장음표시 사용
531쪽
INDEX.ees non sunt in Deo se nndiam eam rationem qnam habent iure hiis oreatis ditae nomina Deo absoluie tribui possitit. Nomina Deo et croa luris communia analo; a sunt. Quo sensu Deus dicatur ipsum esse. totum rase . pleni ιudo eειenui . . 564
Ακτ. I. De Pantheismi diversis formis. Quid sit pantheismus .eurpanthoiqiae dicantur athei iudi recli Triplex pati theismi forma. Emnnntio transiens. Erroris hujus antiqi illas : praeeipiti ejus auctores Evolutio immanens realis. Spinosa. Pantheismus idealis. Schola veilantiea-elealenses. Fichte-Schellivg-Hegel eclectici et gaint-stino iii ani bor Aget i I. Generalis Pantheismi eonfutatio. Essentia pantheismi,
quaeeii nitue sit Hii A suritia, est doctrina identisatis universalis PMop. l. Systema identitatis universalis est absurdum in . eι quam quod nictaime perniciosum Est absurdum quia 40 eo ulradicii experientiae extertiae- et 2'experiemiae internaeis 5' tot in se contradictiones conlinei quot conii uentur hac complexione id Parum Deus-mundus Est perniciosirin quia i 'eadem. qtiae athei Smia S, parit incommoda - 2' insuper tollit humanam libertatem. ac proinde oli nem moralitate in-5 di scrini en sui, ruit inter Verum et sal Suni, atque ei S eii in nonente identificat 4' ideati Sinuui, scepticismum et turpissimum egoismum infert . ra Anm. IlI. Disevitates Ens infinitum, quod est Deus, omnem continere uehet realitatem; ergo nulla realitas extra Deum. Nam Deus est ipsum eSSe; eSSe autem complectitur omnia quae sunt-2' idea eniis in genere in iiiii talent quamdam praeseri et necessitatem ; ideo lite objectum ejus id cae est ens insititium et nec 'ssari uin-5' Si Deus eSSet elis determinatum. esset in eo aliqua negatio-4' ens si ilum Est non-ens ἰ nam limes ni- .hil est. Praeter ens inlinitum uultum aliud ens ab eo distinctii in intelligi potest nam i ' si existeret corpus in si uitae
magiat luditiis, nullum alitiis c0rpus p0SSet existere-ν ex eoqiiod unum eorpiis eSt extra alterius iucum. ex leusione sini-ium esse intelligiti ir. Si extra ens iiiii nitum essent entia si-
uita posset excogitari aliquid majus iusiuito; nempe insultum una cum entibus finitis. Fiuitum ab infinito produci non po-luit. ReSponsioneS 176 Aaτ. IV Refutatur pansheismua molia. mic pantheismus ad has ires
propositiones rudueitur : l' unica existit in mundo hubstan-iia-2 in ejus attributa necessaria Sunt cogitatio et exiensio-δ' hujusmodi substantia est infinita PMOP. it. Tres istae assertiones sunι errores ιurpissimi eι manifesii. Nam i 'ex ipsa desini-iloue substantiae a Spitiosa allata conSequitur plures existere in mundo Substantias-2' cogitatio est eSSeuti aliter indivisibilis. extensum vero est esSeuti aliter divisibile- δ' cogitatio quae huic substantiae tribuitur, eSi limitata et imperfecta; exieu-
532쪽
ART. V. Sphtosae argimentatio refellitur. Duplex substantiae dossnilio a Silitiosa alitii a perpetuli liir. Hii S argiliti ni alio litie reducitur : 1' Unica xistit, eaque necussaria substantia : nam ad natiiram sui,stantiae perlineL existere-29 vita substantia
