De febris Ungaricae ejusque symptomatum curatione liber unus, in quo etiam affinium morborum selecta remedia pro methodi nonignaris exstant ... / germanica quondam editius lingua, ab Jacobo ver Sutero ... in latinam conversus

발행: 1594년

분량: 203페이지

출처: archive.org

분류: 약학

71쪽

s M. a to permixta compleas ac si interea sorte re frixerit, inpositam crater denuo calefacias rtumque calidam ita imponas ventri, ut ora

men umbilicum contegat Potenter omne Venenum extrahit, ut in libello de peste dictum est. Hic panis post usum abiiciatur in aquam;

ne sorte comedatur: necaret enim Sudor calidis detergatur linteis, non frigidis ne venenuintro repellatur. A sudore intra horas non

permittendus aegro se nanus nihil enim aeque pestiferum quemadmodum in sudore Anglico, morbisq: pestilentialibus aliis obseruatum est. Vt enim ei qui venenum hausit, si obdormiscat statim illud ad correpit aut is quem

venenatum animal momorderit pupugerit ite, si dormire permittatur, breui moritur: sic etiam in hoc morbo per somnum statim cor impeteret venenum. Ideo vel verbis iucundisque tabulis aeger a semia prohibendus, vel acri aceto spongia naribus admoto vigil detinendus est ne saltem et . horarum spa cio dormiat Muliis ideo dormiendum, quddsomno priuari nolunt. Sunt enim, quos licet fideliter admoneas periculi, tamen audii te non siistineant. Posteaquam ergo iam ad duas, vel tres, horas sudauit aeger, vires instaurantia medicamenta sunt exhibenda; quibus cerebrum, cor, lepar reficiantur.

72쪽

milest refrigerantes acidi succi viceraso rum acidorum, ribes, berberum, Oxalidis, alij. Manus ite Christi perlatae similia quae-liis de quibus etiam in sequentibus dicetur. Oiserenda etiam sunt iuscula ricacia si ca- ponisvi eius generis alia.

Devenae sedi ione:

Caput VII.

o, venae sectio non minima sit eu

cuatio, qua vitiosius sanguis purifice tur,4 feruor eius exstinguatur, haud inficior: cum quarto Regim acutorii dicat Hippocrates, In omnibus fere morbis acutis in quibus humores non turgent, c. Vbi vult omnium propemodum acutorum morborurn curationem avenae sectione auspicandam, in quibus humores non turgent Ut phlegmonarum, internarum inflammationum 4 alioru ex ple- thora morborti si quidemitas et vires permi tant. Si autem unus solummodo humor a sanguine diuersas abundet, aut putrescat vel etiaparum boni sanguinis caeteris humoribus copia superantibus)adsit a purgatioe morbi cu rationem inchoanda arbitratur.Hac doctrina

73쪽

venenatis, m angina, pleuritide, peripneumonia haemoploes threnitide venae ectione praescribant. In febribus nimirum exspectanda

et maturatio,aut concoctio prius, quam pronuncietur, quinam humor sit in vitio Tu mores de quibus dictum sunt phlegmonae: exsanguinis flammatione generantur Ahi si milem habet ortum; ciniis aegri viribus fere costant. At experientia iam aliquot annis docuit, acutos istas morbos, qui X venenatica lidi et putridi aeris cotagione populatim stras fante oriuntur ut&antea dictum vena siectioni non cedere quae insectis omnino periculosa, nullo modo imperanda est neque omnino sine certi sisimis abundantis sanguinis argumentis usurpanda Cauca est quia cruida putredo huius febris adeo subtilis, praeceps&peruersi moris est, Vt in momento cor attingat, occupet, arefaciat, Xurat non secus atq-ellychnium a magno lumine, quod oleum a 'pide trahitin absumit, exstingui necesse est posteaquam humorem amisit Pari nempe a tione haec febris cordi omnem humorem depinguedinem eripit, a quibus conseruari debebat. deo consultum est omnino abstinere a Inaesectione qub cor suam humiditatem, id est, sanguinem retinea, nec prorsus ea desti

