장음표시 사용
851쪽
ctum haberent exercitum ' Ille, & de Venetis, & inito foedere, deq; re tota multo plura, quam ego, qui recens illinc veneram, sciebat. & regςm quidem . non absque labore & dissicultate, sed tam e euasurum esse dicebat; etiam si minimum haberet comitatum: esse Deum qui illu duxerit ad hoc tem-i pus, & domum quoque sit reducturus: sedi quod officium suum non secisset, quod Ecclesiae statum non emendas let, quod suos abi iniuria& maleficio non prohibui siet, fore, &breui quidem , ut incommodi aliquid a cipiat: quod si autem ad sanitatem redeat, &. in suos pro magnitudine facinoris animaduertat, & miserorum hominum salutem ac eommoditates procuret, Deum misericor- dia in ipsum esse usurum. Monebat etiam,vt ista regi dicerem, & cum in colloquium ipso venisset, nihil horum adeu dissimulabat, M. ut Florentinis, quae bona fide ab ipsis accepisset oppida, restitueret, hortabatur. -Haec omnia eo pertinent. ut demonstrem, prose-ctione hanc a Deo gubernatam fuisse, quod ano semel antea diximus. Ihterim du rex Pisis erat, oppidani flentes implorabant nox stros homines, quibus singuli praeberct ho-i spitium, xt apud regem intercederent ac ef. - ficerent, ne se inseruitutem denuo Florenti-
852쪽
PHIL. c OMINAEI iris traderet. Erat certe iusta ipsorum queria
monia.& plerique alii per italiam populi ad
eum modum tractatur ab iis., quorum sunt sub imperio. Fuit autem Pilauis cum Florentina Republica dis um per annos tre- ι centos, ante quam subigeretur. His lachry- .imis atque precibus uoliri commoti , &ob-.liti Enisiurandi, quo rex Florentinis erat cleuinctus, volebant illis omnino gratificari. sic, ut etiam vulgus militum promiscue, &Helvetii eam rena curae haberent, &iis qui pacta seiuanda esse ditebant, min*rentur. in his erant Brissonetus, nuper factus Cardinalis Maes odiensis, & Mareschallus Gius, RGannaeus , qui vim & iniuriam metuens, triduum totum latebat. Lini acus autem magnopere diis fauebat, & quodam die, siues multis cu lachrymis ad regem venerunt ac supplices orabant, ut ipirum miserere-tur. Triste quidem & lamentabile spectaculum, si modo a bsque alterius iniuria potuiL sint liberari,sed nostri adeo vehem e ter eoru saluti ae libertati studebant, ut ex nobilirato circiter quinquaginta, regem cum a pradio
puderet alea, circumsisterent armati,& nonnullos ex i psius familiaribus, qui rem ictam impedire dicebantur, valde incuserent,illata etiam suspicio ae proditionis. Rex autem idonez
853쪽
idonee dc mascule illis respodit, & commoratus ibi ad dies septem, nouos milites praesidio reliquit, & En tragium quendam, ex domesticis Aureliorum Ducis, bominem barbarum ac vitiosum, ei ciuitati & Petrar- sanctae& Libraefactis praefecit. Sarezanellam vero arcem alii cuidam tradidit,& praesidia singulis locis imposuit, cu magnopere illi quibuscunq; opus esset auxiliis. Quas
autem Florentini proposuerant conditiones, eas repudiabat, &priusquam Sena discederet, certior factus erat, Aurelioru Ducem occupasse Nouariam, Mediolani ducis oppidum, quo minus ei dubitandum erat de Venetorum contra se bello. Nam illi per me nuncia uerant, quod ii Mediolani Duci
bellum faceret, se non esse neglecturos eius, qui socius esset ac confoederatus, iniurias, & iam paratum habebant exercitum. Mediolani Dux,cum scedus iniretur, ven rat in spem capiendae Astae, verum id frustra suit. Nam & Borboniae Dux admonitus meis literis, & Salassiorum Malchio, copias aliquot equita & peditu celeriter mittebant, quae ina pedimentu attulerunt hostibus, qui non longe aberant, quora erat prς-fectus Galeacius Sanseuerinus. Accesserui
quoq; postea ta nostri equites cataphracti,
854쪽
