장음표시 사용
101쪽
so INSTIT. LIB. III. , TIT. X.
filius omissa bonorum possessione, rati liberi, succedere velit, vel unde legiistim, vel unde cognati. l. I. D. iiis ordo in bon poss. l. r. D. unde legitim. l. i. g. sed videndum D de success edict. De gradu in gradum obtinet edictum, quando in ungulis ordinibus plures repetiuntur gradus, ultimo ordine excepto, qui est virtvi uxoris, quod ibi nulli sint gradus succedendi. Ita verbi gratia, si plures sint agnati, quorum alter altero gradu proximior est, remotior ex edicto successsbrio, proximiore deficiente, admittitur. Non quidem ex 2. tabulis, quibus agnatus semel a proximiore exclusus postea non admittebatur,tisco succedente, verum jure Praetorio, quod sequentem gradum gnationis vocat jure cognationis, id est, ex edicto initi cognati. l. I. 2. D. de succeias edict. l. r. Cod eod. Ulpian tit. 26. g. si plures Paul. q. sent. 8. A. in haeres Cujac ibid. Verum postmodum constituit Iustiniani , ut sequens gradus non jure cognationis, sed agnationis admitteretur. s. placebat. 7. Inflit de legit. agnat. success. l. in Cod delegitim haeres. Et jure novissimo, non est opus ullo edicto successorio.
Hodie in ag Ucciita Bonorum Possessione cesse omnissolemnitas. SEd bene anteriores principes. Olim in petenda bonorum possessione, solemni opus erat potione, Maditione praetoris. Jure polieriori apud quemlibet judicem susscit qualiscumque testatio, qualecumque judiacium, ita legendum seu voluntatis argumentum, bonorum possessionem admittentis Modo id fiat intra tempora ejus agnitioni praefinita. s. 7. hic. l. r. Cod Comm. de successi. a. s. 6.8. Io Cod. qui admitti. l. . . Cod. Und lig. id Alciat. 2 parad. s. Ra vard protribunal. I. Cujac. a. Obs.18.4 7 obstas Balduin in Justiniano p. 33 q. Bacchov. vol. 2. disp. IS.
thcs. 6. lit t. a. Sed quocumque modo adimitentisjudiciam. J An ergo quivis admittens vel agnoscens bonorum possessionem ejus i scio fruetur An non quaedam bonorum possessio etiamnum desiderat causae cognitionem, iro tribunali expediendit est Uel loquimur de edictali bonorum posscss one, vel decretali. Illa non desiderat cause cogniti mena, nec praeto is tri bunal, Me plano olim seri poterat,d jam apud quemlibet judicem agia scitur. Haec ut olim, ita hodie requirit sessionem praetoris, & tribunal
decretum. Qualis est Carboniana, per quam filius cui movetur status controversia, mittitur in bonorum possessionem, judicio in tempus pubertatis reservato. l. I. D. de Carbori edict. Qualis etiam est quae datur ventris nomine, qua praetor in bonorum possessionem uxorem inittit, quae se gr
102쪽
DE BONORUM OSSESSIONIBUS. ortravidam dicit e marito defuncto L L D. de ventr in posis mittend. Et ex que datur gratia furiosi aut mente capti, cujus nomine alius intrassessionem mittitur Quae a caeteris nociviam,ssessionibus in eo disia ferunt, quod jus tribuant in posscssione, non semper in propi ietate Aetoin sumin Cod de Carbon edict in princ.
ADQUISITIONE PER ADROGATIONEM.
