장음표시 사용
71쪽
perato ibus post Iulium Caesarem & Augustum oliis mensibus suum nomen indidisse. Quod enim
Suetonius de Domitiano scribit eum de suis cognominibus . Germanici & Domitiani Septembre α Octobrem menses vocasse, & Herodianus meh- .ses omnes ab imperatore Commodo destiis no minibus appellatos, ea statim aboleuit posteritas,&iniquistimotum principum odio deleuit e fastis:
Ianum Februums, locando Anniprincipio hum. .
Noli desunt qui existiment di uinam constituisse
Ianuarium & Februarium ultimos anni menses: ium ex insidio lib. a. fasto. ira scribente. C stri siqvitur Ianum fuit , situ anni Tu quoque sacrorum termine nu eras: Tum ex M. Tullio r. de legibus: Varrone lib.2. delingua Lato Platarcho in problematis: & Macrob. r. Saturi casci'. Sed diuersa ratione hi menses modo p Lmodo ultimi censebantur: Quod enim attinet ad ritus terminaliorum S intercalationes, de quibus aliquid immutare summa religio erat, quoniam hi menses ut noui prioribus additi me. runt; ea ultimis habebantur. In caeteris aurem veluti in inaugurationibus magistratuum. dein qtribuscumque negotiis, pro prunis anni mensibus habiti sunt ab ipsius.Numae instituto. cxijsdem authoribus facile probari potest. Primum ex ipse Outilio i. fastorum n
72쪽
ordinem mensium immutasse, & Martio qui ante primus fuerat, tertium locum tribuisse. Item in Mario,vbiait,eum Calendis Ianuarij,quod initium Eomani avni erat ex Africa transuectum, consul
tum accepisse. . Macrobius quoque ipse I. saturn. l cap. 1 scribit Numam. Februarium secundumi mensem instituisse; Februoque Deo qui lustratio-l num potens credebatur, dicauisse. Sed quid opust pluribus, & in re Iion dubia uti testibus non ne-
Decemuiri cursum Solis I Graecis edocti, tum,do, cum profecti sunt Athenas legum mutuanda' Tum caussa,vt annus eorum sicut & Graecorum diebus 36s. l. constaret, dies II. l. lunari anno dierunti addiderunt: ex quibus ad instar ferme Harpami lici cycli per octennium so. dies constarunt: tedi non ex eis ut Graeci,tres menses continuos embolii mos fecerunt in fine cuiusque octeuiiij .verum diest illos in partes ita dispensarunt, ut biennio quo-l que mentis intercalaris prodiret: qui ut scribit Pi l tarchus in Iulio Caesare, Mercedonius Vocoba ur. l Et hic quide mesis alternis,scilicet uno ex bienniis, l constabat diebus 22. altero 23. interserebantquel hos dies inter terininalia&rogifugium, post diςi' .as. Februari j: ut liquet ex Censerino cap. Macrob. Jib. I. cap. i3. Sed quia post 2 . annos compertum est annum a . diebus abundare, pr8'pter diem a rege Numa additu . anno lu'ari in . hor.
