장음표시 사용
641쪽
S. Nomen suum in coloniam dederavi. III S. s. iv e. de Asent. GLo,eμα ίδιον ἐιc et v keλανια, αδ-αταν. AIS. δεδακιτιν. δεδι κεπαγ quidem vere Atticum est : sed . pro diphthongo si in eodem Codice frequenter occur
o, teri & M .inc in Codice III S. epitomes Hygini Genealogiae, quae in AIS. Dosithei hoc Vlpiani fragmentum etiam excipit, scriptum esse monuit vir doctissimus & de studiis meis optime meritus. AuousTINUS TAN STA-vEREN, Scholae Lugduno-Batavae Moderator dignissimus sa . In Codice Bibliothecae Coibertinae num. DCC. charactere unciali exarato, EI in I pluribus locis migraste, observavit reverendis imus atque eruditissimus Dominus BER NAEDus III ONTE FALCON ius Ob . atque iii Sacrae Scripturae c Ise Alexandrino in Eusebii et ithai. e. . bc ψυ μ hc, meet riet pro Wyspnμήια saepitis exaratum esse, adnotavit Clariss G Rhaius in Proleporum vis ad PF nios cap. l. Ita etiam in codice II S. Actorum Apostolorum Graeco- Latino Bibliothecae Bodleianae decem seculorum aetatena stiperante
642쪽
Quin immo in ipso Florentino Pandectarum Codice M S. I pro E I aliqumties exaratum est et ut in L. a. pr. D. de Excusat. x Elpo TONIT Ai ibid. Airo YPTI AIT in L. 6. in f TnN TAN INNN. L 88. D. de Legis. fideiconmi. II. AANI ZELSA I. ibid. AANIXAΣΘAi. L D. de Emei sui. O a J 3 o R Si A N. in Lust. D. de Cosset. Corpor. R E n I A I x No ix o M E N o I ; in qua Lege A i A N quoque repraesentant editiones Italoam dii & Taurelli: verum T AUREL Lusin erratis notat si E N I A I A N , ita quoque in P. Emendandum tamen E N I A E I A N. A In reliquis legibus idem vir doctissimus I in E i mutavit. Etiam in L. LO. D. ad L. Al de Adulter. A T P ia A i dat Florentinus Codex AIS. pro A T P E i A A i. Ceterum Aa, iam, pro iδεδωκυφαγ occurrit quoque apud D. JOAN- γ e M Evang. XI. si . & apud D. M A R c u M XV. io. dira ALMισαν, &V. . δώ-ι, & X V. T. 2rsvotissimar. Ita quoque ipse Dos ITHEus
in Hadriani Imp. Sentent. U Ois. S. I 6. ma almeti (MS. Wixeni ita ubi nimium sestinavit Vir eruditissimus, cui legendum videbatur cetrimi haesi. b. . expenderat & s. 3. si Atina miserat, II S. Divi miserati pro is sAimi. Similia neglecti syllabici augmenti temporis plusquani perfecti exempla apud Longum, optimosque Scriptores occurrentia collegit Cl. J u N- GERMANNus ad Lo No I naimm . lib. II. pag. at . quibus adde L XX. Interpr. Levit. XVI. 23. ELIANum VI. I a. ram redi.