r K: PHIL c OMINAEI quam pedites & Helvetii ad septem hominum millia & quingenti: scd bi diutius ini'. t nere commorati prope nullius erant usus. . C im enim ideo essent conducti,ut regi subsito venirent, comm lata fortunal, in eas deuenerunt angustias, ut regem ipsis auxili . um ferre oporteret Nunciatum fuerat Aureliorum duch dc reliquis militum prςfccti . n e quid aduersus Mediolani ducem experi-r ntur, sed ut oppida praesidio. & rebus necussariis munirent, & obuiam regi proced Tent a d Ticinum. usque fluuium , qui solus impedimeto erat. ille aute eo neglecto ma- dato Nouaxia cepit, quod Me iolano decε abest milliaribus. In ea autere fidelem & egregiam operam ei nauauit vidua Monse rarensis, ipse q. magna omnium cogratulatione receptus fuit, tarn a G*elphis, quam a is ibellinis, & trid o post, qui arcem tene ba0t, deditionem quoques cerunt. quod si capta Novaria statim contendisset Mediolanum . aut suos comisisset, publica suisset cinnium admissus laetitia, quae ex praecipu- .is eius loci postea cognoui. Tribus certerri et is diebus, absq, periculo poterat. na m , quarto demum die , post capta Noua iam, . hostes reuerterunt Mediolanum: sed fortas i iis, quae ad ipsum deserebant . yo habe- bat si-
856쪽
t ιτ m . COMINAEI qui nauigio xecens e Galliis aduenerane. valde mirabar, neminem esse omnium, qui illum sui periculi commonefaceret, quod ad eum modum auxilia sibi detraheret, ae
firmiorem se redigeret ipse. Mihi quidem, ut id facerem non deerat voluntas, sed eum animaduerterem , non haberi mihi
ex omnia sidem, cogebar multa dissimi
are. Ad hoc sere tempus, triremes aliquot nostrae, circiter octo , Neapoli venerunt in
oram Ligii riae, atque ibi depressae fuerunt eodem in loco, quo nostri copias AlphonfiQuper suderant, & ab iis ipsis deprenae, qui
nostrarum tunc fuerant partium, Ludovico Flisco,& Ioanne Adurno.Qui a rege micsi fuerunt Genuam, locum sibi delegerant in suburbiis, easpe & consilio, ut qui nobis sauerct, arma caperent: sed Mediolani Dux multo ante huic rei praeverterat, itaque Π stri in magno tum erantpericulo, ne & ipsi. quemadmodum classis, profligerentur. A-,durui. qui erant ipsorum coniurationis, cogitabant quidem eiicere, se in suburbium di iniectum in illos sacere, sed verebantur,vie Fregosi,quae est altera saetio,portas interim occuparent, x ipsos reditu interclude-zent , eaq; sola res, magnum attulit nostris ad salutem momentii quivixtandem elapsis reru-
857쪽
peruenerunt Astam. Sarcet a rex Pontri mulum contendi t, quo in oppido erata: eis
iter qua ringeti pedites. Primam nostra i sciem ducebant Marescha'Ius Gius& Iaco as Triuialtius, vir excellenti virtute, & rei bellicae periti ssimus. quem eiectum a S r-tra, & relictum a Ferii in ado, cum is Neapoli profugeret, in suam clientelam rex a flumpserat. Eius opera & intercessione, quod i earegione natus. multos ibi haberet ami- cos, oppidum in potestatem regis illico venit, nulla facta oppugnatione, ac iis qui intus erant,facta fuit abeundi potestas. Superiori libro diximus de contentione qua ' tu cicum rex illae transiret Neapolim prose' rus, orta fuit inter oppidanos & nostros Helvetios ea quibus tam interfecti fuerunt ad quadraginta. Nunc igitur,cum eo reuertissent, tametsi composita res erat: tamen ut iniuriam viciscerentur,ciues omnes interfi-eiunt , & oppidum, ubi diripuissent, incendunt, & tantus suit eorum furor , ut Mareschallus cohibere non posset, deinde arcem obsederunt, ut eos qui intus essent, ea perur. Hi autem erant quos praesidio recens collocauerat Triuultius, cum reliqui dediti
. ne secta discederent, neque vero seius desti tui, quam regis interuenisset authoritas.