ES & alterius generis per universitatem successio, quae neque lege duodecim Tabularum neque Pretoris edicto, sed eo jure, quod consensu receptum est, introducta est.
i. cce enim cum paterfamilia sese in adrogationem dat omne res ejuS, corporales Mincorporales, usque ei deblatae sunt, adrogatori antea quidem pleno jure adquirebantur: exceptis iis, quae per capitis deminutionem pereunt, quales sunt operarum obligationes,&ju adgnationis Usus etenim Musus fructus, licet his antea connumerabantur, attamen capitis deminutione minima eos tolli prohibuit nostra Conastitutio. 1 Nunc autem nos eandem adciuisitionem, quae per adrogationem fiebat coarctavimus ac similitudinem naturalium parentum. Nihil enim aliud , nisi tantummodo usus ructus tam naturalibus parentibus, quam adoptivis per filios familiarum acquiritur in iis rebus,inus extrinsecus filiis obveniaunt dominio eis integro servato. Nortuo autem filio adroiagato in adoptiva familia , etiam dominium rerum ejus ad adrogatorem pertransit nisi supersint aliae personae, quς ex Conititutione nostra patrem in iis, quae adquiri non possunt,
3. Sed ex diverso pro eo, quod is debuit, qui se in adoptionem dedit, ipso quiuem jure adrogator non tenetur sed no-M 3 mine
103쪽
91 INSTIT. LIB. III. IT XI. mine filii convenitur: si noluerit eum desericlare, permutatitur creditoribus per competentes nostros magistratust na quae ejus cum usi ructu tutura fuissent, siue alieno juri
non subjecisset, possidere,vi legitimo modo ea disponere.
Per adrogationem adquisitio moribus en introducta. Si ctial:erius generis. Erata tertium genus adquirendi domini per universitatein , adquisitio dominii per arrogationein Prius enim de haereditate, dein de notum possessione, duobus adquirendi domum modis fuit actum, qui tamen inultis nominibus4 tertio genere distinguuntur Adquilitio enim per at- rogationem nec est ex testamento nec ab intestato, quod sit vivo domino universorum bonorum in alium translatio. Verumhqreditas vel bonorum possessio, post mortem domini vel ex testamento vel ab intestato deseruntur. Ibi una cum universitate bonorum etiam caput liberum arrogati in alienam domum transsertur. Hic nonnis bona transseruntur xjus omne destincti. Illa moribus, consuetudine, non setitojure est introducta, secus quam caeterae, quae ex I 2 tabulis ok prael
rio jure originem ducunt. An quia prudentum ratio cinterpretatio ad ra. tabulas, ut qui semet subjicit, etiam sua bona alteri subjiciat, tacito populi consensu sui approbata, sic utilli interpretationi ita data fuerit tum tempori juris auctoritas, quod sine scripto venit' Forte t. r. s. hoc ju . Instit de origin. tir. Hottom hic Fabrot ad Theophil ibid. An potius quia patria potestas
iam itide a Romulo Moribus erat recepta,quam cum imitetur adrogatio,ad ejus exemplum producta recte moribus introducta dicetur Arg. tir Insiit delegit patron. delegitim parent tutel. Valer Maxim. I. c. 8.Αlciat. 2. disp. cap. ir Ut vel hinc colligere liceat multa in corpus jurisCsse relata,quae tamen amoribus incaeperuntia. I. D. de donat inter vir. 8c uxor. l. 2. D. de vulgar substit. l. I. D. de curat furios. 1. Patri Adrogatori omnia is Ad- 2. Excipiuntur res quadam, κε Ad-
rogati adquirantur. quisivonem esswani.
104쪽
DE AD Is ITIONE PER ADROGATIONEM. 3
ECGenim. Pater adrogator jure veteri omnia adrogati filii bona coria I. poralia incorporalia, jura actiones pleno jure consequebatur, una
cum potestate in ejus caput. Neque hoc tantum, vertim etiam filii,
R deinceps nepotes si quos haberet adrogatus, potestati patris adregatoris subjiciebantur. I. illud Instit. de adoptat i. s. tcstamento D de bonori
posscss secund tabul. Adrogatus quidem&ejus bona , iure antiquae adoptionis, qua patris naturalis potcstas in adoptantem transterebatur, verum adrogati liberi viarrogationis patri adrogatori subjiciebantur. Atque haec omnia ad excipium patris naturalis obtinent, quem pater adrollator imitatur Gajus I. Instit. Quamquam enim liberi proprie loquendo non ni in patrii inonio, vel proprietate, ut cum bonis patris in domum&samiliam alienam non vidcantur transire t .s D descru corrupi. Quia tamen sub certa sc mula ex jure Romano vindicari positant. l. I. in in . D. de rei vindic minterdicto deliberis exhibendis peti, quod veluti proprietatis causam continet. l. 2. g. 2. D. de interd. l. I. s. s. D. deliberis exhib. ctiam tacito jure una cum patrimonio transire creduntur. Idque eo magis , quod non alia mens videatur suisse patrissimilias, qui sese adrogandum dc dit, quam ut sis ejusdem secum forent conditionis, idist, patri adrogatori una cum parente subjicerentur. Hoc enim ni voluisset, proculdubio eos prius emancipasset, quo casu in sanusiam adoptivam non transivissent l. s. D. de capit.
