장음표시 사용
121쪽
Do INsTITA LIB. III. , TIT. XV.tiendo, aut dependendo in hoc damus, ut accipientium fiant. Et quoniam nobis non eaedem res, sed aliae ejusdem naturae qualitatis redduntur, inde etiam Mutuum appellatum est, quia ita , me tibi datur ut ex meo tuum fiat: ex eo contractu nascitur actio, quae vocatur condictio, I. Is quoque, qui non debitum accepit ab eo, qui per errorem solvit, re obligatur daturque genti contra eum propter repetitionem condictitia actio. Nam perinde ei condici potest si apparet eum dare oportere, ac si mutuum accepi siet. Unde pupilitis si ei si ne tutoris auctori tate itidebitum per errorem datum est , non tenebitur indebiti condictione, non magis, quam mutui datione. Sed haec species obligationis non videtur ex contractu consistere, cum is qui solvendi animo dat, magis voluerit negotium distrahere , quam contra
2. Item is, cui res aliqua utenda datur, id est, commodatur, re obligatur,4 tenetur commodati actione. Sed is ab eo, qui mutuum accepit, longe distat. Namque non ita res datur, ut ejus 14 atris ob id de ea re ipsa restituenda tenetur. Et is quidem, qui mutuum accepit, D quolibet fortuito casu amis rit, quod accepit, veluti incendio, ruina, naufragio, aut latronum hostiumve incursu nihilominus obligatus remanet. At is, qui utendum accepit, sane quidem exactam diligentiam custodiendae rei praestare jubetur, nec lassicit ei tantam diligentiam adhibuisse, quantam suis rebus adhibere solitus est, si modo alius diligentior poterat eam rem custodires sed
propter majorem vim majoresve casus non tenetur, si modo
non ipsius culpa is casus intervenit. Alioqui si id quod tibi
commodatum est domi, peregre tecum serre malueris, et incursu hostium praedonumve, vel naufragio amiseris, dubium non est, quin de restituenda ea re tenearis. Commodara autem res tunc proprie intelligitur si nulla mercede accepta vel constituta , res tibi utenda data est alioqui mercede interveniente, locatus tibi usus rei videtur Gratuitum enim
debet esse commodatum. 3. Prae-
122쪽
Qu1B MODIS RE CONTRAHITUR OBLIGAT. 113. Praetereavi is, apud quem res aliqua deponitur,re obligatur, reneturque aetione depositici quia .ipse de ea re, quam accepit, restituenda tenetur. Sed is ex eo solo tene tur, siquid dolo commiserit culpae autem nomine, id est desidiae acinegligentiae, non tenetur. Itaque securus est, qui parum diligenter custoditam rem furto amiserit quia qui negligenti amico rem custodiendam tradit, non ei, sed suae facilitati id imputare debet. q. Creditor quoque, qui pignus accepit, re obligatur quia ipse de ea re, quam accepit restituenda tenetur actione pignoratilia Sed quia pignus utriusque gratia, &debitoris, quo magis pecuniae credatur,4 creditoris, quo magis ei in tuto sit creditum : placuit uisceres, si ad eam rem custodiendam exactam diligentiam adhibeat Auam si prς stiterit in aliquo fortuito casu rem amiserit, securum esse, nec impediri creditum petere.
I. anosensu recontracta obligatio . In nummis consideratur Valor. dicatur. 7. Si mutetur Valor, is spectatur qui
a. Mutuo datur Quantitas erat temper Contractus.
3. UO'isu mutuum sit alienatio. . Qua actio ex Mutuo noscatur. . Male D. Triplex faciunt Mutu 9 scalicirca Mutuum secundum Iusum. Divinum obtineat. s. Idem ingenere restitui debet. E contrahitur obligatio. J Contractus nominati quatuor .
erant generum, vel enim re constabant, vel vel bis,
vel litteris, vel denique consensu. Et licet in omnibus contradibus res interveniat, id est, negotium de quo inter contrahentes convenit in princ instit de oblig. l.6. D. de verssi signis etiam adsit consensus, quod in
omni contractu sit conventio. l. I. . I. D. de Pact in
super adesta debeant verba,vel quod vice verborum sensitur, cum necessiimo voluntatem vel verbi, vel litteris , vel signis aequivalentibus maniω- stari.