io. Est hoc AIS. nam V hoc. Gr. Tom. Ibi d. sunt enim. M S. sunt antem. Gr. Eic IN MENTO I. Or . In telligitur. II S. intellegitur In
sa I In lacus tit. L. II. s. a. M. T aere
643쪽
Huic Regularum Ulpiani fragmento praenaittuntur in eodem apographo Sententiae & Epiliolae D. Hadriani Imperatoris, quarum nullam fecissem mentionem , nisi mihi data esset copia & facultas ex hoc ipso apographo lacunam, qua laborat etiamnum illud opus, supplendi: in nota enim T. addictas Imperati iris Sententias, quae exstant etiam in Jurisprudentia Antejultinianea celeberrimi Schultingit pag. ad verba barguγ φιλιπιν ν σύ, relinquas es exenipla n laborum tuorum, rei litterariae eximium decus. MELCHIOR UAM ELvELTO GOLDAsTUs acute atque eleganter observavit, particulus, atrum. U, delevitas esse si nihil vilesit. Deest enim maxime huic sententiae congrua vox , quam repraesentat idem apographum. in quo legitur Καταλιπηc Mγ- eo Iroγ-υτ διγμα φιMetro sisy CH, relinquas memorium Ut exemplum laborum tuorum. ubi rursus i pro ei, & IPro D sa & C: pro vulg. legitur. Insuper doctissimus Goldastus Num. IT. Not. ID. monuit, sagacillimum atque eruditis lituum Typogr phum Joannem Tornaesium censuisse legendum , pro rix,oισ ίγγαυκαM. .etiae eis V M.tM .liv. liberis inire ere, quam doctissimi Tornaesiit elegantem conjecturam firmat idem apographum, in quo scriptuni est et viaic sNγMeαι- o natis immigere. Verum hoc cos .p etet adti. Interpretationem enim Legum nunc auspicari fert animus. Varum prima est Lex iis. D. de Legatis es Fideicomis. I. cujus haec sunt verba :MARCIANUS Libro primo Regularum. Si spreus delitus es a testistore rationes reddere, non hoc eo mi ittir, ut ne, quod apud eum sit, reditat. M lacri liciat; sed ne scrupulosa tu uestio
Genealogiae scriptum'. observante Cl. viro A. v A NS T si v g N d. l. in inservat. . Ascessantis. Et
644쪽
Titulus, sub quo haec Lex locum suum sortita est, in editione Fimrentina hujusmodi est : Liber Trigesimus de Legatis V Fideicommisis. Initio hujus Libri in Codice Medi cedi praemittitur :
& ad calcem ejusdem libri XXX. additur:
E X P L I C I T L I B. XXX. INCIPIT L I B. XXXI. FELICITER
Secundus versus atramento, primus & tertius minio sunt insignes quartus atramento & optima, sed recentiori, manu scriptus est. Illud autem Feliciter etiam in aliis Manu scriptis libenter videri, & inde agnosci telix auspicium vetusti & sinceri calami observat venerandus Prop truus LAURENTius THEODORus G Ro Novius in Emendationibus
Pandectarum cap. II. Icte. 32. 33.
Servum , cujus in hac lege fit mentio , intelligi debere actorem vel dissem
saJ M. Florenti neglegentia. antique. Ita L. r. D. de Administr. N perie. tui. mligentiam L. t . D. pro Socio. Rex r,ter. L. et T. S. P. D. vid L. AquiI. Si neglegens in elegendis Ministeriis fiat L. D. in L de Admittita. t per. tui. Ita imuLudire L. 2O . D. de v. S. I.. g. de Vulg. &mp. substit. L. a . D. Qui testam. lac. possi in-DAtratia L. sto. S. ulti D. eod. tititha In MS. legitur h-t- , sed littera a litateria et superstripta est et atque ita tum littera, tum dimidiatae vorea sepius in MS. sunt super scriptae et quia immo integri versus . qui ab scriba Fuerant omissi, margini adscripti sunt. Hinc non imis iaspicio oritur, codicem Florentinum, Postmquam ex alio exemplari transscriptus fuerat . ad istud postea diligenter fuisse eomparatum & ex eodem eorrectum. Vide Aucus T NuM -- i. Pandin. I. i. e. t. in f Cl. B R E N et M a N-N u M Ep. Pandin. lib. I. e. i. ia f.