Exceptis iis.J Cum dixisset omnia trans re in familiam patris adrogato e. is , sic ut nil ni omnino remaneret nos ad rogatum, subjungit copii neminiis, quae minima capitis deminutione pereunt Ratio est, quia qui sedat adrogandum, statuminum deminuisse& commutasse dicitur l. LI. D. de suis & legit haered . . . n. fin D defrad. Perit itaque D legitimae tutelae, saltem peribat olim,sin. Instit deleg adgnat tutel. ων. fin. Insit de cap. minui etiam extinguebatur usus fructus usus Paul. sent. I. pen. ult Cod. de usust pereunt denique operarum Obligationes. An operas, quae a filio adrogato patri erant debitaeo Ast liberi non operas, sed pietatem parentibus debent. l. nullum D de obseq. An potius operae filio adrogato, ut patrono a suo liberto debitae ruit dicendum videtur. Verum cum operae snt ossiciales vel fabriles, cum sint obsequia patronis debita, etiam jus legitimarum haereditatum, examinandum erit, quaenam in patrem adrogato m transeant. Certum est officiales
Peras perire, quales sunt patrono inservire, ministrare ad mensam, cum comitari, &c Qtiar cum personae libertivi patroni cohaereant, ad extrane-- non transeunt l. s. D. de oper libcit Fabriles autem quasvi artesiciales , Dissilia in G
105쪽
ales appellant, quales sunt pictoriae scriptoriae, medicinales, capitis miniam a deminutione non pereunt, adeoque transeunt in extraneum. l. 6. l.9. D. deo per liberi. Idem quod statuenduin erit de jure legitimarum hereditatum l. 23. l. 39. D. debon. liberi Non idem de oblequiis erit affirmandum, cum qua conlitant in faciendo, ut salutare patronum, revereri, ei cedere Malsurgere, ad extraneos non transeant. l. 6. D. deoper liberi. Si tamen in non aciendo consistant, puta sine venia patronum in jus non vocare, non instituere in eum lamosam actionem,etiam ad extraneos transseruntur l. IO. s. patronus in de injus vocand.
