Sylua. Frutetum. Collis Authore C. Stephano

71쪽

qu6di radice sit ne 3 amara, neque odorata quare distinctio perquam facilis habetur.

Nardu montanum,grsci nardu orea vocat,

alij tylacitin, quonia coriaceis sacculis ad nos aduehebatur. alij nerin appellatit:Galenus elisam pyritin. Nascitur in Syria & Cilicia: ramus lis & folio eryngij,minoribus latum,ne 3 sca bris εἰ aculeatis,sine caule,sine flor sine semine: radice nigra, duobus aut pluribus hastulae regiae bulbis,gracilioribus,minoribcsque mulsto,silauiter oletibus. eiusdem est naturae cuius& nardum Gallicum.

Nardum stluestre quibusda appellatur heraba vulgo nota,quam asarum graeci,nostri bacscaram vulgo vel cabaram appellant du cata,ret, ob id tantum quod nardi vim habeat. Sed de asaro in Hortulo diximus. Pseudonardum, falsia quada nardi imitatio. ne nomen sibi sumpsit: ubic3 nascens fruticae apud nos,praesertim m5tuosis locis, lio crassiore,carnose,angusto,colore laguido in cadis dii vergete, frequentibus spicis in aristas spar, sis, flosculis purpureis . Gaudet apricis & pestrosis, tanta suauitatis fragrantia, ut omneis flores odoris iucunditate prouocet, qua dote vestibus inseritur.Duum cernitur generu,Vnu procerius adolescit, & maiorem spirat odore

quod quia no minus q nardum placet,sibi *DCae nomen apud nos arrogauit,vulgus aspicum appellat. Alteru tum amplitudine, tum odore

72쪽

minus:quod quia balneis, & hominu lauacris

expetitur,elota 3 omnia,si permisceatur,odos ris suauitate commendet, vulgo vel lauandula coepit nominari, caeterum simillima. Vtrasr Ppetua coma canescit,exitu veris Iunio di Iulio mense spicatur,tu cacumina manipus latim in scopas c5ponuntur,& aliquantu inmiata siccantur ad varios odorum usus.Vtro pNarbonesis prouincia inuantu audio b scatet,& montes & campi vestiuntur.In reliqua Gablia in vinetis & hortis. seritur, tum auulse rasmo,tu viviradice. Ita plurimu falluntur qui Symphariticum nardum & Gallicum siue celaticum pro pselidonardo,nli usurpant.

Est porro in Indiae paludibus cochilij genus,

quod circa eam regionem quae potissimu naro disera est inuenitur, nardsi fruticem inibi pascitur quapropter eius conchilij operculu etianardum redolet,unde eo in medicina & odos ramentis utimur, Graeci id vocant onychem, nos unguem odoratum a similitudine:id autε est eius formae qualis in purpura visitu Vnde vulgo in. officinis blatta bietantia appellatur, nomine a recetiorib' medicis tracto,qui blat. tam purpuram indicam, & blatteum purpua reum colorem appellarunt,nos vulgo blaum vocamus,du bleu.A Μ Ο Μ V Μ,Indicar viticulae genus est,h lias 'ose uoluens in vus modii, odorato frustice, folijs bryoniae quae ex India importatur,

73쪽

flore violae candido.Falluntur qui amomu si,mant pro ea herba qua pedem colubinu vulgo

vocant, in sit altem gerantj genus. nec minus etia hallucinantur qui pro rosa hiericontis susmant,quae quid sit in Hortulo explicauimus. Cinamomum,frutice breui,represso at 3 hus mili nascitur,siirculosam,duum cubitoru altis tudine no excedente rido: folio origant:siccistate gaudet: m viretiarum odoratum:steris

Iesces imbre, nascitur in Aethiopia Troglody.tis Prima,& ad Caucasi radices,qua marinus

brum spectat.Corticem ita fruticis,cinamos mum appellamur,vulgus canella, de la canesse, quod tubos & canales imitetur. Cardamomum, frutex est amomo no dissi. lis,odoratus, oblongo semine dc angulose, quod ex Arabia & Media atque India ad nos defertur,id aute voca granu paradisi,vaine de paradis Itali melligretam appellant. Cardamomu Mauritanum, vel Cordumenurfrutex cosurgit cubitalis, caule quadrangulo,

a lateribus leniter striato, prodeuntibus genis culatim & surculis & frondibus,hortensi sela,no no dissimilibus:flore luteo:dependetibus ab

alaru sinu rosarum alabastris, crassiore pediculo nixis,in mucrone sensim turbinatis, p initia virentibus, in maturitate quaruberrimis, Vestustate puniceis:cute laeui,relucente,quae dehissces aut aperta, semina ostedit candida, lentissimilituditae,in uuae modum tauoluta,quae Vel

