장음표시 사용
51쪽
obLIq.3η. Verum cum jure novissimo ius differentia,inspecto essest inter agnatos & cognatos sit sublata, frustra moras nectimus in jure anteriori explicando. Nov. II 8. c. q.
Pater succidit Filio, si eum contra iasducia emancipavit. ADJegitimam successanem. J Non tamen lex Iz tabul ad succestionem
vocabat defuncti patrem. Neque enim aut filio suus, aut agnatus, aut cognatus proprie existit. Unde s filius defunctus in potestate fuisset, ejus pater non iure haereditario, sed jure patriae potestatis peculium occupabat. l. 2. D. de pecul castrens. Quod nautatum videri posciperi . . Cod. dehon. qtiae lib. ubi ab intestato in bonis adventitiis filius defunctus h redem nanciscitur. Quod si defunctus filius emancipatus suis set, pater olim si silium contracta fiducia emancipasset post liberos &4ratres desuncti, ei tanquain patronus liberto incertam bonoruni parten tuae ex Iustiniani constit tertia bonorum portio, succedebat. Contracta fidi ci a pater emancipare dicebatur, eum filium patri fiduciario. id est, emptori imaginario intervenienti tertia vice mancipabat ea lege, ut sbi filius renianiaci paretii: tumque imaginarius emptor patri naturali filium remancipabat ea conditionc utredemptum naturali spater manumitteret, tanquam servum dominus, quomodo jus patroni consequebatur. g. 8 hic La. Cod. ad S.C. Tertiill Cajus I. Initit 6. y. 3. Ulpian. in Fragm. tit. 18. Verum has solemnitates imaginarias venditiones sustulit hic Iustinianus,qui parcnti desert haereditatem fili, licet eum simpliciter emancipasset. s. 8 nic. l. fio Cod de emancip.liberor. Jure novissimo, sublata disterentia inter suos Memancipatos in ordine successionis ab intestato, pater ex aequo filio suo Memancipato post liberos succedit. Nov. I48. c. 2.
T κ duodecim Tabulatumiitas iero jure utebatur. prael ponebat masculorum prae gelum S eos qui per sceminini
imus necessitudinem sibi junguntur, adeo expellebat, ut
52쪽
DE sE TusCONSULTO TERTULLIANIO. tnequidem intre matrem restium filiamve ultro citroque haereditatis capiendae jus daret nisi quod Praetores ex proximistate cognatorum eas personas ad Hiccession , norum pos sessione: Unde covati, accommodata, Vocabant.
i. Sed lis juris angustiae, ea emendat uni. Et primus quidem divus Claudius matri ad solatium liberorum amissis-rum, legitimam eorum detulit haereditatem.
Σ. Postea autem Senatusconsulto Tertulliano, quod divi Hadriani temporibus factum est, plenissime de tristi successione matri, non etiam aviae, deferenda cautum est ut ingenua trium liberorum jus habens, libertina quatuor ad bona silio rum siliarumve admittatur intestato mortuorum, licet in potestate parentis si, ut scilicet, cum alieno juri subjecta est, jussu ejus adeat haeressitatem, cujus juri subjecta est. 3. Praeferuntur autem matri liberi defuncti, qui sui sunt quive suorum loco sunt, siveprimi gradus, sive ulterioris. Sed&filiae suae mortuae filius vel filia praeponitur ex consti ionibus matri defunctae, id est aviae suae. Pater vero utriusque, non etiam a sin proavus, matri anteponitur, scilicet cum inter eos solos de meditate agitur. Frater autem consania guineus tam filii, quam filia excludebat matrem. Soror autem consanguine pariter cum matre admittebatur. Sed si fuerant statervi solor consanguinet, mater liberis onerata, staret quidem matrem rechadebat,communis autem erat haereditas, ex aequis partibus, startibus Tororibus. . Sed nos Constitutione, quam in Codice nostro nomine decorato posuimus , matri Iubveniendum esse existimavi mus' respicientes ad naturam, d puerpeetium, tericulum, di saepe mortem ex hoc casu matribus illatam Ideoque impium esse credidimus, casum fortuitum in ejus admitti detrimentum Si enim ingenua,ter, lubertina quater non peperit,
immerito defraudabatur successibne suorum I berorum quid enim peccavit, si non plures, sed paucos peperit at dedimus jus legitimum plenum matri siueingenuis sive libertinis) α etsi
53쪽