Adquisitio per Adrogationem est coarct.ua. NUnc autem. J Non quidem in universum Imperator Iustinianus adquisitionem per adrogationem sustulit, verum coarctavit, vel potius diminuit, ut ex patre adrogatore olim proprietario hodie secerit fructuarium , idque ad exemplum patiis naturalis . Ut enim ad ejus imitationem introductum est jus adrogationis, ita Millo jure deminuto, etiam in exemplo deminuendum erat, ne potiorestet ectypi, sic loquar, quam archetypi, ratio. Non igitur amplius bona filii adrogati patri indistincte adquiruntur. Vel enim adrogato quaedam obveniunt ex bonis patris a rogatoris, aut ejus occasione, & pleno jure sunt patris adrogatoris Vel extrinsecus adrogato obvenerunt, puta non ab adrogatore, aut ejus contemplatione, 'a inspecta proprietate sunt adrogati, usustucto concesso adrogatori. s. 2. hic. l. 6. Cod debon qua liber Quinimo filio adrogato in amilia adrogatoris defuncto, extantibus liberis vel fratribus adrogati, bonis adventitus nam prosectitia pleno jure sunt ejusdem rexcludetur pater adrogator. l. sn Cod. commuta de success. vid. l. fin Cod. de
Pater Adrogator propter debitum Filii subtili Iure non tenetur. SE diversed Secundum naturam est, commoda cuiusque res eum sequi, que tu siequuntur incommoda. l. Io. D. remal tur. Qua tamen
iuris regula in proposita materia exceptionem patitur. Licet enim quae debita erant filio adrogato patri adrogatori adq rebantur . r. hic. non tamen ex diverso pro eo, quod debet filius iar atus, tenetur pater adros' tor Subtili enim deminutionem erant sublatae, qua licet jure praetorio sint restitutae, non tamen in filium dari poterant. Quia tamen ornnia bona adrogati, tenet pa-
106쪽
DE ADQUISITIONE PER ADROGATIONEM. s
tet adrogator, filii nomine ex aequo bono convenietur. Non quidem nomine peculii, nisi trinpos contractus situm habuerit in potestate. l. 1. . de pecul verum quasi procuratorio nomine conventus esset scutdefendete filium, vel ejus bona creditoribus cedere teneatur. Quod seni. hil horum secerit, in bonorum posscssionem mittuntur creditores quasi in eorum fraudem facta esset adrogatio. s. fin hie.
ADDICUNTUR. ACcessis novus casus successionis ex Constitutione divi
Marci Namsi ii, qui libertatem acceperunt a domino in testamento, ex quo non aditur haereditas, velint bona sibi addici, libertatum conservandarum causa, audi
i. t ita divi Marci rescripto ad Pompilium Rufum continetur Verba rescripti ita se habent: Si Vergini Vulexti, qui testamento suo libertatem quibν am adscripsit, nemine succe re ab intestato existente, in ea causa bona ejus esse coeperunt, ut venire debeant is,c tu de ea re notio est,aditus, rationem desiderii tui habebit, ut libertatum, tam eanum, quae directis, quam earum, quae per speciem deicommissi, relictae sunt, tuendarum gratia addicantur tibi: s idones creditoribus caveris desolido, quod cuique debetur,solvendo. I ii quidem, quibus irreti tibertas data est, perinde liberi erunt,ac si haereditas adita esset Ii autem, quos ha-
res manumittere rogata est, a te libertatem consequentur: ita ut, sinon alia conditione velis tibi bona addici, quam ut ii etiam, qui direct libertatem acceperunt, tui libertisant. Nam huic etiam voluntati tuae, ii, quorum deflatu agitur, consentiant, auctoritatem accommodamus. Et ne hujus rescriptianis nostrae emolumextum alis ratione irritamst, fiscus bona agnoscere voluerit, sinii, qui rebus
107쪽
nostris attendιηtsciant commodo pecusiario praeferendam esse libertis causam ris ita bona cogenda, ut libertas issalvast, qui eam adipisci potuerunt, ac haereditas ex testamento adita esset. Σ. Hoc rescripto subventum est M libertatibus, Hesunctis, ne bona eorum a creditoribus possideantur & veneant.
