Iani Nicii Erythræ Orationes viginti duæ

1쪽

Orationes hae viginti duae lucem aspiciant, autorisque eloquentissimi nomen adhuc magis celebrent. Coloniae , T v Novembr.

CIP x DC XLVIII. Henricus Franchen Gersor sus , S. TheoI. D. librorum Censor.

2쪽

sΤEPHANO UAI o. . Episcopo Cyrenensi ,& Archiliospitalis S. Spiritus in Saxia

S. P. D. A in me , Praesul optime , jam inde ussus

ab adolescentia , ad eloquentiam , a natura , Iacta ese visa sun emina, ut ab iis , a quibus erudiebar, summa data sis opera, ut ea ad frugem pervenirent. nam, quaecunque mihi ingenii declarandi a senique se se dabat occasio, eam ut arriperem, coge bant , is , si cuipiam ejus artis, mistuderem , laudanda partes essent demandanda , non alteri potius quam mihi

committerent. ne multa, annos natus non amplius tre

decim , ita de laudibin eloquentia dixi, ut, qui aderant, aderant autem viri, omnium docti mi eloquentissimi que) indolem admirarentur , ingenium laudibus esse rent, is uberem illam τerborum essemescentium , spaulo nimium redundantium, copiam, abjugi quodam eloquentia fonte manare , omnibus audientibus, dicerent. sed, nondum ex ephebis excesseram, cum ab humanitatis si diis , parentum coactu , discessi, is ad graviores dimul nas me contuli. primum , ni Peripateticorum istaciis triennium consumi; tum ad Theologos abii ', quorum divinitus hausta sapientia non plus attigi, quam quantum pἀrentum eorundem voluntas tulit ; a qua non erat με

Λ a mihi

3쪽

md; recedere ; euἱ parentes sidem Iuri rudentiam, tan tuam puellam quampiam, deθonderant 3 quia majores ab , quam ex ceteris intibus, percipi fricius ebant , sive ad opes , sive ad honores, sive ad gloriam. itaque ab aliis studiis abstracto, vir doctus familia nostra amicis mus, prima Iurifrudentia rudimenta tradendo, eam mihi quasi sponsam commendavit, es in manum dedit. quod Bbi apud quosdam, quorum erat magnum in Iurisconstu ris nomen, quique me in filii loco diligebant, increbuit,

magna eos assecit voluptate. gaudebant enim , meum si lud discendi dium , quo tum eram incensus. , ad jus ei mile transferri. quamobrem illud adveniens , exceperunt, amplexati exosculatique sunt , foverunt, acrius infamis. marunt. videbant etiam , me non illuc , in omni genere honestarum artium rudem, ut non nulli faciunt, sed L 'tinis literis doctum , nec omnino Graecarum experiem, prε- rarea multiplici rerum sientia inseructum atque ornatum, accedere ; ideoque sperabant fore, ut ex eorum ludo, tan

quam ex ossicina quadam , quasi Myronis aliquod opus , vel Phidia signum, exirem. ac fortasse minime haec eos frustrata dei esset, si longius vitam protrahere contigi=set. verum illi celerius mulio, quam mihi necesse erat, fnem vivendi fecerunt. nam si diutius hujus usuram lucis usurpare potuissent, meliore loco res nostra, quam nunc ilia sunt, essent. etenim, cum jam, magistris illis usus, totum jus civile penitus cognovissem ; vel meam , ad illud interpretandum , operam contulissem, vel ad Remp. cui i Iud natum est, capessendam , animum adjecissem. sed, ducibus ac moderatoribus studiorum meorum e medio su latis , sive dolore animi, quem iturum mors mihi attulerat , με odio fori, a cuius strepitu, homo natura quietissimus , abhorrebam, ardor ille Iurisprudentia, quo graveram , primum imminutus , deinde exstinctus est totus. neque tamen, eos annos, quibus Iurisconsulto operam dedi,

mihi penitus perperam aliisse, jure conqueri possum , quod

a veterum

4쪽

veterum responsa prudentum, qui sunt omnes praelar. locuti , legendo , quomodo, qM ejus sunt artis propria, I piae, eleganter, ratineque dici polsent, edidici ; tum plura in veterum scriptis qua, quoniam a juris notitia ab eram, tanquam ignotum hominem, prateribam, ) eae perunt esse mihi perquam familiaria ἡ ac capiebam v luptatem , ciceronis Topica ad Trebatiam , fusdemque orationem pro Caecina , in qua, de verbis interdicti unde Vi, omnis est quasio , mihi magis esse ad intestigendum

