장음표시 사용
651쪽
Quemadmodum in praecedenti Lege sis. D. de Legat. U FSic. I. JCtus praescripsit, quid tatuendum esset, si servus, qui in testamento erat manumissus, ab tellatore rationes reddere heredibus vetitus esset: ita hic proposuit, quid fuerit singillare coicii tutum ab illis Imperatoribus. quum servus quis proprius ab testatore cum libertate heredi fuerat substitutus, eique sub hac conditione, si heres non ellet, legatum relictunt, non tamen hic etiam in legato libertatis datae facta mentione. Constat autem olim servo proprio sine libertate legatum vel fideiconimissum relinqui non potuisse saJ, quod& Pxpi Nisi Nus lib. XV. si tactionum Ob refert. Hoc cum ita juris esset, evenit tamen aliquando, ut, (quae nostrae Legis species est in test mento servum suum testator cum libertate scripto heredi subiti tuisset, eique sub conditione , si heres non elset, legatum reliquisset absque libertate hic quoque adscripta. Quaesitum igitur fuit, quum institutus heres hereditatem adiisset, atque adeo servus libertatis & successionis spe omnino excidisset, quid de legato, quod erat servo relictum , fieret, & an ei illud non esset praestandum Z id secundum strictas juris regulas erat denegandum, quia in legato relinquendo non erat addita libertas: dubitatum tamen fuisse vi tur. an non probabili conjectura praesumi pollet, voluntatem testatoris eam fuisse. ut huic servo, quem cum libertate substituerat, & cui deinde sub conditi ne, si heres non esset, legatum reliquerat, tacite subintelligeretur libertas data & adjecta legato , aeque ac si noluisset tellator bis idem reserre. Attamen privatorum ex consilio substitutioni tantum adscripta libertas in sequenti legato etiam tacite repetita censeri haud poterat: Imperiali igitur hic opus fuit auxilio atque auctoritate, quapropter etiam conlusti fuerunt dicti imperatores, qui, tota hac quaeitione penitius inspecta. atque adeo praesumendae testatoris voluntatis habita ratione, favorabiliter (ut recte atque apposite hic Marcianus addit rescripserunt, ipsi legato libertatem. quae
652쪽
quae in substitutione licet nona aliis atque expresse tantummodo data ephi, adscriptam quoque videri, quamvis tum ea repetita non fuisseti Iulus igitur Rescripti ellectus erat, ut servus iste fiereti liber, illudque legatum sibi ipse adquirere pollet, & recte. Credibile enim vix erat, quod dominus servum, quem vel cum libertate si ibitituerat, &, si heres non esset, legato donaverat, omissa hic libertatis datione , in servitute adhuc remanere voluisset Ut autem hoc loco, ita saepe ac passim , si qui alii, tu certe Imperatores plura singularia introduxerunt, servisque benigna interpretatione aliquoties subvenerunt Oa . Multa quoque contra communes juris regulas libertatis lavore constituis te antiquos te inlatores , ipse Justinianus confimmat ObJ, qui deinde non tantum praecepit, ut, si servis propriis legatum vel fideicommissum sine libertate ab domino relinqueretur , id praestarent ii redes , quamvis eo ipsu nec liberi essint nec fierent O e J sed etiam, uti erat ille erga servilis conditionis homines benignissimus Imperator, quippe qui ipse se jactat libertatis amatorem O d J, nova humanitatis ratione constituit, ut vel ex sola Fervi proprii institutione libertas, etiamsi illa expresse data non esset, servo competeret se J. Olim enim servus proprius stricta juris ratione sine libertate heres institui non poterat, & si ea omisse esset non constabat institutio O f J: quapropter necesse erat, ut tellator praemiudiret ipsatu libertatis dationem, unde passim occurrit in servorum instatutioniabus primo loco libertatis & deinde herediuitis lacta mentio Og J. Ilodie autem ex Justiniani constitutione etiam sine libertate recte instituitur servus heres OhJ , quum, licet non exprimatur, vi ipsius institutionis tacite data libertas iubintestigatur O i J , ut hoc pacto & libertatem & hereditatem com sequatur