123쪽
stari. I. . D. de Leg. r. l. 7. in fin D. de suppeti legat. Re tamen quidam contractus constare dicuntur, a principaliori desur pta denominatione. I. I7. D. de Padi. Non quod res magis deessentia litcontractus, quam consensus, cum nec hic unquam abesse debet; verum quod oporteat rem intervenire, de facto intercedere, ut subsistat con tractus. l. 32. D. de oblig. Cuius substantia in tacto aliquo consistit, id est, in datione, numeratione, vel traditione. l. 9 ν. s. D. de rebus credit. l. 7. D. de novat. l. 3. Cod de conam ves conre stipui. Unde nuda conventio de dando vel tradendo non sufficit, nec promissio de re danda vel tradenda contractum inducit re constantem, qui robur accipit a datione, vel traditione, vel recipia, vel per fictionem brevis manus interveniente. t. q. 6. D. ad Macedon l. 7. D. de novat. Sic ut initium contractus re constantis sit ab ipsa datione vel traditione, non tamen excluso consensu generali, in omni contractu necessario. l. 6. D. ad Maced. l. 2. D. de rebus cred. l. I.
Quo sensu accipienda verba Modestini in I. r. . . . de obligat. aetion dum ait remos obligari, cum ipsa res in trecedit, id est, ejus datio, vel traditio. Denique re contrahi dicitur obligatio, in quantum quae res est accepta vel in genere, ut in mutuo, vel eadem in specie, ut in commodato, deposito, pignore, est restituenda. l. r. D. de rebus credit. l. I. D. de oblig. action. Quo etiam nomine contractus innominati a nominatis re constantibus distinguuntur. Nam licet in iis etiam initii obligationi praebeat datio vel factum, non tamen res eadem aut in genere, aut in specie est restituenda. d. l. r. I. I. D. de praescript verb. liquando tamen in jure nostro, recontrahi dicitur, dum tacito consensu interveniente, qui ex alia quo facto colligitur, contractus, qui solo consensu constat, celebratur. I. q. D. prosecto. a. Veluti mutui datione. J Quoniam traditione, id est, numeratione hic contractus perlicitur, l. r. D. de rebus cred. l. q. 6. D. ad Macedon non nuda
conventione, in quo cum adquirendi dominio modo convenit. l. 2Ο. Cod.
depacst ideo serte proxime post dominia, inter obligationes quae requirunt traditioncm de ea asit, in qua tiaditio est de substantia, per quam dominium transtertur id quod in mutuo evenire certi juris est. Ad cujus contractus explicationem, tria erunt observanda, quae in textu Instit.
i. Quod mutuum consistat in rebus langibilibus, id est, quae in suo genere recipiunt permutationem,& constant pondere, numero vel mensura, adeoque usu consumuntur. Tales enim res cum ita mutuo sint datae, ut earum usus consistat in abusu functionem in genere recipere debcbant, id
124쪽
QulB MODIS RE CONTRAHITUR OBI.IGAT.
est,aequivalentem aestimationem, teneris cum genere permutationem, ejusdem quantitatis qualitatis, sic ut in eas rcs non cadat affectio. l. r. in princ. s. i. D. de rebus credit. Varro de re rustic. l. c. sin Connan. 7. comm. I. Charodd. I. veros. II. vid Alciat. 2. Parad. 2o. Duaren. I. disp. I . Unde quae dantur mutuo, non ut corpora, verum ut quantitates tradi debebunt, nec quis in iis corpora cogitare debebit, sed quantitatem. l. 9 . s. i. infimi de lolut Arg. l. I. D. de verb. obligat. Nam si ut corpora mutuo darentur, iunctionem in genere non reciperent: cum ipsie species considerarentur, in quas cadit a flectio; adeoque non mutui contractus,sed permutatio constitueIctu . l. I. D. de rerum permul. Quae ipsa ratio est quod si,uinini non ut quantitas tradantur, id est, non expresso numero, non mutuum, sed contractus quis innominatus oriatur.d. l. I. Quantitatem itaque oportet hic considerare, non corpus, ut locum habeat contractus mutui. l. q. D. de Leg. I. Neque juris ratione abhorret hec distinctio, ut aliquid dari dicatur, vel ut quantitas, vel ut corpus, prout hoc vel illo datur rei pectu variet contractus, negotium aliud nomen sortiatur. Nam si res detur ut quantitas, dominium censebitur in accipientem transatum, sic ut ea abuti possit, si ut corpus, non item Priori in casu caeteris politis requisitis, dicetur mutuum, casu posteriori, commodatum Arg. l. II. f. q. D. de usufr. l. s. s. 6. D. commod.
