장음표시 사용
41쪽
aliter moti duos istos numeros subtiliter disti se
uerviat, ut dicentes, septonarium ad corpus, novenarium ad animum pertinere. hunc ine-
dicinae corporis & Appollini attributum , illum Musii: quia morbiso animi, quos appellant pallie, musica lenire ac sanare consueuerit. Itaque primum clii 'actera annum quadragensimum &. nonum esse prodiderunt , vitimum autem octogensimum & unum, mediuin Vero ex Vtroque permixtum, anno tertio & sexa- gensimo, quem vel hebdomades nouem vel se Ptem enneades conficiunt. Hunc licet quidam
periculosissimum dicant , quod &. ad corpus &ad animum pertineat , ego tamen caeteri S duco infirmiorem . nam utrumque quidem supradictum continet numerum , sed neutrum quadratum , & ut est ab utroque non alienus, ita in neutro potens : nec multos sane, quos vetustas claros nomine celebrat, hic annus absumpsit: Aristotelem Stagiritem reperio: ssed hunc Σciferunt naturalem stomachi infirmitatem crebrasque morbidi corporis offensiones adeo virtute animi diu sustentasse, ut magis mirum sit ad annos 'sexaginta tres eum vitam protulisse quam ultra non protuli se. A R ita sanctissime Caerelli, cum istum annum , qua maxime fuerat corpori formidolosus, sine ullo incommodo transieris , caeteros , quiliniores sunt , climacteras minus tibi extinie sco, praesertim cum in te animi potius quam cor-dioporis naturam sciam dominari, eosque viros, qui tales fuerunt , non prius vita excessisse, quam ad annum illum octogensimum & unum per uenerint , in quo Plato finem vitae & legiti
naum esse existi nauit, ac habuit Jegitimum hoc n
42쪽
cibo abstinuit ,'& contra Diogenes Cynicus cruditate in choleram itutus est. Eratosthenes quoque ille orbis terrarum mensor , & Xenos crates Platonicus veteris academiae princeps ,
ad eundem annum vixerunt. non pauci etiam
per animi spiritum molestiis corporis supera tis limitem istum transgressi sunt : ut Carnea des , a quo tertia academia est, quae dichucio noti , vel Cleanthes, qui annum nonageniimum& nonum, hoc est, uno minus centum expleuit. at Xenophanes Colophonius inaior anno rum centum fuit. Democritum quoque Abde riten , & Isecratem rhetorem serunt prope ad id aetatis peruenisse, quo Gorgian Leontinum, quem omnium veterum maxime senem fuisse,& octo supra centum annos habuitie constat.
Quod si cultoribus sapienti , siue per animi
virtutem, seu lege fati diutina obtigit vita : nollio despero quin te quoque diu corpore atque animo valentem longior maneat senectus. Quem enim veterum nunc memoria suspicimus, quem
prudentia vel temperantia, vel iustitia vel sortitudine, tibi antistare dicimus λ quis eorum,1ue si adesset , non in te omnium, virtutum praedi cationem conferret quis tuis laudibus se post poni erubesceret illud certe, ut arbitror, di guum est praedicatione, quod, cuni illi, ferine omnibus quamuis prudenti semis &proculare Jopub. motis non contigerit line ostensione &odio plerumque capitali vitam degere: tu tamen officiis municipalibus functus, honore sacerdotij in prin cipibus tuae ciuitatis conspicuus, ordinis etiam eque litas dignitate gradum prouincialium super-3s gressus, non modo sine reprehentione & inuidia semper fuisti, erit etiam Oinniu omnino amore'
43쪽
:3 cENso R IN VI 'cum maxin a gloria consecutus es. Quias a te no sei aut ex amplissimo senatus ordine non expeti Dit , aut ex humiliore plebis non optauit. quis mortalium vel te vidit, vel de tuo nomine accepit, quin 3c loco fratris germani diligat, Scui sce parentis veneretur quis ignorat probitatem primam , sdem suininam, benis litatem incredi-. bilem, modestiam verecundiamque, singularem
caeteraque humanitatis officia penes te unum
csse, ta quidem maiora , quam posist digne a
quoquam reserri λ quare Sc ego his nunc commemorandis supersedebo. de Cloquentia quo que sileo: quam omnia nostrarum prouinciarum tribunalia , omnes p esides nouerunt: quam denique urbs Roma Se auditoria sacra mirata sunt. Is
haec se Sc ad praesens 3c in sutura saecula sati, ipsa nobilitat.' V. N v N c Vero, quatenus de die natali scribo,
