장음표시 사용
81쪽
tum filio, nepotive, sed etiam filiae neptive adsignare permit
Σ. Datur autem haec assignandi facultas ei, qui duos pluresve liberos in potestate habebit,ut eis, quos in potestate habet, assignare libertum libertamve liceat. Unde quaerebatur, si eum, cui assignavit, postea emancipaverit, num evanescat assignatio Sed placuit evanescere, quodvi Iuliano&aliis plerisque visum est. 3. Nec interest, an testamento quis Llignet, an sine testamento, sed etiam quibuscumque verbis patronis hoc permittitur facere ex ipso Senatui consulto, quod Claudianis temporibus factum est, Sabellio Ruso Sc Asterio Scapulo
r. Assignatio quidsit, di quo Jure in lin. An cui assignatur Ubertus eum ustroducta . Filio post signare
N summa. J Uti patronus liberto succedebat,ita etiam patroni liberi eo defuncto vilitim seu in capita ad bona liberti admittebantur, idque jurear tabularum Nili tamen patronus expresse voluerit ut nonnisi liberorum unus liberti foret haeres. l. l. D. latc. Quod eveniebat, si uni libertum assignasset is enim patronus post obitum natris, solus liberto succedebat. Nain assignare libertum, est patronum tellificari, declarare,significare, cujus ex liberis libertum eum esse velit, ut ejus sit peculiaris & proprius. l. ro . D. de vessi signis. Etsi enim libertorum jura personalia sint, itin aliuin vi, transierantur singulari tamen quodam jures consulto Cl.iuilii tempore, Suillo, alii Sabellio, alii Vellejo Ruso,& Honorio, alii Asterio. vel Osterio Scapula Coss. assignatio libertorum permissa est. l. a. D. cI. 38. l. Io 7. D. de,.sign. Qitae licet eum selum liciat patronum, cui facta citassignatio,ctactu tamen inspecto, solummodo ius patroni consecuriis videtii respectu bonorum liberti, in princ. hie. Quo sensu responsum est libertum,qui alteri ex filiis assignatur, non desinere alterius filii libertum essiu
82쪽
DE ASSIGNATIONE I. IBERTORUM. i
l. 3. . . . dehon liberi. Obsequium enim operas ossiciales relicuis patroni libcris praestare debet misi tamen ira patronus in uia uin e liberis transtulisset, quod poterat etiam citra Senatusconsultum. Jura vero patronatus ita in unum translata, ad caeteros libcios, eo cui facta erat assignatio sine liberis decedente, relabebantur, qui tum prisinum jus recipii bant ut liberto succedere possent in fine principit hic. l. i. in sin. l. 3. ρ si capitis. D. eod. Theophil eod. Quid sculangnatus est libertus, relictis liberis decedat, poteritne in praejudicium fratrum uni e suis liberis libertum sibi assignatum assignare Rest non videtur licet enim in plerisque censeatur gaudere usimanumissoris, quia tamen libertas assignandi lingulari jurerccepta est , saltem permissa, in praejudicium arteiorum patroni liberortim, non videtur ad similia jus assignandi esse producendum,ut nec suis paternum libertum assi gnate valeat ilicies per patrem libertus erat assignatus. l. 8. D. hic. . Ibit
Nepoti recte sit Assignatio. N Sc tamen libertum. J Quoniam sub genere masculino, nisi ratio obstet,
continetur foemininum. I. I. D. de vessi signi f. ideo non tantum limbertum, sed etiam libertam assignare perinissum est. Et non solum filio, verumn filia recte fit assignatio. g. r. hic Quinimo quia justa interpretatione appellatione filiorum etiam veniunt nepotes, cu iis libertum assignare permittitur l. ro I. D. de verb fgni f. An si plures sint nepotes, non item filii vel nepotes una cuni filiis con- eurranis Resp. Licet filii lege excludant nepotes, quia gradu sunt proximiores, dum agitur de successione in bona liberti. g. pen iit praeced. Quia tamen Senatusconsultum de quo in l. i. D. hie indistincte liberos in potestate complectitur,quorum in numero etiam sunt nepotes, dicendum videturneootibus cum talis concurrentibus recte libertum essgnari vid. l. s. g. i. D. hic. l. I. de se. D. de legit tutor.
