장음표시 사용
61쪽
fectiorem mundum contra Platonu in rimo, & Arist.
Icuti autem in Deo summa, & infinita est D. tentia,ita summa,& persectissima est scientia, non effectivae solum,sed formaliter etia contra quorundam Philosophorum arrogantia. , Qua scientia essentiam suam,ac per consequens personas contem plari potest,cum eius scientiae primarium obiectum esse dicatur.3 Potest etiam hac eadem scientia alia a se cognoscere,siue sint corruptibilia, siue incorruptibilia, hocq; et in uia peripathetica uerum esse tueri conabimur. iii Talia autem diuinae scientiae secundarium obiectum contra Aureolum dici possunt.1 Deus igitur intelligit singularia non in genere, ut sentit Auer. non in causis tantum,ut Avicennas, nee indistin-cth, ut quidam alij, sed in se,&pro ut sunt distinetec i gnoscit. ribliai Midε Infinitum quoq; intelligit diuinus intellectus, c5tta Pe. tru de Albernia,& quodammodo,contra Scotum . Imo adeo summa est diuina scientia, ut ea etiam,qui nec sunt,nec latu ra su ni cognoscere valea t. 8 Imo coplexa quoq,,ac mala intelligere potest, quamuis eius scientia,nec composita,nec discursiua, nec mala dici possit. s Licet aut diuina scientia propriE speculatiua,sive practica dici nequeat aliquo tamen modo, &speculativa, &praetica,contra Henn& Scotum dici potest. I o Haec autem practica scientia est r erum causa, magis qua potentia,contra Durandum, ac magis quam uoluntas
62쪽
Meridiani circuli consideratio J,
Raeter colures aut aliosque maiores circulos enumeratos seridian severes circulus ita Mus, quia Solisprogressa
ad diei medietate patefaciat,nonsecus in hac diuinam emi nenti rithara nostra,praeter ea,quae antea enumerauimus diui na placuit sapientiae legem suam non modo hominum animis Inferer ed ore etia pronπnciare,ut ea quasi Meridiana quo da diei medietate hoc est uirtute di gnosceremus, sm .n.non in extremis,sed in mediopositam esse morales Pbilosophi tradiderat. De hac igitu r lege nonusta bremIer obseruanda erauis
De Legem Praeceptis. Cap. ' a s.
, autem Arispraeceptum ab omnibus obseruatum non aspernetur, quod omne multipliciter dielum,prius est distinguendum,quam de - finiendum, Ideo obseruandum uenit multiplicem esse legem nempe aeternam,Humanae, fle diuina a Quae diuina duplex est naturalis.s & scripta, rursus lex . scripta in ueterem,& nouam non specie quidem,sed se cundum perfectum,&imperfectum distinguitur. Lex uetus demum in iudicialem,caeremonialem, & moralem diuidi solet. 3 Ex altera uero parte Humana in Ecclesiasticam, de ciuile iv. secari consueuit. Civilem autem in lege gentium prouinciarum,& Municipalem partienda esse iudicamus. 6 Humana aute lege,necnon eius partibus praetermissis dicendum uenit aeterna lege gubernatiua rationem esse totius uniuersi in diuina mente, tanquam in principe uniuersitatis constitutam. Diuina uero lex,quae hominum cordibus naturaliter insita est, nil aliud ex D.T. esse potest nisi impresso illiam Diuini luminis,seu participatio legis aeternae, secudum
63쪽
qua m bonum a malo discernit rationalli creatura,habetq; ad debitu fine, & actu naturalem propensionem. 6 Quid autem aliarum legum unaquaeq; sit cuilibet mediocriter exercitato crediderim ego manifestum esse. 7 Legis uero praecipuus est effectus subditos bonos faceret . cosq; ad propriam ipsorum uirtutem perducere. ' 8 Quare legis erit uirtutum actus imperar uitia prohibe re, indiserentes uero actus tolerare. 9 Ex quo obiter fit manifestu m non actus oes, vel meritodrios,uel demeritorios esse cu actus indifferentes quoq; dari necen sit cotra quoruda scrupulosoru opinione io Licet aut tu in veteri,ium in noua lege multa reperiatur pcepta illud,tamen de diligendo Deo cu osum pceptorum forma esse sustineamus,Ideo,nec ab alijs distingui, nec alia sine ipso obseruari posse, contra omnes ferEscholasticos tueri conabimur.
