장음표시 사용
661쪽
demum horum Impp. uti haec, ita & cetera ingenii sui monumenta in tu cem is emisit Ie videtur, utpote, qui istos Principes in hujus operis Libro quinto OaJ Divos nominatim vocavit, quam scribendi varietatem & in hisce
ceterisque Libris suis tum ille O b tum reliqui JCti adamarunt. Ratio autem condendae hujus Legis haec fuit, quod ab marito quodam .
qui gravidam uxorem habuerat, ex qua patrem se futurum maxime q)erarat, imploratum fuerit Praesidis Provinciae auxilium , quum illa mulier sibi ipsa data opera partum abegisset. Praeses vero , dum certa ac specialis poena pomanorum legibus huic maleficio statuta non existeret , rem cum hisce Imperatoribus communicavit, eosque, quid de ea muliere statuendum foret , consuluit, cui forsan haec mulier vel deportatione digna fuit visa, quam
tamen poenam infligendi potestas data non eli Prasidi OcJ ; hanc enim sibi
ipsi reservarunt Principes Romani. Hi autem Imperatores non deportam tam quidem eam, neque in perpetuum, sed in temporale exilium dandam esse rescripserunt. Post hoc igitur Rescriptum Severi & Antonini vici 'ntae A data opera factae abortionis grande crimen certae poenae subjacere in epit, exilii scilicet temporalis, quum antea vel ab primis Romanorum temporibus in nuptis etiam mulieribus esset impunitum: cujus rei color ac praetextus erat, quod partus nondum editus, qualiscumque esset, sive adhuc informis sive jam fota matus , sitne ulla distinctione, uti apud Philosophorum plerosque, ita in s ro Romano, matris vel viscerum ejus portio habebatur, nec, antequam in lucem editus esset, homo recte dici posse credebatur Od J ; quam ratiocinationem acceperunt JUti ab Stoicis . qui, ut releri P L u r Ahc is u , O e J
inscriptionem Leos 3. D. Expilat. heredit. se L. a. i. D. de Perm L c. S. E. D. de Interd. Reserat.
D. de Ventre in te. L a. D. de Non. infer. LI . C. de Meseo . libertat. se I De narit. PH ephor. lib. V. e. I s. p. 'oγ. vid. IOANNIS TRANcisci RAMos homamem lib. VII. p. a l.
662쪽
Agis To TELEs OaJ loetum animal esse judicavit, dum ait, nefarium esse, si tentaretur abortus, postquam pecus sentire ac vivere, discerni jam pollet.., Distinctionem quoque in eo crimine vindicando puniendove jam . fuisse adhibitam ex lege Dei populo Israelitico data, Accursus notavit ad is h. l. scilicet, ut, si partus fuerit abactus facto mulieris vel alterius, quod
is jam erat animal, hoc est, 'retieser i ineri uis edior, ut est in lege Dei Exo is di cap. 2I. se. 22. interpretibus LXX. puta, utero jam verminante, quod se proprie. abortus dicimus , tum capitale iit crimen. Sin vero nondum antia si mal fuerit , si fuerit vadia, hei orio 'Mei , ut illo loco LXX. Io-- quuntur, vel Mar 'αφον. ut Psalm 138. quod Grammatici aborsus uis vocant, tum minor poema infligatur, veluti in primis mensibus intra XL. si aut XC. diem agacto pecu, non multo post conceptum, nec dum anuis malo si O b J. Et hoc ita eos interpretatos fuisse, notat Vir summus Hucio GROTius OcJ, quod in eo crimine Graecorum leges , quae tum in aegypto vigebant , ita distinxerint. Inter Romanas mulieres omni sere tempore violentorum abortuum licentiam non fuisse infrequentem, satis superque testantur exempla , quae passim apud Auctores occurrunt. Ita P L u T A A c ii u s ait O a J , Romanas matres, dum vehiculorum usu illis Senatus interdixisset, conspirasse inter se . ut neque uterum gererent neque parerent; quae hoc pacto viros suos ulciscebantur, donec patres mutato consilio vehiculis uti illis iterum permiasissent. Patrum
663쪽
