Iacobi Pinonis senat. Paris. De anno Romano carmen. Cum annotationibus ad rem pertinentibus, quibus multa continentur, quae neque lex carminis, neque poëmatis vsus satus explicare potuit ... Ad Ludouicum 13. Franciae & Nauarrae regem christianissimum

81쪽

Tertiam Lautem de cadem duplici modo numera. αbant. Aut enim primus eius dieς, tres, et a decima desinentis: Secundus οννικτη φθσνονπς, i. nonad sinentis:& sic deinceps imminuendo semper nu- Qmeros,imitatione lunae quae decrescit in dies usque ad vigesimum, qui ενη 5 νέα dicebatur, ut antea di- aiximus. Vnde etiam Plato in Cratylo vocabuli μι- α quod mensem significat etymologiam ducit: nem, i Epe a verbo mio se , i. diminuendo. Cum igitur pri, lirimus dies Mariij mensis,Calendis simpliciter signe, eatur, dies ultimus antecedentis mensis, nempe pe- li

bruarij, dicetur pridie CMendas Martias: penulti. itimus tertio Calendas: & sic deinceps ordine retro, degrado , augendo in anteriora, δ imminuendo in riposteriora, more Graecorum: sed ulterius, nempe retusque ad Idus quae decimo tertio cuiusque mensis taalsignantur, praeterquam in Martio, Maio, Iulio &octobri, quibus mensibus Idus decimo quinto si- ignantur, propterea quod hi menses 5. habent No- Ionas: Alij autem omnes quatuor tantum, quolibet leniense octo Idus habente. In mensibus autem ha- . bentibus A. tantum Nonas, scilicet Ianuario, Fe- dicebatur, i. prima post vigesimam: Aut ut refert Plutarchus in Solone, ex ipsius Solonis instituto, iaqui fuit communis loquendi usus, δεκά φόνινως, i. h

82쪽

DE ANNO R OM AN O. 27bruario, Aprili, Iunio, Augusto, Septembri, No-

uembri, & Decembri secundus dies signatur quartito Nonas: Tertius tertio Nonas: quartus pridie Nonas. Quintus vero Nonis. Sextus odiatio Idus,&sic deinceps imminuendo, usque ad decimum- tertium, qui signatur Idibus: post quem dies nu, merari incipiunt per Calendas mensis sequentis. In aliis autem A. mensibus 6. Nonas habentibus, secundus dies signatur sexto Nonas: Oetauus vero, octauo Idus: & sc deinceps eadem methodo qua supra. Sciendum est autem cum praepositiones

ante) vel spost in in Calendis adiiciuntur, aliud significare. Ni enim simpliciter dicit decimoCalendas, intelligitur semper dicere decimo ante Calenis das, die tamen Calendarum in illis decem comprehcnse ex communi usii loquendi. Sed qui dicit an, te diem decimum Calendarum de antecedenti die nempe de undecimo Calendas dicere intelligitur. Et qui dicit post decinium diem Calendarum de die lubsequenti nempe de nono Calendas dicere intelligendus est,ut colligitur exl. anniculus Isa. De verbo signis. QD. lex valde torsit egregios Iurisconsultos Alciatum, Budarum, &Cuiacium : sed eius nodum bellissime soluit Gothostedus ad eam

legem noua lectione ex manu scripto allata. Legitimique ales. num. 23.

Non sine diuinaprouidentia factum est, ut annus a Iulio Caesare emendatus, isque non probe secundum eius mentem obseruatus,ab Augusto demum ad suam rationem redactus fuerit ante Christina-

83쪽

IΑcos I Pi NONI riuitatem. Nisi enim hoc factum fuisset, haud sui set possibile in illa mensium inaequalium ac men

sium embolimaeorum confusione dignoscere vetora tempora conceptioni I de nati tittatis Messiae. quae quidem eius emendationis beneficio patefecerunt tenapus pariendi naturale & legitimum extitisse, dea as Mariij, quo Angelus beatae Virgini conceptionem instantem nunclauit, ad 2I. Decemb. quq natus est saltiator, dies 17 . exaetos esBuxiise, qui dodrantem anni siue v. menses solares efficiunt. tandem siex atrue decem poII lecti num. 2 . Ab anno correctionis Iulianae, ad annum correctionis Gregorianae numerantur anni i626. Annis

enimChristi i181. addendi stilat anni . a tertio Iu lij Caesaris consul tu,quem cum M. Emilio Lepido gellit, qui fuit annus correctionis, usque ad annum a. imperi j Augusti, quo Christum natum esse alle rimus exc'mmuni omnium fere scriptorum sententia, maxime Epiphanis lib. a. haer. si tu fastis ecclas ubi natus este dicitur Augusto M. & Sil-

.uano coss anno ab urbe cond. 7yr. Olymp. I94. QDiod probatur ex Lucae cap. t. scribentis anno II.

