Sylua. Frutetum. Collis Authore C. Stephano

101쪽

norem repr sentat:nullum florem,catilem aut semen profert: diu viret; contra gelicida livomis contumax. I

Η Ε ΜΙ Ο N ITI S, ea cognoscitur esse, quae

fallo nunc ab ossicinis & herbarijs scolopedria nominatur,pleris p lingua ceruinar nascitur inpetris:Folium fundit dracunculi,instar cornis latis Iunae falcatum:radicibus colisret mulstis,exilibus, nunq florescit, nec caulem aut anen parit,esti austeri saporis.Insunt ei a terago veluti sessiles neruulorum fibrae,quae paulain versus utrini digestae prominent. Hemiomon autem, ubd ea mulae deleel entur appellata, siue asplenion,a purgando sples ne, scolopendrion siue scolopendra aut scolas pendtul a folii similitudine cum scolopendra animali: ea est herba quam totus ossicinarum

atque adeo herbariorum caetus antiquo vocas

bulo ceterac appellantiin petris & opacis armadeo parietibus siliceis nastens:sine caul sinenore, sine seminer pediculo nigro, folio prismum conuoluto,ianuginoso,mox dextantali, an 'st',corrugato, superne viridi, fulvis nersutilis imbricato, variato , utrinque polypodij modo disiecto: radice limosa, cauernesa sicut filicis,candida,hirsuta. Phalangium,qua aliqui phalangiten vocant, i in collibus prouenit, ramulos duos emittens vel tres,plure se in diuersa tendentes, flos illicandidus,lilio similis, multis incisuris praecina

102쪽

COLLI s. stctus,semen crassum, nigrum,latum,ad lenticu Iae dimidiatae figura,multo tame tenuius :radiscula est gracili,herbaces soloris cum eruitur. .HYPERICO N,vulgo herba perforata,mille partuis, qubd folia seli obiecta innumeris foraminibus scatere videantur, alijs androsae. mon quod folia & flores triti sanguinem vetusti humanum resudent,Galenus etiam astyrondi ascyroides nuncupari tradit,olgus herbam Sancti Ioannis appellat: in sylvis nostratibus plerunque crescit. Sed & etiam in agrorum se. mitis interdum surculosa est herba, dodram talis,subrubens, folio rutae, flore violae matro, natis forma, quem si digitis libeat terere, masnus inuenies sanguine cruentatas. nam Sc olesum in quo flos fuerit maceratus, sanguineum concipit colorem.siliquam gerit teretem, hora dei magnitudine, semine intus nigro, resinam olentema ue si nares consillas,siliqua semesique tibi resinaceum odore repraesentabul.Duo

in hyperico inuentutur,quq tibi certitudinis faciat fide,cruetus comae florium triti liquor, os dor siliqvs seminiis resinaceus,quae vix I alijs

quibuscun 3 huiusinodi specieb, reperiuntur. Androsaemon aliud est hyperici genus,dyonysias cognominatum cinquit Galenus nam inter hyperici speciem conumeradum est:in asgris potissim cresces,sed non perforato. Herba est fruticas praetenuib' festucis,surculos Se

103쪽

sed duplo triplove maioribus, nem perforatis,

di cum teruntur, succo sanguineo manatibus, cauis alarum multis, a quibus in cacumine si

lones prodeunt pinnati, in quibus flores pii fili Ii,lutei,& in calyculis semen veluti nigri papa

ueris,lineis depictu.Coms triis resino siti Iodor. Hypericon vernaculum nusquam non proσueniens,amplitudine a stiperioribus differt,maioribus ramis surculosioribύs & omnino rii' hentibus,selio tenui,floribus luteis,semine res sinoso,qui cum atteritur digitos cruentat,qua ob causam androsaemon etiam dicitur. sed ra,rissime perforatum conspicias. Androsaces quantu ego conijcere possumJ minimum est omnium supradictarum specie, rum,& tamen quandam veluti formam hype, rici refert,& in 'luis ac collibus succrescit. novsqueadeo alte fruticans,ut uno tantum stirculo aut ad summum duobus adsurgat, floribus& folijs minoribus,tsuioribus,ac viridioribus, quae pertusa quidem conspicititur,sed trita sanguinem non resudant.

C H A Μ ΛΕ D R Y s quasi humilis quercus a foliorum similitudine,Plinio quercula,alijs tris sago & serratula , vulgo germandree, in petros sis, & asperis nascitur . statura tota digitos rum quatuor altitudinem non excedit, Diijs partiis,essigie & diuisura quercus , anaaris:floars pen Epurpureo, exili semine, in singulis cas

104쪽

Chama:drys siue calaminina sylvestris, qua

etiam latini trisagine palustrem nominat, rusra chamaram,in montibus sque ac palustri nascitur,folio tristaginis, rariuscule per ambis tum serrato,modice lanuginose,alliu sisbolen, te,gustu amaro & astringete,quadragulis caustibus,subrubro flore. Certe ea est quam nos iure cit omnibus doctis scordium appellare deabemus. Falluntur autem plurimu in hoc her.