i INSTIT. LIB. III. IT. III. etsi non ter enixae suerint vel quater, sed eum tantum , vel eam qui queue morte intercepti sunt, ut sic vocentur in liberorum suorum legitimam successionem. os. Sed cumantea Constitutiones jura legitimae successonis perscrutantes, partim matrem adjuvabant, partim eam Praegravabant, nec in solidum eam vocabant, sed in quibusdam casibus tertiam ei partem abstrahentes, certis legitimi dabant personis in alii lautem contrarsum faciebant nobis visum cst recta ut simplici via matrem omnibus personis legitimis anteponi,& sine ulla deminutione, filiorum suorum, successionem accipere excepta statris, sororis persona sive ebnsanguine sint, sive sola cognationisjura habentes ut quemadmodum eam toti alii ordini legitimo praeposuimus, ita omnes statrest sorores, sive legitimi sint, sive non ad capiendas haereditates simul VocemuS. Ita tamen, ut si quidem solae sorores adgnatae vel cognatae, Mater deiuncti vel deiunctae supersint, dimidiam quidem mater, alteram vero dimidiam partem omnes sorores habeant. Si vero, , tresuperstite, fratre, vel fratribus solis vel etiam cum sororibus,sive legitima,sive sola cognationis jura habentibus, intestatus quis vel intestata moriatur, in capita distribuatur ejus haereditas. 6. Sed quemadmodum nos matribus prospeximuS, ita eas oportet suae soboli consulere scituris eis, quod, si tutores liberis non petierint, vel in locum remoti vel excusati intra
annum petere neglexerint, ab eorum impuberum morientium successione merito repelleritur ... 'T. Licet autem vulgo quaesitus sit filius filiave potesti men ad bona ejus mater ex Tertulliano Senatusconsulto ad
Praetor olim Matrem, Cognatam adsuccessionem admi u. Lex
54쪽
DE SENATUSCONSULTO TERTULLIANO. 3
Ex duodecim tabiιlarum. Nequidem ex ir tabulis ad successionem filii pater admittebatur, ut multo minus admissa fuerit mater. Neque enim jure potcstatis,uci familiae, vel agnationis succedebat ius cognationis in ordine ad successionem tum lcmporis crat incognitum Ulpian tit. 26. s. 8. l. s. D. de suis di lcgitim. haered ut per fiscum a filii haereditate sucrit exclusa mater. Quod quia durum erat, praetor post liberos S gnatos matrem ut cognatam, edicto unde cognalici accommodato vCcabat inpiinc hic. l. r. D. unde cognat. Nec intererat liberi matri serent legitimi, an iraturales tantum, vel sputii. . fin hic. l. q. L spurius. D. unde cognati. Exceptio tantum erat in matre illustii, quae purio non succedit. l. si quae illustris. Cod ad S.C. Orphitianum Pos modum Claudius Imperator sua consi-
tutione matrem ut agnatam ad filii successionem vocabat, siquidem in acie cecidisset, nec haberet descendentes,4 ipsa gauderet jure quatuor liber
rum Sueton in Claud. c. I9. . .
1. Per Tertullianum Matri plenius o. Filia nupta remanet in potestate
Postea autem. Verum S.C. Tertulliano,quod Hadriani, re ut censet Cujacius, Imperante Pio factum est, matri plenius erat prospectum, si
modo ingenua jus haberet trium liberorum, vel liberorum quatuor si libertina Nec interest ter an quater pepererit, an vero beneficio Principis hoc jus impetraverit; nam concedi solere refert Paulus q. sent. 9. Non etiam interest superstites sint an in fata concesserint, modo vivi, inomines, d pleni temporis fuerint nati. Neque enim abortus aut monstriim prodesse potest. l. non sunt. D. dc stat homin. Non insuper intc resti liberi juste sint procreati, an vulgo quae liti, modo mater non stillustris an instrvitute concepti, dummodo post manumissionem vel moram martamissioni factam nati sint. l. fin Cod. ad S.C Orphitian. Verum an qua mulier tres vel quatuor uno partu edidit, jus liberorum consequetura Dicunt id procedere, si in o mulier per inici valla peperc-rit sc que intelligendum esse quod Palilus ades. Iuliam lapiam scribit:
ter enixam videri, etiam qua reue ino pepererit. i. I 3 7 D de vetb ligni se Semper ergo proderit liberorum numerus, quod fieri non possit ut uno impetu nascantur plures. Paul. q. sent. 9. l. Artacusa. D. deflatu homin. id.
de jure trium liberorum Brodaeum . Misceli ro Lipsum in Tacitum P.