Tiberii Caesaris Iesum incepiste trigesimum aetati

annum. Cum enim Augustus 36. annis imperauerit, necesse est ut prior annus Christi cadat in 1. Imperii Augusti. Hunc autem anni Iuliani calculunon variasse ab eo tempore,ex veterum seriptis patet, ubi idem anni modus depreheditur, maxime lex libris Iurisconsultorii, in quibus saepe fit mentio dς numero dierum 36 dc de die intercalari, ut in l.

84쪽

DE ANNO ROMANO.' et 'si. D. ad legem Aquiliam, l. 4. D. de statu liberis. l. 08. & 3, . D. de verbo signis.

Nihili licet antea pensum Romani num. 2s.

Quod diei quadranti annuo aliquid deesset. non mille incognitum Romanis tempore correctionis Iulianς ex eorum etiam libris colligiturist ex Ma co Tullio qui lib. 2. de natura Deorum, ita scribit: circuitus Solis orbium quinq; & sexaginta, & trecentorum quarta fere diei parte addita conuersionem faciunt annuam. Sed quia perquam difficile

erat aequales annos statuere, & eiusmodi fragmentorum quae deerant habere rationem, ea neglexe runt: dc posteris quando pretium operae foret, at florem indaginem reliquerunt. Huic operi accingit sese Gregorius num. 26.

Gregorius 13. suscepta Calendarij emendandi cura, quali ea solis pontificibus Romanis incumberet,ut iam sub Ethnicis pontificibus Iulio &Augusto fuerat factitatum, cum per aliquot annos per peritis simos astronomos huic rei operam dedisset, misit ad principes christianos & celebriores Academias

anno I177. compendium nouae rationis. restitu-di Calendarij Romani ab Aloysio Lilio compositae

per nouum epactarum cyclum ad certam aurei numeri normam directum,& ad quamcunque anni solaris magnitudinem accommodatum: quo ab omnibus comprobato, &Jota re ad arbitrium sumismi pontificis relata, tandem ipse Gregorius annoi182. Calendarium correctionis emisit. 2gum Dei elictipvubnum. 27.

85쪽

De hac re praeceptum est Exod. cap. I 2. Leuit. cap

23. num. cap. 9. &28. Iamque bono cernere coelo num. 28.

De aeqhiilaochio scriptura sacra non loquitur, sed colligitur ex traditionibus veterum Iudaeorum rnempe ex Agathobulo de Aristobulo,ut refert Eusebius lib. 7. hist. eccle. cap. 29. Itemque ex Philone libro de mundi opificio. Et Iosepho lib. 3. an-riquit. cep. 13 d etiam colligi potest ex Exodi cap. I s. & Deuteronomij cap. 16. ubi versio D. Hie. ronymi sic habet. obserua mensem nouartim fruαgum & verni primum temporis, ut facias Phase domino tuo. At vero primo verni temporis mense aequinochium fieri satis perspicuum est.

Hunc Deus edixit mensem num.

Astronomi quoque a mense Martio annum auspiri. cantur, nempe ab qquinoctio verno,quod eo mense fit. Q md etiam Galli fecerunt secundum veterem ritum Ecclesiasticum,usque ad annum I16 . ut patet ex edicto Caroli 9. anno II 6s. promulgato. Antea enim suum annum a pascha incipiebant. Et

quia neque dies neque mensis paschalis fixus erat, ut nec hodie est propter mobilem eius sedem, atque ideo de his quae circa id tenteus anni gesta vel contracta erant, dubitari potuisut quo anno gesta essent, in more positum erat in omnibus quibus cumque actis siue publicis, siue priuatis, a ai. 11 iij ad 16. Aprilis celebratis hanc clausulam appone, re , ante Pascha, vel post Pascha. Qiram etiam anni epocham Belgae habuerunt usque ad annum IIII.

