장음표시 사용
121쪽
grando de terreo impuro, testis Alb. M. Meteor. lit2. tr. I. c. 26.' quia aliquando in frustis grandinis inciniuntur pili, ac paleae Sc frusta ligni quae ventus eleis uit, aut tot cum vapore. Hinc etiam non ex omipluuia concrescit grando nisi adsit siccitas, etsi frigiinbn deesset, siccitatem iaciunt exhalationes, qua de causa etiam in glacie impuritates terreae inueniuntur. Tempore grandinis auditur strepitus quasi armorum quia tunc fit pugna vehemens sumorum contrarioram in aere, siccorum ac humidorum, Sc venti gra ,- des qui frigus, ad generationem grindinis necessariaum intendunt. ita olla bulliente consurgit stridor, Salgno humido dum uritur, audiuntur strepitus.
.s. Glacies est aqua spoliata sere omni humidita eper siccum frigus. Lalor non congelat aquam. sed destruit, quia licet tollat humiditatem , tollit simul &higiditatem, atque ita utraque spoliat qualitate, sine qua nec violente forma manere potest: at vero sorma substantialis manet saltem violenae, si habeat ν- nam qualitatem sibi proportionatam. sentit hoc ipsum Libertus Fromondus lib. 2. de Anima, ubi agit demutatione aquae in vinum. Hanc qualitatem quam diu forma habet, manet i hanc si amittat solam, etsi
caeteras habeat, pellitur. Hanc venena quaedam expellunt, quae non variato hominis sensibili tempera mento, φum occidunt: ista lignum calidum Ut ν. sia tuetur.
122쪽
Curiosa. tuetur, ne sit ignis: hanc retinet homo cum subinde aliquo casu ita alteratur, ut cadauer ab omnibus creis datur, tamen paula post redit ad vigorem. Ita euenit
in aqua congelata: est siccitas, quia siccum est quia suis terminis facile, alienis ψero dissicile continetur: hoc vero habet glacies. dc licet humiditas' fit una exprimis qualitatibus per se ad aquae formam requisitis,
susscit tamen ut admodum exigua maneat, dummo do alia qualitas maneat integra, quae in aqua videtur
esse frigiditas aut humiditas disiunctim. Ita plum-hum, stannum 3e alia metalla resoluta in eineres sormam retinet etsi vix appareat quam retineant qualitatem, nam leui negotio in eodem pondere mensura Ee antiquis accidentibus redeunt. Ita plumbum inie-elum Mercurio videtur esse Mercurius, tamen vere est plumbum . & in corio cerui Hanet, Se igni fuit. Ita resoluitur Mercurius insimum Ac tamen est Mercurius 8e per alembicum collectus fluit Mercurius. ita docet Bodinus in theatro vitrum ex auro fieri, quod mox redeat in aurum. Flamma candelae antequam exuratur perfistulam aurifabrorum inflata super aquam reddit ceramis. Et vice versa etsi aqua valdeserueat, ut modicissimum frigoris retineat, quia tameffretinet rhinc in integro humiditatem, retinet so mana. ita Se metalla dum liquescunt ac candent, seruarit sormam, quia adhue maiiet qnalitas una, quae est formae fidus Achates de cori servatrix. Hinc licet celebrare Missam hyeme cum periculo congelationis , quia non eo ipso quod siccitas adstringet, iam sortiua abibit vini vel aquae. Apta etiam igni extinguenω
glacies quia manet forma aquae, dum enim calor at
123쪽
cuitu per modum circuli depichi: quia multum habe grando de terreo impuro, testis Alb. M. Meteor. lib. 2. tr. I. c. 26. quia aliquando in frustis grandinis inue. niuntur pili, ac paleae Sc frusta ligni quae ventus eleuauit, aut sel cum vapore. Hinc etiam non ex omni pluusa concrescit grando nisi adsit siccitas, etsi sirigua non deesset, siccitatuin iaciunt exhalationes, qua de causa etiam in glacie impuritates terreae inueniuntur. Tempore grandinis auditur strepitus quasi armorum quia tunc fit pugna vehemens sumorum contrario. vim in aere, siccorum ac humidorum, de venti grah des qui frigus, ad generationem gr2ndinta necessariaum intendunt. ita olla bulliente consurgit stridor, de Jigno humido dum uritur, audiuntur strepitus.