non pote, t produci ab alia-5' Secus uti ius substantiae cου nitio a cognitione alterius pendi'ret, quod dici ti equil-el praeterea. cum duae Substantiae nil habeant cuna mune inter Senon poteSi ulla alterani prodiicere-ι' uun possunt dari plures substantiae ejusdem attributi, quia non distingueretitur. Singulis respondetur. Quibus aequivocalionibus lota Spinosae argumentatio inuitatur. Redaiguuntur Spinosae laudatores . 585Met. V l. confutatur pantheismus ideatis Parallieisini ideatis sex positio ac ueneralis formula. PROP. ill . Pantheismus ideulis i. αι eminenter absurdus; 2' pustnaι eum elamentaribus inteli eius humani nolionibus; b' arbitrarius esι in suis principiis eι asserιionibus; eι est 4' in sua disserendi raιione ιuru ter sophistieus. Sane 1' iiic panthei si ius turpissi illo nititur idealis nim ipsum absolutum et inlinitu in assidue illudi ponii iiiiii-lis nium inducit 'assurii esse et nillilii in idum csse. - 20 Iluc id imsystema opponitur ideis individui et persollae, disti lictio itis,
ni ulti iuditiis. univerSali latis. r ullialis Et ordini S-ideas essenintiarii ni prorsus vanas sacit nulla. eo admiSSo. DSi subStatilia. nullum accidens; ut illa possibilitas aut eunt iligetitia insiti iii notio clii uiae rica eSι- nulla eSL ut Stiliciis lilii r Silbjectuin et
objectum. notiones veri et salsi, buui ei mali, juris ei ullieii absurdae sunt-b' principia quibus innititur, assurii ouusque
quas continet arbitrariae Stilii, O mu uis usuae. uon tui Iieli probavi ur nec probari poSSuill-4' pati ilici Siae lueales experieniis et intellectus noli 3 ilibus, quas tuler illusiones rejiciunt. suam theoriam probaui ae iiii vocatio ilibus et puerilibu , cavillationibus ludunt. Asserui Hur bitia latio utilia. Suecimen dialecticae irauweuuenta liuili ' alicrum ex Ficii te, alterum ex
Aκτ. ll. Dillieulsales. Unitas importat solitudinem Non repugnat
aequali S plurium perlectio in codum geucre. Pluralitas nullum auim ii perlectionem. dulit in i eo treS PerSOtiae iii linitae et aequales. di Dcus uola pOSSEt Producercens iustuli E perluctitin, non haberetur ter mitius uuae sua ius inli ullae riu, polentiae,
533쪽
CAPUT I. DE savpi lci TATE ET IMMUTABILITATE DE .
Astr. I. De phystea Dei simplicitate. PR0P l. Deus est phys est simplicissimus : nempe non est in Deo com Positio essentialis . necae dentalis, nec quantitativa, neque ulla alia vera eomposi-ιio Num 1 φ Deus est ens a se-2' est eus nuressariunt. Si est inde pendens et est primit in enS 4' en A uni eum iiiiiii illim neque ex infinite porsectis partit, iis, Deque ex inis ei sociis eoalescere potest Hinc Drus nec eSi corpuS, nec con Stal Px spiritu ei corpore- nulli im in Deo est accidens a substantia distinctu ni-OInties actus Dei eum irius substantia id nil si eantur lioli hesii cavillatio retunditur. Trinitas personarum Deum compositum non facit 599 Astr. ll De immulabilitate Dei. PROP. II Deus est absolute et in omnibus immusabilis. Probatur 1' ex abstitula Dei necessitate-2' ex iniit, ita irius per sueti uiae. Hinc Dun est in Deo ulla po-ientia ab actu distincta ἰ multu nil litis plii res polentiae- nulla
in eo habui tir aetuli in Sticce, Si ο- realis relati, nis su Dilanienium contini ons in Deo nullum esSe poteSt-mulari lamen possunt relatione S triuS extrinsecae 401 ART. III. De metaphysica Dei , implieitate. PROP. III. Deus est meta- physice simpleae eι actus pur 33imu . Num l 'tu Deo nequil esse coit, positio ex genu re et diit erutilia ἰ quia non est sub ullo generu- non ex SuppOSilo ei natura; quia DeuS Est Sua propria natura nun EX ESSE ut in ElESSU. quia ESSuntia entis a se in statu possibilitatis concipi nequit 2' Deus habet totum essendi ael uni, fluctu habere p0ic Si nulli ra persecti SSima, seu actu in pili issi inuin; ticu S autem DSt Suum ESSE Ll, uus actus. Quo uiodo actu S iste puri,Simu S iniit diverSa, im0 ei opposita distinctisque te inpui ibus aiae re POSSil, quiti l nutetur. Di, livetio inter acius divini culilalem Pili, litu turilii Dalio item -li cmutari potest, Don vero illa. Res Silui lituis j iiu sυlis illus iratur Relationes Omnes inter Deum ei creaturas sum intrinsecae ex partu rerum creaturum, ei Ex triti Sucae Ex parte Dei . 