apertam , quam cuivis Gmmmaticoram, quibus nultas

ad jus civile aditus patuit, is tamen suis eam commentariis interpretari sunt ausi. deinde , quid fuit lucri,

quorundam, non magis juris scientia quam omni erudi rione principum, virorum nostriam habuisse ' quot antea, pratre Aciatum ac Bud eum, natos esse nesciebam ; nimirum , Connani, Duarent, C acii, Donelii, aliorumquae jus nota autorum λ ex quorum abundanti doctrina, tan-quafra a fonte , non pauca , qua meis scriptis aspergam , exhauris. Omni igitur Iuris civilis cogitatione abjecta , cum, etiam tum adolescens , sederem domi otrosus , potius quam me voluptatibus confringendum darem ; quid facerem honestius , quam ut revocarem animum ad haec

liberald a-humanissima studia, quorum amaenitas pularitudoque , jam inde ab Heunte aetate, meum ad se

Amorem attraxerat Hac occasione, sum iterum in manus orationes , quas adolescens, vel potius puer, habueram : quas quum doctis quibusdam viris osendissem.omnibus idem unum convenit, ut eas emitterem 3 fore enim

ris , qui legissent, non ingratum , aspicere ' quid natura in puero, nullo fere artis auxilio sublevata, potui βισcere. Scis, quam facile sit adolescenti, laudis praesertim sudiosio, mere se ab inanis gloria astu abripi, ct , quocunque siti traxerit, abstrahi. itaque nihil a me factum est prius, quam ut, impressa, in hominum conspectum prodirent. quamquam, ob omnonem δε Episcopo, qua longior

AE 3 4 est cer

5쪽

ribus non feret 3 qui, non esse aequum, 'ebant, pati, adc- Iescentulum praecepta Episcopis dare , qui summum in E clesia Iocum teneant, eisdemque velle prascribere , quemadmodum in sui muneris functione se gerant. sed tandem justa illorum causa, ab nostro es odio-importunitate devicta. vertim continuo mea , vel temeritatis vel audacia , paenas dedi. nam, ejus potissimum culpa, qui has sibi partes sumserat, suamque in eo fidem interposuerat, ut Fbre, diligenter cognitus emendatusque, ex impressoris o ficina prodiret, adeo ille turpiter deformatus , adeo men dis refertus corruptusque, in conspectum mihi se dedit, ut

non agnoscerem, eundem esse qui fuerat. quamobrem commotus , cum non possem ab eo , qui peccaverat, pomas, ut meritus erat, exigere , in librum, qui nihil commeruerat, iram omnem evomui, eumque perpetuis tenebris vinculisque mandavi. Iam anni quadraginta intercesserant, ab hoc infortunio, quo illas mactaveram; eum coeptum est ex cogitari de aliis imprimendos , qum post eas, variis tempo-νibm, mel habuisem vel scripsisem ; sed , quia paucioresilia erant, quam ut justum unum corpus possent i efficere. petiit a me ypographus, num alias haberem , quiuem a geri istarum numerus posset. ac statim illarum mihi sibi iudinis ac sordium venit in mentem ; atque abii, vincula miseris detraxi, fecique lucis a spicienda potestatem ; tum,

sordium illa um maculas elui, hoc est errata correxi ; ne que , in corrigendo , verbum quidem unum commutavi; ut prorsus appareret, qualis in me prima illa eloquentia vis atque conatus extitisset atque ita emendatas, ceteris ,

quas, grandior natu, sive habuissem sive scripsissem, ad-Junxi. qua , si fortasse quaratur cur non ita longo infer malu superiores inveniantur iis, quas primus illi adolesce ria fervor egredit, causa reperientur verissima dua. primum , quod exercitatio ilia studiumque fuerat remissium, quo a puero flagrabam. nam eloquentia, magis etiam

6쪽

quam tetera res alia, exercendo auget . at gias nam mLBi exercitationi huic Deus pateret in aula, ubi ludus seunt procoerones , cathedra , selia, ibidem ad ornatum quietemque GDosita ; theses , non illa philosophica, Sit ne virtus sinis, Regatume providentia mundus ; sed illa magis, Anmis ille princeps , vel privatus , in gerenda repub. vel privatis rationibus administrandis , fecerit aliquid superbe,

intemperariter, libidinose, avare, declamationes mea, ali rum fama detractiones ct maledicentia ' deinde, cum jam rotum mutatum esset scribendi dicendique genus , ac longa aliud esset, atque illud, quod, pueris nobis, vigebat, si placere vellem , illo mihi modo dicendum erat, quod mirabantur adolescentes, sed non probabant senes. at ego,rum quia nollem, tum quia fortase non possem si vellem, ea uti rationa dicendi scribendiqua , latius esse duxi, me contine re , quam illud aggredi, quod facerem, vel invitus , quia non probarem, velpessime, quia non auderem. quid ' egona iuvid scribendi genus adamarem , fractum, concisum, membris minutioribus captum, crebro incidens, sententiolis vibrantibus,seu potius eclogariorum carbonibus pictum,