XT Elutisuper Polos immobiles quasi cardines 'haera tota
continuo circumuoluit in t uper veteri, O nouo tecta
mento quasi immobilibus polis tota aetherea 'bara pars,qua, Thaeologia es ingim mouetur Huae e medio poli isti cui θhae
ra Inititur auferentur,oes quo cientiales circulos ruere ne
cesse elyt , imo qui unum polorum tantum ab hac sphaera
nostra amouere conabitur,is motum etiam ab ea auferre tentabit,cum 'per unico Polo tantum moueri nequaquam possit. Vt igitur quo admotum,necnon figuram 'baera nostra int gi aperseueret, utrumq; Polum ab aduersariorum calumnise vindicandum erit. De --
64쪽
d uo testamenta vel us.s S nou u in,vtru mq; sacrum,utrumq; diuinum, Man rchaeorum haruresim fatuam existimantes ueteris testamenti
. librosa malo quoddam daemone dictatos fuisse. Nec noFausti Manichaei cum Aug. delirium condemnates, qui dixerit noui testamenti libros,nec ab Apostolis, nec Do. mini discipulis edab alijs quibusdam fuisse costi imo a. In primo igitur polo ponendus est Moysis Perateuchus, liber Iosue Iudicum Ruth, Regum quatuor, Paralipo- . menon duo, Esdrae,& Neemis duo,contra Simonianos &Basilidianoria In eode quoq; librum Iob locandum esse eontra Talmu disias, nee non contra Luthcrum tueri conabimur. Psalmos quoqi Dauidis i Io.sub eodem polo contra Philistri u Haereticu, necno paulu Samosa tenu collocam us. I De Prouerbiorum libro paruam habebimus dissiluithis, cum neminem haereticum contradicentem potuerimus inuenire 6 De Ecclesiastico autem non dubitamus, quamuis ipsum de voluptatibus loqui blasphemet Martinus, dicantq; alij ipsum composuisse cum mulierum amore,depraua tus summum scinum cum Epicurro in corporis volu .ptatibus collocaret. et Scirti autem Ecelesiasti m de edendi, ac bibendi deIeactatione plenurn esse dixerunt quidam, ita alij Canticuc corum non spiritu Dei veri, sed cupidinis afflatu scriptum este uoluerunt. a Sub hoe etiam polo no lintnerito pro tas maiores qui- tuor, diminoc es Ia.ponemus,licet clamet Theodo-
65쪽
. rus Mopsuestia prolatas omnes clarissimorum menda.
y Sub Altero vero poto Euangeliorum libri .continetur, tametsi quidam solo Ioanne,quidam solo Luca, quida
solo Marco,quidam vero Matthaeo solo utantur. 1 o Acta quoq; Apostolorum in diuinorum voluminum serie locanda ella credimus,tametsi Cherinius Cerdo, dei Tatianus oppositum probare conati sint.14 Idem de Pauli epistolis arbitrandum esse iudicamus, co-tra Ebionitas Paulum non Apostolum, sed apostatam
a Non ali ter quoq; de duabus epistolis canonicis Petri, de . u Ioannis,sentiendum esse putamus Solis reclamantibus haereticis,ne sui moris obliviscantur. 13 De libro autem Hester Baruch,Danielis, Tobiae, Iudith ,. Sapientiar Ecclesiastici, Machabarorum, ac de quibusdapartibus Marci, Lucae, &Ioannis,necnon epistolae ad Hebraeos,Epistolae Iacobi secundae Petri, & primae Ioauti nis,Epistolae Iudae,& Apocalypsis disceptatio aliqua et . inter catholicos aliquando fuit . iiii ix Omnes isti tamen sacri,&diuini ,ut conciliora decieta,&patrum testimonia probare videntur. Is Praeter hos autem enu meratos neminem sacrum,& diutinum,sed Apocryphum iudicamus. t S
De Linea quae Axis dicitur. Uemadmodu in materiali Ephaera qui de hac re sermone
habent inter duos polos lineam quadaper terra cetrum transeuntem extremo , polos unientem imaginatisiunt ta et nos qui longe nobiliorem longe praestantiorem 'haeram com siruere tentamus,ne qui it,1uodin ea,velminimum quidem ι . desita
66쪽
d ζω possit,uedum duos polos duo,videlicet tessamentae, J Il
erum , Axem quoq; Polos unientem adinvenire uoluimatis ris Otur,cum utrumq; testamentum attinrat,virum; una
rre dueeti dilecti Epeciei domu, diuidere sidormiatis
inter duos cleros. Quid n boo Audindicare videtur nici Aia