645쪽
σ3s dispensatorem , ostendunt adjecta verba rationes reddere , quarum illi curam apud Romanos habere atque agere solebant. Eorum prior PLAu To Da dicitur , cui omnium renim ipsus (heres semper credit , eumque D O s i-
PAucus libro stimulat de urio A fessorum De J meminit servi actoris ro
rum, & actores Scaevo L A libro quarto Responsorum si J areari et retari cdixit, & MongsTi Nus libro quinto Regularum Og J & MARCIANus libro tertio Institutionum h bonorum actores. Dispensator. THEOPRI-Lus f i J : Atret,er truo icis . - ic titas p isaeos tib M Aetarer, Eei ora, Dispensator es servus, qui pecunias dominicas fenerari solet. Apud
Romanos ex diversis ministeriis diversa etiam servis imponebantur nomina pro domesticis muneribus , quae obire ex dominorum placito cogebantur; ac nominabantur Atrienses, Cubicularii, Notarii, Ostiarii, Coqui, Tehtores , Obsonatores &c. Non infrequens apud Veteres fuisse videtur , ut servo suo aetori intestamento libertatem relinqueret dominus sub hac conditione , s rationes
reddidisset O l. J. Quid autem illud sit, pulchre docet CALLIsTRATUS libro secundo Ouasionum OlJ ; scilicet ita eas reddere debet, ut ejus con-L l l l a ditio-
646쪽
ditionis homo solet : is adeo ut eas legendas primum offerat, deinde comis putatiata, , ut explorari pollit . probe an improbe imputationes referan-- tar, accepta recte sint Ielata , an non recte. cautiones instrumentaque
se omnia actus sui heredi exhil at, atque etiam reliqua solvat: si & si hoc se casu, si ut ait M A R et I A N u s hbro scumto Instititit omini O a J, - arbiteris in larvum & dominum, id est, heredem dandus est de rationibus excuse tiendis ; quem etiam , si pure, id est sine congitione earum reddenda-,, rum servo sit relicta libertas fideicommissuria, a praetore conius im dariis debere ex rescripto Divi Pii is monuit U L p i x N u s libro VI. Fidesto, naidisorum ObJ, si ut apud eum rationes. quas administravit, ex fide reddat, ,, qui Sc corpora rationum, Se ii quas res ex his detinet, cogendus est peris praetorem rellituere , & de lingulis heredem instruere: is At, quid statuendum sit , si tellator vetuerit servuui suum testamento manumissum heredibus rationes reddere, tu hujus Legis Ity . parte priore tamquam in regula propositi t. ejusque prohibitionis verus quis ac legitimus esset sensus a que intellectus mira sane nec minus perspicua brevitate explicare sategit JCtus noster, dum praecipit, si tervus rerum dominicarum actor ab domino in
ultima voluntate manum illas sit, vetitusque rationes heredibus reddere, horum verborum eana non esse consequentiam , ut , quae apud illum res sunt& pecuniae ex rationibus dominicis, sibi ipse retineat, sed hane potius, ut earum scrupulosa atque anxia & nimis exacta inquisitio inhibita fuisse vide tur , adeoque in iis examinandis negligentiae ratio non habeatur, sed tam tummodo fraudium G. Si res quasdam clam amovit Sc subtraxit, aut data opera ipsas rationes intervertit , & si quae aliae sunt servorum nequam machinationes plures. In hac lege negligentia, quae desidiani, culpam &legnitiem notat, opponitur fraudibus, quae sunt calliditates & fallaciae , ad alterum circumveniendum , fallendum , decipiendum adhibitae , quibus contraria est bona fides OcJ. Ejusmodi autem negligetitia tum videbitur esse remissa a testitore, quae leDein culpam non excedit. Fraudis enim appellatio, quum sibi oppositam habeat ne istentiam, quae simpliciter posita sedemothiarn notare centenda eli, dolam es latum culpam significat. Non igitur ex tellatoris voluntate is servus actot de ea negligentia, quae levi aut levissi
