmutatione COnciliare illis tam acrem calorem inlodsi venena manent venena unde hoc vobis in mentevenit' praesertim cum apud vos transinutationes non inueniant fidem Dicitis venena, tuo subtiliora reddatur, eo esse intensiora vicum essentia extrahitur e vino, quo extrahitur

pius, eo fit efficacior: oleum caryophyllorid, quo saepius destillat, eo vehementius euadit an non ita res habet' Vtique Prima igitur quali tas in praesentibus istis multo redditur frigidior. Si antea fuit in quarto iam futura est in se

decimo Redige hunc syllogismum ad Darij: quam pulchram consequentia videbist Trans

65쪽

reptile venenatu momorderit, locum esse cauteri Zandum, quo calore igneo venenum Consumatur. Ecce igitur, arcana nostra calida sunt, ut a vobis traducuntur qua expedite venena per poros disiperget, expellent, fugabunt' Veteres illi optimi viri Hippocrates incroia Agragantinus vitiosa humiditate insectili aerem calidiorem sicciorem & salubrem com ut runt accensis magnis ignorid pyris idq; extra corpus humani in aeris regione quid obstat. quo minus multiplex calcinatio, distillatio penigne facta minerale, licet calidu&noculi, adeoq; sulphur ars enicum admixti habes ad iustam temperie redigant cum praesertin nihil flammam facilius concipiat, quam suuphur nullus etiam spiritus mineralis in igne consistat sed auolet confestim Proinde ut alius quiuis calor poros aperiunt venena excludunt cosumunt, atq; instar cauterii prolictui. Adh ccii vestri ventriculi in grauissimis morabis, ubi vires omnes prostratae iacent, crudum

aurum, margaritas, corallos, O de corde cerui,

aut bouis 'ti quidem sentitis concoquant,&exus cordi robur sitissiciant quanto mastis id haec nostra digesta coctaq; praestabunt, quae in

66쪽

C A P v ius aut saltem pulticulam teneriorem, quam tu de lacte maxime tenera conficitur, redacta sunt Ubi autem vestrae relinquuntur gallicoruinunctiones fumigationes &fomentationes' quin confutatis Paragranum, si tanta vobis est Ofidentia Acquiescam equidem tandem ve- strae conclusioni, Ignem auertere omnes noXas i solere. Vtinam omnes nos dextremos mutuo

hi iligimus ac nostros libros nostramq 'π'

perientiam diligentius excutiamus. Verunta-

men de his alibi copiosius. Nunc obiter volo nouas hasce medicinas non ita periculosas, terribiles et vanas esse, ut ab iis, qui eas no mo- do non praepararunt, sed ne quidem viderunt, i adeoque non intelligunt, ubiq; traducuntur. ii Quanquam haud negem etiam hac in re abu- sum nullo modo laudandi i interuenire ergo his arcanis uti nouersit, surpent ac prae sertim rite praeparata: qui vero nondu ea consecuti sunt intelligentia, hi ab eis abstineat, nec

cuiuis circulatori fidem adhibeant intibus' porro medicamentis ad purgationes uti liceat, quibus nominibus leuiora eius generis ap-l pellentur indicabit caput 8. de alteratione caloris.

Desudore:

67쪽

sionem spectat siudor.quandoqui)eindus est Est enim si adorum uersialis euacu itio Venem totius corporis, non in sanguine mi, mnibus partibus laaerentis Per hanc eruo venenia, quod circumstans frigus ad cor pronii ierat excluditur. Nam ut attractione spiriti stimul etiam venenum attrahimus ita iidore

oportet 'lud ipsit in ex omnibus membri, e terna mari. Nulla etenim corporis pars clicet parua aeris est expers proin sudare mi e nos sunt. At i ideo etiam sudor uniuersialis est uacuatio.Cum ergo sudor ad unam aut alter Σvel etiam tertiam horam promanavit abste 'gendus est &lintea reliqtiaε tegumenta mutalada&renouadasiuit. Hi bi ''u i a calidis medicamentis, quae vulgo temere nhunc vim adhibentur ille corpζ iam aut a