74쪽

Ttuatui praesertim, cum vires plus aequo sint pioliratae Ad haec cum ideo phlebotome sol at a medicis institui, ut copia sua molestus fanguis a nobiliori membro auocetur,et ad ignobilius derivetur dum nempe in illotuinioris seu phlegmones ortus metuitur nouerimus nos has, de quibus agimus, ex vitiosis&putridis vaporibus prosectas affectiones, non X sanguinis, qui sua retinet symmetrian abundantia puenire sed Xtrinsecus irruere, nec ab

interno ortu pgigni.Quid educas tota angulnis inflammata massa Non ita facile uniuer salem hanc auertere licet inflammatione Vil particularem aliqua liceret. Quo item auertas, aut derives impurum huncri putrentem fan- guine, quo omnia eX aequo principalia mem- bra tanqua flamma incenduntur,& ut serrum candes ardere cospiciuntur. Xemplis res a P nifestior euadet Laborat aliquis tumore colli, angina vel synanche vocato, e abundati an

guine medicus venam ei secat in eiusdem a i teris brachio de consilio Hippocr. v sanguis partim per humerum irachium educatur, partim delabatur, subsidat in subiectas partes in quibus nulla est inflamatio ut sunt pectus, latera,&c. Hic in ta periculoso ex abundanti sanguine tumore confert sectio venς.AN

nui in anginis,quas mihi videre iii hac lue co-tigit.

75쪽

quales sunt phlegmonarum sed rebantur eo loco tantum aegri, excitato igne rubore, qualis est erysipelatis qui totum corpus per uagaretur. Non praeterit autem Galenicos in vero erysipelate venaesectionem prohibere Galenum nefanguis corpori subtrahatur, inlud a bile plus etiam torreatur. Aiunt enim Languinem frenum esse bilis cum videamus stubtracto sanguine bilem vehemetius exaestu are. Quod si ergo tales inflammationes ery hpelata forent, de non phlegmonae etiam at que etiam perpendendum tibi foret, num precepta illas equereris, necne. Si feruidum an gmnem ad supernas partes derivares phreni tidi causam prUberes si inferius ad latera:pleuritidi hin pectus de dorsium aliis velut re num vicinarum eis partium, inflamma

tionibus. Quocunq; duceres, noceres; par tem tantum sanguinis educeres omnem Vero non posses. Pari ratione in phrenitide si deorsum sanguinem traheres, periculosam ii Iam anginam excitares, S pectus siti si cares. Breui enim hi morbi lupulant puta duobus, tribus, aut quatuor diebus S summum septem octauo enim die, si upersit aeger, fere conualescit nisi ipse se nimia securitate ita negli gat, Ut malum recurrat. Spiritus vitales tota

76쪽

corpus permeare solent. hi in praesenti sebre se

ardent, ut totum corpus ab eis inflametur, quasi ignitum euadat. Propter enumeratasia causas venarum omittatur sectio cum magis etiam accendatur et exacerbetur inde fanguis.

Leuibus revulsionibus, ut frictione, quae manibus, aut pannis non ita asperis administratas ierit, di impositione cucurbitularum plus es sectum est quam phlebotome idam etiam venulas sub lingua in phrenitide et ardore linguae recluserunt, dolorisq; sensere mitigationem sed in hac febri non iuuat. Experimur etiam reuera pueris minus esse ab hac lue periculi quibus aetate non consentiente venae secari non solent, quam adultis. Ad haec notu est, semper venae sectione maiorem inflammationem, grauior symptomata& debilit tem exstitisse: quod etiam spontaneae vacuationes languinis motus difficiles crises attulerint cuiusmodi sunt narium, ventris mensium fluxus. Quibus enim mulieribus profluere menses coeperiit acri calido et febrilis anguine se ex maioribus venis in exiguas teri cu menstruis inserente, iis grauis inde comotio et profluita exstitit; quo Xaruere; aut conuulsiones a quibus mori insecutae sunt vel saltem diuturni labores adeo, ut eiusmodi a citatio, licet ab ipsa natura instituta, nihil pro-

77쪽

sEPTIVM. Ist At alii medicus natura velliti certissimam magistram, imitari debet ideoq; sine grauis simis causis venaesiectionem nequaquam siuadere praesiertim cu in hac lue statim vires prosternantur quae cuiq; medico cum primis ac

curate perpendendae uni obiicias autem fortassiis cur m peste tunditur veni Cur omnes Veteres et recentiores in ea pertundendam docent Respondeo. In peste turget materiaec alicubi erumpit ac sedem figit macule, papulis, tumores se proserunt per quae omnia, saperiantur, interiora refrige sicunt,&Venensi conuenientibus emplastris medicamentis ex trahi potest. In hac autem febri nullueste miclarium naturae impetu quaestum, per quod calor emitti queat. Sed per totum corpus linc inde is discurrit ri partes solidas accendit cerebrum, cor pulmones, hepar renes omnia Interna membra; eaq; exsiccat Insuper haud

in omni peste locum habet phlebotome Cur igitur in caeteris febribus Ideo quia in illis calor subinde se remittit in hac autem perpetuo durat donec vel interficiat, vel sedetur. Nec ita illis causa tam est venenata, quam in hac Putre sirit saepe virus tantum humor internus: ao

omnes Vt in hac Vitium aliquando in solis humoribus aliquando in spiritibus duntaxat