Neque obstabit quod ea quae in quantitate consistunt, corpore subsistant. quod nulla sit quantitas sine corpore, nisi quae est in intellectu Non enim inficias eo, rem quae mutuo datur, tangivi palpari posse, id tamen statuo, prout res quae constat pondere numeroin mensura consideratur in abstracto, id est, contemplatione Mintuitu suae deterivinatae quantitatis,ita ceristum est eam nee tangi vel palpari posse, licet corpus quod illi subest, & hoc
tantum physce consideratum, tangatur. An ergo,rogabit quispiam quantitates tangi non poterunt pa sp. antitates abst active consideratae tangi non poterunt, sicuti numerus nume .rans non sentitur, licet numerus in concreto, numerus numeratus, id est, eo ora illa numerata, vel adpensa, vel admensurata tangi cerni possint. Tangere vel angi nil corpus nulla potest res. Lucret apud Gessis. Oct. c. II. Venim instabit quispiam, quod cum quantitat sine corporibus nequeant considerari, rustra res ut quantitates, non ut corpora concipiantur' est. Ut quantitates sint, vel existant sine corporibus, nemo sanus pronuntiave fit ut considerentur prout sunt quantitates,4 non prout sunt corpora, id
125쪽
jura, praediorum qualitates, quantitates intelliguntur. Tullius in topic. Non aliter atque in haereditate sunt corpora, ita est ut reperiatur haereditas, ubi non sint corpora haereditaria, ipsa tamen haereditas sine ullo corpore , id est abstractes, juris intellectum habet. l. o. D. de petit. haeredit. Quinimo res incorporales corporalibus opponuntur, sic ut illa consideratione, ut incorporales concipiantur; quod conceptus oppositi conceptu oppostum excludant. Et tamen illa res incorporales sne corporibus,sine rebus corporalibus non cxiliunt vel subsistunt tot est. Instit de rebus corpor Mincorpora l. l. 19. s. sia D. de petit haered. Ita qui concipit se ivitutes praediorum res incorporales animo volvit , casque dum concipit, non praedia cogitat, sed praediorum qualitates quae tamen concretive conceptae, involvunt corpora, adeoque dicuntur praedia qualiter sese habentia. Similem in modum quantitates secundum suam essentiam abstractive non ut res corporales considerabuntur, licet corporibus ut accidentia subjectis
adscribantur. Accedit, quod si res ut corpora&non ut quantitates mutilo darentur, non constituerctur contractus mutui, verum alius quispiam vel nominatus
vel innominatus, quo ageretur, ut eadem res ouae data est, id est, idem coopus reddantur l. 2. D. de rebus cred Gothctr ibid. in prine. Institi hic. Quid quod expresse commodari dicantur pecuniae, identur ut corpora, non ut quantitates. l. I 8. in sin D. de rebus credit. l. s. sin cum seq. D. comm . Etiam ntamini deponantur, si ea lege depositi, ut eadem corpora nummo rima, quae tradita, reddantur l. 2 q. D. depos Praeterquam quod si res ut corpora, non ut quantitates mutuo darentur, frustra diceretur idem
in genere me restituendum. Male insuperstatueretur, cum qui mutuurn accepit, esse generis debitorem quod rei interitu, si res ut corpus esset data, debitor liberaretur, modo non esset in culpa vel mora. Cum tamen extra dubitationis aleam sit collocatum, in mutui contraim rem non perite creditori, quod quantitas non pereat, licet creat corpus quod datum est debitori. I. as. D. deverb obligat. Denique cum certi detur condietio ex mutui contradita, non quia certum corpus petitur, aut species quaepiam, verum quia determinata quantitas, quae restituenda , quod datum est, ctiam prout datum est, venit restitu nilunaci certam quantitatem, ud quantitatem mutuo datam esse, hinc evidentur consequitur in princ hic. l. 2. D. eod. l. 94. g. I. D. de solui. Verum quis merito quae serit,an si certa corpora, non ut corpora, verilmut quantitas sint data, ideo mutuum censeri debeat, Quod negandum a bitror ita enim equis asinis ea lege datis, ut pari numero alii reddantur.
