장음표시 사용
91쪽
IAconi Pi No Ni sderentur in coena paschali, alio i me nomine nem- pec schatis, dies ille censebatur, nec annumerabatur in or 7. ili' dies azymorum de quibus toties in napradictis locis fit mentio. Sichim dies pascbalis annumeraretur inter illos 7. dies'; illi inciperent: a i . die, procul dubio finiren rur die vigesima mensis ad vesperam. Et tamen certum est eos durare usque ad finem vigesimi primi eiusdem mensis, ut ex eodem loco Exodi cap. ra. planum est. Porro licet iri cinna paschali Iudaei panes aZymos comederent,ta- ex illis locis non paret fuisse prohibitum reliqua diei parte uti panibus ferinentatis, ut de aliis I. lata erat lex prohibitoria N poenalis. Denique quando In Leuit. cap. 23. α Nume. cap. ast de diebus aZy morum fit mentio , de i . die primi mensis nullus es e mo, diciturque simpliciter is. die solennita. tem pymorum eine domino, iubenturque per p. dies panibus tama fermentatis vesci, quorum die primo fieret conuocatio sancta, atque ab omni seruili 0pcre abstinerent. At vero dies quo immola-patur agnus non erat festiuRs neque Itam
cum inter dies azymorum annumer ri non potuerit vix dici posse videbatur Christu secundum testis ritum pascha celebrasse. Secundum dubium est, quod Romana ecclesia feria quinta, seu die Iousi
cornae dominicae commemorationem faciat, moristis autem do palmionis feria 6. sed dio Veneris: quasi non in uno die si d duobus haec peracta fuerint. vii. de in canone misiὰ dicitur pridie quam pateretur
coen in fecisso. Tertium quod non in in Paschae
92쪽
na ANNO ROMANO. 3Vnec eodem die quo Iudaei, sed pridie paschae, & in
parasceve, qui dies antecedebat festum paschae, a-hnum manducauerit, Ioannis cap. 18. & I9. ubi etiam dicit Iudaeos non introiste in praetorium ut non contaminarentur, sed ut manducarent pascha. Quantum ad 'rimum attinet, cum de primo die azymorum fit mentio, hoc etiam intelligendum est de i . die primi mensis,quo quidem fiebat agni pastichalis immolatio atque manducatio. Licet enim primus dies azymorum ex veteri lege inciperet is. die tantum, eoque fieret paschalis festiuitas sVerum est enim quod decimus quartus non erat festi, uus neque ἄ/πυκας) tamen propterea quod eo ς-tiam die ex praecepto legis azymi panes comedebantur in coena paschali , Iudaei tractu temporis eum diem inter dies azymorum retulerunt. Et iam non I. dies azymorum, ut toties lege sancitum erat, sed octo numerauerunt, ut ex Iolepho lib. a. antiqui. cap. s. colligi potest, eumque diem qui in i . mensis incidebat, primum azymorulla dixitMarcus quia is. diem qui olim primus agumoru dicebatur, antecedebat. id vero ante vesperum agnus fuerit immolatus, pos vesperum autem manducatus, quanquam haec dii' interualla duos dies designaroyideantur, accipi tamen debent pro uno eodζmmdie, nempe pro I . die mensis,& primo azymorum, ut tunc numerabant, eius scilicet diei initio. Vespe. a enim apud Hebr os erat duplex Prima & secunda : quarum intermedio tempore pascha immplar iubς dantur Exodi ii . & Leuit. 23. Vt ςx voce He
93쪽
Rabini interpretati sunt inter duas vesperas, dc recte, cum sit dualis numeri. Quida aute ex illis vi R. Κi in hi est primam vesperam incipere quando Sol versus occidentem declinare incipit: Secundam,
post Solis occasum. Alij vero ut Anen rara dicunt primani Vesperam esse tempus illud quod mox sequit qr post Solis occasum , . quo Iudaei Quin diem incipiunt: alteram quando radij solares post
Solis occasum amplius in nubibus videri nequeut: quod quidem interuallum decrepusculo vesperrino intellexit. Quae sententia sane probabilior est, quandoquidem tempus quo mactari agnus debebat,inter du s vesperas cirOumscriptum erat: Tem pus vero quo manducari debebat, Moses appellat noctem, Exod. Ia. Nox autem vere non dicitur nisi desinente crepusculo, ut ait Virgilius,
caelum condidit 4mbra Iuppiter,'rebin nox ab lutit atra colorem.