653쪽
c 3 sequatur ex testamento; &, uti ait Imperator O a J, jam olim Paulus & Atia litanus JUti ab juris antiqui rigore dii cedendum cssh arbitrati fuerant, scilicet ut per consequentiam relictae servo suo hereditatis, etiam libertas ei tributa intelligi debeati Qui enim consequens vult, & antecedens voluisse credendus est, per quod ad illud consequens perveniatur et ut igitur servum suum quis primo loco heredem instituere potest . ita etiam secundo vel ulteriore gradu eum substituere valet O b J. Olim quidem non nisi cum libertate . hodie etiam sine ea. Substituere autem nihil aliud est, quam in alterius personae deficientis locum labrogare. Substitutio quidem potissimum duplex est vulgaris & pupillaris. Vulgaris est, quae fit a quolibet testatore cuili-het heredi in casunt primum, si institutus heres non erit e verba illa, si is heres non erit, in eo, qui alieno ruri est subjectus, sic accipiuntur, si a neque ipse heres erit, neque alium heredem effecerit: in eo vero . quiis sui juris est, significant, si hereditatem sibi, vel ei, cujus postea juri sub-- jectus esse coeperit, non adquisierit si OcJ. Vulgaris haec substitutio in usu maxime esse coepit post leges Caducarias, quibus cautum erat, ut, si
heres ante apertas tabulas deficeret. ejus portio inserretur fisco ; quod ut averteretur , sine dubio in favorem testatoris, ne intestatus moreretur, ea
inducta fuit ex Lege XII. Tabularum, in qua latissima de bonis suis disponendi testatori potestas est tributa, adeo ut is vel plures heredum gradus incere possiet: puta, si illa heles non erit. ille heres ecto es se desueps; ne
si unus tantum heres est et institutus, res ad intestati caulam recideret, quod lacile accidebat, si videlicet institutus ante testatorem decederet , vel testamentum destitueret, quod vel nollet, vel non posset adire hereditatem: quare novissiimo loco in iubsidium etiam servum suum imbitituere testator poterat Id J . qui necessarius heres dicitur, ita appellatus, quod, sive velit sive nolit, omnino post mortem tellatoris fit liber & heres Oe J. Eadem ratione quoque illis prospicere sibi licebat, quibus suae facultates suspectae habebantur, quique non erant solvendo, ut, si scriptus heres quali-M m ni ira et hel
654쪽
bet ex caussa heres non exsisteret, servus saltem substitutus ei heres fieret necessurius, & hoc pacto . si hona testatoris non sufficerent creditoribus, nec inde illis latisfieri posset, ea ipsi tis servi nomine venderentur, ne ian minia de liuielus adficeretur saJ: sicut enim miserum ac grave veteribus via debatur siue herede mori, ita ignominiosum semper illis viscina fuit, post mortem bonorum suorum pati dii tractionem O b J. Pro hoc interim incommodo servus inaestini abitent rem, libertatem scilicet, consequebatur, idque commodi accipiebat, ut, quae ilatim post mortem domini ipse sibi asiquirebat, sibi reservaret; inimo & separationis beneficium habetat, ut nempe creditores non pollent ipsius servi bona vendere, licet domini hereditas non esset solvendo OcJ Vulgaris autem substitutionis effectus est, ut substitutus succedat, si is, qui inititutus est, vel nolit vel non pollit et se heres. E. G. repudiet ii reditatem vel ante ipsum tellatorem moriatur. Substituto etiam iit locus, si institutius hereditatem admiserit, sed per contumaciam jus sui testatoris omtemperare noluerit Od J. Evanescit vero substitutio , si substitutus ante institutum moriatur. nempe si vivo tellatore adhuc, vel antequam inllitutus se declarasset, dec dat, neque enim spem suam ad heredes suos transmittit Oel: item si institutus hereditatem adeat OfJ; neque etiam coiiTalescit subiti tutio si minor amnis, postquani liereditatem adiit, beneficio aetatis contra aditionem in integrum fuerit restitutus et substitutione enim semel per aditionem ex itincta, substitutus amplius admitti nequit, neque bona tum ad legitimum succest,