ratus saui re tota domus se ireuelare mi steria essen 'ti uasi dormiamus inter medios cleros.Linter duos sic rapi me Polos vetus. f. O nouumtectamentum ' Quid mero Mister Hementarem mundum transitus ille desistuat,nisinonnusia
e se e te'evia proposita, quae naturali quo; rationea δε-
IE fide igitur actura iIlud primo obseruandum
veni ne in aequi uoco laboremus, nos de ea non loqui fide,quae a Cicerone officioru primo, diciorum, conuentorumq, constantia,&
citur edde ea potissimu intelligimus, quae habitus est allentiendi alicui propter veracitatem dicentis. Talis autem sola est diuina fides cum infallibili Dei reuelatis
a iustifica nec fides qua iustificamur ullo modo sidu- . t ii testi qui se Trident Concitaess6.can. ia. ocu ndes de qua loquimur est substaria sperandaru reta
67쪽
Sumentum no apparentau,vtimluit Paul.ad Hetarr. Α ΗHq; vera est fidei definitio, Raut tua inru iucu Hfalso existimauit Erasmus super allegata Epistola. I Diuiditur vero haec fidei uirtus in informem , & formata informis ea dicitur, quae sine charitate est, quae uero acharitate,qus omnium virtutum forma est,informaturea perfecta,& formata dicitur. 6 Insuper formata fides vera dicitur uirtus , informis, v v non est uera uirtu S. 7 Quamuis autem his quae diximus inuicem esistinguatur, nihilominus indormis,& sermatae fidei unus est habitus contra quam plures Thaeologos a D. T. allegatos. 8 Esq; hic habitus fidei informis et formate radix, ct sumda nium spiritualis aedificij, non ςo quidem inodo, quo Agustini tempore senserunt Haeretici,sed eo modo quo sa Gregorius et s. Mores. cap. I .explicauit.
' formalis autem obiecti ratio veritas prima est ex Dion. lib. de diui. nomini b cap.7. Io Ex conseque etiam eius labiectum intellectus erit, caillius obiectum verum esse dixerimuS. II Quamuis autem fides se speculativa sit cum in intelli resideatin circa verum v ersetur, nihilo minus extensione quoq;practica fieri potest. Ia Huius demum effectus sunt i imor nedum serui lis,& filial inerum etiam cordis purificatio iuxta illud Actuum. a F.side purificans corda eorum.
Aretici, & Anta inici circuli speculatio. DR ac uiuesthaeraepartibus absolutis , ut extremam deniq-
manum negotio huic nostro imponamus,duos illos minores circulos prope polos a LPhara deseritob ιonsiderabimus o clyyta
68쪽
eti a Sueremti simo refigidismos, necnon ut deteriores, nulliores; stbaera partes.originali. σ actuali peccato simila-
limus ,. Haec.n. com Varia. calorem omnino ractinguant, cor
homini igidissimum, ata, a iussitiae SobremotiFinum retadere,eon picuum est. Deboc.n. floresuper Io. in rit Aug. ems erat ideost idi erant,ad istum.n.diuinum Ignem accedet epigri eraηt , de remotione autem ind emtat profericu Isaia dicium,peccata vestra serunt inter vos , π Deum mestrum
E peceato kgitur con siderationem habitura de originali primo, quam a rurali rationc ai liquitatis prioritatis,acvniuersalitatis agenis
Illudq; in primis obseruandum venit hoc uere,& forma liter peccatum esse contra relag jerroneam opinione, necnon eontra Armenor uin, ac Albanensium falsam texistimationem. Est.n. peccatum hoc concnpiscentia transfusa in totum humanum genus,ab Adam esse Iiua ut patre primo priuata mente gratia g. s ob illius ligni vetiti commestionem,ut contra legem aeternam concupitiva. Trasfunditur autem huiuscemodi concupiscentia non per molli quide libidinis inordinatum, ut inquit Magister, nec alio quocunq; modo a Tharologis excogitato,sed ex eo potissimum,quod humanum corpus cu naturaliter ad concuposcendum,urlapis ad centrum continuo Pendat, increat Deus corpori huic naturaliter co- cupitiuo ala sine gratia,atq; ita consurgit originale. Diat autem sine gratia g. quia nec Tomae, ncc Scoti adhaereo
69쪽
. . haereo opinioni cum illud originalis iustitiae carentia esse velint.