402Αar. IV. De distinctione r sttioniε inter clι vinas perfectiones. P Rop. ta: uuamvis haec ita se habeanι. poteει tamen usque adeo debelhumana ratio clivinas perfecιι Ones eι Operutiones inter se uistinguere, di ει inctione, quam dιcunt rati nis ratiocinatas. Nam 1st hujus distinctio iii, sutidaiticulum DKlriii Secum prae-beui inultipliceS et diverbae relationes quas ruS creatae habent
ad actum illum putissimum ea distinctio sieri debei ab
humana mente, quia lilii italia eblduultu eSι in ea lal Silas ob ex susus modi di,t luctioni S ueglectu multa et gravis,ima Sequercu tur ab Surda 405
534쪽
eatur ant preests exalidit - mittat operation m. quum de non erea illi' sit cryalis. im Iinssit,ile Viu Plit r. lii Him Piliti si 'militeae tu in eqse simul a litui aniuris et odit, v uu et vindictae etc. Si rotationes si ei ad res creatas fiant exirius eae, littus ni nest realiter creator et dum inus. Necessario concipi de honi in Deo actiones successiva'; non enim pul St e. g. velle aliquid, nisi illud prius intellexurit . in divina incarnatione eus Verbum laetus est homo, eum prius non es Set homo. SubduuturreSpsi Sione, 407 CAPUT II. Dp ivvΕΝsITATE ET AETERNITATE DEI. ART. I. De omniprorsentia divinae substantiae. Quid significet Deumes: se immoti sum. Triplici modo rus certo in loco esses potest, nempe per potentiam, per prσεentiam et per essentiam. Sit si inlia existere put si in loco vel eircumseriptive, vel per eon laetum virtu is . id lite vel desinitive vel lauia. , iis p. l. Divina substantia in omnibus rebus est et in omni loeo. Nam Deus in Dinnibus rebus immediate et imi ine agit. liiiic det,etesqe in omni loco-est etiam in spiritibus Deus est lotus in singulis quibusque mundi partibu , ..... 4 uΑRτ. I l. De immensa tale. Divina substantia talis est, ut infinitis termini, praesi las tu sese posSit; nulla tamen in ea est polenitalitas-quae tota Se habet ex parie terminorum. Immensi lasesi attribuiti in t ei necessarium, et ab libi liii tale di, tingui-lur. est pie persectio p0Sitiva et absoluta. PROP l l . Deus est immensus. Probatur ex liei omnipotentia, ex in si uita ejus peisectione. et absoluta neceSSilate ..... 412ART. lli. Disscultates. Qii ae ex Dei simplici tale et immutabilitate
datitur liaec alia objecia : Ut ni otium ii uim indivisibile non potest esse in diversis temporibus, ita nuc indivisibile permanens in pluribus locis. Quod est lolii ni alicubi, nihil ejus est extra illum locum . indignum est Deo rebus laedis ei vilioribus inesse Deus dicitur Esse in eoelo. in templo, ita justorum a Dimis. Ple : non est Ergo in omnibus locis. Si Duus est actu immetibus, exi Steret qu0que in Spatiis imagi uariuS, quae
Aar. IV. De ueternitate Dei. Aternitatis desit illo. .Eternitas non debet concipi ui templi Aactu inlinitum Tempus nequit haberi ut pars Gelei iritalis aeterii ila S COexi filii Omui tu in Dori, sed non coexteli dili ir cum t liapore- aequivalet lamen tempori iii desinito. Desii titio arturni latis a Duelio tradita expenditur, et ad priorem reduci demonstratur P Rop. ill. Deus esι aternus. Nam 1 Deus non habet ii illum quia est ens a Se . v b, aluten cuSSarium, et prima omni lim eatis: - non habet sinem; quia est absistule liueefisa tim. et u liciendi ratio iii eo nec ex torna nec tulerna iuveniri potest-5' in Hii, existentia uullae, i Succe SSio, quia e Si eri, immutabile et in sinite perscctum.