Iem pertinent, sed fisco vindicantur O g J. Hujus tam favorabilis rescripti auctores fuerunt Imperatores Aurelius Antoninus Pius , Marcus Antoninus Philosophus, & Lucius Verus. Illud primum Pius, & deinde sequenti tempore rescripsisse videntur illi, qui hic,
655쪽
atque alibi in jure passim, Disorum narretim appellatione veniunt, ita dicti ratione adoptionis, quae intercessit Oa J. Hadrianus enim Imp. ea conditio ne Pium adoptat ut, ut is Marcum Antoninum, & Marcus iterum Lucium Verum, Elii Veri (ab Hadriano ante sum adoptati sed praemortui filium. adoptarent, ad Augusti exemplum , qui non ante Tiberium adoptavit, quam is Cermanicum adoptasset, ut, facta adoptione, protinus inciperet Germanicus Augusti nepos esse Ob J. Natus eli Antoninus, cognomine Pius, Imperatore T. Flavio Domitiano XII. & Cornelio Dolabella Cois A. U. C. 83 s. C. N. 86. ex nobili ortus prosapia, patre avisque consularibus viris. Post mortem Hadriani imperium adeptus est, feliciterque regnavit tres & viginti annos , decessitque anno aetatis suae LXXIV. sed quasi Edolescens esset mo tuus, desiderabatur. Erat enim vir natura mitillimus, atque optimus Imperator . qui prope tolus sine civili aut holidi sanguine vixit, seniper in ore habens, se malle unum servare civem, quam mille holles occidere OcJ. Multa de jure sanxit, cujusque tum Legum, Constitutionum , Orationum, tum Responsorum Edictorumque in Pandectis frequens a JCtis fit mentio. In Codice etiam Jultinianeo aliquot Leges ejus nomine inscriptae fulgent. Jurisperitis fuit usus Vindio Vero, Salvio Valente, Volusio Maeciano, Uupio Marcello, & Javoleno. qui omnes magni nominis fuerunt Cti. Post hujus excessum Marcus Antoninus Philosophus , qui PAPINIA-
No lib. XIX. sim . Id J princeps providentissimus & juris religiosissimus
dicitur , cum fratre suo adoptivo ac deinde genero Lucio Uero, Romanum suscepit imperium, iique ambo aequo jure regnarunt; quum illud hactenus non nisi singulos habuisset Augustos. Romae natus est Marcus, avo suo Annio Vero iterum & Augure Cossi A. U. C. 8 g. C. N. III. I levitae & morum sanctitate semper excelluit, perque omnem aetatem optimis stladiis deditus fuit; Juri operam dans audiit L. Volusium Maecianum, ususque est Jurisperito Sc evolae Imperator hic fuit fortis & felix, ut declara-
656쪽
verunt res prospere geme contra Parthos, Quados . Germanos, gentesque alias plures , quae ab eo partim devictae , partim exstinctae sulit. Mortuus eli anno aetatis luae LXI. postquam Cum Lucio fratre imperii eonsorte octo.& solus sex , cum Commodo filio quinque , atque adeo novem & decem regnasset annos fa J. Lucius Verus Itoniae in lucem editus est . Gallicano& Titiano Coss. A. U. C. 88 o. C. N. ia . Fuit is, dum AIarcus frater cum eo erat praesesas , satis ei obsequens & sui compos . eo vero absente . ad strenue quid agendum tardior , utpote qui fugiens erat laborum, & ad turpiores, a quibus Marci animus abhorrebat. proclivior voluptates, & ad delicias, ludos & jocos magis quam Imperatorem decebat, pronior; annum agens secundum & quadragessimum morbo apoplexiae correptus supremum clusit diem. Hic imperio cum fratre potitus fuit annos VIII. Ob J. Horum fratrum Rescripta & Constitutiones saepe in jure memorantur. Didos eos Manci AN Us appellavit, quia post mortem , more Romano , solemni ritu inter Deos erant relati sc . Pius enim a Senatu Divus est appellatus: Lucium Verum 3Iarcus, & Marcum deinde certatini omnes
