장음표시 사용
101쪽
tionis sorina quae commodius seruat aequinoctium in sua sede, ut est ea quae fit in annis centesimis, quam ea quae si in annis is . quae illud deturbat ac deiicit, ut patet ex calculis astronomicis & rationibus a Clauio allatis in suo Calendario. Iano epacto si dent num 8. De epat his & numero aureo Vide insta nu. I. r.
Dies io. integri praecise detrahendi non erant ad*quinoctium io pristinam sedem reducendum: nam si illud recte positum si ierat a concilio Niceno anno Christi My. habito, quoniam quae desunt ex diei quadrante annuo non efficiunt diem integrum. , iudi post 13 . pnnos, sequitur n*n potuisset efficere i p. dies nisiPost annos is o. Atqui ab anno 329. Vsque ad annum ςorrestipnis i182. subducuntur anni tantum i I. Itaque videbantur detrahengi tantum dies p. horae 9. cum aliquot s r pulis. Sed quia per ςam correbionem aequatio anni solitis per omissionem A. bissextorum in annis Acio Japn incipit nisi ab anno. i I. Primum huic s. ulo adiiciendi sunt anni 18. cum tribus ferEmensibus , qui e m detractionem augent hori r ibus cum aliquQt scrupulis: deinde necessitas cy csi quae dies integro'p'stulaba , cogere potuit iulas superfluas hor s acmel neglige re, quae ad tra'
'um temporis non pertinebaiat. Tertib horarum circiter ra. detracti λ semel faist non mutat aequi,
102쪽
α naturaliter aequinoctium incidit, non in unum diem tantum,sed in duos, propter continuum avg. mentum 6. sere horarum, quas conficit Sol quotannis praeter dies integros. Quarto illa anticipatio horarum aliquatenus restituitur, per anticipationem quae fit ungulis quadrienniis eius quod deest, de illis 6. horis cuius arquatio non fit, nisi post annos centesimos, & quandoque ducentesimos. Sed his omittis ratiociniis, fieri potest ut positio aequinoctii a concilio Niceno facta non ita iusta fuerit,
ut nullo puncto aberrarit. Denique annorum vertentium magnitudinis inaequalitas obstat quominus ad tot praecedentium annorum secula aequationis praesentis calculus retrahatur. Sed, quae est praecipua ratio, aequinosa tum anno I182. obseruatum fuit a peritissimis astronomis fieri sub finem
diei decimi mensis Marth,ut tunc numerabatur anonus ante correctionem. Vnde compertum est Io.
circiter diebus a concilio Niceno usque ad annum 1181. aequinoctium ad initium mensis fuissse progressum, ob dies integros, qui integri non erant quarto quoque anno celebratos in annis bis textilibus. Et idcirco nulli diei magis adscribi debuit in posterum quam vigesimo primo Marib, ut olim fuerat. Quod ut neret, necesse fuit dies Io. integros praecidere. sed odum Eusebii nu o. De hoc cyclo dicetur infra num. i. Nam quid sit epacta prius dicendum est.
103쪽
luminarium, quod sussicit ex decretis patrum: st. que ille dies unus ex 8. primi mensis salustificatis a
Deo EXod. cap. Ιχ. S Leuit. cap.23. quibus prςcepit Iudaeis agnum & isyma comedere : videlicet a i . Luna ad ai. e quibus ecclesia Cristiana exemit tam
tum decimumquartum a festiuitate paschali , ut patet ex d. cap. celebritatem: ubi postquam B. Viis ctor die dominico pascha celebrari debere' dixit, statuit eam festiuitatem diei dominicet paschalis fieri a i . Luna exclusiuὸ scilicet) primi mensis ad 11.Lunam eiusdem mensis. Q d etiam aperte doceth. Isidorus Hispalesis lib. 1. de ecclesiasticis ossicij s. cap. 3I. cum est. In tertia hebdomada lunae pascha celebratur. i. qui dies occurrerit dominicus a quin, to decimo in vigesimum primum Vnde Theophi- Ius Caesiuiensis episcopus, qui longe ante Isidorum vixerat , interfuitque concilio Caesariensi habitoaoo. annis post Christum, de hac re loquens in sua epistola synodali appellat eos dies septe lunas consecratas. At vero si expectandus esset dies alter dominicus post diem dominicum in I s. diem lunae ii - cidentem, cotingeret ut pascha contra eccleuae deis cretum post ai. diem primi mensis ageretur, die scilicet aa. de qua re copiose scripsit Clauius in explicatione calendatij Roma. cap. I. Est autem sciisendum in habenda ratione I . Lunae primam Luisnam dici non eo die prςcise quo cum Sole iungitur, i. quo fit novilunium celeste, sed die sequenti, ut plurimum, quo incipit apparere in coelo. Ad hunc
enim die quoad fieri potuit,directi sunt cycli p.