Patrum Romanorum nimiam austeritatem , matrumque Romanarum temeritatem eleganter sequeriti carmine delineavit Poetarum suavissinius O v i-
si Nam prius Ausonias matres carpenta vehebant: - ( Ilaec quoque ab Evandri dicta parente reor. si Mox honor eripitur, matronaque destinat omnis si Ingratos nulla prole noVare viros. A Neve daret partus; ictu temeraria caeco A Visceribus crescens excutiebat onus. si Corripuisse Patres ausas immitia nuptas, A Jus tamen exemtum restituisse, ferunt. Idem ObJ sua aetate de amica sua Corinna querens cecinit: Dum labefactat onus gravidi temeraria ventris, In dubio vitae lassa Corinna jacet. si Illa quidem , clam me tantum molita pericli, ., Ira digna mea: sed cadit ira metu.' A Sed tamen aut ex me conceperat; aut ego credin
si Est mihi pro facto saepe, quod esse potem
Crebriores quoque abortus, ut aevi sui grande vitium, palam sequentibus versibus exprobrat OcJ: si Nunc uterum vitiat, quae vult formosa videri, o Raraque in hoc aevo est , quae velit esse parens. Dilectam tamen Corinnam suam, aliasque sibi coaevas puellas, tum mortis periculo, tum sceleris immanitate , denique humani generis clade inde oriente ob oculos propositis , maximo opere deterrere & ad meliorem frugem reducere conatus fuit elegantissimo carmine Od ,
664쪽
Nec fera peltatas agmina velle sequi; si Si sine Marte suis patiuntur vulnera telis, si Et caecas armant in sua fata manus. , Quae prima inllituit teneros convellere foetus, A Militia fuerat digna perire sua.., Scilicet, ut careat &c. Si Nec x OaJ haud obscure hoc crimen traduxit, dum suam laudat matrem, quod si eam tuamquam suae secunditatis, quasi exprobraret aetatem, o puduit set, nec umquani more aliarum matronarum, quibus omnis com-- mendatio ex forma petebatur , tumescentem uterum abi condisset , quasiis indecens onus, nec intra viscera sua conceptas spes liberorum elisiisset. HJuvENALis Oh quoque cecinit: si Sed jacet aurato vix ulla puerpera lecto.., Tantum artes hujus, tantum medicamina possunt, si inae steriles facit atque homines in ventre necandosis Conduciti Gaude infelix &c. P Luae Aacuus OcJ. homo in disciplinis gravi auctoritate de suo . tempore scripsit , isi is (raemeracetc psae inac payratacita meMai*i Drm , καθαψe γυγα. is x Saasai; M M M S phei Mit Tit GChristiani quoque scriptores saeptiis illud exagitarunti ATHENAGOR As, qui sub Divis Fratribus vixit, in legatione pro Christianis scribit Od J: Κῶ δι- τι -m seponi, D f Aιγ--ri ciea MAtaeritas rω-φαμ. . A Sc qui mulieres medicamentis abortivis utemis tes, homines occidere, & rationem reddituras Deo dicimus. si TER-Tu LLIANus OeJ in Apologetico , qui id opus, Septimio Severo imperam
665쪽
te . scripsit, ait et si Nobis homicidio semel interdicto, etiam conceptum
si utero, dum adhuc languis in hominem deliberatur, dissolvere noli licet. o homicidium est, prohibere nasci, nec intereit, natam quis eripiat animam, se an nalcentem perturbet. Idomo elt, Sc qui est futurus, & i uctus omnisis jam in semine est. H M I N v c I u 3 FELix in Octaueto OaJ : si suntis quae in ipsis visceribus, medicaminibus epotis, originem iuturi hominis is exstinguant, & parricidium faciant, antequam pariant. HSatis igitur superque ex hisce exemplis apparet . ante illud horum Impp. Rescriptum contra earum, quae data opera abortum tibi procurallent, nullani fuisse latam legem. Auctorum enim unus vel alter ejus poenae , sit qua antiquitus suillet statuta , procul dubio mentionem iecisset. Scriptores certe Christiani solidis stinis certissimisque suis tum ex Sacra Scriptura, tum ex ratione petitis argumentis eam strenue adseruissent.