Glacies est aqua spoliata sere omni humiditate per siccum frigus. Calor non congelat aquam. sed destruit, quia licet tollat humiditatem, tollit simul ecfrigiditatem, atque ita utraque spoliat qualitate, sine qua nec violente forma manere potest: at vero ser-ma substantialis manet saltem violentὰ, si habeat ν- nam qualitatem sibi proportionatam. sentit hoc ipsum Libertus Fromondus lib. a. de Anima, ubi agit demutatione aquae in vinum. Hanc qualitatem quamdiu serma habet, in net ι hanc si amittat solam, etsi caeteras habeat, pellitur. Hanc venena quaedam CX- pellunt, quae non variato hominis sensibili temperamento, -m occidunt: ista lignum calidum in '. se
124쪽
tuetur, ne sit ignis: hanc retinet homo cum subinde aliquo casu ita alteratur, ut cadauer ab omnibus creis datur, tamen paulω post redit ad vigorem. Ita euein in aqua congelata: est siccitas, quia siccum est quo suis terminis facile, alienis vero difficile continetur: hoc vero habet glacies. dc licet humiditast fit una exprimis qualitatibus per se ad aquae formam requisitis, tufficit tamen ut admodum e Xigua maneat, dummo do alia qualitas maneat integra, quae in aqua videtur esse frigiditas aut humiditas disiunctim. Ita plum-hum, sannum de alia metalla resoluta in eineres sormam retinet etsi vix appareat quam retineant qualitatem, nam leui negotio in eodem pondere 3c mensuracte antiquis accidentibus redeunt. Ita plumbum iniectum Mercurio videtur esse Mercurius, tamen vere est plumbum . 8c in corio cerui manet, de igni fuit. Ita resoluitur Mercurius insimum Ac tamen est Mercurius de per alembicum collectus fluit Mercurius. ita docet Bodinus in theatro vitrum ex auro fieri, quod mox redeat in anrum. Flamma candetie antequam exuratur per fistulam aurifabrorum inflata super aquam reddit ceramis. Et Nice versa etsi aqua valdeserueat, ut modicissimum frigoris retineat, quia tameK retinet thinc in integro humiditatem, retinet formasti. ita Ae metalla dum liquescunt ac candent, seruarit sormam, quia adhue manet qdaliras una, quae est formae sidus Achates Se conservatrix. Hinc licet cete brare Missam hyeme cum periculo congelationis ,
quia non eo ipso quod siccitas adstringet, iam sortiri abibit vini vel aquae. Apta etiam igni extinguendo glacies quia manet forma aquae, dum enim calor at
125쪽
roo Meteorologianuat quod frigore concreuerat, ita partes glaciei a se discedunt: frigus autem inde erumpens igni obsistit ac obuiat: quod in caeteris siccis quia non reperitur, ideo igni extinguendo non sunt apta, imo inflammantur cum sint oleosa: calor praeterea ignis segregat humidum a sicco seu duro, & sic indurat atque arefaciti siccitas quae est cum frigore omnia constringit, Congregat, includit) humidum vero ipsum magis atte. nuat, idque adeo ut etiam in vaporem humidiorem
ac tenuiorem aere emaciet. hoc ipsum in glacie eueniret, nisi dumta, tenuiora magis attenuantur ac
in vaporem transeunt a frigore in aquam densarentur, caeterhm magna pars effugit. Confirmat, hunc discursum experientia. Quia dum, nimis rigida hyeme
aquae tenentur, tandem de pereunt, quia violentum durabile non est. Hinc mare Ballicum in summa aestate frigidissimum item 1; certi sontes, neque tamen congelant quia siccitas deest. Hinc etiam saepe molestius est frigus quamuis desit glacies. Glacies citius dabitur, si phialam, cuius liquorem cupis congelari
obrueris glacie contusa addito nitro vel vitriolo,quorum utrumque est adstringentis naturae, vel sale communi qui est desiccantis, Ze tum opus congelationiS spectabis, ac quaedam de congelatione solues. Primo enim videbitur humor ad minus spatium , restringi quod euenit ad impressionem siccitatis parte colli relicta. 2. Non solum se ad suam plenitudinem reducet aqua, verum 3c exundatio. particulae enim calidae,