104쪽
schales secundum cursum Lunae medium, Ut notauit ibi de Clauius, & cap. 18. iuxta antiquum ecclesiae usum, quem refert ex Beda lib. de ratio tempo. cap. o. &Campano in computo maiori cap. 28. Quem etiam sume usum Chaldaeorum & Iudaeorum testatur Scaliger lib. I. de emend. temp. qui non ut Athenienses ά m sic ει ολ αλ ης se 4 άm-ς mensem lunarem incipiebant. Donec adimplesset legis mandata priorse, num . Plura dubia hic occurrui, quibus videri possit Christum non secudum legis praeceptum celebrasse pasicha. Primum quod i . die primi mensis id non fecerit,ut Exod. cap. I a. & I3. Leuit. 23. &Nume. 28. prae . ceptum erat, ted 2. die azymorurn, qui erat dies 16. mensis. Nec etiam eodem die quo agnus fuerat im' molatus, eum manducauerit, Vt par erat. Primo enim die azymorum qui erat i s. dies, discipuli ante vesperam parauerunt coenam: Marci cap. I . Lucas cap. 22. & consequenter necesse fuit agnum prius
immolasse. Vespere autem facto, incipiente scilicet secundo die azymoru Christus manducauit agnum cum discipulis: Diem enim incipiebant Iudaei a solis occasu : Qua in re etiam non videtur adimplesso legem: quia cum immolatio agni typus esset Christi immolationis ad cruce, videbatur eodem die Christus immolari debuisse, quo agnus. QMd autem primus dies azymorum decimo quinto diei primi mensis addictus esset, atque immediatὸ paschalem diem sequeretur, patet ex Leuit. cap. 23. & Nume. cap. 28. Et licet paschali etiam die azyma com
105쪽
clexentur in coena paschali, alio tame nomine nemreti Michatis, dies ille censebatur, nec annumeraba-riic inter I dies azymorum de quibus toties in napradictis locis fit mentio. Sichim dies pascbalis annumeraretur inter illos 7. diesq; illi . inciperenta i . die, procul dubio finiremur die vigesima mentis ad vesperam. Et tamen certum est eos durare viaque ad finem vigesimi primi eiusdem mensis, ut ex eodem loco Exodi cap. n. planum est. Porro licet incinna paschali Iudaei panes aZymos comederent,ta-:Ve exulis locis non paret fuisse prohibitum reliqua diei parte uti panibus sermentatis, ut de aliis I. lata erat lex prohibitoria dc poenalis. Denique quando In Leui . cap. 23. & Nume. cap. χῖ de diebus aΣyn orum sit mentio, de i . die primi mensis nullus ext sexino, diciturque simpliciter is. die solennita. tem a*ymorum esse domino, iubenturque per ' dies p aibus non fermentatis vesci, quorum die primo heret cotauocatio sancta, qtque ab omni seruili opere abstinerent. At vero dies quo immolabatur agnus non erat festiussa neque Itaq: cum Inter dies azymorum annumer ri non potve 'rit,Vix dici posse videbatur Christu secundum legis ritum pascha celebrasse. Secundum dubium est quod Romana ecclesia feria quinta, seu die Iovis
coenae dominicae commemorationem faciat, mortis autem δί passionis feria 6. seu die Veneris: quasim, ii in uno die si d duobus haec per usta fuerint, via. de in canone misia dicitur pridie quam patereturci nam fecisse, Tertium quod non in die Paschae
106쪽
n s A N N o R o M A N a. nec eodem die quo Iudaei, sed pridie paschae, & in
parasceve, qui dies antecedebat festum paschae, agnum manducauerit, Ioannis cap. I8. & I9. ubi etiam dicit Iudaeos non introiste in praetorium ut non contaminarentur, sed ut manducarent pascha. Quantum ad primum attinet, cum de primo die azymorum fit mentio, hoc etiam intelligendum est
de i . die primi mensis,quo quidem fiebat agni pac