74쪽

per se,vel cum valvulis gustata linguam adeo

vellicant,ut os etiam totum igneo feruore sentiatur deflagrare,tata inest viril comburens di licentia.Grana cum deglubsitur callum de monstrant pinguem,odoratum,gustu cisi quasdam astringentia mordaci, quod ia apud nos satum , hac qua repraesentavimus forma pro uenisse testamur, pmultis apud nos locis. Vo, carunt aute quidam vulgo des merueilles. Cae, tera Cardamomi genera ac disserentias habe, to ex Ruellio,nam Iongior sim si quidem om, nia perscrutari studeam. . CASIA odorata,quae vulgo lignea dicitur, frutex est in Aethiopia nascens , vel in tractu Arabiae odorifero:salicis amerinae magnitudisne,hoc est trisi cubitore, multis surculosisque brachiatus ramis colore triplici variantibus pro arbusculae incremento:quum enim pedali emicat mesura,candicat: mox addito semipe,de,rubescit, caetero nigrescit: solijs est piperis,

angustis, odore rosaceo, crassiore quam cinas momum sarmento,neruoso,tenuique cute vel

haembrana verius q cortice vestito. atque hic selus cortex comendatur et qui quoniam diffisculter a materie seiungitur, qui hunc extrahuebicubitales secant virgas, east praesuunt recestibus boum corijs, ut ijs putrescetibus vermisculi prodeant qui lignum erosuri excavent,ina tacto ob amaritudinem cortice.Cltem pauca

sint de casiae disserentijs dicenda.

75쪽

Tegir appellata Casa Dioscoridi,genus est

casiae,aspectu purpurs nigricatis,crassiore sar, mento , rosam spirans, praecipui in medicinausus.Ambigit noster Ruellius an id sit lignuquod ex nouo orbe,siue insulis nouis, ad nos quotidie adfertur,ex arborescente frutice, in nodos in flexo,scabiose:cortice faci lacunosa:materie dura crispaque:colore intuS buxeo, candido cingente orbiculo,quod prorsus olet rosastita ut si Sem eius,vel etiam ramentum ligni,pro rosis,uestibus interponi fuerit gratissimu:nec odore cedit rosis,etia si decoquatur igni.Iam ex hoc,pectines depurgado capiti,obodoris gratiam non insalubres fabricant:item alabastros,pyxides,& caetera id genus. Aliud habetur gen' casiae,ab indigenis achy vocatum, ab Alexandrinis mercatoribus da. phnitis: rubescit hoc genus, pulchri colosiis: rali aemulum, ramine vehementer ansgusto.praelongus est frutex,crassus,fistulisque ferctus: mordaci gustu feruens, Sc linguam astringens,odoratum,vinu naribus obolens. Daphnoider,mangonibus dicta casia,nescio an eadem sit cum superiore quam Daphnitima mercatoribus vocari scribit Dioscorides: ea tenuissimis est surculis,lauri cortice.Serebatur olim in hoc orbe, extremo in margine imperi cinquit Ruellius) qua Rhenus alluebat, vives bitque in alvearijs apum sata:Color aberat it. le torridus sole,ob id simul idem odor.ea apes

76쪽

oblectabantur. Blastos appellatur tertium casae genus e alijs germen moselyticum. Asymphenon dicta casia,inter viles connus meratur. colore pullo,odore ingrato,praetenui tunica,quae etiam ultro dehiscat, & abscedat a corpore:vt quae citae,& duca dicuntur barba.ris nominibus.

Lactaqus barbaro vocabulo dicitur,casia est odoris mollissimi,gustii maxime ferues, colos re purpureo,quis plurima minimum ponde. his facit:breui tunicarum simila,n5 frisi.hu. iusmodi dotes plurimum probat Plinius. Balsamoides ab odore simili dicta,amara est, ide6 medicis utilior. Nem multu abest Ru, ellius ut credat ea esse qua Dioscorides eteor,

Galenus meter, Aerius Ozen,Vocarunt.

Casiam odoratam in Arabia meminit Stra, bo e stagnis colligi, non selum ex arboribu , quod facile conijcio propter frequetiam frusticum quorum cortex est casia:tanta enim est fortassis horum fruticum copia,ut per stagna cortices errabundi fluctitent,atque ita colligastur,nulla alia excorticandi fruticis diligentia adhibita. Pseudocasia, casiam veram germana specie mentituraeam aure subditi iam a legitima dis, cernes,gustii neq3 acri neque adorato,corticis

bus, medullae coh aerentibus. Inuenitur & lata quaeda fistula minimo po.

77쪽

deregenera, quae alteri praeferatur. scabra re, probatur, tenuibus fistulis hircinum virus re, dolentibus & squa rosis. Casia vero quae fistularis dicitur,Graecis rescentioribus stringodes, Actuario nigra cassia cnam sunt qui duplici,ss,scribano ab aliqui , calamos, id est arundo seu potius Indica canona,in superiori arborum externarum enumes

ratione deseripta est. Na inter arbores potiussi inter frutices connumerari debet. GLYCYRRHIΣA, a radicis dulcedine nosmen toto frutici indim,unde Cels o plurim1 latinorum radix dulcis appellatur,Theophra, sto Scythica radix,quod dc in Scythia frequessit,circa Maeotim paludem, dc hac radice costenti Scythae, vitam interdum decem duode, iamque dies degant:Palladius, glycyrrhidiam vocavit: adipses dicta Dioscoridi, qubd sitim mettofficinis liquiritia:Gallis nostris de la reriisse ou rigolisse Frutex est,ramos spargens bis num cubitorum altitudine, folijs lentisci, aut buxi, aut sennae, densis , pinguibus, tactuque gummosis, vilinque penatis: caule herbaceorsore hyacinthi:fructu pilularum Platani maιgnitudinis,asperiore tantu,& rubescentes len. licuis valvulas referente:radicibus prςlongis, buxeo colore,gentianae modo flavescentibus,

sapore dulci,quadanaeuus subacerbo,qus lye

anodo curatae coguntur in succum.