535쪽
seronitae inia cn xl Mit: ergo unaquaeque creatura toti aeternitati coexistit. ResponSio . . 4l6
CAPUT III. DE iNTELLEcTU BIviso. ART. I. De seientia Dei. Scientia Dei non continetiar aetibus suo cessivis- non est ratiocinio paria- non conleseil idearum compositione νt division o- non ossi iliar ac idonialibus percepti nil, iis et ahqlrnelion ibi iς- non oςt lial, iliis. Est autem simplieissima. in lallibilis, immula hiliς. infinita t est id om aedivina sulis tantia et essentia. Ohiocium divinae setontiae primarium et secundarium Divisio seipialiae Dot in nerassoriam. liberam et mediam- in scioni iam simplieis intellissentim, visionis i mediam in speculativom ei praelieam. Quae scientia
Dei. et quo Asensu rerum causa istentur . . . . . sART. II. De scientia necessaria. Pnop. l. Deus seipsum intellistit et ada quo te comprehendiι N:im 1' divina esssentia est in tolligibile perseelissimillia, ei divino intelloetui in limo praesen P divina in lolligontia OAt . ut divina essentia ins nil a. et tota semper in ne tu. Pnop. I. Deus omnia possibilia eognoseiι Nam 'scionii a Dol est ius ni ia-2'o iiiiii a possibilia Munt divinae essentiae si in illi uilin Ν-S' Don ς doliot coue noscere quid in id lacere potest. Deus enuntiabilia omnia, et omnia quoque mala
engl DKeil. . . . r. . . . . 423
AnT. ill De seientia libera P non. III. Deus eognoseit Omnia βι-ιura neeessoria. Nam naturalium ea iam rum virtutem allae litate
cognoscit. llinc oliam sutura tiocPssaria comi ilion ala in cauis sis cognoseit ea quoque quae por aeriden μ a causi A siti R dimana hiilli. Pliop lv. Deo p rspetia sunt omnia futura libera. Nam ' ea cognoscere mauna est perseelio-2' si non er Sent Deo ab aeterito pDrs poeta. vh eo e0xnt Seori'ntur. quum prae sentia fiunt. quod repuplani. Deus ah aeterno cognoscit omnem verilal 'm-4' Drus in sua aeterni late omnia aeqtie sibi praesentia habe l-5' id om communis omnium gentium consensus et hi loria confirmat 4MART. IV. De scientia conditionata. PROP. V. Porristit se quoque divina scientia ad quoscMnque liberoa aetus. qui. quibusvis ad junetis γε ritis. futuri estent. Num 1' eos cognoscere bonum est per se destrabile. et magna persectio-2' si eos Dous noueognosceret. certam innumerarum qii aestionum solutionPm ignorari l-5' actionum liberarum cognitio in Deo a creatura
ut a principio dolermin:in te dependeret-4' aliqua Dci decreta essent improvida et consilia inceria-5'ali lita tu saltibiliter intendere ritin pn sel si' id confirmat hominum consensus . MIART. V. Puomodo hine omnia cognoscat. Quid sit principium lar- male coxviiii nis. PROP. Vi Formale divιnoe cognitionis prin-eipium nullum esι aliud quam divina essentia. uuia io Asecus in Deo esset aliquod arciden 8 2' intelligentia Dei Pst ejus esse. Hinc l' in Deo non sunt plures species intelligibiles ad res divorras intelligendas 2' i ivina essentia est omitium rerum
536쪽
gnitionis medium. AggRario l. Deus primo et per se seipsum
intelligiι. aereipsum solum. Nam viiiiii a tutelligit Api cie fiuae eSRelitiae. ASAi Rrio li. Deus ae et res alias a se eognostiι inaeipso. Nam omnia intelligii unica specie . quae efit eius eS- gentia. Illic ipsum sustus is est laratur. Quid disserant cognoscere res seeundum esse quod habent in seipsis, et eas cognoscere in seipsis. Aliquod objectit in extra Deum potest esSe conditio requisita ut divina cognitio ad ipsum lcrutinetur. Divitia es- Sentia cognoscitur a Deo ut o lilocium materiale simul et fur. male caetera autem lil objectit in pure materiale. Ass RTlo lil. Deus primo. in essentia sua essentias omnes possibiles intelli. sit: tum in iis omnia possibilia individua distinete eognostis;