126쪽
QUID MODIS TE CONTRA HUR CBLICAT. Due
mutuum cset contractum quod tamen recie a DD. cgatum acu 2. D. de rebus creditis Licet enim ad numerum talia corpora tradi possiat, non tamen precise ejusdcm pretii x nitatis, ut propterea iunctionem in genere suo non recipiant. Ne dicam quod ea mutuo dentur, quae usu exigente, suadente mercatu rei dari ad numaum, ad pondus, ad incnsuram solent, sic ut in ea non cadat si gularis aflectio di tantundem redditum vice
mutua sungatur. Cothei red ind. l. 2. D. de rebus crcdit. Ita rcciccarnes cu pisces ad pondus mutuo dantur, quod tantilliadem raticine substantiae, quantitatis, bonitatis, reddi pcssit Et C. Hi ilium C a sali sex millia naui narum mutuo appendisserescit Plin. Histor natur. libr. Q. c. 33. Verum hisce omnibus obstare videbitur, quod etiam dato corpore, non Juantitate, mutuum contrahatur, ut in l. II. D. de rebus credit. R iscnendum est, in d. l. cum pecuniam non haberem lanccm tibi ii adidi, incliteam mutuam haberes, verum ut pecuniam ex ejus venditione redaciant mutuo teneres id quod ex aequitate receptum, Nicet fictionem brevis manus, quasi mihi pecuniam tradidisses pretium e lance redactum, eamque egcs tibi mutuo dedissem. Quod cum ex aequitate si admissum, si ricto iure contrarium es et statuendum, quod Africanum intendere in l. sq. D. mand. censent interpretes vid de nisce Alciat. 2 parad. 2. Duare n. I. disp. q. Cujac. II. Obs. 37. Connan I .comm. I. Fachin a conti ov. 8. Viglium in
I. 2. . 2. n. 2. n. 88. D. de rebus credit.
Quas res in hoc damus, ut accipientiam am. J Secundum in contractu mi es. tui requisitum est, quod intervenire t beat traditio, quidem datio, ut per eam in accipientem dominium transieratur. Dationem dum requiro, intelligo realem proprie dictam, ut quando a me alicui pecunia datur, ut ejus fiat, sub lege ejusdem generis restituendi. Vel etiam eam, quae per traditionem brevis manus fieri dicitur; quando evitandi circuitus Datia, fingitur a me alicui pecunia mutuo data, quae sorte antea apud undem lucrat
deposita. Quia enim conventum est ex post facto, ut eam pecuniam quis habeat mutuo, mihi reddita largitur,4 dc positario denuo tradita. l. sq. in princ v. nec lauic D mand Id quod obtinet si pecunia pure sit mutuo data, quod aliter requiratur aliquod factum, quo significetur aliquom ea mut mutuam retinere. l. o. D. de rebus cred. Quale sacriam non desideratur in casu. l. II. D. eod. quae lex s. propterea allegatae l. IO non obstat. In eum autein finem in mutuo datio intercedit, ut dominium transieratur: dare cnim cst dominium transferre. s. sic itaque. Insit. de acetion diuinhoc damus, ut res quae data est sat accipientis. in princ hic. Unde licet sorte mutuum, si spectemus aetymolo iani, sit a Sicula voce μελαν, quod ris mutare. Cujac. II obc37. Salmas. i. de usur.c. I. recte per allusionem,