L. f. s. i. D. de r. D. Si is, testum. lib.
647쪽
ma culpa commissa fuerit, tenebitur; verum de illa. quae lata nilpa fuit admista, quaeque in rebus pecuniariis pro dolo habetur sa , quem remisisse testitor nequaquam existimandus eli, quique etiam sub fraudis appestati ope latiore continetur O b J. Huc pertinet, quod ULPiANus lib. XXXVIII uii Ediciti in OcJ retulit, is Culpam negligentiamque servi post libertatem e is culatani et se, sed culpam dolo proXimam dolum repraesentare. si Dum JUtus ait, servum hunc actorem, quod apud eum es, non lucrifacere, ten bitur iplus res & pecunias, quas ex domini rebus apud se servat ac detinet. omnino etiam restituere, uti & ipsas chartas , in quibus rationes simi conscriptae s d J , sed an & reliqua Z Haec sunt ea , quae rationibus subductis, acceptis & expensis computatis, debita remanent & supersunt. Ex Marciani quidem lententia videtur dicendum , utique servum illum reliena reddere teneri: ait enim, non hoc consequitur, ut ne . quod apud eum sit, reditat Vlucrifaciat e quibus verbis & reliquorum reddendorum necessitas innuitur OeJ, quamvis in specie, quae in lib. XVI. Digestorum occurrit. Scaevo LAresponderit OfJ; si servum testamento manumissum & rationem reddereis vetitum, non quidem teneri reliqua solvere, quae in adminiitratione actus is sui debuerit, si addita hac ratione, si quod nemo ex servitutis actu postis libertatem teneatur. si Subjungitur nihilominus; si retineri tamen reliquata poterunt ab heredibus cum peculio , aut ex eo deduci. si illud lesvo i
ta gatum sit: si & U L P i A N u s O g J scripserit; A si non sit conditio ra-
- tionum reddendarum adjecta, non cogendum reliqua solvere ac restitu se re; si quae conditio si fuit ab testatore addita . certo certius etiam reliqua reddenda sunt: ante enim servus non acciperet libertatem Oh . Qiiod itaque ipsas rationes attinet, earum reddendarum prohibitio proficiet huic servo, non ad id, ut in totum censeatur solutus ac liber a rati nibus reddendis, vel ut sibi lucretur ea, quae ipse apud se ex domini rebus
648쪽
detinet: tum enim haberet heres, quod queri posset: sed ad id tantum . uescrupulose rationes non exigantur , hoc est, ut negligentiae, levis scilicet culpae ratio non habeatur, sed tantum fraudes ac doli et imputentur. Nec enim alia mens teliatoris fuisse merito P sumi poterit, quem certe credibile non est, remittere voluisse dolum & fraudem, quibus ias, jura, & aequitas resiliunt. Et sic etiam ULPIANus lib. VI. ad Sabinum relati s a J: si euita vetitus fuerit heres a tellatore agere cum eo, qui negotia deiuncti geta. si non videtur obligatio ei praelegata, quae dolo & fraude ejus, qui negotia si vesserit, commissa fuit, & id testator sensisse videtur. H Idemque lib. X V I V. ad eumdem O b J scribit : si Saepissime rescriptum esse , eum, qui se rationes exigere vetatur, non impediri reliquas eXigere. quas quis reliqua-- vit, & si quid dolo factum sit ab eo, qui rationes gessit. si Hanc regulam consequenter in hac Lege excipit & altera, in qua ex praecedentibus verbis ab JCto colligitur, si servus a tellatore, quem in test
niento manumisit, vetitus esset heredibus reddere rationes, non hoc ex illa testatoris prohibitione sequi, ut tacite et ina legatum esse huic servo vide tur peculium.