consecrarunt O d J Variis ac diversis appellationibus in Joorum scriptis hi Imperatores occurrunt. Ita Imperator Antoninus Pius simpliciter dicitur Antoninus se J, Imperator Amosii uis si J, Imperatur Tutis Antoninus OgJ, Imperator Amtonivus Pius O h J . item Imperitior Iutovisu Augi sus Pius O i J , denique Divus Pitis Oli J, Didius Autollinus siJ, Diras Pius Autontims smJ, Di-tus Antoninus Pius O n J. & GCece IIIo E so J, AN T NNI NOE sp J,
657쪽
iii autem hic & alibi saepius Didi Tratres OeJ vocantur, non uno modo in jure nostro appellari solent: aliquando enim Fratres D erutores Osi, Luperatores Antoluistis Vertis O g J, Imperatores Antoninus, erus Aiι-
eum O li J , atque etiam Dious Marcus V Lucius raperatores O i J , Didissiciis N Verus tkJ , Didus Marciis N Lucitis Verus D IJ , Vνus IIui
cus cum Fratre suo Om denique o I SE LOTA Tot MAPLoΣ Κ A1bupo X OnJ nuncupantur. Quemadmodum variae litterae innumeris locis in Codice Florentino
inter se confunduntur o J, ita in hac Lege sobo, ubiliter scriptum est, idque
shJ L. 3 . D. de Servit. praecl. rustie. I. pr.D. de Contra '. erat. Huc referenda est L. 38. D. priue p. adHes de ineu ubi MS. Fimrenti servat, Imperasores Antonisus et Vertis A U-o us T . Taurem in editione ultima vox omitistitur
smJ E. gr. D. ad i. cornu de Falson L. c. ig. D. de me fat. ita editis tireni : seriptum erat olim cui in sua collati ne monuit Propalmit) CEBI POL in MSto, sed prior syllalni in eo expuncta est quod etiam notavit ANTON. Ausus T IN ut in libro I gliari ad IIademisti, in d. hine recte doctissimus eo NTius in sua editione A. is i. dedit Verm. Male etiam apud THEOPHi LUM in Institisti m tit. de Exe aiioni,vi e tor. es Creat. irrepserunt ab νί, cu i emi et v, qine non agnoscunt duo MSti taces . in tertio verbis cegia pose at iuperscripta tantum apparent, & abGlossaiore orta videntur. evnfer. S. c. I u. h. t. Et L. T. D. de Em Dd. Adde notam cl. R Ei xE I Lad Theomium suJ vid. Ampliae B v N C X E Ls M o E c lia..IIL OU. e. XL p. - .
658쪽
Thu EL Lus edidit hoc pacto . DBorahiliter, & recte : scilicet . ut liratera majuscula si pro D acciperetur saJ. & hoc frequenter in eo Codice accidit; nec lolunt ii in b , verum b in v eadem in voce transiit, ut P x u-
bora thus, ubi tamen, notante pro patruo meo, priore in loco litterae hsuperlcripta eli littera ti. ge litterae u littera se e neque aliter in hac Lege lupra litteram h scripta eli littera u vetusta manu. Porro in littera b e primenda nimium liberalem futile Anianuensem, cujus opera idem codex exaratus et . apparet ex proprio nomine, quod exitat apud PAUL ubi libroi. Decretorum. Obiitio Od J. Ita T A L R E L L D s . eumque sequuti edit res : verum in ipso codice olim exilit ille obitinio . & litteram n deletam postra fuisse . notavit propatruus; hinc potius Oratio. quod juxta normam , qua usus fuit Taurelius in sua Pan declarum editione, edendum futarat . ut idem esset . quod ODivio et quomodo jam ante Taurelium ediderat perillustre illud Germaniae litteratae decus GREGORI Us HALOANDER, eamque illius nominis scripturam firmant membranacei duo MSS. quorum
unus adservatur in Bibliotheca Abbatiae S. Crucis . quae Florentiae est ; alterfuit Viri in litteris summi Antonii Magi tabequii. Nunc pulcherrimum
magnificentissimumque Codicem , illum admodum antiquum vocat Cl. BRENc MANNus se . Hisce codicibus usum quoque fuisse Ualoandrum verisimile eit , liquidem multas eorumdem lectiones cum Norimbergensi editione conspirare animadverti os
s dI L. t l. D. de . Avo .se J IIcl. HudeEL L III. e. U. p. st Qt J Servant quoque liue dum ii lam codices MSS., in Florentina editione desiderariditur . Huilismo i aliquot loca ope Geminatiovis restituit Vir Celeberrimus & de multis
Rii cx Rus in Observat. cap. III. U I V. E.