demum in his ipsis individuis omnes eorum pos, ibiles actus, modiflcationes. relationes persp etas habet. SSEM Tio IV.Futura necessaria, ante creationis decresum, nota Deo sunι. εeeundum esse quod halen ι in suis possibilibus causis. ei in ipsius Dei posenιia r post decretum vero. 3cientia visionis eι eausas eι eo seclus eoni uel ur Deus. secundum esse quod in helysis habent. ASSERTio V. Futura libera non possunt a Deo proenosci seeundum quod in suis eιusis praeeaeistunt. As,Eurio Vl. Hinc igitur ante erealionis decretum ver scientiam medium. tanquam fu-ιura condiιionata. e. gnoscit; post deemesum autem intuetur leienιια visionis secundum esse quod habenι in xelysis. SsER- Tio Vll. usura conditi unata eognosci in ullibili er non pos- sunι. siue in voluntate considerata vi potentia. Sive eae neau aliquo objectivo et necessurio consecusionis eonditronem inter et conuit Onulum. Nuxus inter haec duo non est phySicus. Sed historicus: et consequenti ae unius ab altors necesSitas est So. 'Ium logica Asspitrio Vlit. Dicendum esι igitur,fuιura conditionata a Deo cognosci. secvudum esse ipsorum proprium, , quod haberent. si certa illa adjuncta ponerentur. ld ostenditur ex iiiiiiiitate tum divitii iii iellectus, tillii divinae esse ullae.
Quomodo id quod' nunquam actu suturum eSt, possit esse actu praesens divino conspectui. Deus est ipsa veritus et prima ac summa veritas 429 AM. Vt Diolauuates. Duo praestituuntii r. quibus omnis hae in rodissicultas praeciditur. Solvuntur objecta Seque lalia. Qu0d Deus praevidit necessaris tu inruin est: ergo quidquid praevi. dii non est liberum. Stante i ,ei praevi Sioue. tioni a u0u potest se aliter determinare; secus praebcie uita Dei esset salii bilis. Scientia Dei sitives actus liberos praecedit: ergo hi actus ab
ipsa dependent necessitatu antecedente. Secus uice udum esset, scientiam Dei dependere a volu ulule creaturae. ei esse coiitin illeni. Futura coli uitio itala, ueque tu Seipsis, iiii allibiliter coguυSci poSSunt, quia uui quam ita bubuuι ebse deiuris
537쪽
huiusmodi malum neeessario inest iis omnibus. quae Deus ex.
tra se velle potest. PROP. lli. Deva non potesι physieum malum per re intendere-quia non potest in malo creaturae delectari. Quo sensu quaedam a Deo odio haberi dicantur. PROP. IV. Deus malum physieum intendere potest, tanquam medium, ratione alicujus boni Nam iv qilaedam maxima bona, quae Deus certe velle potest, non nisi per physica aliqua mala obtineri queunt. 2' Deus non tenetur adhibere medium melius altero ad finem aliquom obtinendum. PRup. V. Nequiι Deus malum morale intendere. nec uι sinem, nee uι medium; potesιιamen illud permissere. Discrimen inter voluntarium intentivit m et permissivum. Si Deus vellet malum morale ui finem vel ut medium, illud approbaret, et esset vera et iis causa. Huiusmodi mali permissio. cum nullam ipsius mali approbationem aut intentionem includat, Dei bonitati non opponi iurimo ab ejus providentia P0stulatur . . . . .