frigore inuadente, se incipient colligere, ac stipante Circum frigore, per antiperistasim calefieri, ac se dilatare : dc ita aquam attolluui. ex quo. 3. assurgens intra
126쪽
Curiosa. I lintra aquam maiores ac maiores bullae, quae Ubi ad superficiem euaserint, rumpentur: crebrescent vero minutiores quarum extimae passim vitro adhaerebunui sunt enim halitus intra aquam, illa quidem leuiores,
eiuS tamen. corpulentiam non omneS peruadere Valentes. sic aqua de sexitur a calore, dc humiditas frigore coercetur. Hinc causa est in promptu, quare flumina ante glaciem aliquantum increscunt. quare bullae intra glaciem inueniuntur. sed quare glacies innatet aquis i quia plus continet molis quam aqua, licet si paris ponderi . corpuscula enim eam distendunt: omne autem aquae innatat licet sit aeque graue, dumst sub maioribus dimensionibus. quam aqua eiusdem ponderis, ut docent Statici. Quare denique intra glaciem nihil generaturὶ Quia est nimis sicca atque compa sta λ in niuibus nascuntur bestiolae, quamuis neget Mercurialis: asserit tamen Aristoteles Plin. Strabo. Agricola, Olaus, Marsillux, Licetus, Scaliger. quia in niue multum spiritus δc aeris: qui calesae iis leuiter humescit eoque g*nerationi aptus. Sunt autem ,
hae proles niuiues, vermes candidi: sed in vetustiora niue rutili, de hirsuti propter fuliginem copiosam, uti eos describit Nierem b. in sua hili. Obseruatum est glaciem puram, quae est crassa duos digitos, hominem sustinere ε quae tribus, equitem armatum: quae palmi Se dimidii, turmas: quae quatuor palmorum, integru
exercitum. Sed Dani cirea Greniandiam tanta crasi sitie in mari glaciem inuenerunt, ut nunquam peruenire ad alteram. suparficiem , potuerint. Bartholi Enchir. lib. 4. c. 7.
127쪽
66. Irk opus Excelsi. iucundum spectaculum, deliciae oculorum, pacis symbolam. Haec Pla toni Thaumantis filia,hoc est admirationis, ad cuius considerationem inuitamur EccL 43. Vide arcum, O benedic eum qui fecit istum, valde enim θeciosius est in defore pust. Possidonius fidem spςculum Solis. Seneca imaginem solis roscidam. Sed pulcherrime Samogitae Cingulum Fortanae dixerunt quod dum splendet perit, & quomodo nascatur dissicile intelle stu. Duplex
est. alia Solaris alia Lunaris. rursus utraque, alia vera per reflexionem et Miastviria dc per refractionem, qualem exhibent prismata vitrea Sc haec non est praesentis tractationis. satis fuerit innuisse modum unum alterumque illam procreandiis
I i. Iridis exhibitio . . Exhiberi potest Ae in nube, quando radii a Vera re flexi incidunt in aliam nubem, δέ possint sab circulo exhibere, ad eum modum quo species in obscura ea mera, a velo albo excipiuntur, spectanturque ex omnil'co. exhiberi etiam ad lumen candelae potest, si trigonum vitrum quale obiecta colorat obieceris cande lae, Se retro illud globum: & quidem si trigono literas ex char excisas applicueris: δc trigono postpo' sueris lentem conuexam, literas in iride speelabis. Calix vitreus repletus liquore in pauimento positus s radium silarem combiberit iridem circa se humi depim
128쪽
depinget. Spectabis etiam iridem si vitrum politum
aqua conspersum obieceris soli: spectabis item si speculum pelvi repletae aqua imposueris, hoc enim reflectet iridem in parietem. Similem phasim etsi diueras agenesi produces. argenti viui quod vapore plumbi
coagulatum particulam aeneo cQchleari imponς, atquae cochlear carbonibus: . emerget summa voietas colorum. Applicata etiam oculo penna columbae candiada. si aspexeris lumen candelae haud procul submo cum, videbis obiecta formara iride, ac si per vitrumttigonum aspoxisses. ad iridis phasma de hoc reduci potem: dum Sol aestiuus insenestras camerat illabitur,
ςas obduc charta viridi simplici, amotis vitreis: a cisculis vero compunge chartam: mira in his puncturis Colorum varietas comparebit. Item sat tale vitrum quale esset si trigoni iacentis extrema in circulum intorquerentur, vel si conus vitreuS cono opposito era