659쪽
Idem nomen etiam occurrit I. g. 3. D. ad retum Tert . Odimus Trebilus, ad quem etiam . utpote Mysiae inferioris Presidem , rescriptum dederunt Impp. Antoninus (Caracalla & Divus pater ejus (Severus L. v. D. de Captio. N p lim. rev. quorum rescriptum etiam ad eumdem ODLmim in Codice exstat L. I. C. de Possim. reDers. Ad alium quemdam Oiunium anno 3is. quoque rescripsit Legem a. C. de Collat. funae patrine. Imp. Constantinus. Plures etiam Odinii in Fastis consules memorantur, annis scilicet ac . 26y. 2 p. 33 o. & 33 I. Tertia Lex est . D. de Extraordiori criminib.
MARCIANUS I bro primo Regularum. Dimus Sederus es Antoni ius rescripseruut, eam, qua data opera ab Sit, a Praside in temporiae exilium dandam et indignum enim videri potes, impune eam maritum liberis fraudasse. Auctores linjus Reseripti a JCto memorantur Septimius Doreus saJ &Marcus Aurelius Autoninus Caraeacta Ob J. Severus genere Afer erat, Tripoli natus, cujus majores Romani equites fuerunt. Hic anno V. C. s s
N. C. Is i. Falcone & Claro Coss Romanum invasit imperium, quod decem & octo tenuit annos sc , quibus fere singulis datae Leges nomine ejus praefulgentes in Justinianeo Codice exstant Od J, quas inter una est Eboracidam O e J. Faustino & Rufino Cossi ubi eum decessisse refert aelius Sparti
et . D. de servit. pr . urham ei est jus in iv nita L. c. s. D. de Ilia qui not. in . sed ess sura veredo delato , juraverit quis . non deliquisse. MX. S. Crucis se siquisse. Magliab. nim Ddeliquisse.(kJ o Romus lib. VII. e. I . SPARTI AN Us Sev. e. r.
Edendo. E. I. c. ins irrog. L. . c. eod. tit. L. i. et de Noe.,
rest. L. I. C. de piris. 1. . c. de Neg. ges. L. I. c. de Edendo L. t. c. de ma mes. E. I. c. de Proeurat. L. T. V s. c. ex orbis ems infirret. I. . Cod. A P. ire L. C. de Procvrat.1. s. ej I . C. ex siuib. e. ins irret. I. a. e. de Iudieiis. L. g. c. de Lexath. se L. a. c., de Rei cum eat.
660쪽
nus Oa , quod accidit sequenti ianno, qui fuit U. C sc . N. C. 2II.
cum Romae essent consules Gentianus & Balsus. Inter Divos relatus est Severus , cujus rerum gellarum historiae mortuos Imperatores consecraiadi mo
rem subjungit I ERODIANus Ob J. I uic Severo duo filii erant, quorum natu major Lai huius, deinde jussu patris Antortivus est appellatus. ut in liminurum familiam transiret. ex militum voto post profligatos Parthos imperii, quod solus tenebat pater, particeps factus OcJ. is, patre mortuo. regnavit annos haud integros septem O d J; fuit genitore suo moribus asperior . crudeliorque, qui iratrem tuum minorem natu intum maiiu parricidali necavit OeJ atque excellentem JUtorum coryphaeum Papinianum occidi jussit, quod ei mandanti, ut in senatu pro se & apud populum hoc sacinus dilueret, respondisset: non tam facile parricidium excusara posse , quam seri OfJ : Apologiani tamen sui sceleris in senatu, toto stipante exercitu, ipse dixit se J. Hujus Antonini saepe Marcianus, aliique Jcti fecerunt inscriptis luis mentionem , qui post ipsius mortem etiam Naeui nomine ataque elogio eum sunt prosequuti OhJ : illius quoque Reicripta secundum ordinem anno m , quibus imperavit solus, Justinianeo Codici sunt inserata si . Natus annos XLIII. inter Edessam & Carras occisus est a quodam Martiale hJ. Inter Divos eum retulit Imp. Macrinus OlJ. Qiiod ad ipsam Legem spectat, ea demum rescripta fuisse videtur,
postquam Imp. Severus imperii consortem fecerat Antoninum, qui tamen ideo; quod ejus parens solus in hac Lege dicatur Didus, cens i non debet in vivis suis te eo tempore , quo JCtus hosce Regularum libros publicaret, licet iisdem sub Imperatoribus maxime floruisse feratur: post mortem enim
saa ae L. SPARTI AN in I ita Severi
Si tui. vel eur. inert m. I. a. C. de L. F. C. de Neg. test. I. s. c. eod. tu.