Itaque in crepusculi interuallo poterat agnus immolari & parari ad coenam, post vesperam autem manducari. Lice venim aequinoctiali tempore cre- sculum breue est, durat tamen etiam in Hieroso ymitano climate hora una & quasi dimidia,vi probatur ex tabulis astronomicis. Cum igitur euangelistae aiunt Christum vespere facto mafiducasse pascha, de secunda vespera & ruente nocte intellexerunt. Nec polium in eorum sententiam adduci qui Vesperam primam incipere existimant ab hora nona seu tertia pomeriviana. vespera enim a vesi
94쪽
fero dicta ab omnibus usurpatur pro tempore quo vesper seu Veneris stella lucere incipit, nempe oco
cari, Sole: unde poeta, diem clauso componet dester olympo. Quod vero ecclesia Romana dominicae coenae coma memorationem faciat die Iouis, mortis autem Acrastionis die Veneris, non idcirco existimat duobus diebus haec mysteria peracta fuisse: At die Veneris tantum. Sed quia,ut iam dictum est, Iudaei diem iniscipiebant Solis occasu,dies illeVeneris quo Christus palliis est, cum incepisset a Solis occasu eius diei quem nos Galli,sicut & olim Romani,diem Iouis appellamus, utpote incipientes diem a media tantum nocte, Christus non pridie 'quidem quam pateretur,ut loquendo more Romano scriptum est in canone, sed in eiusde diei initio, nempe post Solis occassim, &,espere facto coenam celebrauit: Deinde secessit in montem olivarum, Ubi circa me, diam noctem captus a Iudaeis, ductus ad Caiphain
& Pilatuita: tandem vero sub eiusdem diei finem
circa horam nonam seu tertiam pomeridiana, supputando more nostro, ex hac vita migrauit, ac deis inde ante Solis occasum sepulturae mandatus est:
instabat enim sabbatum, quo nihil horum quid qua facere fas erat. Q d autem obhcitur Christum non eodem die quo Iudaei, sed in parasceve paschae&antelasto, pascha celebrasse: verum est ludaeos pascha celebrasse postridie dominicae passionis: sed duplex erat pascha a lege introductum, ut notauit Scaliger lib. o. de emend. temp. Primum, quo im-
95쪽
Holabatur& manducabatur agnus paschalis per s milias de in priuatis aedibus, quod die I primi me- sis fiebat: & illud quidem Christus atque ipsi etiam Iudaei illo ipso die celebrarunt,ut ex Marci cap. I . elici potest ex his verbis. Et primo die azymorum quando pascha immolabant, discipuli dixerunt ei:
Qub vis eamus ut paremus & manducemus paschaῖ Et exLucae 22.his verbis: Venit autem dies azymorum, in qua necesse erat occidi pascha. Ex quibus verbis palani est,iam sele occaso,& incepto me, Iudaeis iam immolare pascha incipientibus, id sciscita. tos esse ex Christo, & horam iam festinandi necessi.