meum munus implere conabor: tempusque hodiernum, quo maxime flores, quam potero luci-io dissimis notis signabo: ex quo etiam primus ille
tuus natalis liquido noscetur. Tempus autem non diem tantummodo vel mensem vel annum vertentem appello, sed Sc quod quidam lustrum, aut
annum magnum vocant, id quod seculum nomi- 1snant. Caeterum de amo, quod est te inpus unum di maximum, non multum est quod in prassenua dicatur. est enim immensum, sitne origine, sinesne , quod eodem modo semper fuit δί semper , suturam est , neque ad quemquam hominum magis quam ad alterum pertinet. Hoc in tria diuiditur tempora , prCretitum, praesens, sutu- ' rum: cx quibus praeteritum initio caret, exitui suturum : praesen, autem, quod medium est, adeo exiguum id incomprehentibile est, ut nullam reci- ῖ spiat longitudiuem,neque aliud esse vidctatur, quam tranficiti
44쪽
transacti suturique coniunctioiadeo porro instabile,ut ibidem sit nunquam, & quidquid transcurrita futuro decerpit, & apponit praeterito. Haec inter se tempora, anteactum dico & futurum, neque pa-.3 ria sunt, neque ita Vt alterum altero longius bre uiusve videatur. quidquid enim non habet finem
collationum mensurae non recipit. quapropter aeuum neque annorum neque taculorum numero,
nec denique ullo finiti temporis modulo metiri co-ao nabor. haec enim ad aetatem in sinitam non sunt brumalis unius instar horae. itaque , ut tacula pose sim percurrere, & hoc nostru ui praesens designa re , onustis aureis argenteisque & hoc genus pocticis , a condatu Urbi, Romae patriae nostrae com-Is munis exordiar. E T quoniam tacula aut naturalia sunt aut ciuilia, praus de naturalibus dicam. Saec tilum autem
eii spati ii vitae humanae longillimu partu & morte definitum. quare qui annos trisinta taculum pu-2O tarunt, multum videntur errasse.hoc enim tempus γενεαν vocari Herodicus auctor est: quia orbis aeta- tisin eo sit spatio.orbem autem vocant statis dum natura humana a sementi ad sementim reuertitur
hoc quidem geneas tempus alij aliter definierunt: 2s Herodicus annos quinque& viginti scribit dici γι-
νεαν,Zenon triginta. Saeculum autem,quid sit usque adhuc arbitror ad subtile examinatum non elle. poetae quidem multa incredibilia scripserunt, nec minus historici Graeci, quamuis eos a Vero non par o fuit recedere . ut Herodotus , apud quem legi mus Arganthonium Tartessiorum regem centu Scqui aquaginta annoru fuisse. aut Ephorus, qui tradit Arcadas dicere apud se reger, antiquos aliquot ad trecentos vixisse annos. verum haec ut sabulosa s praetereo. Sed inter ipses at rologos, qui in stella rum fguorumque rarione verum lcrutantur znc'
45쪽
quaquam etiam contienit. Epigenes in celituit . . duodecim annis longissimam vitam constituit, Berosus autem in centum sedecim, alij ad cen tum viginti annos produci pollis, quidam etiam . Ultra crediderunt. Fuerunt qui non idem pu- tarent ubique obseruandum , sed varie per diuersas regiones , prout in singulis lit c Si ad circulum finitorem inclinatio , quod vocatur clima. Sed , licet veritas In obscuro lateat, tamen in unaquaque ciuitate quae sint natu-ie, talia flacula Rituales Etruscorum. libri viden tur docere r in quis scriptum esse fertur i nitia sic poni iaculorum , quo die vi beS at que ciuitates constituerentur , de his qui eo
die nati essent eum qui diutissime vixisset, 11 die mortis suae primi taculi modulum fini-xe : eoque die qui essent reliqui in diuit
te de his rursum eius mortem , qui longissimam aetatem egisset , finem esse taculi se cundi , sic deinceps tempus reliquorum ter- 2Ο minari : sed ea quod ignorarent homines, portenta mitti diuinitus quibus admonerentur V- numquodque taculum eis e finitum. haec porten
ta Etrusci, pro haruspicij disciplimeque suae peri
ita diligenter obseruata in libros retulerunt. qua- ure in Tuscis historiis, quae octauo eorum taculo scriptae sunt, ut Varro testatur,& quot numero secula ei genti data sint& transectorum singula 'quanta fuerint quibusve ostentis eorum exitus designati sint continetur.itaque scriptum est quatuor Ioprima tacula anta rum Diste centum , quintum vigintitrium, sextuin unde viginti & centum,
1eptimum totidem , octauum tum demum a .