127쪽
ns INSTIT. LIB. III. NI T. V. 3
quasi ex meo tuum, dicetur; qua allusiorem ipsam exprimit ruinis mintiat quod mutuo datur, obligatio mutui non nascatur l. 2. s. 2. D. de rebus credit. Quae etiam ratio est,quod mutuum ab illo dari nequeat, qui dominus non est, vel licet sit dominus, transierendi dominii, Malienandae rei potestatem non habeat. l. 2. y. . D. de rebus cred. l. I 6. D. eod. neque e nim pecuniam facit accipientis. l. Is D eod. Si tamen ea tuerit consumpta bona fide, vel per condictionem quasi ex mutuo, tanquam ex consumptione, danti erit succurrendum. 2. Instit quibus alien licet vel etiaam judicio extraordinem. l. II. D. eod. Intelligo mutuum quod peragitur reali numeratione, non de eo quod verbis fit, aut stipulatione. l. 7. D. n
Quae cum ita sese habeant, negari non poterit, quin in mutuo si alienatio ut qui hie dissentire conatur, verba captet, non verborum sensum, conistra l. ij. D. dolegibus. Aut ergo, ut hic meam sententiam proferam. agitur de re, quae traditur, id est de corpore, quod transtertur, quod constim lotur, quod perit, quale est vinum oleum frumentum, materia cum sua quantitate. Et certius nihil est, quam eam alienari. ut agitur de quantitate stractim,qui quidem corpore nititur, non autem prout corpore nititur considerata, Mita dici poterit, mutuum non elle alienationem. Ut enim eadein
quantitas est restituenda, id est, idem genus quantitatis, si ut genus, & non ut species data est, etiam non censebitur alienata, quia restituenda. Ergo non alienata quia non perit in genere, licet pereat in specie. Ita ut haec alienata videri debeat, quia non restituenda, non illud, quod idem reddem
Aut quaeritur utrum mutuum sit transierendi dominii modus , an vero causas Et dicendum erit, non esse transierendi dominii modum, quod inter contractus referatur. Quin tamen accedat ad dominii transferendi modos, iisque in nonnullis comparetur, concedi poterit. Maxime cum ejus etiam naturae sistat in traditione, in actuali numeratione, per tuam dominium transfertur. Et sorte hoc sensu sub alienatione, tanquam pec se sub genere continetur in A. 2. Inst. quibus alien . licet vel non. Ubi Imperator talem adhibet .m.λιν. - non potest pupillus quicquam alie nare, adeoque nec mutuum dare. Quae argumentandi ratio a genere remoto ad removendam speciem esset inepta, nisi mutuum aliquo modo Boret species quaepiam alienationis. Aut denique, inquiritur, utrum tota ratio mutui consistat in alienatione, an vero hoc etiam requiratur , ut res quae datur, dominium transferatur Et statuendum erit, etiam in mutuo desiderari, ut per dationem ressia accipientis. Nec tamen propterea universa mutui ratio constat in
128쪽
Qum MODIS RECONTRAHITUR OBLIGAT. ii
alienatione. Definitio enim haec duo complcctitur, dationcire, Cristitintionem ejusdem in genere, quod datum est init in c. hic.