norem imparis num ri. in fine teriij c usque o,
73쪽
chennij, et . dies qui exuperabant, minuerunt ex diebus intercalaribus pro tempore celebrandis: itavi pro uo. per illud ochenium intercalandis 66. tantum intercalarent,ut loco praefato scribit Macrob. Ex quo nititur Lalamantius elucidare obseurum Liuij locum lib. i. Decia. I. ubi ait, Numam annum ad Lunet cursum in i a. menses a se descriptum, intercalaribus mensibus interpositis ita dispensas se,ut vigesimo quoque quarto aimo ad metam eandem Solis unde oruellent, plenis annorum spatiis dies congruerent. Sed tamen falsum esse Liuium, NPlutarchum qui eum sequutus est, pace tantinrum virorum dixerim, ego arbitror, cum ad N mam hoc tristitutum retulerunt: quippe cum ille liter annum ordinarit; adieceritque diem anno i nari , unde error euasit qui posteris emendationi caussam dedit,decemviris nempe, qui decem tabilis duas addiderunt, ut ex Tuditano &Callio reis seri idem Macrobius. Temporibus enim Numae Romani adhuc rudes & imperiti, nullum cum Gr .cis commercium habebant: atque adeo Graeci ipsi vixdum Solis cursum ac mensium intercalarium de quibus Liuius loquitur, cognouerant. duo Lyba Pater num. Ip. Lustrum toto hoc camine accipitur pro quadriemnio. Licet enim vulgo usurpetur pro quinquennali spatio, re vera tamen ait Budaeus in annot. in pande,stas ad i. si quis D. der eb. credi. quadriennio exacto, & quinto anno ineunte lum mn peractum
intelligi debet:.scut & Olympias apud Graecos
74쪽
quae nihilominus quinquennis saepe appellatur: aD fertque locum ex Plinij hist. nat. lib. I. cap. 67. cum ius haec sunt verba omnium quidem si lioeat obseruare minimos ambitus ,redire easdem vices quadriennio exacto Eudoxus putat : non Ventorum modo, sed & reliquarum tempestatum magna ex parte: & est principium lustri eius semper intercalari anno canicula: ortu. At intercalarem annum nemo nescit bissextilem & quadriennalem esse. Quod etiam apertissime patet ex Censorino cap. I8.
ubi postquam de olympiadibus locutus est, quas Pentaeteridas vocari dixit,& esse tamen quaterunsim annorum circuitus, ita scribit. Idem tempus anni magni Romani sitit, quod tu. strum apelitabant, ita quidem 1 Servio Tullio insti . rutum, Ut quinto quoque anno censu ciuium habi. to lustrum conderetur. Ex quibus satis constat de quinto anno tueunte inotelligi. Et paulo post ait eundem magnum annum quem antea lustru appellauit,diu intermi ilum suis ζ,& a Domitiano per Capitolinos agonas suisse re stitutum: quos quidem agonas ex eodem Censorino constat billextilibus annis fuisse celebratos. De quibus tamen loques Suetonius in Domitiano cap. . appellat eos quinquennale certamen. Sicque apud authores passim reperias Pentaeteridas,&quinquennium dici, quidquid quinto anno ineunte fieri solebat. Testis est Ouidius,quem quidem v pote virum doctissimum, verisimile non est ignorasse, Olympiadas,quae tum in v su erant,quadrian.
75쪽
eto I A eo a s P N O N i snales est, vocat ille nihilominus eas quinquennes, atque idem spatium lustri I olympiadis definiuit
bis verbis lib. . de Ponto eleg. 6. In Scythia nobis quinquennis o P acta est. Iam te in tu tiri trabit in alterius.
Qua de caussa idem Censorinus ait, Trieterida diaci, pro Dieteride in honorem liberi patris institu ta: Pentaeterida pro Tetraeteride: Enneaeterida pro Oct acteride, qua quidem Pythia certamina ti, honorem Apollinis Delphici introducta sitiat. Sidonius quoq; Apollinaris lib. . epistolaru epist. 24. de usura centesima loquens quae 8: annis S . mensibus , quat sortem, ait eam per bilustre tempus modum tortis ad duplum adducere. Sic& Auso
nius inscripsit de lustralibus agonibus illud epi .gramma, quo descripsit Graeciae certamina, quae quarto quoque anno sebant. Quam sententiam confirmat etiam Gothostedus ad i. 2 . D. loca xi. Qua in re non tamdiu immoratus eisem nisi do
e issimi viri passim ad hunc lapidem offenderent.
Caesar dictator adortivi num. 18.
Caius Iulius Caesar diictator,idemque pontifex ma. ximus, & tertium coris ut erat, quando anni correctionem aggrestus est, ut ait Censorinus: δ annus ab eo correctus qui ad hunc usque diem perimansit ab eius nomine ductius est annus Iulianus. I xu ine alapientibiis olim e mu num. I9.
