장음표시 사용
161쪽
x is Meteorologia huiusmodi terra deterioribus compingitur. Τerra
quae est tota glauci coloris,. aut candicantes habens maculas, uberem aquarum promittit prouentuin .
Nigra exiles ac desechiosas, ac serre ex pluijs colle- cstas sed tamen bonae conditionis. In argillosa terra dulcis est aqua. in topho, frigida. in sabulo soluto exilis vel limosa. in glarea mediocris, in cerra, in sabulo masculo & arena carbunculosa, stabilis de certa ac salubris. In rubris saxis aquae optimae de spei certissimae, dum per venas alias non elabantur. in radicibus montium saxosis ac silice, uberiores, salubrio res, frigidiores. Addit Porta in sua Villa Aqua salubris quae anguillas gignit. ratio, quia illae omnem , mucorem absumunt e frigida est quae tincas profert. calculosa est quς facile coit: salubris est si fauces oculorum ex ea bibentiu sanae, item renes Ac venter, nec thorax aut pulmo patiatur. Laudabilis illa, quae cocta nihil in fundo relinquit. In planis locis, εe rario res, & salsiores aquae, sole quod est tenuius absumen re, dc nulla parte ultra montes se occultante. Ama ra aqua est quae scrobem statim ac est effbssus implet. vitiosa in qua legumen tarde coquitur, item quae aerei vasa polita insciti aut ea in quibus coquitur exusta ob ducit. Noxiae item viscosae ac mucidae aquae. Pluuii liquores post brumam graniores , verum dulciore i quam qui decidunt aestate, quia non aduruntur. Poscaniculum statim amarae & quasi pestilentes pluuiae iob nimiam adusti enem. ex qua causa.etiam noe urimae pluuiae meliores quam diurnae. Stagnans pessi ma, quae alit sanguisugas, quae liuens aut atra, qua slaues manus tarde sicceseant : quia omnes istae imi
162쪽
Curiosa. 24 purae. Optimas censet Plin. lib. II. cap. 3. quae aerisimillimae, scilicet pellucidae, leves, sine odore, sine
sapore e quia minimae sunt mixturae. Pluviae etsi dulciores sunt, putrescunt tamen cito : quia habent immixtas exhalationes calidas : quia magis impuristate terrea turbarae grandinum aquae, idcirco adhuc peiores. Alpium itidem non merentur laudem ex eodem capite ex harum potu sunt qui credant gutturones in Styria veluti saccos adnasci gutturibus, quia bibunt defluam ex montibus aquam , in quam sunt nives solutae: hae vero secum multum trahunte terrestri & crudo : crudum repugnat resolutioni,
haeret musculis de glandibus, ibim concretum durescit, hoc malum patiuntur qui Alpes habitant. ait Scalig. Quae muscum inducunt alueis impurae sunt. Glacies parte superiore purissimas de leuissimas pomtiones , infima exhalationes continet quae illam extendunt de faciant aqua etsi non leuiorem, ampli O- rem tamon, propter quod innatat. non esse leuiorem
experieris, ponderes glaciem, deinde in aquam resoI-ue atq; appende. Optimae sunt quae decurrunt per inaequalia saxa, nam frequenti allisione attenuantur. item quae decoctae in aheno modicu limi relinquunt: Sc quarum potores robusti, colore nitido, cruribus de oculis sanis atque longaeui. Salubritatem aquarum nonnulli cum Bartholino ex defluxu colligunt. de dicunt saluberrima esse flumina qua ab oriente descendunt, secundas illis ilibuunt quae ab Aquilone: tertias illis quae ab occasu, vilissima habent Austrina. Sed haec opinio non solido nititur. illud cum eodem sentimus. Pluviales cum nimbis & tonitruis deci-
163쪽
duas, ob tetrarum exhalarionum mi turam, noxias.