rebus si tamen res appellanda sunt illa ) magis quam

morbis, frequentatum, ob id obscurum ' itaque raro, idque coactus, in Academia Humorissarum, verba faciebam; ita tamen , ut meo , non eo more qui tum increbuerat , dicerem. sed animadvertebam, morem illum, a dientium significatione nutuque , non improbari. tanta mis est veritatis. neque tamen idcirco recipiebam animum,

quem abjeceram. duabur igitur hisce de causis factum est, ut antea ego decursi mea visa Uvii prope meim attigerim, quam illud, quod in me natum erat, quantulumcumque illud eras, quodque non minimum excreverat, canesceret, ct senectutem sitiam haberet. Ad orationes vera quod attinet, visum est doctis viris , in quorum manus illa pervenerant, typographo imprimendas dare. cumque,uι moris est, nomini cujuspiam dicata , essent emistenda,

7쪽

ὸuum illis nomen apposui; quod meminissem, em olim t hi , cum legeres, dignas commendatione visas fuisse. quid enim optare vehementius debeam, quam, ut Navianus msr, laudari abs te patre ' nam , quem vituperatoremi mrtuam, si laudatorem te habeam ' te, inquam, gulari sapientia virum, ingenio eximio, Iurisconsultusimo, poeta summo, judicio singulari. erisu te dieendi i cus. interim munus, quod tibi ossero, orationum mearum, ea animi alacritate complectere, qua mea omnia soles. qua orationes non sunt ita ambitiose, ut Fummis sereri laudi-hus expetant satis enim per se ipsa inredigunt, quant mmabsint a summo ;) sed, si laude aliqua digna videbuntur , laudari volunt, ut ambre dolatum opus, non ut plans per fectum ; ut viridis quadam seges uo lata , qua annum i tam in villitate annona futurum ostendit, ut praepimguis, perrumpens hornea, messis. ac fortasse eos, quos po licebatur , fructus, nostra ex se dedisset oratio, nisi ea, da qua diximus, calamitas interveniset S qua spes omnes, et iam tum florentes, evertit. Vale , or, cum erit voluntastigendi. si forte in orationem incides, de Episcopo, qua, non temporum ordine , sed dignitate materia , praeficituν ceteris, ὶ oculos per universa ecclesia oras eircumfer, ac vi de , num multi sint Episcopi, qui possint in eam fomenm , quam explicamus, includi, Roma , Sal. Novembr. CIO IDCXLVI.

IANI

8쪽

ERYTHRAE IRATIO I

Sodales B. M. V sumptae , in domo professa Societatis I E s v.

T vestra, Sodales mei, autoritas, quan in me semper habuistis, imperat, & praesens hic dies hortatur, quo sacra illa ea rimonia , solemni religione, di sancta Christianorum memoris,celebratur, qua Divus Basilius, sariensis Episcopus, sacras Episcopalibus initiatus est, & Pontificiis insignibus decoratus 3 ut in partem aliquam oura: Episcopalis campi, tam late patentis, excurram. Quem ego sane laborem, utpote imparem ingenio, neque aetati habilem meae, facile declinassem, si alio loco dicendum mihi fuisset, vel, aliorum jussu, hoc meis primum hum ris gravissimum onus imponeretur. nenim Vererer, ne susncionem temeritatis evitare non possem, Vel imprudentiae crimen effugere, si ego, nullius prope autoritatis homunculus, ea de re verbum facere ausus essem, de qua vix illa veteris eloquentiae & sanctitatis lumina, Basilii, Chrysostomi, Alibrosii, satis commode ducisse, & pro rei dignitate satis graviter egisse, existimantur. verum, ruum pro nostro vetere instituto, suo ad socios impellenos cohortatione sua in studium virtutis, re ad celebranis da egregia sanctorum virorum facta, indocti, infantes saepenumero, vocantur, multa mihi vobis exponenda sint, quae sanctorum hominum monumentis includuntur, &quasi dispersa incertis sedibus evagantur a vestra pietateoc Maevolentia, eam tacite securitatem irrepsi se sentio