6 Illud etiam ab Adam volui obseruasse, quia non peccante Adam, tametsi Eua peccasset originale tamen n5 contraxissemus.
Ab Adam igitur non ab Eua profluxum est originale,propter nimiam diuinae misericordiae praesumptionem ,di cant quidquid alij velint. 8 Hinc sequi necesse est, si Deus hominem ex alia procrearet materia,quae in Adam non fuisset tale personam originale contrahere nusquam posse. s Qui uero ab Adam generatione prouenire dicuntur inessentia,primo Scoti pace, inpotentios vero per redundantiam originale suscipiunt. to Quamuis autem naturam totam Adam ille primus scelere flagitiosissimo inficere uoluerit, secudus tamen Adanempe Christus morte, ac passione sua hoc idem penitus auferendo restaurauit . . alii a Gis 2 ou t vili purSldo Eiiiii: ini PDuili -
i Ctualis peccati consideratio cuipiam inutilis
forte uidebitur cum de non ente, neque scieritia,neque demonstratio Auerroe teste haberi possit, attamen si accuratius illius effectum inspicere quis uoluerit, cum diuinae uisionis priuae. tioni aeternas quoque poenas superaddat eius cognitionem nedum utilem,ueium omnino necessariam csse cognoscere facile poterit. l O I. a Praecipue quidem cum actuale peccatum non ficticia - , quaedam res,imaginariaue sit, ut secundae intentiones, sed in aliquo reali,& bono consistat,sive sit cogitatum, siue prolatum,siue executum.
70쪽
8 Ideo penes actum definibile esse omnῖbus conflat, nos 'uero penes inordinationem quoque,quet in actuali pec 'cato formale est definiri posse superaddimus. Est. n. intellectualis creaturae electio ex sui inordinato
amore contra legem aeternam spiritualem mortem dς se perpetuam inferens.s Electio namque ista ea est,quae hominem formaliter pec
catorem constituit, non autem ira diuina peccatorem: . respIciens,ut tuetur Franciscus de Matronis, nec elon
εἰ gatio peccatis a Deo,ut Magister, nec maculae inhaesio, u t Tomas, nec deniq; relatio illa inter Deum, &peccatorem ab Aureolo,&Scoto excogitata. is Cumque pluribus modis electio ista fieri possit, nedum in plura specie, uerum etiam in plura genere diuidi poterit.
et Diuidunt namq; Thaeologi omnes actuale peccatum in illud cogitationis,locutionis,& operis, non quod idepeccatum tribus hisce modis exerceri non possit, cum, Di .. hoc desuperbia observet Isiodorus,sed quia a viaim-pIiciter cogitationis absq; eo, quod in opus exeat pec catum esse potest. a Tribus autem praecipue modi eccatum hoc iuxta tres temporis differentias fieri potest, uel praeteritum cogitandon ita actus memoriae practice dici solet, uel cogitando praesens,& ita sensatio dicitur, uel futuru pr. cogitandon sic dicitia r praecositatio. s Peccatum uero locutionis tribus alijs modis fieri potest, uel maledicendo,uel iniuriam inferendo, uel decipiendo. 3 o Ex quo liquido constat mendacium omne peccatum esse, maxime uero si cum intentione fallcndi perpetretur, imo si Alexandro potius quam Tomae,& Scoto acquiescere uelimus mendacium quoq; iocosum, siue ossicio