Certe si fuerint hac de causa bona addicta, cessat bonorum venditi, existit enim defuncti defensor,ri quidem idoneus, qui de solido creditoribus cavet.' In primis hoc rescriptum toties locum habet, quoties testamento libertates datie sunt. Quid ergo si qui saniestatus
decedens, codicillis libertates dederit, ne e acrita sita intestato haereditas, an favor Consti rutionis debebit locum habere Certe si intestatus decesserit,is codicillis dederit libertatem, competere eam, nemini dubium est. . Tunc enim Constitutioni locum esse verba ostendunt, cum nemo successior ab intestato existat Erso quamdiu incertum erit, utrum existat an non cestabit Constitutio. Si vero certum esse coeperit neminem existere, tunc erit Constituti inctus s. Si is qui in meratiari restim potest: abstinuerit haereditate an quam vi potest in integrum restitui possit admittico tam circio,' 'bonorum ad drctio fieri 'Quid ergo si post
addicti oriem libertatum conservandarum ut factam in integrum fit relatinns 'Utique non erit dicendum, revocari libertates, quia semel competierim t. 6. Haec Constitutio libertarum tuendarum causa introduc est. Io si libelrates nullae sint date costa haec Constitutio uim ergo si vivus dederit libertates vel mortis causi is ne de hoc quaeratur, utrum in fraudem Creditoriim, an non famam sit idcirco velint sibi addici bona an audiendi sinet 3 t magis est, ut audiri debeant,etsi deficiant verba constitutibniS. . Sed cum multas divisiones ejustri odi Constitutioni de-esie perspeximus, lata est a nobis plenissima Constitutio, in
108쪽
DE EO CuI LIBERTATIS CAUSA BONA elac. 97 qua multae species collatae sunt, quibusjus hujusmodi successionis plerauimum est esse m quas ex ipsius lectione Constitutionis potest quis cognoscere.
PRINC. Quid se Addictio Bonorma p
Cc ιι norus casus. J Succedit quartus adquisitionis mo- dus per universitatem a prioribus dili inctus Haeredi-ltas enim legibus erat introducta, bonorum pollissio jure praetorio adquisitio per adrogationem motibus seu consuetudine, verum quartus hic modus novus diicitur casus, ex constitutione Marci introductus , addictio scit bonorum libertatis conservandicausta. Qua bonorum Dossessioni similis videtur, quod is cui bona addicuntur, bonorum possessori comparetur l. q. A. Is D de fideici liberi. Addici dicuntur bona, cum ea alicui assignantur, attribuuntur, uuidem ex lege Necue enim prauor, vel judex, sed lex , vel Senatusconsultum, vel Princeps dominium transserre valet in fine principii, Instit.de bonor possess. Quinimo non tantum bona, sed etiam personae quandoque addici dicuntur. 1.i. g. Iulianus. D. de lib. exhib. de quibus vid Alciat. 6. parad. 3. 2 Brisbn. 8.formul. p.827 Alex ab Alex. q. geniat dier. Io.pichard. hic. in princ. N.im fit. Quia libertatis cansa est admodum savorabilis qua periret farreditate non adita, ideo si servi quibus testamento a domino libellas est relicta petierint sibi bona addici libertatum conservandarum causa, audientur. Verum quo sensu id ipsum ad Marci constitutionem resertur, quae tantum extranei fici mentionem, ut ad servum manumissis ni pertinere non videatur' est. Licet directo ex verbis rescripti non admittatur servus manumissus, ex interpretatione tamen prudentum, vel ex ratione rescripti, quae quam maxime in ipso manumit militat, eum adimiti probabile est. In tantum ut etiam manumissus cuivis ex τraneo prae I Iatur. l. r. cla seq. D. de fideic. liberi l. fin Cod de manum testam arg. f. 6 iusti Instit. hic. g. I. 3
Quando locus fit Addictioni Bonorum
109쪽
αῖ INSTIT. LIB. III. TIT. XII.
UErba rescripti. J Nusquana, quod sciam, praeterquam in Institutionibus
occurrit Marci rescriptum, licet ejus sensus extet inll. allegatis. Et locum tum demum habet, cum libertates sunt data sive testamento, sive codicillis. F. s. hic nec quispiam vel ex testamento vel ab intestato haeres cxistit. Neque quicquam interest libertates data sint directo, an per fidei commissum sic tamen interest, quod si directo data Int libertates, manumisii cum cui bona addicuntur, patronum non agnoscant, secus quam obtinet, si ex fideicommissis competant libertates. Si tamen extraneus non aliter velit sibi bona addici, quam si omnes sint ejus liberti, audiendus erit, ut tamen omnes qui suturi sunt ejus liberti, consentiant Quinimo si consentire nolint, non impedietur addictio, Mipli servi sunt remansuri, ut
quem patronum agnoscere noluerunt, eundem cogantur dominum revereri l. fin Cod de testam man. Non aliter vero procedit addictio, quam si is cui bona in solidum addicuntur, de solido caveat, id est, etiam de sorte S usuris debitis. l. q. M. addici. D. de sidcic libere. Nc interest caveat pignoribus an fidejustaribus; sicuti illi fides haberi potest, si citra satisd tionem nude promiserit Theoph. hic. In tantum autem hoc Imperatoris Marci rescriptum obtinet favore libertatis, ut licet fiscus addictionern bonorum petat, non aliter bona cogenda lint, id est, inliseum redigenda, quam si prestet relictas libertates. I. Dic. g. r. Favor desuncti, potissimum Libertatis constit. MARCI suasit.
