장음표시 사용
861쪽
eulmen Apennini montis. Helvetii autem, qui facinore illo nuper ad inisso Pontremuli, regem valde offenderant: minciabant ei, quod si ipfis ignosteret, velle se tormenta o- mnia in superiorem locum perducere, quae erant circiter quatuordecim, maximi pom
deris.Vbi rex liberaliter respondit: illi sunt.bus colligati, bini simul, & circiter ducenti,
eodem tempore & commeatu, cum aliquo-
usq; esiet progressi, defatigatis alii fitccedebant integris viribus. Adiumento quidem illis erant equi aleam re destinati. sed praecipua fuit ipsorum opera, quae nis interuetiisset, desperatissimet erant res nostrae.Tu pitudinem ergorellius facinoris nouauist, te delebant: sed in descensu non minus erat dissicultatis atque molestiae, propter asperitatem viae, & ad leuissimum quemque impulsum, cum aut rupto aut laxatum aut dintortum esset aliquid, consistendum erat, scadhibendi artifices, qui reficerent, id oquo pictique sita lebant comminuenda esse m
ista tormenta: rex autem , ne id fieret, inordixit. Marescallus Gius, qui primam aciem ducebat, Se triginta millibus passuum aberat, crebro nunciabar regi, ut properaret. Hostes enim non procul ab eo consedetraeia magna planicie,& si fuisset adorti, fa
862쪽
8 PHIL. COMINAEI ' . cile expugnassent. Ille etiam progressust ad
Forum nouum, qui est vicus ad radices Α- .pennini, castra posuit, ut ne in montibus. impetum illi in nos faceret: verum ipsi. quo maior& certior esset victoria ne quis mnium posset elabi, aduentum nostrum in ea planitie expectabant. Quod si in montibus adorirentur, metuebant. ne plaerique in fugam coniecti, Pilas, aut in Floretinum a- grum, qui tunc noster erat, sese reciperent. In eo autem valde ex rabant. nam longi G-mum erat interuallum, & ipsis, qui vias omnes at tu aditus nouissent, sacile erat nos
in fuga persequi ct opprimere: sed totu hoc
Dei beneficio tribuendum est, qui eius consilii author ipsis fuit. Gius deinde rege eertiorem fecit, se superatis motibus traduxisse copias & equites aliquot emisisse. speculandi causa . qui de hoste aliquid cognoscerent. Eos autem exceperunt stratiotae, &cum ex ipsis nobilem quendam interfecissent . praesciderunt ei capur, & aExum hastie deportarunt ad legatum Venetum. Hi simi milites. cuiusmodi sunt in Turcia, quos Ianizaros appellat, vestiti more Turcico, nil quod linteum illo A fastigiatum capite non ruta, homines laboris paraentissimi. & exercit tissimi in almis. Erant hi omi es Graci,ex iis locis,
863쪽
locis, quae per Graeciam Veneti possident. αex Peloponneso, .& Albania & Dyrrhachio
euocati. corum opera sequenter: utuntur Veneti, multum que eis tribuunt. equos
habent Turcicos &valde praestantes. Eram i venetiis cum illuc appellerent circiter mi
le M quingenti, & spectabana cum ipsorum:
naberetur delectus. Equestribus praeliis esurimum valent, & hostem suis incursionibus valde defatigant. Hi quu nostris en uitibus sp ulatorious occurrissent, faeto irripetu in fugam coniecerunt, Nad castra unque persecuti, Germanos aliquot nostros, qui pro castiis in statione erant, interfici- unt, eorumque capita suo more ad legatum deserebant. . Quo enim tempore Turca tum Caesar, Mahometus, qui Constantino- .polim cepit, bellum faciebat Venetis. ma dauerat suis, ne quem omnino caperent, x
studii excitandi causa, in singula capita, qui
quisque referreti dabat aureum. Idem tunes ciebant Vcneti, eumque morem iii hoc etiam bello seruabaiit, ut terrorem hobis .l insecrent. Cum ad nostia i l li castra propius adequitassent. exterriti tormentis, quod . insolens ipsis erat, fugae sese mandarunt, Mia itinere, ex nostris Helvetiis quendam, qui conscenderat equum, ut de ipsoru abitu
864쪽
cognoscelet, grauiter vulneratum ceperunt , & ad MarchionemMantuae, Venetorum exercitus imperatorem pertraxerunt. Nondum tunc conuenerant omnes hostiam copiae, dc nisi rex in itinere passim in ratus fuisset, ut supra diximus , habebat temporis & oculatis redeundi domum ,abs que periculo. Mareschallus Gius , cum ali quandiu fuisset in infima valle oppugnationem vereretur , in superi a loca sese recepit. Copiae illius erant circiter cen- um di sexaginta equites cataphracti, α Helvetii octingenti. . Ut autem nos illi subsidio essemus, fieri non poterat, propterea