. AEgyptij annum auspicati sunt ab urtu caniculae,icilicet mense Iulio, a quu sidere didicerunt Soliscussusn qui t9m cqm su i lapilux, perfici diebus
76쪽
DE ANNO ROMANO. eti36s. I. quoniam tanto Gatio sidus illud redit,iungiturque cum Sole: obseruabantq; ut si primo anno canis oritur hora 6. pomeridiana, secundo oriretur media nocte: Tertio hora 6. ante meridiana: Marto hora meridiana: ex quibus diei quadranetibus post quatuor annos diem unum intercalabant:non eodem quidem modo quo Romani,quonia Thoth primus eorum mensis vagus erat, & in anteriora fugiens percurrebat omnes anni menses, uno scilicet die lingulis quadrienniis a suo capite & initio retardato: ita ut si primo anno oriente canicula Thoth incepisset 8. calladas Augusti post quadrien nium exactum, & quinto anno ineunte incipiebat V. Calendas Aupusti: & sic deinceps retro progrediens, donec post annum I 6O. rursus inciperet 8. Calendas Augusti,ut nutauit Lalamantius & post eum Scaliger lib. 3. de emend. tempo. Itaque quoadiximus in carmine AEgyptios annu incepisse quo' tannis ab ortu caniculae, id communem sententiam sequuti, diximus: quamquam verius ae anno magno quam de anno verte te dici debuerit, quando eum cyclam annorum I 6o. exorsi sunt. Postea tamen mensis ille Thoth fixus fuit. Nam post Actiacam victoriam ab Augusto reportatam AEgy piij noui principis obsequio deliniti, ut est mortalium ingenium ad assentasionem procliue, annum Iulianum assiimpserunt, suorumq; temporum epo cham ab ea die inceperunt: ut Hyspani antea fecerant, qui annorum suorum initium duxerunt ab pQ anno quo ex prouinciarum partitione inter
77쪽
scilicet ab urbe cond. 7i . annis 38. ante Christum: eamque supputationem Arani Domini, siue Aram Caesases vocaverunt: atque ea deinceps usi stini viaque ad annum Christi i383. quo sub Ioanne i Castellilae rege abrogata est, & ad Christi natiuitatem re ducta vi, scribit Ioannes Mariana lib. 3. rerum Hy-spanica. cap. 2 . Sed ut unde est digressa eo reueratatur oratio: propter diei quadrantes ex obserua tione caniculae ab AEgyptiis compertos annum
intercalarem Graeci κινων. i. canicularem Voca .
uerunt , atquς ob illud diei incrementum diis ctus est annus magnus , ut thribit Censorinus:
qui tamen quod demiror in scripsit AEgyptios
nullum habuisse diem intercalarem praeter 36 I. dies, cum Diodorus Sic. lib. i. & Strabo lib. geographiae i . qui lono antiquiores sunt, contrarium asserant.
Nempe illius instar nu m. Io. Suetonius in Iulio Caesare cap. 4o. de anni correactione ita scribit. Conuersus hinc ad ordinandum reip. statum, fastos correxit iampridem vitio pomtificum per intercalandi licentiam adeo turbaros, ut neque messium feriet aestate, neque vindemiarum
autumno competerent: annumque ad cursum Solis accommodauit, ut 361. dierum esset: & interca Iario mense sublato, unus dies quarto quoque an. no intercalaretur. Qud autem magis in posterum E Calendis Ianuariis temporum ratio congrueret, inter Nouembrem ac Decembrem interiecit duos
78쪽
alios,suitque is annus quo haec constituebantur I s. mensium cum intercalario qui ex consuetudine in eum annu inciderat. Haec ille. Nec est praetereundum quod Plinius scribit lib. is. hist. nata cap. 1s. Iulium Caesarem in hac correctione usum esse Sosigenis astronomi peritissimi opera. Ouidius quoque de anno Iuliano lib. 3. fast. ita scribit. Is decies senis tercentum in quinque dieb'Iungit , in epleno tempora suinta Ae. Quae postrema verba de bissexto intellexit, quoniam quadrans diei non erat integer: idcirco quinta tempora, i. quintam partem diei pleni dixit neglectis scilicet scrupulis, ut ait Lalamantius. Verum est tamen Iulium Caesarem non quintam diei partem, sed quartam addidisse, ex qua diem plenum nempe bissextum post quadriennium exa ctum connauit: Sed quia quinto quoque anno redeunte celebrabatur , idcirco sorte Lxit quinta tempora, ut supra de olympiade & lustro notauimus. QMd autem pontifices non probὶ bissextum