858쪽
Cum oppidum incenderent, ex ipsis in te ierunt decem, qui flammis implicati fuerιt ebrii, neque se poterant expedire. Duplex in ea re fuit peccatum,& quod iis qui sua spute deditionem fecissent. non fuit seruata iid h& quod magna vis commeatus atque framenti eo incendio fuit absumpta, cum nos interim in magna effemus rerii necessa rum difficultate. Nostri homines, quacum;
transirent, multa proterve& intemperanter
faciebant, & licet suis moribus populum valde offenderent: tamen si rex consilium Triuultii secutus sui sist. ex nobilitate complures & alii magno numero ad ipsum desecissent. Ioannes Galeacius Mediolani dux, moriens reliquerat filiolii, quem Ssortia in sua potestate habebat. Erat ergo consilium Triuultil, ut per Insubria & omuem agrum ditionis Mediolanensis, rex pruponeret o xillum & insignia eius pueri: quo facto maximam hominum partem ad se traduxisse; verum in gratiam tui cognati, Aurelioruni Ducis, qui Mediolanum &Insubriam ad se pertinere diceret, noluit assentiri, & P-xremulo discedens, contulit se in convallem
quandam exiguam, ubi vix decem erant aedificia, & ibi per dies quinque, nulla de causa morabatur, cum interim eaercitus vix
859쪽
baberet, quo famem toleraret. praemiserat autem primam aciem. quae circiter triginta. millibus passuum a nobis aberat. Aureliae
dux capta Nouaria. & diebus aliquot ibi sine fructu consumptis, Vigellum, quod est . adaicinum flumen oppidulum, proficiscitur. Ibi cum esset . bis fuit sollicitatus a Papiensibus, qui se in eius sidem permittebant: ipse vero malu t oppidii illud obsidere, ubi
exercitum suu habebat omne dux Mediolani, cui fratres illi Saseuerint praeerant. In eo flumine ponte illi ex nauibus effecerat, castellii ibi costituerant.ut nostros trasitu prohiberet. Veru si paululu modo nostri fuissent progressi, tras flumen illi se recepissent. Sed Aureliorum dux, quod eos natura loci cosidere putaret,satis etiam & ad laude & ad utilitatem perfectu arbitratus, Trectum serecepit, quo in loco venerunt ad ipsum legati Reipub. Mediolanensis, qui diceret, ciues omnes potetiores velle ipsiim urbe recipere, caeterisque rebus iuuare, & liberos dare obsides. Facile illi quod cogitabat, persecusent,
nam ex nobilitate pheraq; Gmnes , atq; etia ulgo grauissime oderat familia S sortiarii, & occupata urbe, Mediolani Dux , tempore exclusis, non potuisset conducere copias ad tolerandam obsidionem arcia. velum ab e. -
860쪽
i tuto nota posset fidere iis quae troponerentur , dc quod Lominibus idoneis careret,ic quod belli duces non sdem sentiret omnes. oc mihi deinde retulit ipse: Adeas hostium copias interim venerunt Germanr p dites, ad duo millia, dc equitea circiter mirule, quos Maximilianus Caesar auetilio mite bat, eisque Fridericum Capetarium praese cerat. Eorum aduentu studium pugnandi hostibus accessis, qui Trecium profecti. &instilicti cie, nostris, fi praelio vellent contendere, potestatem fecerunt. Sed licet numero nostri superarent: t με praelio su persidendum esse putabant , hanc rationem si euti, qood si quid grauius accidisset, & iis a. missis copiis ostinamum discrimen regem essent adducturi . de quo nullum haberenteertum nuncium, obses is omnibus viis. Relinquebatur ergo. vi Nouariam se reci erent,quo cum venissent, de frumento roiquoque commeatu parum diligenter prouiderunt. Tunc enim fine ullo sumptu facile poterat importare quicquid venent. Hostes insecuti illos aliquando post, non proeul ab oppido castra posuerunt. Ab ea valle, in qua rex aliquot dies permansit, ut sirera ipsimus , astensus erat maxime arduus ad