Sub Syrio, media item hyeme pluuias crudas, quia hoc tempore, qui percoquat sol debilis, illo, nimius.. g. 9. Conseruatio aquarum. 92. Conseruatis aquarum ct medicina Non laudan tur in aquae ductibus canales plumbei, multum mine rae communicant. Corrigitur cruda aquae coctione,
nam mollitur uti &alia quae elixantur : corrigitur Sc crebra agitatione , sic enim ab exhalationibus liberatur , Ac quidquid parat concrescere, dissoluitur cum limosa de graveolens decoquitur, subsidit limus, separatur Ac percolatione. Salsa Ac nitrosa percola tione per arenam insipidi soli, sanatur. propter quam rationem in pureis prope maris littora , dulcis aqua :quia residuum salem deponit quem habuit intra lit. rus. ita expertus Antonius Schneeber gerus. Aqua distillata septies iuxta Epigenem nunquam putrescit, sed semel distillata citius vitium acquirit iuxta alios, quia mixtura attenuata non euocata. Ex salis dulcis colligitur coctione: sed non quid intra ahenum manebis dulce erit, salsum inuenies, imo si diutius coxeris, amarum. idem euenit omnibus coetis, aduruntur quae crassa, tenuiora euolant, haec ergo Collige lana sipra halitum pendente, quae ubi satura fuerit compressa reddat aquas. Limosa etiam redditur melior sale insperso. Omne vitium aufert ab aqua pulegium, acetum, aut gutta olei vitrioli, hoc enim etiari est acetum, sed metallicum. prosunt aliquot soliaeetose, cornu fossile monocerotis. turbidam clari ficat alumenti scissile iniectam. clarescere etiam aliqu- scri-
164쪽
9. Curiosa a s scribunt, si amygdalam ori vasis in quo turbida ser
uatur, affricueris : sed Portae in experimento non successit. Colorem acquirit vini Ac salubrior redditur in qua intabuit amaranthus, vel elixata radix exolidis, vel incocta raphanus e vel pulveres vrsibran cae, prius tamen in aqua fermenti per triduum maceratae ac exsiccatae,in Umbra ac furno. Praeseruat potores a noxa aquarum calamus aromaricus, vel portulaca praesumpta,quod ipsam nonnulli etiam lactucae tribuunt. Cistet arum aquae ne putrescant, sic Occurritur Vas vitreum impletur sale vel aceto , atque optime clauditur calce subadia oleo, & in cisterna demergitur, sanatur, etiamsi iam mucum contraxerit, immittuntur de pisciculi ut mucorem absumant, sed suum odorem inserunt. Acetum ideo seceurrie aquis quia desiccat ac frigefacit, quae duo e diametro cum putredine pugnant, quae ex humido ac tepido Cr- tum habet. I. io. Aliorum liquorum conseruatio.. Monet occasio ut quoniam diximus de conseruatione aquarum, addamus non inutiliter ex Paracelsi lib. 3. de gen. rer. nat. de alijs etiam liquoribus. Sic ille habet. Potus ne corrumpatur menstruata non accedar. Vinum si me conseruat sulfur . nec sinit esse pendulum. Gereui iam oleum gariophiliorum , vel oleum Benedi me garyophiliarae, uni mensurae, duas aut tres guttas inspergendo ab acetositate pro seruat. Docent alii , etiam iam acetosae, remedio esse ouum hodiernum crudum inie stum , hoc
enim in se totum vitium colligit, uti vino si iniicia-
165쪽
rso Meteorologiatur aquae vasculum clausum. sua corruptione sanat vinum. conseruat Oleum saccari, guttas duas aut tres uni mensurae addendo. Acetum seruat oleum
aingiberis. ZMoleum amygdalarum. Illud mirum, quod claudat hunc numerum de aquis , quod scripsit Guillelmus Mennens, seruere aquam admoto ossico. lo quod est in latere rubetae.
g. I i. Mineralium aquarum signa. 0 . Minerater aquae produnt se teste Gerardo Medico Tubingensi etiam sapore. Siquidem dulces sunt, quae plumbi de auri : acidae, quae cupri x ferri; medii eiusque saporis varii , quae stanni δc argenti