D tur autem hac Uignandi. J Ut facultas assignandi competat, duo requiruntur. Et ut solus si patronus, it habeat liberos plures in potestate. Solus debebit esse patronus, alter facta assignatione , alter patronus, hujus patroni assis nantis liberis praeseretur. l. si ex duobus. D. nic AZo in sum m. Instit hic. n. I. Plures debebunt tae liberi,quod uni superstiti frustra sat assignatio,cum citra
83쪽
1 INSTIT. 4 LIB. III. UTIT. IX.
citra Senatusconsultum solus in omnia jura parentis manumissoris succedat. Et quidem oportet liberos esse in potestate, ut tamen nihil intersit concepti sint, an nati. l. fin. g. I. D. hic. Hinc filio emancipato, quem non tantum Senatusconsultum, sed etiam I. Ir tabularum a jure patronatus removet, frustra fit assignatio. Quod int .uIuum etiam procedit, ut si filio in potestate facta si assignatio, ea evanescat simulatque emancipatus est. g. 2. hic Quod res ad casum devenerit a quo incipere non potest. l. pluribus . . I. D. de verb obligat. Quid si suo emancipato filio facta sit assignatio. Forte sustinebitur qua facta est emancipatio propter suum, ut ita emancipatus jure conamunionis consequatur,quod aliter per se consecutus non tasset adeoque hoc casu quod est inutile per id quod utile est sustineretur. l. o. D. hic Arg. l. 3.
f. I. D. debon post. contr. tabul. Loes. D. deliberi univers. n. r. Nisi
quispiam malit d. l. 9. hunc sensum esse, o magis est posse, id est, ei soli posse
assignari, qui est in potestate emancipato non item. Eo in sumin Instit. hic. n. s. vid Nicolaum de Passeribus concit. p. si
NEc interest. Assignatio vel verbis, vel nutu, vel testamento, vel co dieillis fieri potest etiani privata scriptura, epistola, chirographo;
vel expresse vel tacito Lique noui tari tum pure, verum etiam ex die vel sub conditione neque emna est aetus legitimus, ut quomodocumque recte fiat. g. s. hic. l. 6. T. I 3. D. hic. Ad diem tamen certum non videtur posse fieri, quod Senatusconsultum huic negotio finem praescripserit, non voluntas patroni assignantis. g. r. Inllit hic. l. - . s. sin eod. xi
Assignationis libertorum de moribus nullus est usus Bugnonius . . deleg abrog. 7. Non omnis tamen assignandi ratio propterea sublata non ea, quaestit officio judicis, non ea secundum quam debitor indicat suo creditori, a quo creditumst accepturus. Quae si simplex si assignatio, uti l quuntur, non liberabit priorem debitorem, & licet fuerit acceptata, prior tamen debitor adhuc conveniri poteri t. Quod si per acceptationem constet manifeste debitorem priorem fuisse liberatum, species esset delegati
85쪽
INSTIT. LIB. III. IT X. i. Sunt autem bonorum possessiones, ex testamento quidem hae. Prima, quae prsteritis liberis datur, vocaturque Con tra tabulas Secunda, quam omnibus jure scriptis haeredibus Praetor pollicetur, ideoque vocatur Secundum tabulus. Et cum