chalis immolatio atque manducatio. Licet enim primus dies azymorum ex veteri lege inciperet is. die tantum, eoque fieret paschalis festiuitas sVerum est enim quod decimus quartus non erat festi. uus neque απροικας) tamen propterea quod eo ς-tiam die ex praecepto legis azymi panes comedebantur in coena paschali , Iudaei tractu temporis eum diem inter dies azymorum retulerunt. E t iam non T. dies azymorum, ut toties lege sancitum erat, sed octo numerauerunt, ut ex Iolepho lib. 2. antiqui. cap. s. colligi potest, eumque diem qui in i . mensis incidebat, primum azymorum dixitMarcus quia is. diem qui olim primus a moru dicebatur,
antecedebat. Qiybd vero ante vesperum agnus fuς-rit immolatus, post vesperum autem manducatu ,
quanquam haec du' interualla duos dies designaro
videantur, accipi tamen debent pro uno eodemq; die, nempe pro I . die mensis,& primo azymorum, ut tunc numerabant, eius scilicet diei initio. Vespe- a enim apud Hebr os erat duplex. Prima &secun -3a: quarum intermedio tempore pascha immolarὀHbςbantur Exodi ii. & Leuit. 23. Vt ex voce He
107쪽
braica l)2 ben haharbaim patet,quam
Rabini interpretati sunt inter duas vesperas, dc recte, cum sit dualis numeri. Quida aute ex illia vi R. Κim hi ait primam vesperam incipere quando Sol versiis occidentem declinare incipit: Secundam,
post Solis occasum. Alij vero ut Aben Ezra dicunt primana Vesperam esse tempus illud quod mox sequit ir post Solis occasum , quo Iudaei sumn diem incipiunt: alteram quando radij solares post
Solis occasum amplius in nubibus videri nequeut: quod quidem interuallum decrepusculo vespertino intellexit. Quae sententia sane probabilior est, quandoquidem tempus quo mactari agnus debebat,inter duas vesperas circiumscriptum erat: Te in
pns vero quo manducari debebat, Moses appellat noctem, Exod. I 2. Nox autem vere non dicit .nisi desinente crepusculo, & ut ait Virgilius,
bi caelum conssidit 'imbra Iuppiter,'rebus nox ab lubi atra colorem.
Itaque in crepusculi interuallo poterat agnus immolari & parari ad coenam, post vesperam auten manducari. Lice denim aequinoctiali tempore cres ustulum breue est, durat tamen etiam in Hieroso ymitano climate hora una de quasi dimidia,vi probatur ex tabulis astronomicis. Cum igitur euangelistae aiunt Christum vespere facto mafiducasse pas cha, de secunda vespera & ruente nocte intellexerunt. Nec possum in eorum sententiam adduci qui Vesperam primam incipere existimant ab hora nona seu tertia pomeridiana. vespera enim a ven
108쪽
sero dicta ab omnibus usurpatur pro tempore quo vesper seu Veneris stella lucere incipit, nempe oc-
cau, Sole: unde poeta, diem cLuso componet )ser olympo. Quod vero ecclesia Romana dominicae coenae coma memorationem faciat die Iouis, mortis autem depastionis die Veneris, non idcirco existimat duobus diebus haec mysteria peracta fuisse: At die Veneris tantum. Sed quia,ut iam dictum est, Iudaei diem iniscipiebant , Solis occasu,dies ille Veneris quo Chril stus passus est, cum incepisset a Solis occasu eius diei quem nos Galli, sicut & olim Romani,diem Iouis appellamus, utpote incipientes diean a media tantum nocte, Christus non pridie quidem quam
pateretur,ut loquendo more Romano scriptum est
in canone, sed in eiusde diei initio, nempe post Solis occa*m, & Iespere facto coenam celebrauit: Deinde secessit in montem olivarum, ubi circa me, diam noctem captus a Iudaeis, ductus ad Caipham& Pilatum . tandem vero sub eiusdem diei lanem