gi, nonum & decimum superesse. quibus tran- 1actis finem fore nominis Etrusci. Romanorum Is
auscui tapula quidam ludis iaculatibus putant di
46쪽
silagui. cui sei, fides si certa est, modus Ro
mani Leculi est incertus : temporum enim inter ualla , quibus ludi isti debeant referri non modo quanta fuerint retro ignoratur et sed ne quanta quidem esse debeant scitur : nam ita institu- tum esse vi centesimo quoque anno fierent cum Antias aliique historici auctores sunt, tum Var
ro de scenicis originibus libro primo ita scriptum
reliquit. Cum multa portema ferent , oe murus ac turris , quae sui intra portam Collinam oe io qiiilinum , de caeso essent iacta , ct ideo libros Sibyllinos X V miri adissent , renuutiarunt qui Diti patri ρο Proserpinae ludi Teremini in campo Martio 'serent hosia furvae immolarentur , utique ludi cent simo quoque anno serent. item T. Liuius libro ce ci telimo tricesimo sexto Eodem anno ludosseculares Caesar ingenti apparatu fecit , quos centesimo quoque anno his enim terminis saeculum termina Heri mos. At con tra ut decimo centesimoque anno repetantur
tam commentarij quindecimuirorum quam D. Q Augusti edicta tellari videntur : adeo ut Hora tius Flaccus in Carmine, quod secularibus ludi cantatum est , id tempus hoc modo designaue
Certus indenos decies per annos Orbis it canim referatque ludos
Ter die clara totiensque grata Nod testequente. :At enim,temporum si veterum reuoluantur anna les, longe magis in incerto inuenietur.primos e-S 'nim ludos taculares exactis regibus post Romana conditam annis ducentis quadragiiuaquinque a Valerio Publicola institutos esse interiusAntias ait:at XV virorum commentarij annis ducen iis nonagintaocto M. Valerio SP.Verginio C O s s: - secundos ludos, Yt Antias vult, anno post urbem
47쪽
conditam quinto trecentesimo: vi v. in conet mentariis quindecim virorum scriptum est , anno octauo & quadringentesimo M. Valerio Coruinoaterum C. Poetilio C O s s. Tertii ludi fuerunt, Antiate Liuioque auctoribus, P. Claudio Pulchro C. Iunio Pullo Consulibus: aut, ut in libris quindecim virorum scriptum est, anno quingentesimo duodevicesimo P. Cornelio Lentulo, C. Licinio Varo Coss. De quartorum ludorum anno triplex Opinio est. Antias enim & Varro & Liuius relatos esse prodiderunt L. Marcio Censorino, M. Manilio consulibus post Romana conditam anno sexce-tesimo quinto.at Pisis Censorius & Cn. Gellius sed& Cassius Hemina, qui illo tempore vivebat, post annum factos tertium affirmant Cn. Cornelio Leuculo, L. Mummio Achaico consulibus, id est,an Do sexcentesimo octavo. in quindecim virorum
autem commentariis holantur sub anno sexcenteiuno vicesimo octauo Mam. AE milio Lepido, L. Aurelio Oreste consulibus. quintos ludos C. Fu 1lio C. Iunio Silano consulibus anno septingente 1 ino tricennio septimo Caesar Augustus & Agrippa secerunt, sextos autem iacit Ti. Claud. Caesar 1e Iv.& L. Vitellio m Coss. anno Co C . septimos Domitianus se x v I & L. Mimicio Rufo
OSS. anno i DC A L. . Octauos imperatores Se
ptimius & M. Aurelius Antonius Chilone & Li
bone cos S. anno I 2 CCCLVII. hinc animad-
Cercere licet neque poli centum annos ut hi referrentur ludi statum esse , neque post cenium decem. quorum etiam si alterutrum redeo iuillet obseruatum non tamen id satis argu
nienti esset quo quis his ludi, Lecula discerni constanter aifirmet: prie sertim cum ab urbis primordio ad reges exactos annos CCXLIV .factOS
cile nemo sit auctor: quod tempus procul dubii
48쪽
naturali maius est iaculo.quod si quis credit ludis secularibus tacula discerni sola nominis oriatne inductus: stiri cu lares dici potuisse , quod plerumque semel sani hominis aetate: ut multa alia, s quae raro fiunt, post taculum euenire loquentium consuetudo usurpat.Sed nostri maiores, quod na tura taculum quantum esset exploratum non habebant, ciuile ad certum annorum modulum centum statuerunt.testis est Piso:in cuius annali septi
ro mo scriptum est lic:Non in condita anno I xcv I cu
Ium accipitinis consulibus quis proximi fiunt Confuses 'f. semisim AI f Lepidus C. Popiliu, II absens. sed ut' hunc numerum constituerent nostri, nonihil cauta fuit, primum quod multos suorum ciuium ad Is hanc aetatem vitam producere videbat. Dein quod Etruscos,quorum prima tacula centenum Merant annorum, etiam hic ut in aliis ferumque imitari Voluerunt. praeterea feri potest quod resert Var
ro quodque Dioscorides astrologus scripsit, Ale
et o xandris inter eos, qui mortuos selent conseruare, const3re hominem plus centum annis vivere non
posse: id cor humanum declaxare eorum qui in te gri perierunt sine corporis tabe,eo, quod id multis annis pendendo omnis aetatis incrementa & deminutiones obstruent: & anniculi pendere duas drachmas, biniquatuor: & sic annos singulos usque ad quinquaginta accedere binas, ab iis centum drachmis atque anno quinquagesimo item decedere in unoquoque bina, ex quo perspicuum sit cente-3O simo anno redire ad anni primi pondus nec logius Vitam posse produci. Quoniam igitur ciuile Romanorum taculum centum annis transigitur, scire
licet in deci 'o taculo & primum natalem tuum mise& hodiernum est e. quot autem tacula urbi 3s Romae debeantur dicere meum non est. sed qui apud Varronem legerim non tacebo qui libro A
49쪽
tiquitatum duodevicensino ait suisse Vettiunia. Romae in augurio non ignobilem,ingenio magno, cuiuis docto in disceptati do parem. eum se audiste' dicentem. Si ita esset,ut traderent historici de Ro-': muli urbis condendae augurii, ac duodecim vul- sturis, quoniam centum Vigmti annos incolumis . praeteriisset populus Romanus,ad mille & ducentos peruenturum.