sunt participes. nitrum morsicat lingua. Produnturct claritate aut turbulentia. A qua turbulenta, ubi sal, alumen, bitumen o clara ubi ferrum, aeS, argentum. Cardan de subtil. Deprehunduntur etiam Co. Iore. iubet Bartholinus lignum aut linteum saepius in. tingere dc sitne vento siccari, hoc non tantum mutabit pondus, verum & maculas contrahet. . Deprehen, duntur tamen distinctius coctione. Coquatur su-opecta minerae aqua in se ili mundo quam diutissime. aduertatur ad id quod ollae adhaerebit, itemq; ad sedimentum. hoc enim in aliquo vase pone supra lenem ignem. attende ad colores Ae motus. Si rubeat, plumbi aut vitrioli signum est. sed si calidae aquae hoc ipsum immiseris, vide an soluitur. si ita, vitrio- Ium est 3 alias, plumbum. Sed si infletur supra car- hones, dicas alumen. si sumet caeruleum, scias esse largentum. Si in aqua sorti non soluitur aurum est: si Purpureum reddit colorem, crede esse cuprum. Si peή
166쪽
Curiola. Istnitus perit nec ardet, mercurius; si ardet, sulfur est. Hoc ipsum paulo aliter, sed exactius Κircher in hunc modum describit. i Sumatur vas fictile vitreatum, in eo sat decoctio aquae ad tertiae partis consumptione, tum quiescat immota coelio per triduum. deinde fiat conus ex crassiore panno, totus madidus reddatur,huius itaque madidi coni vertex cocturae aliquousq; -- mittatur, reliquum extra vaS propendens, sic reseret siphonem innexum; atque seo se pondere sua viscositate colligarae per eum modestissime deuoluent aquae, de sedimentum remanebit quod prodet miXturam . Hoc tolle, atque resiccatum laminae serreae politae, sed candesaetie impone. si calcem continuerit, marmor,
aut gypsiam , non exuretur: Sc quidem gypsum st vim candorem induet, calx aut marmor nonnisi post aliquod tempus. Sal de nitrum ardendo scintillabunt: de quidem sal cum crepitu, nitrum cum silentio. si cerussa fuerit immixta, rubescet, ac in minium vertetur: si alumen, lactei coloris seciet vestigia. Iam etiam . aliam partem sedimenti aceto sortissimo vini inijce, si concreuerit supra sedimentum serrugo, certus estode serro: si erugo, de aere: si aurugo, de auro. Vitruoli mixtura facillime se in aquis prodit, nam si aspem gatur puluere gallaru aqua, nigrescet. tales stini sontes inAruenia in pago dicto Vic-ia Comte. Et si aquis therinmalibus aliquid insit asphelti, admoto igne &chal- Chantino spiritu rubore prodetur, inquit Marcus Ma
ci lib. de pluu prodig. Ex his iuxta Medicorum pla
borat cor, aenea pectus de pulmones. ferrea, lien Sehypochondria, atque melancholam purgat. Plumbe3.
167쪽
ast Meteorologia stannea, iecur sanat, dc phlegma ac hydropem remo. vet. sellarea, bituminosa, nitrosa, intestinadeiecto. ria iuvat ac laxat. lapideae substantiae miscella calcu.los deijcit. patet hoc ultimum in Tiburis incolis, qui ex Aniene turbidam bibunt, nec inde ullus calculo corripitur: licet flumen Se ripas de l1gna qua vadit in lapidem vereat. Ita & iuxta Carthusiam ad Oderam Francosurti, aqua cochleas, ligna dc putamina nucum
in lapides mutat, ranae tamen manent sine noxa, i chomines qui inde bibunt. Quod nobis probabile sa-cit secretum cuiusdam contra calculos, aquam calau-losi adhibentis.
g. ii. De vi Medica Aquarun . Aqua vim etiam medici acquirit ab herbis per quas fluit. 6c quidem Cardan. libe de aqua, asserit.
Fluentem per sisium, adiantum, nepitam, ciere Vrinas. fluentem per cyperum malabathru, Viscera Corroborare. per iuncum, caput quidem grauare, sed Q. mnum conciliare, aluum adstringere , Urinam mouere. quae fluit per plantaginem de Nymphaeam, illam immodice refrigerare sanguinem. quae per arundineS, ab illa crisypellas sanatur. quae per piperitim, ab illa status soluitur. Eandem vim habere decoctiones. nam prodest defluxui e capite, aqua , cui papauer, aut spica Indica est ineina. Flami, cui anisum, aut Urti. cis semen ; tussi, cui glycirrhiza, aut Eingiber. Calculo, cui lappae semen, aut flos genistae, aut saxi fragia. Hoc etiam notat eodem loci Card. Si quis sitietis ingreditur balneum aquae calentis, sitim amittit έ quam si non habuit, acquirit. colores aquarum aliqui a dein sitate
168쪽
Curiosi.sitate de raritate prodeunt in quam lux impingit, ob
quam causam marina aqua nigrior: prodeunt e stando Colorato. Sed non raro ex mixtura, ita Lactea funeaqciat, terrae Candidae, cretae, aluminis liquidi, calcis,
margae, cerussae, chrysocollae, Mercurii ac lythargiri solutorum mixtura, itemque pompho ligos, sulfuris albi, eboris fossilis, naphtae albae, arsenici albi &c.