Hoc rescriptρsubventum est. Favor tam defuncti, quam libertatis hoc
rescriptum impetravit Libertatis, cujus favor elimaximus, quo
que nihil gratius praellari potcst. l. 39. s. sin D. de deic liberi. Desuniti, ut cjus fama parceretur: cum si bona ex edicto possiderentur, ita distraherentur, omnis ejus existumatio periret, ina quas cum bonis criperetur. Cicero in Orat pro Quinctio. l. 23. D. quae in fraud. credes a 28. D. creb auct. jud possid. s. i. Instit qui& quibus ex causis. q. . Minor adversus Libertatem datam non restituitur.
Ε ρ μ militi J Quia rescriptum non ante obtinet, quam si constiterit
non superesse haeredem vel ex testamento vel ab intestato, l. q. D. de fidei c. haered Questum erat, an si is qui se abstinuit haereditate sit minor, eaque alteri sit addicta, adversus abstentionem restituatur, se ut libertates interea datae, revocenturi Et respondetur libertates semel tributas non revocari, sicuti nequidem ex salsa causa datae, retractantur. Ut
110쪽
Drro Cm LIBERTATIS CAUSA BONA eo
propterea nee minor adversus libertatem in integrum restitui petens se audiendus. g. 6. Instit quid quibus ex caus i. q. l. o. D. de manum vind. l. r. de manuin tectam . . so s. idem dicendum D de fideic liberi l. r Cod. de testam manum. l. I. 2.3. Cod. Si advers. liberi.
I. Cessante causa celsa sectas. a. Rescriptum MARCI per 3USTI
NIANUM ad Manumisiones is ter Vivos est extensum. o si libertates. Quia cessante eausa cessat effectus, etiam libertate cessante locum non habebit bonorum addictio, ut quae potissimum gratia libertatis sui admissa A. Σ. hic Tiraqueti traci cessante caus. Variat s. Princ. 'oc comm liti C. n. II. ibique DD. Quid ergos viras. Etsi rescriptum Marci non nisi detestamento agat, Imperatoriante lusinianus id ipsum etiam ad alias ultimas extendit Iuntates, quales sunt codicilli , sive ex testamento sue ab intestato M. . hic. iuino extenditur ad manumissiones inter vivos, quae tamen ultima voluntati sunt quam simillimae quales sunt mortis causa manumissiones Etsi enim verba legis deficiant , eam tamen supplet interpretatio. l. oratio. D. desponsal Plaesertim cum ex legibus id este dicatur, quod est ex legum sensu sententia. l. 6. s. verbum D de verb signi f. l. scire. D. de legibus. Quibus vero modis lacesius addictionis bonorum fueritamplificatum, prolixe indicatur in l. 6n Cod. de testam . manum.
SUCCESSIONIBUS SUBLATIS, QUAE FIT
BANT PER BONORUM VENDITIONES ET VsENATUSCONSULTO CLAUDlANa
ERantante praedictam successionem olim &aliae per universitatem successiones qualis iuerat bonorum emptio, quae de bonis debitoris vendendis permultas ambages fuerat introducta: tunc locum habebat, quando judicia Ordinaria in usu fuerant. Sed cum extraordinariis judiciis polleritas usa est ideo cum ipsis ordinariis judiciis etiam N 3 On