Notandum hoc loco, quod MARCIANus hoc Rescriptum primo Libro suo Regulorum potissim uin inseruerit , quas P Au Lus Jctus ait, ex jure , quod est, fieri debere o b : quae disterunt a juris piae ceptis S lapientiae. Regulae enim juris sunt ipsae leges, quae cives etiam invitos ad obtemperandum coeunt: Praecepta sunt tantum monita suasiones honestatis& pudoris naturalis, quae vim in foro non habent, ad quae observanda nemo quidem cogi potest et sit tamen ea observet, laudem i. . Tetur; sin minus, vituperio dignus est. Et sic juris Praecepta honi viri osticiunt proponunt, sed Regulae juris ossicium civis in Republica inculcant sc) : unde Se- NECA OdJ: si quanto latius ossiciorum patet, quam juris regulat quam
si multa pietas, humanitas, liberalitas , & justitia, fides exigunt, quae omnia se extra publicas Labullis sunt. ., Praeceptum autem huc usque tantummodo fuerat sapientissimorum gentilium Philosophorumque , ut mulieres partum situm omni opera contervarent, ederentque maturum suo tempore in lucem ;easque, si quae abortus dirum tental sent crimen , odio atque indignatione prosequebantur. heminarum maxiunim & praecipuum munus este , acci- M pere
666쪽
h pere & tueri conceptum, si tradidit ULPr Nus OaJ; easque Imperator Justi ilianus OhJ adstrinat, is ab natura ad id progenitas esse, ut partussi ederent ; immo maximam illis cupiditatem hac in re esse constitutam. Ab ea tamen haud sui aliquando compotes seminae destiterunt, quod vel
maritorum suorum ostenderentur asperitate, vel erga eos odio essent irritatae.
JuvENALis scJ apposite : , Semper habet lites, alternaque jurgia lectus, si In quo nusti jacetit Ovi Dius Od J: si Este procul lites, & amarae praelia linguae.
A Dulcibus est verbis mollis alendus amor. Lite fugent nuptaeque viros, nuptasque mariti: Inque vicem credant res sibi semper agi is Hoc decet uxores: dos est uxoria, lites.si Audiat optatos semper amica sonos. vel, ut facto divortio viros suos ulciscerentur ; puerperii quoque dolores evitandi causa aut formae retinencte desiderio . nec non servandi gratia, ut
si Quam castigato plani sub pectore ventris a pariendo abhorruerunti Et id quidem egisse videntur Romanae mulieres, aliaeque, non tam per innatam ipsis malitiam, quam potius ob id, quod saeculi sui pravis moribus malisque exemplis temere fuerint abductae of .Quum interim humano generi nihil aeque noxium accidere potest, quam abortuum exitiosa licentia, quia non tantum foetus , sed & ipsae uterum gerentes feminae feralibus illis medicamentis enecari saepius solebanti Roma
667쪽
nae certe reipublicae , cui, ad retinendam imperii sui maiestatem & propter continua bella, maxima civium ingenuorum frequentia erat opus s a J, reserat admodum damnosa; quapropter subsectoruni suom ni prolpicientibus utilitati, imperiique sui contulentibus dignitati. visum fuit iis imperatoribus, ut, quod duce naturali ratione sua sponte facere mulieres debebant, & quod hactenus praecipere, & suadere numquam celsiverant Romanorum sapientissimi, id per hoc Rescriptum in juris regulum transiret, adeoque mulieribus nuptis imponeretur necellitas abortus violentos evitandi , atque omnino omittendi, & recte : partus enim non tantum parenti, cujus esse dicitur. verum etiam reipublicae nascitur Ob J. Quapropter ab hoc tempore data opera factus ahortus, incidere coepit. non quidem in crimen homicidii, sed in extraordinarium , quod non ex Lege Cornelia, sed exilio temporali erat vindicandum OcJ. Huc quoque pertinere videtur, quod . U L P I A N u s lib. XXXIII. ad Edictum Od J tradit: - si mulierem visceribus suis vim intulit se, quo partum abigeret, constite-- rit: eam in exilium Praeses provinciae exiget. A Verum enimvero Lex haec potius referenda est ad eam mulierem, quae gravida, matrimonio per divortium soluto , discesserat a marito, quod colligere licet ex verbis aliarum Legum, quae, uti ex earum inscriptionibus apparet, etiam petitae sunt ex