tatem imponere. Alterum pascha erat quod is. die primi mensis, qui olim primus dies aetymorum erat, celebrabatur in templo: ibique non unus agnus sed iuuenci duo cum ariete de septem agnis & hoedo offerebantur, ut probatur ex Leuit. cap. 23. &De uetero. cap. I6. ex quibus locis modo simul per. legantur , tota tes facile elucescit, paretque utrumque dici pascha, utrumq; immolari, utrumq; manducari. Differre tamen tempore seu die, loco, numero & qualitate ostiarum differre etiam die quali tate. Prior enim dies quo immolabatur agnus, notierat festiuus ut posterior. circa priore inclinare fiebat parasceve seu praeparatio eorum quae ad victum & sacrificia paschatis crastini pertinebant: &de hoc secundo paschate intellexit Ioannes,cum de Parasceve paschae non semel locutus est, dc cum dixit Iudaeos non introisse in praetorium,ne contamianarentur,sed ut manducarent paschaiquod quidem
96쪽
di uia eo anno in sabbatum incurrebat, propterςaixit magnufii illud esse sabbatu, 't pote sabbatus iduplex,quia sesta solennia dicebantur quoque sabbata, quemadmodum septimus quisque dies. Hic
vero praetereunduna non est, quod notauit idepi
Scaliger, Iudaeos in more habuisse post coenam paschalem uti coena dimistaria & Eucharistica, quasi ioco bellariorum: atque habuisse sub gausape , vel
mappa torta azymam quam paterfamilias adiecta benedictionis formula in tot frusta frangebat quot in contubernio conuictores erant, quibus sigillatim de ordine porrigebat, ac deinde poculum a se
degustatum tradebat proximo discumbenti: deinde alter alteri, donec per totum conuiuium circumferreturivocabaturque poculum hymni: quo
eo per coenam citcumlato accinebatur unus ex
psalmis Dauidicis. quidem si vera fiant, ut ex rituali Iudaeo m p axe nititur Scaliger, certErypum gerebat Eucharisticae caenae, quam post coenam paschalem Dominus nouum testamentum condes fecit cum discipulis,dum sub speciebus panis&vini eis pretiosillimum corpus suum& sanguinem epulandum dedit. Quoniam vero stipra denora nona facta est mentio, illud obiter sciendum est, quod apud Iudaeos sicut nox dividebatur in η. vigilias, seu militum excubias, quorum cohortes vicinim stabant ad xustodiam: sic dies in vi horas: quarum quaeque ι. horas complectebatur. Primi quidem 3. illas horis quae a 6. nostra matutina ad pam nMnetrant a teru3 quae , nona ad meri,
97쪽
diem: sexta quae a meridie ad tertiam: nona quae a tertia pomeridiana ad sextam vespertinam. Et quidquid fiebat hoc trium horarum spatio, denominationem temporis accipiebat ab illa hora ex his quatuor,intra quam fiebat. Ert' dies semel ormant num. 34. Cristophorus Clauius mathematicus insignis ait in sua sphaera abscindendos se ille I 2. circiter dies nisi
iam a concilio Niceno aequinoctiu vernum reductum fuistet ad diem 21. Marth. Itaque cum tempore correchionis Gregorianae aequinoctium fieret circa inrtium diei ii. Mariij ob dies superfluos
qui in annos irrepserant, sussicere visum est detrahere io. dies, ut ad 2I. Mariij aequinoctium illud xetraheretur iuxta concilium Nicenum.
Anno tropico uti Ecclesiam neque sitit aequum ne, que consentaneum: tum propter inaequalitatem motus Solis, qui non semper prorsus codem tem
poris spatio omnibus annis progreditur,sed modo aliquot scrupillis horarijs plus, modo minus: unde propter anomaliam aequinoctiorum post aliquot 1ecula,nempe post annos 1717. & dies 3 Oa. aequino.ctium potest recedere a media sede sua uno die &quadrante diei,vel circa finem mensis,vel cirta initatium : ut colligit Clauius ex Nicolao Copernico celeberrimo mathematico,ex cuius doctrina tabuislar quae Prutenicae dicuntur constructae sunt, &ab omnibus nunc receptae. Tum stiam propter s. ho-xas de 49. scrupulos norarios cum Io. secundis qui.