CARYOPHYLLON quasi nucifolium

78쪽

GRVTE TvΜ exissimauit vocandum Paulus Aegineta nam Dioscorides aut Galenus nulla fecerunt eius

mentionem frutex est sabuci serma, semine grano piperis simili, grandiori tame fragilio.

rique,ex atro rufiscent in claui modum caspitato,exertis in aduersum quatuor denticulis

sese stellatim decussantibus, prominulo apice, quadrati alveoli sinu medio umbiculatim proademte: a qua facie clauata Francis sibi nomeclaui caryophyllum adoptauit. Non dessent, qui caryophyllum repraesentent buxi caudice,

lauri folio, rotundiore. BALSAMUM Quantu colligere ex diuerasis auctoribus potuimus frutex est proxime Aegyptum nascens,in regione quae nuc'Fons solis nominatur,quondam Heliopolis,in Ara. bia quoque,Sabaeorum tractu maritimo, item in Iudaea circa oppidum Hiericho.Eius autem forma est viti quam myrto similior , quidam etiam terebintho fimilem faciunt, rutae folio,

sed exalbido: alijs esse aiunt folio iampsiichi

herbae,coma perpetua,ssostulo candidae vetois, aut ly ,sarmentis ferh vitigineis,odore praeastantibus , quae quotannis interputantur, Visnearum more,& magno vaeneunt.xylobalsas

mum hodie dc antiquis etia dicebatur.Cu auteinterputabatur frutex, succus tenuis a plaga manans diligenter colligebatur in cornua,qui succus hodie magno est in pretio apud nos:est

enim silauitatis & pretij eximij,opobalsamum

79쪽

vocamus.eae deinde succi guttae in vase nouo fictili condebatur, crassiori similes oleo, & in musto candidae rubescebant, ac subinde dure, scebant,h transsucido. Vindemiam appellabat succi colligendi tempus . cuius rationis plura videto apud Ruellium diligeter collecta.Fruti. cis discrimen in tria fastigia digeritur, primuscabro aspeetii incuruu:secundu procerius caesieris,laeui cortice:teritu gracilius,tenui & ca. pittacea coma: hoc vocat theriston,ob id for,

stan qubd sua exilitate facilius demetatur.' xYLON quod aliqui gosspion nominat,ist Asuperiore parte Aegypti quae in Arabiam verogit nascens,frutex est exiguus,laniger,palmae folio,similem barbatae nuci gerens fructu, usius in exteriore bomme,lanugo netur in linucadidissimum mollimmuml, quod cotonum . vulgo vocamus, ut lanugine ipsam, tu cotton.

Frequens est hodie in Cossica insula tum seu, rex tum lanugo,unde aduehentes Veneti non paruu qusstu faciunt.Fiut ex hac materia telae quas xylinas appellare possumus,tolle de cottoou boccasin. Gignitur etia huiusmodi lanugo in quada arbore, ius sella ni minora essent, vitium planh pQterant videri: cucurbitas fere mali cotonei amplitudine: qus maturs ostens dunt lanuginis pilas, ex quib' vestespretiose linteo texunt.Theophrastus lanigeras quasdaIndis arbores describit mori folio,corpore autem cynorrhodi. sed haec nihil ad xylorib

80쪽

Therionarca inde nomen inuenit,qubd sera pentibus torpore inferat:frutex est folijs sub nerbaceis , roseo flore. Plinio alia traditur, in. nostro orbe nascens,fruticosa,subviridibus folijs,flore roseo. Apocynon Galeno cynocrambe, aliquibus hypomanes, frutex est venenosiis, longis vitis culis,male olentibus entis,folio haederae olfliore tamen,pinnatior'ue, graui odore, glustinoso, & succo madente luteo . Ualuulae silis. quis fabarum persimiles , longitudine digiti, folliculosis,in quibus semen durum,exiguum, nigricans. Onagra siue onuris, vel Oenothera, fruticae arboris instar magnitudo quom ei iuxta,amyagdalaceo folio,latiore,lilino non dissimili,flo, Te roseo,grandi,radice candida, toga, & cum siccata est, vinum olente , nascitur in mons

Sed quado iam de montibus sermo est,aequuest nunc ut absoluto quam breuissime fieri posluit fruteto,collem constituamus, in quo herobae 'luaticae post arbores & frutices ad extremum describantur, quemadmodum paulomate sumus polliciti.