78쪽

aliquot ab initio diebus facta iam cris unum

tantum aestu vel tumore laboret membrum adeo, ut secanda ideo vena videatur, quo citius ad declinationem morbus properet,i membrum mitigato iam calore, leuetur ibi me dis ficilem ego non praebeam. Attamen quisq; diligenter videat, quid agat.Preciosa est hominis vita non sceni plaustrum. Quod ad postremit argumentum ab eXperientia petitum, attinet: quibuscunq; ego venam apertam cognoui, ilomnes breui diem suum obierunt. Cuius rei vivos possem producere testes Experto crede Ruperto. His quatuor Evel quinqued remediorum generibus, de quibus hucusque distum, Ungarica isthaec febris initio curanda fuerit. Quod dextre velim intelligas nec omnia s-mul necessario adhibenda opineris neque enim haec mea est sententia. Obseruanda inprimis est ei, qui medicinam facere velit, natu ra; ut videat quo vergat iuxta illud Hippocra tis Quo natura vergit, eo ducere, per loca conserentia &c. Ibi ei succurrendum est necim pedienda sed in coepto promoueda. Veluti cilinitio ad nauseam4 vomitum solicitat;adiu uetur quando per habitum cutem exitum quaerit moueatur sudor ubi ad aluum deiicit; clysteribus et potionibus ducatur acgmoueatur. Cum itaq; per initia duo illa se ostendunt,

79쪽

SEPTIMUM. gvitanda est venae sectio Sin minius sed apparet signa venae sectione monstrantia viscubi butabo, vel pestilentialis oriatur macula venista tim aperi; nec ultra horas differ. Moram e nim hi acuti morbi no patiuntur mox ad sta tum contendunt ac biduo triduoue iugulant. Cornempe &Qlidas partes ita occupant, ut omne auxili genus respuat. Hic sitim ma opus est cautione prudentia diligentiq; medici cir cisis ectione Variis enim modis hic morbus, haec inquam febris invadit pro natura horarum anni tempestatum, cibi potusq; qualita te, pro consuetudine, conditione humorum Scqualitate pro aetate deniq; costitutione coraporum circa quae diligens adhibenda est animaduerso. Eis namque sexcenti eodem loco decumbant nullus tame fere, ut caeteri, affectus

est. Hic ergo ignis qui febris est 4 ab ore diliprocedit imper Iuda&habitatores Ierusalem, vocatur inquit Dominus Ieremiae . Indi

gnatio mea, hoc est Furor meus, quem accensum nemo est, qui restinguere valeat.inii Dominus)mirum contra hunc morbum ostendit remedium quod est circumcidite vos Domi BD, amouete praeputium cordis. Hoc nimi rum isti causis verum alexi pharmacusoret, si nostra malitia, abominatione reiecta poeni tentia illius ardorem exstingueremus.

80쪽

De alteration e caloris in fin-

Ni M pr seiates hi febres fere cau- sedes sunt, id est, velut ignis ardentes;

et venenatus aer causa colagi flammeos hosce

fomites sectu infert peractis uniuersalibus, ita tim ignis Mardor hic exstinguendus et opprimendus corpus etiam ad aequabilem frigiditatem reducendum est. Etenim hi fomites vel sanguinem, vel bilem accendunt, vel per se propter copiam esseruescunt: pr sertim, si quis post inediam labores, aut aestum inficiatur:ves etiam assumtis calidis alimentis medicamentisve quae frigidos humores accendere possunt velliti cum farin corpore resoluitur, ωcu phlegmate ebullit Vertamen imitero siue feruido aeri, tanquam externae causis, siue contagiosissumis siue aliis rebus adscribas hunc ardorem diligenter animaduertendum, ne qua re ille augeatur; sed perpetuo minuatur. Venaesectione in primis caue ne adhibeas etsi alioqui primus alterationis modus habeatur)nis euidentes & graues cause te moueant. Ca-Ior enim&inflammatio eam sequuntur

Galenici dicunt, bilis excandescit. Quod

gus moderatum:

Caput IIX.

SEARCH

MENU NAVIGATION