Allet IV. Quomodo mala quae in mundo sunt eum divina bonitate eompon ι mur. PROP. VI Mula quae in mundo sunt, eum divina bonitate non pugnant. Non malum metapli ysicum, quia necessario inest redus omnibus creati S- non mala phy, ica. quia a Deo ad fines bonos obtinendufi diriguntur- non malum morale quia 1' hoc a Deo non intenditur, imo positive reproba tur-2' non necessario sequitur ex iis, quae Dei voluntas intendit- nec o' aliunde tenetur Deus illud impedire. Cur Deus mala. praesertim moralia, permittai. Finis propter quem Deus mala moralia per inittit, uota est illud bonum, quod ex malo permisso elicitur. uoc bonum Deus nou vult vuluntate antecedente e solum voluntate consequente duae Sit causa filialis permissionis peccati Ain. F. Dispicultates Nulla potest assignari ratio, cur Deus essentialiter bonus tam multa mala esse Sinai-Sunt imo multa mala, quae ad nullum bonum tinem dirigi possit ut . Nunquam sunt laetenda mala, ut eveniant b0na Deus suus sinus absque ullo malo physico obtinere poterat. Si omne malum impediret, esse mulio magis bonus. Cur Suas ereaturas aequaliter non
amat ' Deus voluit peccati luci tamenta, quae sunt animi humani cupiditateS ; et peccati causam, quae est arbitrii libertas. Qui ellectu in praevidet et causam ponit, est icium velle censetur: sic pater qui silio ensem porrigit quo se tuterfecturum praevidisset, complex ejus neci S censeretur. Deus debet omnitio peccatum impedire : nani sanctitas infinita odio infinito peccatum prosequitur- nullum autem est honum quod
peccati malum compun,are queat-Saltem ex am0re et bonitate sua tenetur omnia sacere quae poteSt, ut homines a malo retrahat-Seeus crudelitatis argui poSSel. Solutiones Subduutur. CAPUT VI. DE POTENTIA DEI.
Lar. I. uuid sit in Deo potentia. Potentia in Deo neque est saeulias ab aetu distincta, neque accidens, Sed est ipsa Dei essentia. Intellectus, voluntas, et potentia in Deo Solum rahione nostra
538쪽
distinguuntur. Aello divinae potentiae non est proprie transiens, sed immanens aliquo tamen sensu transiens dici potest Recte dicimiis, Deum intelligendo et volendo res extra se producere, et omnia operari quae operatur Divina potentia est quidpm principium suorum eiseel utim, non tamen actionis divinae. qua illi producuntur. Licut divina potetitia lota sit in actu . non tamen facit omnia quae sacere poteSi . . . 460har. ll. De potentiae divinae ampl/ιudine. Pn0P. I. Divina potentia est omnino inliniis. Nan Secus posset cogitari alii iii id Deo porsectius Dei essentia est infinita. Pilop. ll. Deus esι omnipotens. Quid sit omnipotentia. Pr0b. Prop. 1' ex praece- deuii-2' ex in si uita divinae essentiae persectione Deus qua dam nec velle nec sacere potest absolute. quaedam solum msuppositione-quili tamen per lioc ejus omnipotentiae derogetur. Quomodo sit intelligenda tu Deo potentia absoluta et potenιia ordinaria . 4M
ART. I. Deum esse rerum creatorem PRον. l. Nolus Deus ereania vim lutem possideι. Rerum existentia explicari nequii, nisi saltem aliquid a Deo immediate e nihilo productum seu creatum ponamus. Solus Deus creare potest : ' quia, quum nulla ad opus exsequendum materia praeexistit, in sinita requiritur vi ius ad illud producendum- in si uita est distantia a pura potentia essendi ad existentiam-5' esse simpliciter. utpote essectus maxime universalis omniumque primus, causari debet a causa prima et maxime universali, quae est Deus. . 464ART II. Error manicheorum refellitur. Variae dilatismi formae. PROP. I l. Manicheorum hypothesis intrinsece absurda esι. eι ad finem. ad quem assumitur, prorsus inuιilis. Nam 1st repugnatres aliqua per se mala, multoque magis principium Summe malum-2o bonorum et malorum permixtio potest optime explicari extra hypothesim manicii eorum-imo haec illam inexplicabilem laeti. Absurda est Baylii suppositio, bina principia aliquid sibi maluo concessisse, ut suis pugnandi sieret. Opp.