circa horam nonam seu tertiam pomeridiana, supputando more nostro, ex hac vita migrauit, ac deis inde ante Solis occasum sepulturae mandatus est e
instabat enim sabbatum, quo nihil horum quidquafacere fas erat. od autem obhcitur Christum non eodem die quo Iudaei, sed in parasceve paschae& antefesto, pascha celebrasse: verum est ludaeos pascha celebrasse postridie dominicae passionis: sed duplex erat pascha a lege introductum, ut notaui Scaliger lib. 6. de emend. temp. Primum, quo im-
109쪽
Holabatur& manducabatur agnus pasthalis per s milias δc in priuatis aedibus, quod die a . primi me- sis fiebat: & illud quidem Christus atque ipsi etiam Iudaei illo ipso die celebrarunt,ut ex Marci cap. I . elici potest ex his verbis. Et primo die azymorurn quando pascha immolabant, discipuli dixerunt ei:
Quo vis eamus ut paremus & manducemus pascha3 Et ex Lucae 22.his verbis: Venit autem dies azymorum, in qua necesse erat occidi pascha. Ex quibus verbis palatii est,iam sole occaso ,& incepto die, Iudaeis iam immolare pascha incipientibus, id sciscita. tos esse ex Christo, & horam iam festinandi necessi.
tatem imponere. Alterum pascha erat quod 11. dieptimi mensis, qui olim primus dies azymorum erat, celebrabatur in templo: ibique non unus agnus, sed iuuenci duo cum ariete dc septem agnis & h do offerebantur, ut probatur ex Leuit. cap. 23. δίDe uetero. cap. I6. ex quibus locis modo simul per- legantur, tota tes facile elucescit, paretque utrumque dici pascha, utrumq; immolari, utrumq; manducari. Differre tamen tempore seu die, loco, numero & qualitate ostiarum differre etiam die quali . tate. Prior enim dies quo immolabatur agnus, notierat festiuus ut posterior. circa priore inclinare fiebat parasceve seu praeparatio eorum quae ad vium & sacrificia paschatis crastini pertinebant: &de hoc secundo paschate intellexit Ioannes,cum de Parasceve paschae non semel locutus est, dc cum di-
. xit Iudaeos non introisse in praetorium, ne contaminarentur,sed ut manducarent paschaiquod quidem
110쪽
i,uia eo anno in sabbatum incurrebat, propterςaixit magnum illud este sabbatu, ut pote sabbatus iduplex,quia festa solennia dicebantur quoque sabbata, quemadmodum septimus quisque dies. Hic
vero praetereundum non est, quod notauit idepi
Scaliger, Iudaeos in more habuisse post coenam pasichalein vii coena dimisseria & Eucharistica, quasi loco bellariorum: atque habuisse sub gausape , vel
mappa torta azymam quam paterfamilias adiecta benedictionis formula in tot frusta frangebat quot in contubernio conuictores erant, quibus sigill tim & ordine porrigebat, ac deinde poculum a se degustatum tradebat proximo discumbenti: deinde alter alteri, donec per totum conuiuium circumferretum vocabaturque poculum hymni:quod
eo per coenam citcumlato accinebatur unus ex
psalmis Dauidicis. quidem si vera sint, ut ex rituali Iudaeorum p are nititur Scaliget, certErypum gerebat Eucharisticae caenae, quam post coenam paschalem Dominus nouum testamentum
condes secit cum discipulis,dum sub speciebus panis &vini eis pretiosi: simum corpus suum& sanguinem epulandum dedit. Quoniam vero silpra denora nona facta est mentio, illud obiter sciendum est, quod apud Iudaeos sicut nox dividebatur in η. vigilias, seu militum excubias, quorum cohori es vicit in stabant ad xustodiam: sic dies in hqras: quarum quaeque t. horas complectebatur. Prim quidem 3. illas hos.s quae 6. nostra matutina ad NHam numetram a tGu3 ροα , 'on merb