XXXII i. ad Edictum De J libro ejusdem JCti Ulpiani, qui forsitan, dum
hanc Legem scriberet, respexit ad illud Rescriptum ipsi notissimum, quodque TRvPuo Ni Nus pluribus verbis exhibet in libro X. Disputationcina O f J. ubi fit mentio mulieris, quae, divortio laeto, in odium mariti sui partum abegerat . idque hujusmodi est: si Dd & si qua isceribus suis poli divor-
si iii mi, qtiod praegnans fuit , vim intulerit , ne jam inimico marito fili uni se procrearet: Ut temporali exilio coerceatur , ab optimis Imperatoribus . nostris O g J rescriptum eli. Ex tribus autem hisce Legibus app3ret,
668쪽
memoratos demum Imperatores Severum & Antoninum non tantum mulieri viro adhuc nuptae sui in hac Lege g. D. de rati uomsin. criniin. l ed etiam et , quae jam a marito, per divortium laluto matrimonio, divorterat, (ut ex duabus aliis allegatis apparet) abortione interdixisse stili poena exilii temporalis. In principio quidem memorati ab Tryphonino rescripti notatur, is Ciceronem lcripsisse in Uratione pro Cluentio Avito, Miteliam quamdam se mulierem , cum estet in Alia, quod ab heredibus secundis accepta pecu-- nia partum sibi medicamentis ipsa dbegillet, rei capitalis esse damnatant. Non autem hic Jctus , dum de abortu violento disputabat , quem, ut vir bonus, procul dubio detellabatur . illud Miletiae nulliuiis exemplum pro certa ac statuta lege, quae Romae vigebat, laudasse videtur, sed idcirco tantum illud propositi ille . ut ollcnderet . quam severe suerit hoc crimen in quadam Asiae minoris civitate aliquando punitum s a J, subjicitque statim, tamquam lipplaudens colastitutioni optimorum Principum suorum, haec ver
ba, sed s qua disceribus suis pia didortium, quod Iragiums fuit, vim
situ rit Ut Cicero vero sua jam aetate id pix nae genus , quam Asilesia mulier subsit, non ideo allegavit, quod tum Romae abortus data opera iactus puniretur, sed, quod ex ejus sententia mulier illa, quae cum sui ipsisus viataeque suae periculo, accepta ab heredibus secundis pecunia, medicamentis sibi ipla partum abegit, non tantum patrali et scelus, quantum Oppianicus ille . dum fratris sui (praemortui uxorem gravidam veneno interfecit set, ut una illa. & quod erat ex fratre conceptum, necaretur: comparatione sciulicet facta criminum, majore supplicio dignus erat Oppianicus, qui fratris
rius probant L. . D. de Excuseti ae L. ta. D de captiv. quarum altera est ex lib. II. altera 'ex lib. IV. D sputationum T phonini , in quibus nominatim Antosirium Caratallam sinim vocat Imperatorem & p trem eius Dii um Severimi, eum demisque suspicor Antoninum Primipii nomine occurrere in L. ii. D. de PostuI. veae est ex ejusdem Icti lib. v. Disputat. quo loco editio Florent. Sed is us pei missum ab re', vere tutorem pupilli ea NPersus si um , in qua adtiersus patrem pupilli-ua ad acuus Isi Di t. Et iam . e. L
. r. c. a. t. p. m a in rem f. in qua a. p. p. a. a. f. I. At olim in m S. Flor. scriptum erati f. e. i. p. a. e. e. a. t. p. causeam taetrism f. i. q. a. p. p. a. a. f. s. sed litterae etia deletae sunt. MSS. Magitabequianus & Abbatiae S. Crucis dant, T. e. t. p. o. e. e. a. t. pinis cacam adversus in qua a. p. p. a. a. f. f.