86쪽

Donec adimplesset leo mantata prioris num. O. iide insta num. 33.

Ne quis putet Christianos lud orum ritu hac in resectari, cum paschalia festa sint non tantum de genere caeremonialiunc, sed etiam figuralium, nihil ex his omnino retinuimus praeter similitudinem quandam. Vt enim illi in memoriam reditus ab AEgypto pascha celebrabant propter immolationem agni, qui mortem Christi futuram destionstra. bat: ita nos maiori ratione commemorare debuimus mysterium diuinae resurrectionis, quod in die paschatis celebramus: sine qua, ut ait Aposti, lus. vana esset fides nostra mors Christi inutilis maret : idque non in i . luna,vt Iudaei, multique olim christiani haeretici, ob id quartadecimani vocati, sed in die Dominico proximo eam insequenti quo Christus reuiuixit, ut statutum fuit a patribus. De qua re extat decretum Pij Papae, qui sedit circa an num Domini φ19. in cap. nolle. De consecrat. distinct. 3. Itemque decretum B. Victoris , qui sedit circa annum I . in cap. celebritatem. ibidem.

Quod paulo post in concilio Caesariensi sub eodem

pontifice habito confirmatum est, ut refert Euse-hius lib. s. hist. Eccles, cap. 23. posteaque etiam , concilio Niceno, ut refert Socrates lib. I. cap. 6. M Theodoretus lib. i. cap. 9. & Beda lib. 3. hist. Ecci gentis Anglorum cap. 2I.

Hunc patres Iram.

In exquirenda die paschali quatuor siqnt atten.

87쪽

denda: AEquinoctium vernum, seu solis ingressus in arietem: primus mensis, seu prima lunatio more Hebraeorum: decimus quartus dies Lunae primi mensis: dc dies Dominicus qui proxime cosequitur diem decimum quartum lunar,quo quidem pascha celebrari debet. Quantum ad aequinoctium aruisnet , certa ei sedes allignata fuit a patribus concilis Niceni in die iet. Calendas Aprilis, qui est dies ri mensis Mariij, quo die a peritissimis astronomis eo wmpore aequinoctium obseruatum fuit. Primus autem mensis seu prima lunatio, qliae rectius luna paschalis dici potest, ea est,cuius decima luarta limna, vel cadit in diem verni aequinoctij , vel ei pro. ximὸ succedit: ut Gregorius definit in decreto noui Calendarij. Huic enim mensi quia necesse est ut aliis

qua sui parte concurrat cum aequinoctio verno,vcl. saltem cum signo Arietis sub quo fit aequinoctium, praefiniti sunt certi dies, a quibuι posset incipere, nempe ab8. Marth, usque ad s. diem Aprilis: arq,

, ita neceste esset decimum quartum ipsius cadere in aliquem dierum a ri. Marth usque ad i8. Aprilis in. clusiuὰ. Itaque si mrte contigerit, ut I . dies alicuius lunae incidat in ri. Marth. qui est dies aequino

cth, dies ille procul dubio dicetur i . dies lunae primi mensis : quia ab 8. Mariij a quo potuit incipe-

're, Vsque ad 2I. numerantur I . dies. Si vero hoc

non contingat, ut cepissime 'quicumque dies r lunae prior occurret post aequinoctium, siue incidat in Martium, siue in Aprilem, dicetur I . priWmi mensis, cum lunatio illa inceperit ab uno ex su

88쪽

diebus V.g. Anno i o dies I . lunae qui incidit in 19. Mariij primo mensi tributus est: fuit- que pascha sequenti die dominico, nempe 2. Apriolis : quia non filii alius qui prior occurrerit post aequinoctium , inceps tque lunatio illa a die i6. Mar- iij qui est unus ex illis diebus a quibus incipere potuit. Similiter anno sequente I 6oi. i . dies Lunae

qui incidit in 1 . Aprilis primo mensi tributus est, ruitque pascha proximo die dominico, nempe χχ. Aprilis quoniam die illo i7. occurrit prior I Luna post aequinoctium, incepitque Lunatio illa a dic . Aprilis qui est unus ex supra dictis diebus, neque

antea incipere potuit, quia cum I . dies praecedentis lunationis contigerit ante diem aequinoctij, ois portuit eam lunationem expleri antequam lunatio