uaretur : tale vitrum debite soli oppositum serm hit irim circularem, etiam sub circulo integro. test verue huic vitro substitui aqua praedicta modo igurata compingendo duos conos vitre0s Se planania, uni superficiem obducendo, 6c aquam. immittendo. potest etiam ex glacie idem feri dummodo, quod sa-cile non est, figura iusta non desti per taliter formata vitra si candelam spectaueris, baseos centrum oculonbuertendo, loco candelae. vivacissimam videbis Iria Ha eamque circulo sub integro. idem eueniet si Lunam per eius modi machinam respexeris: sed ad Solem res nora succedit cuius radij non tinguntur ob vehementiam. Quodsi ejusmodi plures machinas unam post alteram c locaris. Multas in parietem, ordine G pro
129쪽
ro Meteorologia proijcies irides. Imo polygonas, id est Quadratas, aut pentagonas habebis irides ; si loco trigoni circularis, talium angulorum vitra effeceris. Imo in medio aere suspendes Iridem. Inter candelae flammam &Ientem conueXam interpone globum vitreum mediocrem aqua plenum tum a posteriore superficie vitrivstorii reflectetur in aerem iris, ac in eo pendere Uidebitur. Potest etiam aliquis videre circa selem Itidem quoties volet, laminam aurichalceam pertundat foramine quam minutissimo, dum modo rotundo, &per illud solem aspicia r. imo aliquando per hoc soramen plures videbit irides, Rationem horum assigna. ie ad Opticos perti et
I . De Iride vera. Iris vera omium consensu pro subiecto habet roridum aerem : nam in guttis videri potest. dummodo sint in eadem. linea centrum iridis, oculus, de sol quibus variatis, vel nulla, vel alia ab ea, quam uspectare intenderas, dabitur. . Facies autem eiusmodi arcum, si ore pleno aquis conuersus ad solem eas per
minimas guttulas dispersas in altum eiaculeris. sed sol debet esse altissimus cum sol demissus non possit a guttis refringi in oculum. idcirco si formetur sensqui hoc modo proijciat aquas, semper dabit Iridem , non solum ad radios Solis, sed etiam ad Lunae. qualis alicubi habetur cum effectu in horto cuiusdam Pris eipis. Eodem spectaculo, sed breui, perseueris si immiseris. in tuam Cameram solis radium, sphone autem vulgari in tabulatum aquam exploseris, in illa enim deciduae, irim miraberis. Propter qualium gut'
130쪽
Curiosa. Iostarum cursum & recursum in agre, teste Plin. lib. a. c. 61. Locris in Italia supra Lacum Velinum semper Iriς spectatur. & iuxta Viterbium in Hetruria, &ad Anionem. Imo & in iacentibus per humum guttulis sole primo spectauimus in prato eiusmodi phasim. de quisque pollet spectare qui globulos vitreos instar
guttarum non magnarum, bene politos, ac rotundos,
tabellae planae super imponeret. & soli exponeret Sed labor est. in eiusmodi globulis comparandis. Quodsi etiam praedictis Iridibus & odores quos iris assert addere suerit plaeitum. fiat tubus utrinque apertus satis latus, sed Una extremitate instar tubae latior, hic floribus intus ita leniter impediatur, ut Solaris radius penetrare possit e huluq partem angustiorem extra cameram expone, ita ut sol possit illabi, & iam essecisti.
6R Colares itaque iridis oriuntur ex lucis in guttulas incidentia atque incijs. refractione varia. et11 posisit etiam oriri ex ipsis. particulis corpusculorum illustratis iam in se coloratis varie inter L permixtis, horum coloris imitamentum. si enim rubrum flauo vitro superposueris videbis obiecta aurea ; si flavum caeruleo, omnia viridia: si rubrum & caeruleum iunxeris, omnia purpurascent: si albo nigricans, cinereus' color emerget. Praeterea ex quinque primis coloribus, albo, flavo, rubro, caeruleo, nigro, per solam mixturam omnes caeteri consurgunt. Misce album nigro per portiones aequas, cinereum iacies. album