Peculium autem dictum est, quasi pusilla pecunia. sive patrimonium pusillum, idque Tua ERo definit esse . quod servus domini permissu separatum a dominicis rationibus habet sc J. Ratio autem dubitandi esse poterat, quod dominus, qui inter vivos servum manumittit, nec peculium sibi recipit, id non obscure ei concesssse ac donasse putetur Odl ; & cur hic non etiam ex testanrento, cujus major semper est favor. liber factus servus, & rationes reddendi scilicet necessitate exemtus, sponte i piuin peculium adipiscatur Z verum enim vero ex eo solo, quod teitator servum suum vetuerit rationes reddere , ideo nequaquam peculium ei tacite legatum esse censeri potest Catilla hujus rei et t. quod manu-imillio non fit peculii datio . sed libertatis donatio. quc e prater eam nihil servo amplius praestit: & in hanc sententiam quoque respondit S c v o L xlib. Diemortim OeJ , ne iis quidem servis. quibus libertatem legataque
649쪽
reliquerat tellator, quosque , id est, biexcissos , adeoque a rationibus reddendis ibitatos ac liberos esse jusserat, peculia videntur legata; &Imperator Jultinianus in Institutionibus sal retulit, A peculium, nisi le-- gatum fuerit, manumisso non debetur; quamvis . si vivus manunii serit, is suilicit, si non adimatur. si Atque ita Divos Severum & Antoninum rescriptille, idem Imperator auctor est O b J ; idque ipsum poli Divos illos Inapp. etiam rescripto suo ad Rufinum probarunt Inapp. Diocletianus & M ximianus Oc . & hisce quidem verbis: si Longe diversam causam eorum, A qui a superilitibus manumittuntur , item illorum, quibus testamento li-- bertas relinquitur, est . dissimulare non debueras: inim superiore quidem, casu concessum tacite peculium, si non adimatur: posteriore vero, nisiis specialiter fuerit datum, penes successores remanere, juris sit evidenti sib
Dominus igitur, qui inter vivos manumittit servum suum, nec ei adiamit peculium, nec sibi recipit, neque alteri dat, non obscure id illi donasse ac concessisse creditur, dum, si id noluisset, hoc servo suo manumisso auferre potuisset. At, in testamento si peculium testator servo manumisso nominatim non legaverit, licet eum rationes reddere heredibus vetuerit, nullo modo illud sibi servus adquiret: expresse enim debet id ei legare, quum potest, testator: quapropter cum omni jure illud apud heredes suos rem nere voluisse censetur Od .
Altera Lex est et S. D. de Manti c. tectam. cujus haec sunt verba: MARCIANUS libro primo Retularum. Distis Pius Sy Diri 'aeres DBorabiliter rescripserunt, Cum femo cum libertate sub tituto legatum erat: si heres non esset, non adscripta libertate eperinde haberi, atque si adscripta esset es libertas. Ilaec est lectio editionis Taurellianae : in Haloandrina legitur aeque si adscripta ei esses V libertas. Editio Parisiensis anni a s Ca. ex Pandectis Fl
650쪽
rentinis, quoad ejus fieri potuit, repraesentata scilicet, exhibet, atque fa in riptii ei esset libertas. Iiugo a Porta dedit, atque se adscripta esset libertas. Melius editionis Antverpiensias A. Lugdunensis A. is Si . illud ei, servata suo loco particula margini adi .riptum e t , quod nec
sequentes editores admiserunt, nec erat opus. Saepe autem M A R c I A N u shuc conjunctione in scriptis suis pro etia in usus fuit . ut lib. VI I. Iumtuto statuae & imaginis usumfructum posse relinqui, niagis est, quia E T ipta si habent aliquam utilitatem . Oa . & libro IV. Regularum, si in quasi (lententia ET Julianus est si Ob J. & lib. si ut ad Formul hypoth. - eadem ET de filiolantillas dicta intelligimus si OcJ. Comparationis autem hanc formulam perinde atque se variis modis este
runt JCti: nam aliquando perinde quasi Od , perinde quase s sej, terinde ac se OfJ. & pro perinde etiam prolude usurparunt : ita proinde ac se OgJ, proinde atque s O li J, proinde atque s i J: ut adeo recte notarit clarissimus
Vir Jox cui M. Jou. ScriwAR TZius Oh , JCtos aliosque haec confudisse, cujus sententiam duo venerandae antiquitatis monumenta firmant;
PROINDE LIBERos TOLLANT AC SI EX Duo Bus civ Illus ROMANIS NATos.