barij qui hactenus pro scordio sumpseriit herobam bicubitali proceritate, folijs urticae, parauis,fimbriatis,a pediculo latioribus:allium Mahementer odorantibus,si terantur,flosculo lasci eo,exili in pelliculis semine,radice oblonga, eiusdem cum folijs odoris .quapropter vulgus nostrum alliaria vocat.potius aute esset scors diotis, q veru quod descripsimus scordium. CHAMAE PITHYs in agro describetur postea. ΜYo Soae Is altera, inter alsines genera Connumeranda venit, crescit enim in lucis &opacis ac locis alsiosis:quapropter priorem alsinem. in vineto descripsimus, alteram in huc locu seruantes .vulgare nomen apud nos nubium habet,multos producit caules ab ima ras dice prodeuies , quadantenus a terra rubros& concavos .folijs est angustis, oblongis, non sine dorsi prominentis exertu, nigricantibuS, per interualla deinceps geminatim copulatis, in mucronem desinentibus: coliculis ex alaru

105쪽

sinu prodeuntibus:flore caeruleo, radice digiti crassitudine ultis fibris capillata,satis ad scolopendrium accedente. Pilosella autem quam vuIgus appellat, siue etiam dicatur auricula muris,in stiuis 3c mo tibus crescens r non respondet superiori deliaritationi,est enim folijs quadrantalibus, lanus ginosis,albicantibus,in terram sparsis,flore hiteo , radice numerosa sed exili, humi quidem in terram proserpit Sc nunquam a solo sustoblitur,sed caetera non conueniunt. Itaque Vul gare tantum nomen huic relinquamus. DIcTAMNvM siue dictamnus utem etiadictamus,vulgo diptamnum:in sela Creta nascitur,atque adeo selo monte Idar unde illud

Dictamnu genitrix Crietaea carpit ab Ida. Qui autem illic fuerunt, herbarum sagacissi. mi indagatores, hi retuleriit tria in ipse more dictamni genera a seinuicem diuersa silccrescere,quoria quod in siimmo montis iugo cresscit, tenuioribus est ramis ac folijs,pulegio si, milibus,nullo aut caule aut semine,omniu esse optimu praedicariquod vero in valle aloe adeo ima montis parte latioribus assiirgit folijs, degustii mordacioribus, id pseudodictamnu nos

minarunt.In medio autem montis,aliam quasdam dictamni specMasseuerarunt nasci,proxis nae accedentem ad veru dictamnu, cuius ego

folia ab ijs accepta, hodie diligenter ad or

106쪽

F R v T E T v M. μ. iunt autem proxime ad origanum tendentia, lanuginosa,odorata,gustu mediocriter psigenaria.Quod praeterea de dictamno profera,cera mihi non est in promptu. Nam speciem eam quam vulgo ostiaut pharmacopolae,nullo paΦcto dictamnum esse crediderim.Quin nec ras dicem quam proferunt E Creta allata,qua pessii insigniter mederi se quidam iactitant,nunqexistimarim esse dictamni,radices enim habet

minimas & omnino inutiles . Quo minus est mirum si in herbarum cognitione multi quo ridie nobis imponant. C A C A L I A siue leontice in motibus cre. scit, vulgo agreste carni dictat Fruticosa est herba, semine minutis margaritis similiunter folia magna pectulo,quae ad oleagina vel querona satis accedunt. EUPHRASIA Graecis dicta, quM laeti,tiana pariat,aut voluptates augeat,nascitur in apricis collib', autumno praecipue,herbula est ad hyssopum fere accedens, sed pusilla admos dum,cauliculis purpurcis,folio paruo,per ambitum serrato , flolculo interdum albicante, interdum submeruleo,macula veluti aurea per medium insigni. Quidam pampinulae similem fecerunt , folio tantum minore ac magis serarato lentiusculo, minus fruticosam , flore

luteolo.

G E v Μ n5nulli eam esse suspicantur, quam

vulgus, diaboli morsum appellar, quod si ita

107쪽

est,sesquipedali fastigiatur altitudine,folijs bii glosso laeuioribus , solidioribus & leuiter laci,

niatis, flore purpureo, radicibus nigris & cita rosis,unde vulgare nomen.nasci in opacis. Iuxta rumpotina arborem vel populos praescipue viduas, nasci Plinius tradit herbam qua Galli liquit R ODO R A Μ vocant: caule vir, gae ficulneae modo geniculato,&lijs urticae,in medio exalbidis, quae procedente aetate tota rubentia conspiciuntur,ssore argenteo. ASCLEPIAs ab Asclepiade inuentore discta, a quibusdam cission sive cissophyllon a

foliorum similitudine, unde nonnulli ex nos stris hederalem vulgo vocarunt: inuenitur in nostris montibus &ssuis : Fruticosa est heraba,ramis oblongis,folio hederaceo sed ample, xicaule, store grauis odoris,semine securida,

cae,radice numerosa,tenui,Odorata. ORIGANV Μ, etsi quod in montibus creascat nomen habet,ta n quia in hortis hodie diligentissime colitur, eius genera in hortulo requirito. Illic etiam pulegh montani destri,ptionem Videolo.s E I E L I Massiliense, quidam saxifragiam maiorem appellauerunt, quod medijs e saxis erumpat, alis falso siler sed motanum, nam in montibus crescit atque interdum etia in prastis, folijs foeniculi, crassioribus tantum, caule vegetiore,umbella anethi,in qua semen oblongum, angulosum,degustanti acre:radix es lon