V Iu calidum magis etiam inflauim

tur Maxime autem vitentur, qua vini Di

hiplim Constat enim haec omni que alia est rati cum piparatum ulphur, ut

68쪽

d in exhibetur. Certum quidem est, sulphur per vitriolum sal ublimatu prsitan-rium esse contra venena prophylacticum. scienda tamen est idipsum neq; g , Jς ' puritate vlla in se amplius Muiu ς' ς . tW

cadauer, narcotica rem esse, quae in igne non amplius ardeat; sed liquescat instar cers. Acta me si id ad manum haberes non amet aptit foret sudoriserum sed tantii pret seruans. Anuqetiam vini spiritus eiusdem magi a est dis smilitudo. Caphura, tanquam cordiale, loca 42 hiberet sed virtus eius est exterius pol

iis Quam intus resistere venenis , conamodaq;

extrahensium licet etiam si idoriseris propter Partium tenuitatem ad penetrationern admi- eatur Ob odorem etiam ad sulciendum corva I 5mendatur. Ad externas etiam insecthone ad serpentum et serarum morsus sumena

δ' hi est d, est: etiam ad suganda anim ii, ei nata accendenda idq ubi corpus nodum est inflammatum. Sed in calidis istis su

vraesertimia ineptis et absurdis medicinis peta Etiamsi enim meroquin in temper foribus cor consorte , ad eius affectus usura petur tamen fugax quasi spiritus est, qui οπ

69쪽

ad caput tendit,in odoris grauitate cerebrum institat nisi forte in calida cephalalgia ad re

frigerandu exterius imponatur, quo calorem secum auferat.Dubitatio certe non est leuis, an sudorem prouocet, nec ne Quidam enim refrigerare volunt,& sialis nitri obtinere natura.

Ad me quod attinet, nullum noui fal, quod propius ad naturari qualitatem fatis nitri a cedat, quam caphura Vesen in fal nitri ignem

tanquam contrarium refugit ita caphura qua siue coquas, siue asses, calorem non exsipectat; statim aufugit admisceas aliis quatumcunq; potes Jubet, semper ad stupremam vasis partem, ceu frigidiorem reliquis, concedit. Mocirca ad calorem extrahendu usurpetur, et aliis ipsi consentientibus admisceatur quae ab ipsa tanquam ductrice dirigantur&ducantur. Si sudare vis, mediocribus utere, quibus modera- sint qualitates nisi peculiaria sint arcana, exsorma innata&specifica virn exserentia quae non nisi peritis usurpada veniunt. Tibi ad do mesticam curam sequentia conserunt. Npulueris Moibani theriacae ana r. . anue Oxali 'disinc. iij aut cochlearia nostratia iiij admixto aceti momento ebioe ac probe contectus suda Aut N radicu angelicae in puluerem redactae, theriacae, an dr. . aquae angelicae co- .chlaaria iiij aceti cochleare . totum hoc hauri

70쪽

iubras maculas euocat praeclare, et sudorem mouet.Vinum, in quo alitiam coxerint, idem praeliit, B veronicae pulueriZatae theriacae,ana r. j aquae veronicae unc is bibe calide; suda F radicis ligustici pulueriZata dr.j cum aceto vini lethale venenenum eiicit Ide praestat radix imperatoriae, vino decocta; si de coctum haurias Succus cinae cum theriaca aceto vini et . horis ter haustus omne vene num per sudorem expellit. seminis aceto ein tenuem puluerem redacti ac theriacae anadi . . hauri cum aqua aceton: Tormentithe, valerianae, radicis ari praeparatae decoctum ex vino cum theriaca potum, sudorem itidem elicit. Caepam unam eXcaua; cauum imple theriaca assa ad ignem dein exprime su cum, cum aceto atque aqua aceto e sume. Huius efficacem vim experti sunt multi. similles 3 udoriserae potiones surpentur quae non ita vehementer calidae sint; cum interim ad excludenda venena sufficianti quidem a tota operentur substantia Qtio is vero omnino sudare nequeas, utaris lateribus ignitis aceto perfusis: aut stanneis lagenis calida impletis in lectum ad pedes genua vel illa coniectis.

Eximenda etiam furno massa panis calida, quam in medio excavatam theriaca cum ace-

SEARCH

MENU NAVIGATION