In hoc damus, ut accipientium fant. Cum mutui sit datio, ut res sani accipientis, colligitur inepte DD. triplex secisse mutuum, natu tale, civile e mixtum. Quali illud cons stat in auet uali rei traditione, illud in datione chirographi spe suturae rimaerationis, hoc in eo, quod numerationi accedat stipulatio. Omne enim mutuum numeratione constat, quidem animo contrahendi mutui facta in princ. hic. l. r. l. ro. D. de Icbus credit. Estque hoc ipsum mutuum etiam civile, quia civilis hinc nascitur obligatio. Et quamquam adjecta sit stipulatio, censetur tamen numeratione constare, cui olim stipulatio, sicuti caeteris contractubus, ut magit essent firmi, adjiciebatur. l. 2. . . D. de rebus cred. l. 6. in fin. l. 7. D. de novat. Et quoniam nobis non eadem res,sed alia. Ita lego, meliori sensuvi con ue structione, quam si legatur, O quandoque nob non eadem res, sed alia, Zoes. D. de rebus credit. n. I S. Tertium enim in mutui contra et requisium erat, ut idem in genere nobis reddatur. Id est tantumdem, seu res ejusdem generis Qua lex est de mutui substantia, sic ut ab initio conveniri nequeat, ut idem in specie restitueretur in princ. hic licet ex post facto ident in specie reddendo, liberetur debitor. Hoenon disp. II. ad Instit. n. 6. ibique
D D. Non etiain tale pactum in principio adjici potest, ne quicquam restituatui, quia tum contractus incideret in donationis speciem. Non itidem, conveniri poterit, ne idem in genere, verum res alia restituatur, qiriatum mutuum incideret in contractus alios innominatos, in quibus factum prore, vel res divos generis permutantur. l. t. in princ. D. de rebus cred. l. G. D. de praescript hab vid. Manti c. 8. tit . . de tacit chamb. Alinthus. dicaj. I. c. 68. n. io. 2 o. Non in luper pactum adjici poterit, ut plus reddatur, quam acceptum est, vel ut praestetur aestimatio, quod tale pactum adversetur substantia contractus, secundum quam idem in genere quod datum, non plus est restituendum in princ. hic. l. i. I. I. D. de rebus er . l. 17. in princ. D. depact. l. 27. D. de Regul jur. Cum enim recontrahatur mutuum, ultra quam datum est, contrahi non potest. Ut tamen si
stipulatio fuerit adjecta, ut quid ultra quam datum est restituatur, quod excedit, ex stipulatione peti possit. l. r. inrin. D. de rebus credit. Quin ta
men converus posit, ut debitor acceptam quantitatem non eadem bonitate restituat, concedendum videtur quod conditio, ut res eadem rettuatur bonitate, non spectet inniri substantiam, verum naturam, quam pacto contrahentium mutari posse statuunt interpretes Arg. l. 2. D. de rebus credit. l. pacta. 72. D. de contr.empl. Fach n. 2. contr. 69.
Ita etiam debitor non impingit in naturam contractus, si creditis num Ginis,
129쪽
mis alterius generis nummos restituat. Quoniam in nummis, non substantiam sed valorem, non corpora sed quantitatem conlideramus. l. I. D. de contr.empl. l. 94. g. I. D. de latui. l . . I. D. de verb. oblig. l. i. Cod. de vel numisin potest. libr. G. t unic Cod de collat aeris, lib. I o. l. uni c. Cod de argenti pretio. libr. Io Si tamen ab initio fuerit conventulia, ut incerta Hrma pecunila redderetur, standum erit conventioni. l. I. y si convenerit. D. depos. Nov. 99. c. I. Vel si intersit creditoris, qui aliter ex ea re damnum esset passurus, non in aliam formam nummos recipere cogetur, qtiam in qua dedit. l. 99. . de solui. Unde nec inminuta pecunia, seu in minima, invito creditore, solutionem facere debebit maximae quantitatu debitor, quod ea multa habeat incommoda. Arg. d. l. 99. ωl. . g. melior. O. dein diem addict. Ut merito Hottomannus quaeli. illustr. 3 impro baverit arrestum Parisient a Rebussio relatum intom. I. reg.constit tract. de litter oblig. art. s. loll. I. n. I. quo decretum fuit, posse debitorem pro aurea moneta solvere tiardos Pichata in conam hic n. s. vid Bar-tol. ad . .99. Hottona. d. q. II. Pineti all. 2. in I. pari rubric. c. s. n. 7. Cod. de rescind. vend. Fachin. 2. controv. c. o. Hoenon disp. Instit. I. n. . Perez. Cod. de veter. numism potest. Desiel. innot ad Zoes Instit.
Quid i pecuniae credita valor it mutatus, an liberabitur debitor, praestandoin cadem Arma tot nummos, quo acceptis Non semper,quoniam pecuniam secundum eum valorem restituere debebit,qui fuit tempore contractus. Id est, nec major nec minor summa, quamquq data, restituenda Crit, quod mutuum recontrahatur, de in pecunia valor Maestimatio,cxtrin- .seca bonitas, spectetur. .sim de rebus cred. l. Rutilia Polla D. de contr.empl. l. 63. A. I de verb. obligat Molin de usur.' trist. 91 n 6sq. Host. illult r. quq l. 3. Testaur. decis I7q. Myns. q. Obs. I. Gail. 2. observ. 72. Covarr. pract. quaest trast de vel numism. potest. c. 7. Treuit disp. 2 o.
vol. I. tius. . diu Tachin a controv. 9. Pinet l. adl. 2. Cod. de rescind. vend. in prim parti rubri c. c. I. n. 2I. Sixtin de regat. 9. n. IIT.4 seqq.