quod impediti torinentis, biduo post primum ad uepimus, atque tuterim illi cum iamonte consedissent, & nos cupidissime e pectarent, in magnis erant angustiis. : verum beneficio Dei res bene cemi. Gaiazius enim, qui Helvetium illum captiuum
nouerat, qu*rebat ex eo, quantae client copiae primi agminis Z ls consulto respondit,ine ad trecentos equi es cataphractos, item mille & quingentos Helvetios. Tum ille. mendacii eum insimulant, dicebar, non esse credibile, cu in toto nostro exercitu solum essent tria Helvetiorum millia, dimidiam partem attributa esse primae aciei. Nam
865쪽
i quod nostratum partium antea fuerat, quaei nostrae essent vires atque rationes, non minus Auam nos ipsi compertum habebat. inter iplos communicata, pleri que suade bant impetum esse facteudum. Sed Ma ebio Mantuae, cum fidem haberet captiuo, noluit periclitari fortuna, illara causa, quod vi peditatus genere a nobis vinceretur, ut quod socii nondum conuenissent cmnes, quibus iniuriam fieri dcebat, si ipsis inexpectatis praelium committeretur. Q Aod fi etiam aduersi aliquid accideret , senatum venetum grauitet esse laturum: tutius at- que utilius sibi videri, ut castris sese contineant,&hostem ibi expectent, qui iter habeat nullum Mard. Fam sententiam legati ambo Veneti comprobabant : alii vero minime differendum esse coteadebant, eo quod pii-ma acie profligata, regem essent i, bituri iasua potestate. Post multam disputatioriemescit altera sententi & placuit non esIepromouenda castra. aicquid est eius rei, --
ignoui postea ex iis apsis, quos dixi, qui ad eum modum Gio & mihi, quando pacis
i tractandae causa conuenimus, recitariit. In-
terim & nos progrediebamur, dc reliquet sociorum copiae in castra venerui,&cum iam ex Apennino des caderemus ,berax nobis
866쪽
PNII MINAEI in conspectu Insubria , omnium regionum loge pulcherrima x fructuosissima I quod
toto itinere, inde a Luca usque ad eum locum,in maxima eramus versati commeatus .
inopia, gratissimum nobis erat, agrum illumetam amoenum & frumentarium aspice- ie. Sed tormenta, cum iam per loca decliuia& abrupta , & salebrosa deducerentur, valde nos impediebant , eamque molestiam augebat etiam, quod hostes ta haberemus in conspectu.qnorum multitudinem castra atque tabernacula significabant. Erant autem equites cataphracti ad duo millia & sexcenti, totide equites sagittarii temstratiotae & leuis armaturae equites, circiter millia quinq; , reliqui omnes pedites,& castris idoneum locum delegerant , eumque opere & tormentis munierant. Multus iam erat dies, cum in vallem rex descenderet, de
Forbo ui hospiti sibi locum delegit , ad '
quintum diem Iulii. Erat in eo vaco sari nor & pabuli & vini fatis sed cum orta quaedam esset veneni suspicio, nostri initio sibi temperabaut. S. uspicandi causa fuit, quod Helvetii duo, cum ex itinere defatigati & serui di adhuc, immoderate potassent in cella vinaria refrigerandi sui causi, extincti essent. . Aute mediam noctem pericula fuitia uni
867쪽
in equis cumq; nihil deprehenderetur, vulgo sese reficiebant. Maxima certe fuit Italorum fides in eo toto itinere, nihil enim ve- .neno tentarunt, quod facile tame ipsis erat. A meridie statim in nos excursiones fecerut stratiotae, magno excitato tumultu, quoniali nostris hominibus infrequens erat ipsorum militiae genus. Hostes deinde triplici aciei instructa, suas copias omnes Ecastris pro- duxerunt, modico interiecto interuallo, veinuicem auxilio sibi essient, cumque ad eum modum aliquandiu constitissent, in munitiones suas itetum sese receperunt. Inter v- traq: castra eriguum erat spacium, quo fa-l cilius erat illis perturbare nostros, immissis' aliquot stratiotis, qui quod locus erat stives , stris, occulte poterant & de improuiso ad nos peruenire. Ab utroq; latere eius vallis, Vbi castra posuimus erant colles, perq; me- diam vallem decurrit numen, Tarum ap
pellant, quod pedibus tr nsiri potest nisi
dum crescit, quod iis in locis repente fieri consueuit Ea tota vallis erat salebrosa, & equitibus valde incommoda, latitudine noci
868쪽
sedlere, verom ea fugae consimilis visa sutiasti prosectio. Ex nostris qui prudentiores erant, tunc demum cCeperunt trepidare M.