' Summum bonum necessario excludit omne malum. 2' Ελseelus Oppositi ad oppositas causas reserendi sunt. 5' Bonum et malum Sunt contraria : Sed contrariorum utruinque aliquid positivum est. 4. Ubi invenitur magis et minus, ibi invenitur summum. ReSpondetur Singulis. .... 466 Astr. li I. De sine et perseetione mundi. Divina voluntas non movetur ad agendum operantis. Divina tamen bonitas est Deo ratio
voletidi qliaecunque extra se vult. Est in Dei operibus Ania operis qui est divinarum persectionum manifestatio .llaee manifestatio absolute ei essicaciter a Deo intenditur. Res diversae, pro suae naturae diversi tale, sinem hunc ultimum diversi modo aSSequuntur. Homo est secundarius sinis, mi visibilis haec rerum universitas inservit. Homo amatur a Deo am0re bene-
539쪽
volentiae. Mani seMalio divinae persectionis Vadus habere potest-ille autem gradus quem Deus ut mundi sinem praestituit, non potuit esse omnium possit,iliti in maximus. Mundus est in suo genere persectus. Doctrina optimumi absurda est . 469 PUT II. DE INFLuxu DEI lN RES c Aras. Ais. I. Ba eonservatione. Conservatio indirecta et direeta. Utraque Deus res creatas conservat. Quo Sensu conservatio directa dici possit continuata creatio. conservatio a creatione solum ratioue distinguitur-proprie eSt actio immanens . . . 472ART. II tarum Deus omnia conservet. PROP. l. omnia quae sunt,e-- seruantis Dei virlute indigent, ut esse pergant. Nam 1 continuatio existentiae est aliquid ab in illo existentiae distinctum, erius causa esse nequit ipsum existendi initium, nec eniis essentia, nec aliud eus contiit gens-2' Ens quod creatur, nec virtutem ex se habet servandi ipsum eSSe, nec principium a quo existentia procedit, per erealionem recipit. opp. 1' Ελseelus finitorum agenὶium esse perseverant, etiamsi causae operatio cesSeh: multo magis h0c existimandum erit de essectibus Dei 2' Creaturae eonditio non postulat ut postquam existentiam accepit, nova ejus collatione perpetuo indigeat.1' Multa a causis secundis conservantur. Resp0ndetur. Ad
anni hi lationem non requiritur actio positiva. Annihilatio ad Solum Deum perii uet 474ART. III. Be concursu Dei. Quid sit naturalis Dei concursus. Con- eursus mediatus et immediatus, physicus et m0ralis. Concursus Dei generalis et specialis. Concursus Dei in se est actio
immanens, quae tamen ratione essectus, qui extra Deum reeipitur, transeunti sequi valet actioni- prouti recipitur in cre iura, non eSt aliquid praevium ipSius actioni, sed actionem ipsam causae secundae comitatur. Τum cauSa prima, tum causa Secunda in eum de mel suctu ui immediate iussu unt Uir que est causa totali S esseclus, Sed diversimode. lino utrius que causae una eade inque eSt aclio- litae in eodem subjecto reeipitur. Explicantur ellata illa : causa secunda non agiι, nisimosa a prima; eι applicaιur a prima ad agendum; eι αριι in virtute primae 4ITAar. IV Probatur divinus eoncureus. PROP. I l. Deus omnibu/ agenιibus eooperatur. Nam 1' Conservatio Secunuuln rem a productione non dissert : omnes autem Essectus a Deo conservantur-2' Liseelus omnis. utpote en S, debet quoad ipsum esse a Deo dependere. 5' Age ulla creata, cum ex ipsa sua essentia Deo suboruinata Sini,cliam quatenu S agentia Sunt, ei subordinata sint oportet. 4 0bservatio ostendit, cauSaS omnes creatas in suis operat iunibus superiori aliqua virtute immediate coop ranie dirigi et gubernari. Opp. P Quum uua eademque actio est a duubus agentibu S, uti unique eSι cauba partialis : hoe autem de Deo uici Duquit. ν Lausae Suculiuae pos, ident sulli. Dissilired by Corale
540쪽
INDEX.cientem et completam virtutem agendi ea quae agere possunt rergo superioris causae auxilio non indigunt. δ' Si essecius causarum proprios Deus operatur, ad eumdem ess tum producendum causae secundae frustra adhibentur. Respondetur. conciliatur liberias hominis cum concursu Dei, itemque Dei sanctitas cum ejus concursu ad actus pravos . . . 480 CAPUT III. DE PROvIDENTIA DIU A.