98쪽
bus annuus Solis cursus excedit 38. dies,ex quibus potissimum f. horis re scrupulis accidit, ut eodem Iemper die aequinoctium fieri non possit. v. g. Si primo anno aequinoctium fiat hora 8. post naeri diem, anno secundo fiet hora i. m tutina cum aliquot scrupulis: & sic deinceps adiiciendo semper integris diebus f hox s,& scrupulos, ex qui Ous quarto quoque anno dies intercalares, seu bisIexibles conficiuntur. Et si ad amussim annum tropicui in habendis rationibus anni vulgaris sequeremur, oriretur inde conturbatio annorum, temporum mensium & dierum :& epocha tum anni, tum e tiam dierum & mensium modo inciperet ab una hora vel momento, modo ab altera. Sed nec de his quidem momentis astronomi inter se consentiunt. itaque ne Ecclesia penderet ex incerto arbitrio astronomorum, uxque uno eodemque die per uni :ueram orbem pascha celebraretur, aequius sulti medios selis motus sequendo semel statuere cer-, tam sedem aequinoctij , quantum fieri potuit veris
motibus congruentem: & annum sequare modo,
per additione dierum bistextiliu, modo per detractionem. Sed nec motibus quidem med ijs ita prς cisὸ se Ecclesia obstrinxit, ut ab illis ne latum qui dem unguem discedere liceret, sed usa est cyclis modo veris motibus modo med ijs proximis,quantum id pati potuit natura cycli,qui non nisi ex diebus integris confici potest, ut norma aliquam certam & immutabilem sequeretur,nec res tanti ponderis in incerto maneret. Denique necesse fuit ra.
99쪽
tiones temporum ad usum populi accommodare. Q cumque sub Iam num. 36. πAbsurdum sorte cuipiam videri possit uno eodEm- stque die per uniueisum orbe pascha celebrari, cum ae aequinoctium vernum eodem tempore fieri non ipossit ubique terrarum. QDd enim nobis in bo- lareali hemisphaerio vernum aequinoctium est, illud rest autumnale iis qui partes australes habitant. Sed ricum praeceptum diuinum nullam de aequinoctio pmentionem fecerit, sed lunam tantummodo primi itinensis Hebr orum designauerit, in quam quidem incidit vernum aequinoctium, vel ab ea non longe uabest, habenda ruit ratio eius aequinoctii quod eo bmense fit in illa regione quam Deus habitandam EHebraeis dederat nempe in Palaestina,vbi pricepe- lerat Deus pascha immolari, quae in Septemtrionali i ii hemispherio est: in quo etiam Christus passus est, oh& a mortuis resurrexit. vero pertinet ad idiem Dominicum proximὸ sequentem diem l . lu- θnae, quo pascha celebrari debet, nihil etiam obesta idebet climatum & meridianorum diuersitas. Cum ienim die illo Dominico ut aliis diebus Sol Σ . ho
rarum spatio motu rapido totum terrarum orbem icol histret, unaquaeque regio, diuersis quidem ho- iris diem illum incipiens, celebrare poterit. Hoc autem ita fuisse institutum a patribus concilii Nia iceni testatur D: Ambrosius epist 83. I Em. Dea confirmatum fuisse in cor io Arelatenti pri- lino. & Carthaginensi quarto, patet ex distinctio. 3. De consecratione cap. 'de obseruatione, re
100쪽
Oxsesae. - Quod autem subiicitur in carmine de ot ' uo. quia nimii ita paucis eYpfieari potest,de ea re paulo latius dicemus in fine harum innotatio
In cyclo Gregoriano qui constat annis f . omittuntur tres dies intercalares; seu bissextile, lassii. in tribus primis annis centesimis huius cycli i qui quidem incipit ab anno I6ci. Ita ut in an his'i dico. 18oo. 19oo. biisextus omittatur. Anno vero a m qui est quartus'& vllimus centesimus cycii; bissex. tus cete oretur sic deinceps in perpetuuiii. -As sumpti autem si in t ad eam aequationem sae ridesnanni centesimi ad fisti ei method unauuhi'Mini sunt inter latares, nec die intercalari omissis Idcire' annus minbr videri potest: tulit qtiam quia