XVIII. H ac Tr Nus dictum de seculo, nunc de annis
maioribus dicam quorum magnitudo adeo diuer- io J4. sa tam gentibus obseruata quam auctoribus tradita est, ut alij annum magnum esse in anni Verten-. tibus duobus,alij in multis annorum millibus arbitrati sint quod quale sit,iam nunc conabor absolucre.Veteres in Grἴcia ciuitates cum animaduer- isterent dum Sol annuo cursu orbem suum circuit Lunam interdum terdecies exoriri, idque saepe alterius fieri:arbitrati sunt lunares duodecim menses& dimidiatum ad annum naturalem conuenire. itaque annos ciuiles sic statuerunt ut interka- io. Iando facerent alternos duodecim mensum,alternos tridecim: utrumque annum separatim verten tem,iunctos ambos annum magnum vocanteS. idque tempus trieterida appellabant, quod tertio quoque anno interkalabatur, quamuis bienni j circuitus & reuera dieteris essF, unde mysteria quae 'Libero patri alternis fiunt annis trieterica a poetis dicuntur: postea cognito errore hoc tempus duplicarunt , & tetraeterida fecerunt, sed eam quod quinto quoque anno redibat Penteterida nomi-ῖonabant: qui annus magnus ex quadriennio commodior visus est, ut annus solis constaret ex di bus trecentis flexagintaquinque & diei parte circiter quarta,quae unum in quadriennio diem conficeret. quare Agon & in Elide Ioui Olympio & 3s Romae Capitolino quinto quoque anno redeunte
50쪽
lebratur.hoc quoque tempus,quod ad Solis modo cursum nec ad lunae congruere videbatur, duplicatum est, & octoeteris facta , quae tunc ennea eteris vocitata: quia primus Cius annuS nono quo ue que anno redibat. hunc circuitum verum antium
magnum esse pleraque GKocia existimauit, quod ex annis vertentii, , solidis constaret, ut proprie in anno magno fieri par est. Nam dies sunt. solidi, Uno minus contum,annique vertentes solidi octo. in hanc Octoeterida vulgo creditum est ab Eudoxo Cnidio institutam, sed hanc Cleostratum Tene dium primum ferunt composuisse & postea alios aliteriqui inensibus varie interkalandis suas octo teridas protulerunt: ut fecit Harpalus, Nauteles iis Mnesistratus, item alij, in quis Dositheus: cuius' maxime octoeteris Eudoxi an scribitur.ob hoc multae in Graecia religiones hoc interuallo temporis summa caerimonia coi Rotur, Delphis quoque ludi, qui vocantur Pythia, post octauum annum olimio conficiebantur. proxima est hanc magnitudinem
quae vocatur dodsicaeteris ex annis vertentibues duodectim, huic anno Chaldaico nomen est: quem
penechliaci lao ad stilis Lunaeque cursus sed ad ob
seruationes alias habent accommodatum, quod in eo dicunt tempestates frugumque prouentus ac sterilitates item morbos circumire. Praeterea sunt anni magni complures:: Vt Metoniclix quem Meton Atheniensis ex annis undeviginii , constituit , eoque decaenn eae teris appelso latur , & interkalatur septies : in coque anno sunt dierum sex millia & cc Ccx L. est& Philolai Pythagorici annus ex annis quinquagin . ta nouem : in quo sunt menses interkalares viginti & unus. item Callippi Cyziceni ex an 3s nis septuaginta sex : ita ut incnses duodetri ginta interkalentur : & Dcmocriti. e X annis