55쪽
Licet in potestate parentis.J Et si filia nuptui data tranti rees narit, Dis testatem quoad amorem conjugalem & officiam,& planius, si ductast satre vel coemptione l. 8. D. deoper. libere jure tamen iratio uo in potestate patris remanebat, iropterea nec testa, nec codlaitas ficere nierat,
etiam si patris consensu accederet. I. r.m licet hi l. I 1.Cod cle coli. l. 3. Cod. de cond. infert. l. 7. Cod. denupt vid. Hoenon disp. 2. Ita It n. 26. Unde etiam pater jure patriae potestatis si iam a marito abducere poterat, quod matri non licebat. l. r. 3. D. de lib. exhib. l. q. 3. Cod de repud Hinc insuper iure veteri, nonnisi jubente patre haereditatem sbi delatam adire poterat, quod omnis haereditas patri per liberos adquireretur. l. qui in aliena . . de adquir. haered. Hodie tamen in solis prosectitiis non adventitiis jussus patris et necessarius. Unde si pater ubere nolit, filia nitalominus adibit haereditatem, nee ejus ususTructus quaeretur patri l. sin. g. I. Cod debon quae liber. Mater a quibusdam excluditur. Raferuntur. Cum quibusdam tamen mater succedebat, ela a quibusdam excludebatur. Si enim essent defuncti fratres consanguinei, maiuadoptivi, vel fratres sorores consanguine simul, matrem ex sidebant. l. 7. D. hic. Nov. a. in fin Liberi itidem defiincti sive naturato dclegitiini, sive adoptivi, qui sui sunt, vel loco suorum, nec non liberisIta, quae erat sui jum, matri defui cti anteponuntur ex constitutionibus. Filius
Itidem in adoptionem datus matri praesertur praedelancti, id est, sive aviae, ex constit. Pu idque una cum patre per bonorum possessionem unde cognoti .La. I. sed os quis D. hie Pater insuper pra defuncti naturalis non ad optivus excludit matrem, sici ea sola concurrat, Ninssium mancipa
verit contracta fiducia, de quo casu hie agitur Admissa vero suit mater cum consanguineis sororibus defuncti, in semissem, si non essent Datrem
Jus Maternum incrementum sumpsit. SL Mi.J Verum barcaliter disposita per Constantini alii rumo e Iu
peratoris constitutiones, ex quibux mater si tres liberos et, γην cum agnatis in bessem, sim minus, in i M. Od. heod. tit. I. delagit haered. Postmodurn Justimanus matre na=natis praetulit, sive ter suerat enixa, sive non Exeeptis fratribus4 soror
56쪽
DEGENATUSCONSULTO TERTULLIANO. s
bus, sive consanguineis uve uterinis, id est, sela cognationidarabanntibus, uti loquitur. . 3. hic cum quibus in capita succedit. Quod si solum defuncti sorores supe lint, mater semussiem aufert, Malterum semissem sorores superstites, ut in stirpes, non in capita succedant s. l. hic. Nisi tamen mater intra annum liberis impuberibus tutorem non petierit, nec fuerit minorennis, cui propter aetatis lubricum succurritur, nec suerit ex causa julta impedita. s. 6. hic. l. 2. D. eod. l. r. D. qui pet tutor. l. to Cod de legit haeres. l. r. Cod. Si adu deliet. Vel nisi intra annum luctus ad secunda vota transerit, extantibus primi matrimonii liberis, per t. q. Cod de secund nupt. Verum jure novissuro mater exclusis consanguineis Muterinis una cum patre defuncti,4 fratribusgernianis,corvinoue filiis jure repraesentationis venientibus in capita seu vitiles partes succedit. Nov. 22. c. 47. Nov. II 8.
g. 6. Sunt casus quibus Mater Liberorum successone privatur. Scituri eis. Mater si velit beneficio gaudere successionis, etiam suae soboli conlittere debebit, ut si tutores ii iis petere neglexerit,ab e rum succcssione rem liatur. Non quidem ab ea quae cli testamentari ii, quam habet ex dispositione hominis, verum ab ea successione qua legitillia est, quoniam de tali hic agitur. Et quanquam Modestinus quod erat ex Severi constit. coii estim tutorem a matre peti desideret, id est simul ac Pr toris dabitur copia. l. 2. g. I. D. qui ct tutor. l. a. si quid. D. hic. l. 3. Cod. d. hic tamen annale spatium mulieri tribuitim est, intra quod si per negligentiam tutorem non petierit, merito successione legitima privabitur. s. 6.ni c. l. io Cod. de legitim. haered. Non idem dicendum de matre quae puberi curatorem non petiit, irae emolumentum succes3onis non amittit. l. 2. g. si mater D. hic Quod ipse sibi citratorem petere possit. l. 23. D. de tutor & curat dat. l. 6. Cod. qui petant tutores. Si tamen impuberi curator si petendus, eadem quae in tutore petendo, obtinebunt l. I. D. qui pet tutor.