108쪽

D est iucundi odoris. Seseli Aethiopicum,folio est hederaceo, sed

minor in longitudinem porrecto periclymeani modo:frutex alioqui magnus, sarmetis bis cubitalibus,in e6que dodrantales rami,capitusta ut anethum,semen tritici modo densum,nis grum, amaria, acrius & odoratius quam Mas siliense,perquam suave est. Seseli Peloponnesiacum folijs est cicutae,sed latioribus & erassioribus, excedens Massiliese

caulis amplitudine, quem ferulaceu continet. Summum esus lata umbella occupat,seme cos plexa odoratum,latius, carnosius .prouenit in locis asperis, riguis collibus,insulis. .

Tordylion quod & creticu Seseli cognomi, nan Paulus gordylion,alij Syreon inquit Pli,nius nascitur in Cilicia moleΑmano,herbula fruticosa,seminis rotundi, geminatil, formai clypeolari, gustu iubaspero,bene olete radice. As TRAGA Lus Romanis talus, granduata & ficus terrae, nostris vulgo cicer montanuvel rusticum:Herba est fruticans, folio & ra, mis ciceri similis,flore purpureo,paruo,tereti radice,raphani modo grandi,quae adnatas hasbet appedices admodum duras,veluti cornua inter sese implicatas,gustu astringentes: Inues nitur inpetrosis,& locis veto perflatis. Cicerocilla esse diceres,nisi radix tanta subessetNubgus nonnunquam sylvestres cerras voca hoc est,cicerculas.

109쪽

DEL PHINIVM a foliorum cum delphino incurato similitudine appellatum,ea esse putat quidam quae,a nostris herbarijs vulgo dicitur, filius ante patre: sertassis recti' appellaturi, si

Partus ante conceptu dicerent:siliquam enim di semen ante floris exitum ostendit:Buccinas riam alij vocant, ob teretis siliqvulae per exstremum in expansum norem exeunte similitudinem.Inuenitur in asperis,& locis totius diei selem accipientibus: surculis a radice una pes dati ,solsis paruis,tenui , intersinis; cur uis,logiuscula delphinis effigi flore violae matronalis,subpurpureo,semine in valvulis terestibus exiguo,milio n5 dissimili. Hallucinatur qui delphinium esse sena Mauritanis dictam existimant,reclamatite perquam euidenter toatius herbae pictura. PEvcEDA NVΜa pinu vel amaritudine sic dictum n montibus opacis gignitur,caule tenui,macilento,sceniculo desitate simili uxta

terram comoso,ssore luteo,radice nigra, silcacos grauis odoris,crassa.Hus horbae succo dc radice medici utuntur.

EPHEΜERON putat esse Ruellius ex de. scriptione Dioscoridis,quod hodie vulgo liliuctuallis appellatur,du mque de quo in hortulo diximus:nascitur enim sua sponte in opacis& lucis:vnde nome liiij couallesis: caule mulim,tenuior flore cadido,suauiter olcte, gustu subamaro,iemine molli, radice die in minimi

110쪽

C o L LI s. merassitudine,singulari,longa,astringente, odo' rata. Diista Ephemeron quod flos eius consesium deciduus non longius quam uno aut ab tero die integer appareat , vel quod eo decerapto,dies una sit ei vita l5gloriadeo fugaci sor. te praedita est haec planta. CENTAURIUM maius, quod vulgo GH falso tam reuponticum dicitur,&cuius radix pro rhaporico ostendituretcolles amat qui pus bentibus vir& lucis,& nemorose cingiitur orabe,gaudet apricis,frutetosis tractib' & arbo, tibus cose s. Planta est ab radice fruticosa, caulibus ternu cubitorusieni latis , folio imglandis,per ambitum creuato, virenti dc obloago,ssore subcaeruleo, capitibus papaueraceis,

semine cnici, radice vasta,s agili,tenera, rubesscεte,succo rubro madere.Quod autem vulgo centaurili maius ostenditur,& cetaurea maior

appellatur,lysimachiam esse putat Ruellius. Centauriu minus in lacu describetur. Verbastu *luestre,ite etia Aethyopis in agro explicabili,queadmodu dc syderitidis species. BETONICAM latini appellat, qua Graeci cestron,qubd locis alsiosis gaudeat,vulgus

Depne : caule assurgit cubitali vel eo altiore, quadrato,selijs quemis,per ambitum serratis, proxime radicε maioribus,odoratis,femine in summis caulib modo satureiae spicator fiorisbus purpureis,radice Veratri,numerosa,tenul.

Betonica altilia, item alia quae Britannica