de testatis prius locutus est , ad intestatos transitum fecit. t primo loco suis haeredibus, iis,qui ex edicto Praetoris inter suo haeredes connumerantur, dat bonorum possesnonem quae vocatur Unde tiberi. Secundo legitimis haeredi bus Tertio .decem personis quas extraneo manumisibri praeferebat Sunt autem decem personae hae pater, mater avus, avia, tam paterni, quam maternici item filius, siliis nepos. neptis iam ex filio qu1m ex filia frater, rorve consanguinei vel uterini. Quarto, cognatis proximi S. Quinto. Omexsa nulla Sexto patrono patronaeque liberisque eorum.& parentibus. Septimo,Virovi uxori octavo, cognatis manumisibris. Σ. Sed eas quidem praetoria introduxitjurisdictio: a nobis tamen nihil incuriosum praetermisium est, sed nostris Constitutionibus omnia corrigentes, Contra quidem uecundum
tabi las bonorum posses iones admisimus, utpote necessarias constitutas nec non ab Hatetat, deliberi delegitimi bonorum possessiones. Quae autem in Praetoris edicto quinto loco posita suerat, id est, Unde decem persoηar, eam pio propo- suo,& compendioso sermone supervacuam ostendimus Cum enim praefata bonorum possessio decem personas preponebat
extraneo manumissori, nostra Constitutio, quam de emancipatione liberorum secimus, omnibus parentibus, eisdemque manumissoribus contracta fiducia manumissionem facere
dedit ut ipsa manumissio eorum hoc in se habeat privilegium supervacua fiat supradicta bonorum possessio Sublata igitur praedicta quinta bonorum possessione, in
gradum ejus sextam antea bonorum possessionem induximus. quintam secimus quam Praetor proximis cognatis pollicetur. Cumque antea uerat septimo loco bonorumposia
86쪽
enumeratas merito sublum p rasi
87쪽
is INSTIT. - LIB. III. UT X. quein parentibus, tam naturalibus, quam adoptivis in petenda bonorum possessione anni spatium, caeteris autem adgnatis vel cognatis, centum dierum dedit. s. t si intra hoc tempus aliqui S bonorum possessionem non petierit, ejusdem gradus personis adcrescit vel si nullusit, deinceps ceteris bonorum possessionem perinde exsuccessorio edicio pollicetur, ac si is, qui praecedebat, ex eo numero non esset. Si quis itaque delatam sibi honorum posse essionem repudiaVerit, non quousque tempus bonorum possessioni praelinitum excesserit, exspectatur, sed statim caeteri ex eodem edicto admittuntur. in petenda autem bonorum possessione dies utiles singuli conuderantur. 6. Sed ne anteriores Principesin huic causae providerunt ne quis pro petenda bonorum possessione curet, sed quocumque modo admittentis eam judicium intra statuta tamen tempora ostenderit, plenum liabeat earum beneficium.
Actenus actum cst de successione juru civilis, tam
antiqui, quam medii, quam novi, tam ex testamento, quam ab intestato. Verum quia per agnitionema norum possessionis etiam in jus universum defuncti succeditur, tam ex testamento cliram ab intestat ideo de praetoria successione agendum erit s.fin Instit.
I. D. initur Bonorum Possesso. a. quo sensi Praetor emendet Ius Civile p3. Posthumum alienum ius Praetori
JU ηοηοrum pelli fudims. J Bononim possesso a Praetore introducta ad distinctionem ejus possessionis quae magis est saeti poli quam est agnita uia A recidpersecto quandoque de JurcPrq-
88쪽
recte definitur, quod sit jus persequendi retinendique patrimonii, vesici,
quae cujusque cum moreretur suit. l. 3. y bonorum. D. debon poli . l. de .