SENATUSCONSULTO ORPHITIANO.PEr contrarium autem liberi ad bona matrum intestatarum admittuntur ex Senatusconsulto Orphitiano, quod Orpbitio
57쪽
6 INSTITA LIB. III OTIT. U. phitio Mauso Consulibus effectum est, divi Marci temporibus in data est tam filio quam filiae legitima haereditas, etiamsi alieno uti subjecti tint: praeferuntur consanguineis Madgnatis deiunctae. i. Sed cum ex hoc Senatusconsulto nepotes neptes ad aviae successionem legitimo jure non vocarentur , postea hoc Constitutionibus Principalibus emendatum est, ut ad similitudinem filiorum siliarumque, nepotes neptes VO-
Σ. Sciendum autem est hujusmodi successiones, quae ex Tertulliano Morphitiano Senatusconsultis deseruntur, capitis deminutione non perimi, propter illam regulam, qua novae haereditates legitimae capitis deminutione non pereunt, sed illae solae, quae ex lege duodecim Tabularum des
3. Novissime sciendum est etiam illos liberos, qui vulgo quaesiti sunt ad matris haereditatem ex hoc Senatusconsulto admitti. . Si ex pluribus legitimis heredibus quidam omiserint haereditatem, vel morte, vel alia causa impediti suerint, quominus adeant, reliquis, qui adierint, adcrescit illorum por-.tio: licet ante decesserint, adhaeredeStamen eorum per
Liberi succedunt Matri. E contrarium. J Cum legibus Ir tabularum liberistum demum ad parentum haereditatem, si in eorum essent potestate, pateret aditus, eveniebat ut liberi ad successionem matris non admitterentur. Neque enim ut sui luccedere poterant, quod mater libreos in potestate non haberet. Neque ut agnati, quia non junt de familia matris, qui paternuin nomen sequun-
58쪽
tur. Neque ut cognati, quod lege Ir. tabularum jus cognationis intumi successitoriis penitus esset incognituin Quia tamen matcrox Tertulliano
quod factum est Antonino Pio imperante succedebat liberis, quamvis esset in aliena potestate. aequalis debet esse conversio ex natura correla livorum, si non hic major, quod antr descendat, non ita ascendat. l. I s. D. de ino testam. rg. l. r. Cod de Cupress Jure merito placuit ut ex S.C. Orphitiano, Orphito Vettio Rulo Coss. Imperante Marco Pnilosopho facto,liberi succederent matri sui juris ab intestato defunctae, licet ipsi alienojuri essent subjecta in princ hic. Ita cro succedunt matri, ut etiam consanguineis Masmatis defunctae matris praeserantur. Quo nomine hoc Senatusconsultum indutus est edicto Praetoris, secundum quod antea etiam ipsi nepotes post ad natos ad successionem a a venire poterant. l. 8. D. unde cognati. Quinimo pinguius est favore liberorum, Quam Tertullianum favore matris 'quod ex Jrphitiano consanguineis fratribus defuncta matris liberi praeserantur, cum illi exTestulliano ipsius isti predefuncti matri fuerint prelati in princ.
Non Filii tantum, sed etiam Nepotessuccetam Ascendentibus. SEd cum ex hac Senatusconsulto.J Sicuti ex Tertulliano mater non vero avia ad successitonem sint admissa, ita ex Orphitiano filio& filiae, non autem nepotibus erat consultum. Quia tamen filiorum appellatione ut purimum veniunt,nem tes. I. 84. l. ror. D. de Verb. e tiam jure pr torio ex edicto ii ii ad successionem avia vocabantur l. 8. D. unde cognata aequum visum est Principibus Valentiniano, Theodosio&Arcadio, ut nepotesct neptes adsimilitudinem filiorum, in quoius oraet rium correctum, aviae succederent ab inrestato, sed cum quartae deminutione. . . hic. Ault. instit de haeres. ab intest. l. I. g. capitis. D.
cod. I.q. Co Theo deleg haered Post quae jura Imperato Justinianus omnra liberos cuiuscumque sexus vel gradus indistincte adparentum successionem sine ulla deminutione vocavit. Nov. I 18. c. I. s. 2.