Virides si aeruginem trahant, aut chrysocollam. sui siue viride, &c. Carulea oblaZurium, bolos. orichil u, venas serri, i c. Violacea admixtione fluorum am thystinorum, aeris, floris aeris &c. Flauae ob mist ram ochrae, arsenici citrini, auripigmenti, bituminis puri, Aec. Sanguineae ob minium natiuum , sandaracam mineralem, haematiitem, rubricam, crocum martis, chalcitida, &c. vel assiuxum humoris ex plantis aut aliqua vena, ita lixivio acti in quo maceratarWH-bium, si astuderis acetum, rubescet. Nigra sunt quae perfluunt ferrum, melantheria, misium, forium,ite tin guntur quas quercus Sc alnus tingit, sed saepe ob loci opacitatem dc profunditatem, ut aqua Auerni, quae eX-tra lacum non est nigra. at vero aqua Statinensis in Morauia nummum argenteum denigrat, quod cense mus fieri, ob atramentiam, bitumea resblutum, sulfur adultum de eiusmodi. Ex simili etiam mixtura sapores oriuntur, itemque Odores.
g. De N o. 96. Nisi exundatio speetitur etiam in fluuio nigro in Asriea dicto Rio grande: easdem enim vici L studines habet. de utilitates uterq; exhibet. Exundat Nilus hac lege uti narrat Leo Aser, circa r Iulii Ss tume
169쪽
as Meteorologiarumescere incipit, δc crescit per dies 4o ubi suum
accepit statum, rursus per totidem decrescit, interea ita campi inundantur, ut oppida in collibus veluti in Insulis ipectentur. rarissime has leges sallit, adeo ut si aliter accidat prodigio habeatur. vi inquit Plinius lib. s. cap. s. Mensura sumitur diligenter exundationis. si solum cubitis ia. exundet, famem Fgyptus
timet. si is, etiamnum esurit. ι . cubita hilaritatem asserunt: is, securitate: i5, delicias: i8, sub Claud. Imperati attigerat summo emolumento. Auctione aquarum censem' feri ex resolutione niuium in momte Atlante : in qqem teste eodem Afro una nocte subinde tantum nivium cadit, ut domos δc arboressere sepeliat. Pluviae non parum conserunt quae sunt sub TropicoCapricorni ad Nili sontes cum Sol Arietem ingreditur, quo tempore in illis partibus Aurinmnus incipit. hyems enim ibi est, cum nobis aestatem Sol adducit, uti scribit Ioseph Auersin lib: E. C 4.
Nili sontes Hollandi assignant in cuspide Affricae ad
g. Iq. Aqueae tenuitatis δc salis explinatio. 97. Rarisma est aqua tenuir, talis autem est, qua sale careat. Probat assertionem hoc instrumentum, de simul quantum salis lateat, ostendit consemo itulius hoc modo se habet. Fiat cfunder tenuis , lo gus palmum Romanum, constet materia qctae aquam non imbibit, ut est Vitrum. cauus sit ut feratur si Pra aquas, ut autem rectius insistat addatur uni extremitati aliquantum plumbi. Iam habeatur vas aquae
sincerissimae, qualis est aliquoties distillata et illius ab
170쪽
Curiosa. Isseitudinem diuide in partes ioo. quasi libras: de quamlibet subdiuide in ii quasi uncias In illud vas immitre praedictum cylindrum ut perpendiculariter insistat libere, mergetur sere totus, sed non attingat sendum vasis. Habeas etiam salem siccissimum in pol linem redactum, eum diuide in partes ioO. dc qnaeuis pars subdiuidatur in particulas ra. Insunde ergo in aquam unam particulam. iam cylinder assurget e i sun de alteram, magis assurget; δc sic deinceps. Sed notandae in cylindro diligenter singulς emersiones ex aqua. dc iam paratum habebis in stria mentum, quod deinceps aquae ignotae si imposueris, suo descensu pandet, quot partes salis contineat. I. Is. Maris constitutio ante finem mundi.
98. Ante finem mundi exundaturum mare non asserimus. Certum tamen quod multum terrarum obruet
si relinquatur illi cursui quem hactenus tenuit. Semper montes pluuijs de alluvionibus consumuntur, ita ut defluentes arenae fluuios impleant, eorumq; attollant alueos. ita in Belgio aluei fluminum intra aggeres clausi, veterem alueum supra Io, imo alicubi Eo. vlnis assurrexerunt. Tyberis Romae ad pontem S. Angeli subinde tantum assert arenarum, ut ipse per pontem clauso subtus itinere, fluat. Ex eiusmodi arenis in ostijs fluminum enascuntur insulae, dum mari l committuntur flumina. ex eiusmodi aggestumaritima aliquando stagnante mari sunt mersa. Iaponia olim putatur suisse unum corpus : at tempore
Pauli Ueneti g. Insulae. 8c post illius temporatiooo. idem de Insulis Canarijs. alibi teste Plin. l. is., dc 16.