intercalarint,eum'; Augustus ad legitimam rationem redegerit, colligitur tam ex Suetonio in Au gusto cap. 3 Q. quam ex Macrobio lib. I. Satur
ne iumen Iani inciperet de more Calendis num. 2I. Ex his quae notauimus supra num. II.& ex locidi Suetonis num. 2o. patet Ianuarium primum anni
mensem fuisse, α ab eius Calendis annum incipere. A qua autem hora dies inciperet docet nos Plus
tarchus in problematis, de Paulus iurisconsultus in
79쪽
dia nocte incipit, &sequentis noctis media nocte finitur. Itaque quidquid in his et . horis. i. duabus dimidiatis n6ctibus,& luce media actum est,perinde est quasi quavis hora lucis actum estet. Nunς
autem Romani caeteriq. Itali diem incipiunt a Solis occasu. Diuidunt autem Astronomi diem in naturalem Sc artificialem. Naturalis dies 1 . horis . constat: Artificialis est ab ortu Solis ad occasum. Saepissimὸ etiam dies accipitur pro I 2. horis. m .diam lucem occupantibus,nulla habita ratione no .ctis. Vt apud Ioannem Euangelistam cap. II. Non ne sunt i 1. horae diei ξ Diesque ipse a iurisconsultis diuiditur in o. horas ante meridianas, & o. pomeridianas. l. 3. D. de ope. liber. l. 2. D. de annuis lega. Et idcirco in l. a. D. de verbo sign dicitur: Cuiusque diei maior pars est horarum T. prima rurn diei non supremaruth. Vnde Iuuenalis sal. 6. In3ue dies si tenis oderit boris. . . Et quia pias seextum Martis num. 22. Eadem superstitione qua veteres Romani post a diem Februarij inter terminalia & regifugiu men jsem intercalarem interserebant, interseruit quq que Caesar diem intercalarein,quem bissextum V icauit, quod sexto die Calendas Martias repetito qui est a 2 dies Februaris celebraretur. . Et quam quam id biduum pro uno die haberetur, posterior tamen dies postea intercalatus est, noti prior, ut ait Celsus, in l. cunet bissextum 98.; D. de verbo signis.
Quod autem retulit ibi Celsus Q Mutium dies o 'M.
80쪽
nes mensis intercalaris extremo diei melisis Fe. bruariti tribuere, intelligetidum est de Mercedo. - nio mense, qui in Muth rempore in usu erat ante correctioncm Iulianam: qui quidem cum Febrii rio mensi insitus esset, reque ipsa quanquam sub alio nomine ) numerum dierum cius mensis augea ret, liberum cuique fuit siue extremo, siue alii dici mensis tribuere. Sed tamen ob veteres ritus terminaliorum & intercalationum , dies illi post i3. diem Februarq interiecti fuerunt, ut scilicet Februarium omnino Martius sequeretur ut praefatό loco scribit Macrobius. Nec aliam ob caussam intercalaris dies a Iulio Caesare eode loco positus est, bissextim, nomen ad hoc usque tempus retinuit. Et eum quidem diem ut Marcellus in l. a. D de diuerstemp. praescript. appellat intcrcalare: sic & mensis Februarius, quod illo fieret intercalatio, intercalaris vocatus in d .l. 98. D. de verbo sign. Sic & annus bissextilis & intercalaris vocatur, qui scilicet constat diebus 366. cum annus communis tantum constet. Cur vero Caledae Romanorum ordine re-' trogrado in fine mensis computentur, Lalamantius putat id a Graecorum consuetudine petitum fuisse, qui ultimam mensis partem ita numerabant. Nam ut Rinnani in Calendas, Nonas, & Idus: sic illi in tres de cadas mensem diuidebant. Prima quidem i. mensis instantis dicebatur. Secunda H o: i. mensis medii. Tertia φωνοι- i.rnensis desinentis. Primus autem dies priniae decadis est ,-dlaebatiit.