nique. 9. D. ex quibus caus major. Dicitur m id est, facultas irae piam a praetore concessa, vel potius rerum universitas, quam perinde Praetor tuetur,atone civilem. l. s. in princ D lilatat 38. l. bonorum ro8. D. devem signis cinetonymica sit locutio, dum effectus ponitur pro causa. Quia enim'tris bonoriim possessor est declaratus, ideo nactus est jus pers quendi bona quae tueretinatoris Additur; ut persequendi, quo nomine in dicatur judicis cinctum implorari debere, nec solo antino, sola voluntate. ut quidem civiIis sticcessio, eam adquiri posensionem ut intcrpcllationcm magistratus hic delideremus. Ara. l. pecuniae. 78. s. persecutionisasique Alciat. D. de veris signis Subjicitur persequendi retinen ique, quod non minus actiones x coptiones nanciscamur e bonorum poscis me, quaene haereditate. Actiones puta ponessorias, similesque exceptiones tuendae bonorum russessionis gratia introdutias etiam interdictur auctura imnorum . . adipiscenda, s Instit de interd. l. 2. 3. D. de post iI harod. petit. Fac hin. 13. controv. 33. Denique subjungitur, lira citusque cum morereturfuit, quo ipso indicatur bonori. m possessorem c flectu inspodio afrum aut nihil ab haerede differre, cum ad utrumque conomodata incommoda pertineant haereditaria. l. I. 2.3. D. hic. Emendandi eteris jurisgraria. Praetor introducendo bonorum pos)s a. sonem, non tam impugnat jus civile ut camictem tinus accuratc hic adhibeat Tribonianus, quam emendat. Est enini juris civilis custos, moderator&dispensator, ut ejus majestatem non laedat. l. 7. O. D. de justitiae jure Unde cui jus civile non vuli cicterila a reditatem, puta incapaci vel simili personae, ei Praetor tribuere non potcebar reditatem Ad quod vicem haereditatis obtinet. t. non est iis i nnsu cinu seqv. 7. s. in
pubes. D. hic Quem tamen praeterit ius civile, aut lacn vocat ad haereditalcm, eum praetor admitte te potest. Ut alitid sit non vocare, aliud prohibere nequis succedat. Et quem admittit Praetor, n pncs recte sed per obliquum recipit, dum talem non taria ad haereditatem, quae juris civilis est nomen, quam ad bonorem possissionem admittit, suadente aequitate. s. r. hic Nam dominium vel familiam dare Iehis est, non Prarioris, i. a. hic s.fin de haered qualit. Licet quandoque improprie dominium appelletur, idque ad dominii imitationem ; nisi quis dominium intelligat posscssionis.
Quandoque etiam quem jus civile facit haeredem, veluti haeredem facit
Praetor, juris civilis augendi gratia 'itque uberius es et agendi re inedium. l. 7. D. de just. jur. Sed
89쪽
3. Sedo is a nostra constitutione. Loquitur e post humo alieno, qui natus inter suos haeredes citatori futurus non est. Quem cum jus antiquu in civile non secerit haeredem, cum praetor non haeredem sed bonorum secit possessoreaa. l. 3. D. de bon. post secund tabul. Postmodum vero per sermulam Galli id etiarn in eo posthumo de jure civili obtinuit, quinatus inter suos haeredes avo non fuisset L Gallus. D. de lib.&posthum haer. Quod tandem Justinianus non ad eum tantum , verum indistincte ad Omnes posthumos extraneos produxit, modo sint in ejus utero, cum quaius est connubii. Ut non immerito ejus confiitutionis hic fiat mentio, licet non exstet, sorte quia temporis injuria periit vid. mea ad s. 28. Instit de legat. . Illis quopsequi recte testamen:o. J An igitur qui recte testamento instituti erant haeredes auxilio praetoris indigebant λ Cum qui remedio ordinario
gaudet, extraordinario non egeat. l. I 6. D. de minor.