9쪽

eto ORATIO Tquae animum addere, timorem depellere, atque omnem

animo suspicionem videatur evellere. Accedit iIlud quoque causae, quod , si in hac re liberius sorte quippiam di vero . quam mihi dicere per aetatein liceat, quum dom meis hisce parietibus, quibusdam quasi custoatis . nostra

contineatur oratio, vel exire nunquam poterit, vel, si quando dimissa in vulgus emanaverit, non tam ex mea

lensu depromta esse, quam ex vestro, qui id mihi imperastis , ore prodiisse, videri lanasse poterit; quod vobis

certe molestum esse non debet, plurium rerum voluntatem, atque licentiam, qyam vobis vestra sponte praecidustis, nunc jam oratione quoque vestra, immo potIus lege. ac conditione, ereptam esse. Neque existimaverit quis suam , nostris sacrosanctos compungi aculeis Episcopos ' immo omnes plane, qui nunc sunt, tanquam Dei munere hominibus datos, venementer colimus, observamus, ad miramur , di virtutibus pontificiis omnibus praeditos esse credimus. Illi illi nostris jaculis expetuntur, nostra in illos tela vibrantur , qui, ne cogitantes quidem quam sit praeceps & lubricus is, quem plerique expetunt, amplitudinis locus, tanto ad eum ardore animi & contentione feruntur ut gravissimos suscipiant labores , subeant for tunarum & capitis pericula, ut tanquam mercedem rerum gestarum consequantur. Istorum tantam remorari celeritatem, objecta salutari ratione, tentabimus : hos, tanquam serocis & exultantis equi effrenatos impetus, proposita periculi magnitudine, reprimere ac retardare, Deo bene juvante conabimur. Sed ad rem tandem propius accedamus. Intuenti mihi saepenumero, fratres mei, in summorum hominum res gestas, qui per singula tempora dati sunt Ecclesiae divinitns , quaerendum esse visum est, quid esset, cur recusatos Basilio, Nazianzeno, Gregorio, & caeteris h*us notae viris , summa vi summaquo constantia Episcopatus. aliis saepe tempestatibus, tantopere plerique concupiscerent. sed, diu cogitanti. nihil occurrit, nisi existimare, animos, honoris & divitiarum cupidos , quaestus tantummodo rationem habere, magnitudianem rei, ad quam tanto impetu feruntur, non expendere.

Quas enim, nisi has potissimum, si recte ratiocinari v lueritis , tam praecipitis consilii causas esse. reperietis eQuum

10쪽

Quum enim videatis, viros omnium sanctissimos & pr dentissimos, non modo , omnium prope consensu & v luntate Pastoralis ossicii sibi onus impositum repudiasse, erum etiam, arrepta repente fuga, sese h conspectu il-Iorum proripuisse, quorum judicio studioque, tam insigni

dignitatis gradu decorabantur; at hos contra. ignavos plerumque homines, cum iis certe, quos diximus, nullo modo comparandos, coeca ac temeraria honoris cupidine concitatos, minimeque reputantes , onera se impari

viribus suscipere, locupletes Ecclesias & pinguia sacer

dotia vehementer expetere, summa ope conquIrere, cunis Eta miscere ut assequantur, assecutos, in eorum bona a que fortunas irruerer nonne vobis maximo argumento

esse debet. istos . ossicii dumtaxat exteriorem honorem xestimantes, illudque non re ipsa sed utilitate metientes. ad id certatim sibi studio omni adnitendum putare, ubi aut spes uberior existeret, aut praemia . vel ad opes vel ad dignitatem, ampliora proponerentur ' Denique, non ne demens inconsiderataque istorum temeritas ita vobis clara & illustris ostenditur, ut aciem vestrae mentis effvis gere nullo modo possit, si recordemini, viros omni vi

tutis laude cumulatissimos , qui sacrae Christi navis gubernandae summa scientia praediti essent, ne. vehementissimis laborum & molestiarum quasi flatibus, in illa poricula ac tempestates impellerentur, jactis anchoris co strariae & mrtitudinis, in tuto tranquilloque animi d missionis & modestiae portu consedisse, Ac ejus regendae potestatem aliis' laudemque concessisse; contra , istos intueamini inscientissimos gubernatores, nulla commen datione virtutum , nescio qua honoris specie captos de utilitatis, Ecclesiarum gubernacula, vi, gratia, precibus, arripere , quas postea vel misere evertant vel ad saxa scoripulosque appellant f Ac ne illud quidem verum est, Epiccopatum , otio, pacis diuturnitate in Republica Christiana, confirmato, non esse amplius illis fluctibus, quibus Paene antea mergebatur , objectum, sed periculis omniabus liberum, rem quandam esse in medio positam, re

industr1ae singulorum accommodatam. Etenim , quan tumvis veterum sanctorum virorum , quos jam antea

nominavi, sapientia atque virtute, ita fractae ac debilitatae