669쪽
uxori, eiusque partui insidias struxerat, quam illa Milesia mulier, quae sibi suisque visceribus vim intulerat. Et in hac eadem oratione cap. I 2. & seq. idem Cicero simile resert exemplum, quod Larini, quae urbs erat Ferent norum in Italia, iactum est, nec tamen punitum legitur et is Quid Oppiani-- cus fecerit, cognoscite et ut illum Magium intelligatis longe animo proh spexisse morientem. Quae pecunia mulieri legata erat a filio, si qui natus is esset , eam praesentem Oppianicus non debitam mulieri latuit: si haec so-- lutio legatorum, & non merces abortionis appellanda est duo illa pre-- tio accepto , multisque praeterea muneribus , quae tum ex tabulis Oppi is nici recitabantur, spem illam quam in alvo commendatam a viro conis tinebat, victa avaritia sceleri Oppianici vendidit. Nihil posse jam ad liancis improbitatem addi videtur. attendite exitum. quae mulier obtestatione viri se decem illis mensibus ne domum quidem ullam, nisi socrus suae, nosse d
is buit, haec quinto mense post viri mortem ipsi Oppianico nupsit. Alia etiam non tam mali animi quam mali exempli tentamina prohibit
fuisse Manci Nus noster adserit lib. XIV. Afittit. notatque, si eam ex is Senatusconsulto relegari justain esse mulierem, quae non quidem malo ani-- mo, sed malo exemplo , medicamentum ad conceptionem dederat. exta quo ea. quae acceperat, decesserit is saJ, quod ipsum uxor Imperatoris Constantii experta est, ut D. JOANNEs Cu Rusos Torius Homilia XV.
'Alpstiet reu is triAssa g f isti t. Et Laec Eusebia, quoad vixerat, sterilis , Ilaienae mariti' sui Constantii sorori. Juliani Caesiaris conjugi insidiata fuit, eamque ad quaelitum venenum bibendum per fraudem illexit. ut . quotiescumque concepisset, immaturum abitaret partum scJ. . Et sic illa, cum prohibere debebat: & poterat. suo facto tantum lacilius , si non aliis jullit, saltem permitille luit visa . quod jam legibus non erat impunitum ; ut constat ex P A u Lr his P. Se itentiarem Odd: H Qvi abortionis,
670쪽
is aut amatorium poculum datat, etsi dolo non faciant, tamen, quia maliis exempli res est, humiliores in metallum , honestiores in insulam, amisi, is parte bonorum, relegantur: quod si eo mulier aut humo perierit, tum si mo supplicio adficiuntur. HPorro in Lege nostra subjicit Ictus Marcianus ipse indignabundus, in- ei iubet Phlera postfe, eum mulier, impreve, hoc est, fine ullo vindictur, aut pcinae metu , malitum Sum Lyci is si atritisse. Quibus verbis huic Constitutioni haud diu ante latae non obiciare adplausit; qui sine dubio, ut hic
utar optimi atque integerrimi Callistrati verbis, centuit, pios parentes eo animo ac voto ducere uxores, ut liberos P creent, & ex prole eorum diuistuminatis memoria in aevum relinquatur. Appolite etiam liberorum vocem IIarciantis in nostra Lege usurpavit: quorum appellatione in jure nostro non laltim filii filiaeque, verum etiam nepotes & neptes, ceterique, qui ex his descendunt, continentur saJ: Florum itaque spe mulieris maligna opera maritus ille misere exciderat, quibus augeri Romanis maxime res erat in votis; & ob hanc rationem aequillime huic maleficio obviam ierunt, restiteruntaque Impp. ne amplius ulla mulier ventris. sui Decunditatem vitiaret, maritumque tu uim privaret filiis filiabusque dulcibus. Eorum enim nativitas &numerus ut honori ac laudi ducebatur , ita ad munera personalia subterfu
gienda prodesse poterat Ob J. Immo & proficiebant liberi OcJ ad decimas
capiendas, & ad evitandas orbitatis poenas O d J. Incertum quoque plerumque manet, quod mulieris peccatum eXaggerat, quot numero foetus malis illis medicamentis simul abegerit, quia vel plures uno partu nasci possitnt. De felici enim matrum ubertate loquitur P Au Lus se & hisce quidem verbis : si tam varia & incredibilia creduntur , ut labulis adnumerentur. se Nam traditum est, & quatuor pariter puellas a matrefiamilias natas esse: is alioquin tradidere non leve, auctores, quinquies quaternos enixam Pelo-- ponnensi, multas aegypti uno utero septenos. Sed & uegeminos Sen