An vero qui recte erant ei tamento instituti, in quantum erant capaces, inquantum cum iis erat testamenti factio, non tamen inedicebanturi stituti, quod sorte non omnes adessent solemnitates quas requirit jus civite' Quod non improbabiliter de jure antiquo assirmari poterit. Ulpian in Fragiri tit. 28. etiamsi . l. I 2. D. de injust rupi irrit. Quin etiam de iure posteriori; cum sintestamento omissa sit aliqua juris civilis solemnitas, modo trale'nadi in requisita praetoria, detur secundum tabulas bonorum possessio. it. D. de bos posi secund tabul. An potius licet nihil desit testamento ad haereditatem adquirendam, pretoris auctoritas erit adjungenda ad adquisitionem bonorum possessionis , quod rei nedimn praetorium sit expeditius quam civile δ .ar. D. de admur poss. Non aliter atque illi quide jure civili ab intestato succedunt, ad bonoruin pol sessionem subinde coniugiunt, quam cis confestim decem mi praetor in princ hic. I. I. 2. D. de suis deo it haered. Locoharedam constituuntur. Non in omni causa bonorum possessores haeredum sunt loco, nec bonorum possiestio est ipsa haereditas. Et licet magna inter utrilinoue jussit convenientia, adeoque estectu inspecto, in omni subintelligesero caua possessiorem haeredis imo habeamus. l. IIT.D. er mur multis tamen nonunibus haeredita a bonorum posscsi ne diuingu: tur. Illam enim nemo petebat nisi ex tabulis jure civili validis: hanc etiam nanciscebantur, modo pritolia solemnitates essent adlubit Ulpiam tri. 28. y. 3. I am tutor non adit, sed pupulus iussu tutoris modo i
m possit; hane pupalli natis tutor tere potest lima rubor tutor si . non est, nisi ustu patiis ad hanc deundam sufficit
90쪽
undi in illa perpetuum est, id est, triginta annorum, quod tempus est continuum l. licet Cod de jure delib. Qi testator vel judex haeredi tempus adeuncupra scripsisit. In hac jus adeundi est centum dierum, & quidem
utilium in evirandis, in liberis 'arentibus est annale spatium. l. a. D. quis ordo servet. In illa tempus adeundi praescriptum, etiam ignoranti cedit; in hac non item. i. genere. I. I. D. qui not. insam. l. 2. Cod qui admitt. ad bon. Illa datur etiam secundum testamentum non scriptum .haec secundum nuncupationem non datur, nisi utilis. Illa solo animo iuda voluntate adquiratur haec nonnisi auctore praetore. l. 3. p. I. 2. D. hic. l. 2o D ad uir haered. Illam consequitur quis petitione haereditatis; hanc possessoria bonorum haereditatis petitione tit D. de bonor post . haered. pet. Illa est necessaru&inviti etiam haeredis ,haec nonnisi volentis sci. In-hit. de haered qualit. l. 3. s. s. D. hic. l. fin Cod unde legitim. Illa per procuratorem non adquiritur haec per procuratorem vel actorem adquiri potest. l. 3. g. q. 7. ibique Gothested. D. hic Illa facit dominum, Milibuit dominium proprietatis; haec quasi dominum, & concedit dominium pos sessionis l. i. r. D. hic Illa chleto testamento ante mortem testatoris, ni hilominus dabitur, licet quod deletum post testamenti consummati nem legi nequeat, si modo intelligatur; haec non item. l. I. s . s. D. de his quae in testam delent. l. I. y. 3. D. de bon poss secund tab. l. unic. D. si tab testam extab. Illam, si sub conditione hqres sit institutus, interim adire non potest, si tamen utiliter sit institutus, bonorum possessionem secundum tabulas petere potest. l. II. in princ D de adquir haered. l. r. LLD de bonor post secund tabul. l. 3. L 2. D. de bonor post conir tab. vid. ad haec omnia Horeom. ad Instit hic Mudatum ad tit Cod qui ad- miti ad bon poss.
I. Dividitur Bonorum Possessio. secundum tabulas a. En quadam Bonorum Possest 6. Quot sim ab intectato Bonorum Ilitis ordinanda caus Possessiones, o quae ps. Ex Testamento duplex est Bono 7. Quasit Bonorum Possesso, Umrum Possessio. DE VIR O UXOR . . qua sit Bonorum Possessio con 8. Quid ores struent circa Bono-tra tabulasa rum Pinesionem
S iotem bonorum offigiones. J Bonorum possessio duplex est,uel edi Q.
etilis, vel decretalis. Illa quae ex solo edicto Praetoris mortui desertur, id est, antequam decreta sit, in edicto praetoris continetur,excepta
eri tali septima quae judicis praesentiam dcsiderat judicialis propterea dicca. g. s. v. septima. Instit. hic. L Hae