ARτ. I. Statuitur providentia divina. Quid sit providentia, gube
natio. cura. in quo sita Sit Dei providentia. Piiop. l. Detra de omnibus eι singulis rebus providentiam sapientissimam habet. Nam l' id palam facit mundi consideratio-2' Deus singula ad finem ordinat ei dirigit-5' nulla ejus incuriae reddi posset ratio. Pgop. lI. Dei providentia ad singularia se porrigiι, etiam
ad res minimas asque vilissimas. Nama Deus Singularia omnia propter finem essecit. 2' Non dedecet Deum ca gubernare, quae non dedecuit eum creare et conservare. δ' Dei providen ita in minimis aeque ac in maximis se manifeStat. 4o Gubernatio etiam humana ad iudi vidua se extendat oportet- discrimen inter humanum et divinam pro, lite ullum PROP. Ill. Spe- eiuli providentia intellectuales eres ιurae a Deo gubernanιur. Probatur 1' quia in iis ci per eas si uis cresul funis ultimato obtinetur. 2' ex eo quod ede solum in si uis sui assecutione seliceS eSSe posSunt, ex ejusque amissione miserrimae evadunt δ' ex consideratione mediorum, quae homi ut collata sunt-4'ex Dei cura in societate esu servanda-5' ex constanti humarii generi S conSenSu. Unaquaeque res ad peculiarem sinem ordinata est, et medii S ad ipsum asSequendum in Structa. Nullus est respectu Dei eventus fortuitus. uomo quilibet in promptu habet media, quibus honeste Sancteque vivere, et exinde se. licitatem iii luturo assequi p0SSit. Mala omnia, sive physica sive moralia, quae in mulido Sunt, medii rationem habent.
Quidquid homini accidit, idoneum illi est midium ad suum
si uena obtinendum Astr ll. De bonorum eι malorum diffribu ιione. Dillieullas contra
divinam providentiam ex bonorum ac nia lorum distributione. Quomodo ea proponi debeat exaggeratio uibus sub talis. Mutiniae reddi possunι rationes promi Scuae boni ac mali distribu-liouis tu hoc mundo, i 'ex eo quod vita haec praesens Stadium est probationi S ac ni eriti-2' ex parie au Stiliae Dei-5' ex parte sapientiae Dei, quae per hunc providentiae ordinem phybicum ordinem Servat'et naturam humanam modo huic cougrus gubernat . ' ... 'ART. lli. Discultates. Multa sunt in mundo plane inutilia. mala
ac noxia. Si DeuS QSSet provisor, deberet mala avertere ab iis quos gubernal. Maxima hominum pars n0n a SSequitur le-licitatem quae est hominis si uis. Multi laborant deiectu mediurum, quae ad vitam c0ubcruaudam neceSSaria sunt.
Deum non decet. ut ad res vilisSimas gubernaudas se e Diuii tred by Coos