paschalis, seu primi mensis inciperet. Rursum in

anno 1617. quia Lunatio una incipiet ab 8. die Marti j,&consequenter dies i . illius incidet in diem iisl quinoctij siue ai. Marth, tribuetur ille et . dies primo menti fitique pascha sequenti die dominico vis delicet a6. Martij:& sic de caeteris. Sciendum est aliis tem, qubd si contigerit I . Lunam primi mensis in diem dominicum incidere, tunc pascha celebraridie dominico sequente. Cum enim Christus passus sit die i . lunae, & resurrexerit die dominico sequenti; nos autem non passionis, sed resurrectionis pascha celebremus, aequum fuit non in die pas. sionis sed in die dominico sequenti eius comm morationem facere. Nec tefert si sequens dies d ' Gnicus 31.Luna extiterit, um eo die fiat oppositio

89쪽

luminarium, quod susticit ex decretis patrum: sitisque ille dies unus ex 8. primi mensis sanistificatis a

Deo Exod. cap. I2. Sc Leuit. cap.23. quibus pr cepit Iudaeis agnum &azyma comedere : videlicet a I Luna ad ai. e quibus ecclesia Cristiana exemit tam

tum decimumquartum a festiuitate paschali , ut patet ex d. cap. celebritatem: ubi postquam B. Viis chor die dominico pascha celebrari debere dixit, statuit eam festiuitatem diei dominicet pasthalis fieri a i . Luna exclusiue scilicet) primi mensis ad 11.Lunam eiusdem mensis. QDd etiam aperte docet s. Isidorus Hispalesis lib. i. de ecclesiasticis ossicijs. cap. I. cum est. In tertia hebdomada lunae pascna celebratur. l. qui dies occurrerit dominicus a quin,

to decimo in vigesimum primum Vnde Theophilus Caesariensis episcopus, qui longe ante Isidorum vixerat , interfuitque concilio Caesariensi habitoaoo. annis post Christum, de hac re loquens in sua epistola synodali appellat eos dies septe lunas consecratas. At vero si expectandus esset dies alter dominicus post diem dominicum in I s. diem lunae ii

- cidentem, cotingeret ut pascha contra ecclesiae deistretum post a I. diem primi mensis ageretur, die scilicet aa. de qua re copiose scripsit Clauius in explicatione calendatij Roma. cap. I. Est autem sci, endum in habenda ratione I . Lunae primam Luisnam dici non eo die pr cise quo cumSole iungitur, 1. quo fit novilunium celeste, sed die sequenti, ut plurimum, quo incipit apparere in coelo. Ad hunc

erum diem,quoad fieri potuit,directi sunt cycli pa- i

90쪽

lla l

. I, et

es i

DE ANNO ROMANO. 3s

schales secundum cursum Lunae medium, ut notauit ibi de Clauius, & cap. 18. iuxta antiquum ecclesiae usum, quem refert ex Beda lib. de ratio tempo. cap. o. & Campano in computo maiori cap. 28. Quem etiam fuisse usum Chaldaeorum & Iudaeorum testatur Scaliger lib. I. de emend. temp. qui non ut A thenienses ά- της συαού, sed ἀπι-φα, δεο ς mensem lunarem incipiebant. Donec adimplesset legis mandata prioris, num .

Plura dubia hic occurrui, quibus videri possit Christum non secudum legis praeceptum celebrasse pasicha Primum quod i . die primi mensis id non fecerit,ut Exod. cap. I a. & I3. Leuit. 23. &Nume. 28. ceptum erat, sed a. die azymorunt, qui erat dies 16. mensis. Nec etiam eodem die quo agnus fuerat immolatus, cum manducauerit, Vt par erat. Primo enim die azymorum qui erat i s. dies, discipuli ante vesperam parauerunt coenam: Marci cap. I . Luca cap. 21. & consequenter necesse filii agnum prius immolasse. Vespere autem facto, incipiente scilicet secundo die azymoru Christus manducauit agnum cum discipulis: Diem enim incipiebant Iudaei a solis occasu : Qua in re etiam rion videtur adimplesse legem: quia cum immolatio agni typus esset Christi immolationis ad cruce, videbatur eodem die Christus immolari debuisse, quo agnus. Quod autem primus dies azymorum decimo quinto diei primi mensis addictus esset, atque immediatὸ paschalem diem sequeretur, patet ex Leuit. cap. 23. & Nume. cap. 28. Et licet paschali etiam die azyma com