Quanam legitima Pantur Haereditates Sciendum est.J Legitimae hereditates in jure varias sortiuntur appella
tiones. Vel enim ita dicuntur, inquantum opponuntur testamentariis, adeoque complectuntur omnem ab intestato succcssionem, sive
cassit praetoria sive civilis Ves strictius acceptae eas designant, quae deie-
59쪽
runtur ex lenibus, Senatusconsultis, vel Principum constitutionibus. Ea que descen lunt vel ex legibus antiquis, vel novis Illae ex ir tabulis, hae quae post 1 tabulas sunt introducta: Arg. l. unla D. de cond. ex lege. In ciuibus hoc elesingulare, quod quemadmodum ex novis legibus tutelet de- latet capitis mini ina deminutione non pereunt, ita nec nova haereditates. Nam l. ir tabularum ratio tantum fuit habita sui talis Magnationis quaeia unima capitis deminutione perit. I. fin Instit de capit demin Verum in legibus novis, ius tantum cognationis dk sanguinis consideratur, in quo cum personae naturaliter desgnentiir, quod etiam inter spurium & matrem successo admittatur, quae nomina sunt naturalia capiris deminutione
non pereunt l. 7. v. ex voris aurem. D. de capit deminut. l. s. D. eod. l. i.
. sed & vulgo. D. hic. Verum quia jure novissimo sublata cst ditterentia astrationis e cognationis, nec magis agnatio perit minima capitis deminutione quam co-onatio, non amplius regulae propositae locus in relictus. Nov. 348. c. s. q.
NOνiβmesciendum est. J Quoniam qui justis nuptiis sunt procreasi se
quuntur patrem , vulgo quaesiti matrem. l. 19. D. de stat homin. quae semper est certa, licet pater sit incertus civiliter non naturali ter etiam spurii ad suam haereditatem admittunt matrem multo magis ipsis materna haereditas deferri debcbit Paul. q. Sent. . in tit praeced. l. 18. D. debon liberi. Cui uenim eos jure pretorio admisses fuisse constet, ali cluidam plius hoc S C. Orphitianum illis tribuere debebat. l. 3. xseq. D. inade cognati. Quod in tantum procedit, ut etiam cum liberis legitimis in vitiles portiones admittantur. l. pen in fin D. hic. Cumque tantum illustris niater excipiatur, in casubum exceptis ectetum sertietur regula Lyen. COL cod. Ius adcrestendi obtinet in Successione ab Intestato. Si ex pluribus. J Quemadmodum ratione successionis testamentati nemo pro parte testatus pro parte intestatus discedire potest ita contem platione successionis ab intestato absurdum sui visum, haeredem tu Irabere pro parte, troparte fiscum ejus occupare haereditatem. l. ius nostrum. D. de regul juris unde quemadmodum illi malo per jus adcrescendi occurritur, ita ne hoe contingat jus adcrescendi ab intestato ad inittetur.3 n. lac. Hinc si quis ex pluribus egitimis besedibus ejusdem ordinis
60쪽
suam portionem non adauisivisset, vel quia non potuerat, vel quia noluerat, ea reliquis ab intestato haeredibus adcresccbat. l. I. D. hic. l. o. D. de suis xleg haered. Quod jus suo modo ipsa natura suadet, cum quod uni decedit alteri conis iuncto quasi naturaliter adjiciatur. In tantum vero hic dominatur jus adcrescendi, ut non solum conjunctis adcrescat portio, sed & ipsorum haeredibus,modo ipsi decesserint postquam adierunt suam portionem, licet ante decesserint quam portio deficientis haeredis adcresceret. Nam portio deficiens non personet, sed portioni adcrescit, quae defuncto haerede penes ipsius haeredes reperiebatur. l. I. D. de usust. Quod autem diistii inhaerede an iste aditam hereditatem deficiente,cohaeredi portionem adcrescere,id patitur exceptionem in haereditatibus ascendentium, quae etiam non adita ad ipsorum descendentes transmittuntur, exclusis ab illa portione coheredibus. l. unici Cod de his qui ante aperi tabul.
Post suos haeredes, eosque, quos inter suos haeredes Prae torvi Constitutiones vocant, tost legitimos, quo numero sunt adgnati,inli, quos in locum adgnatorum tam supradicta Senatusconsulta, quam nostra erexit Constitutio
proximo cognatos Praetor vocat.
I. Qua parte naturalis cognatio spectatur: nam adgnati capite deminuti, quique ex his progeniti sunt, ex lese duodecim Tabularum inter legitimos non habentur, sed a Praetore tertio ordine vocantur exceptis solis tantummodo fratre, sorore emancipatis, non etiam liberis eorum, quos lex An stasiana cum fratribus, integri juris constitutis, vocat quidem adlegitimam fratris liaereditatem,sive sororis, non qyist
men partibus, sed cum aliqua deminutione, quam facile este ipsius Constitutionis verbis colligere. Aliis vero adgnatis inserioris gradus, licet capitis diminutionem passi non