Et qualitati reddamur. Rem ejusdem generis elle restituendam spectabat mutui substantiam; ut ejusdem qualitatis, id est bonitatis reddatur, non substantiam, sed naturam mutui spectat, sic ut ei per pactum in continenti adjectum derogari possit, paulo ante notavi vid. l. 3. D. de rebus
Ea bonitas in rebus mutuo datis, vel est initinseca vel extrinseca. Initin secaminiis rebus considero, que vere& proprie consumuntur, quales furit Oleum, vinum, frumentum,&c. Extrinsecam nummis applico, prout in
iis spectatur valor, seu a stimatio publica. In quibus tamen&alii intrinsecam
130쪽
QUIA MODIS RECONTRAHITUR OBLIGAT.
secam admittunt bonitatem, quam temperaturam metalli appellamus, nostratibus de aerii. Et quidem illic, puta iii vino,oleo, frumento, eadem bonitas venit restituenda, quae in tempore initi contractus, non eadem quae tunc fuit rei aestimatio, ut quae prestanda secundum prethim quod est rerum ejusdem bonitatis, quidem tempore litis contestatae, saltem a tempore
morae, usque ad tempus litis contestatae, nisi aliter fuerit conventum. l. vinum. 22. D. de rebus credit vid. Coppen 2 observ. 8. Hic, puta in nummis eade in semper aestimatio, quae fuit tempore numerationis est praestanda qua eadem in nummis cum aestimatione quae erit tempore litis contestatae; quod praeter extrinsecam bonitatem, quae et ipsa aestimatio, non aliisam iniviminis consideremus. Et quidem ea tempore litis contestatae spectabitur, prout erat sub initium contractus vid quae annotavi paulo ante. Et ex eo contracta nascitur actio, qua vocatur certicondictio. Datur certi 8. condictio, ita res certa data est, cum appareat, quale vel quantum sit datum. l. 6. de rebus credit An compete certi condictio specialis, quam praeter generalem certi condictionem admittunt Citramontani, id est Itali λΑn certi condictio eneralis, quam solummodo dari, explosa speciali, si a-tuunt Ultra montani, Galli, Germania Non quod velint ex contractu specifico generalem nasci actionem, verum quod censeant certi condicti nem quae datur ex mutuo, tanquam speciem sub condietione generali cum aliis certi condictionibus, quae etiam sunt ejusdem species contineri, non autem eam condictioni certi generali opponi coordinate Quae sententia Ultramontanorum ut pinabilior est recipienda. per l. o. D. de rebus cred. Bacchov. in eomm hic. Tum auteiri demum certi condietio ex mutuo nascitur, cum qui mutuum dedit, ejus quod dedit alienandi potestatem habuit. Nam si pupillus, versuriosus, sine tutoris vel curatoris auctoritate mutuum dederint, sequod datum est, consumptum non sit, vindicari poterit. Si consumptum malalfide, condietione turti repeti, vel actione ad exhibendum agi poterit. Si bona fide consumptum, condictione ex consumptione , non ex numeratione agendum erit, quod inutilis tuerit numeratio. g. r. quibus alien licet. I. I 2. D. de rebus credri. Quod si non numeratione, verum stipulatione mutuum sit constitu- tutum, quia revera non est mutuum, non ex numeratione, sed ex stipulatione nascetur actio vid. l. a. s. fin D. de rebus cred. l. o. D. de novat.
Iure Moseletas quis Guniam credidisset vicino, in quidem fratri Iu o. daeo, septimo anno ejus crediti erat remisso. Id est, debiti exactio anno Jubilar cessabat, adeoque debitori concessat erant annales induciae Boo cheli.