concurlare, mihique negocium dabant, ut eum hostibus in colloquium venirem, & aliquem, qui de ipserum numero ac rationibus cognosceret mecum deducerem 'Hoc autem quoniam nisi interposita fide, mihi, non erat integrum : respondi quum Patauio discederem, mihi cum legatis Venetis ita cohuenisse, ut existimem illos, quominusad medium aliquem locum veniant. no esse recusaturos: quod fi prior ad ipsos trans eam,fore, utillis maior quaedam accedat lacritas, & nimis iam sero eius rei mentiorem insem Missis igitur literis egatos rabam,ut ex ipsisti iter ad colloquium veniret, quoniam prius inter nos ira conuenis. set illi excusare quidem initio propter bellam motum Duci Mediolani: sed tamen al- irer venturum se promittebat ad locum me-ἐium inter utraque castio. De quibus illori in literis atque response, quaem ad concili in retulissem, ex nostris pleri que despiciebant. Itaq; tametsi valde illicitus eram .e periculo regis: tamen actionem tunc in- , misi, veri rus, nos nimn m urgere, i uri erara eta a sic: ne cri tribu cactui. O amediet et
869쪽
mediam noctem Cardinalis Mactodiensis. iuxta quem meum tabernaculum erat,cum
di a rege iam primum venisset, dicebat, mihi, illum constituisse prima luce discedere, ae praeter hostium castra copias traducere, α tormentis in ipsos emissis, belli signum dare, ac deinde nulla interposita mora progredi. Consilium hoc ipsius fui ite puto, propter inscientiam rei militaris, sed certe praesentis periculi magnitudo poscebat, ut rex cum belli ducibus di hominibus idoneis re communicata de sua de exercitus salute aliquid decerneret. Ad eum sermonem respondi, quod si in hunc casum res deduce tur fore t illi aciem instruant, & initio quidem leuioribus praeIiis, mox vero summis copiis- nobi Quin decertent: in ullo aliter etiam mihi eum legatis Venetis conuenisse. Dolebat mihi sane vehementer ipsius rei indignitas, Verum ita fatum meum erat, hoc reo eidit
timidius & remissi's agendum mihi a
ne illos. ut familiariter ipso utebantur, offenderem eo quod nimiam illis auibortiale tribueret. Stratiotae ea nocte bis per interuallum maximos cxcitarunt nobis tumul. ttiis, eiusque rei cauasint, quod nostri non se communissent idonee, sicut fieri conlue rit aduersiis leuis armatum equites. Nam
870쪽
cataphracti nostrates perpauci. comitati suis equitibus sagittaciis, maximas illorum
. manus atque cohortes facile percurbent atque disiiciant. Erant autem ea nocte eius modi tempestates ac imbres, tantaque to-- . nitrua & fulgura, ac una, terrae,&summa profundix viderentur commisceri. .Quod etsi in eo anni tempore naturalem habeba causam tamen, quod tam pauci eramus prae numero & multitudine illorum. α quod in una virtute spes omnis salutis consisteret, tertificum erat & pauoris plenum. Postia die mane accersitus a rege, cum venissem
reperi Asidentem equo i ct illimo, mediocri statura, quem Sabaudiae Dux Carolus, dono dederat. Armatus erat toto corpore & miram quadam dignitatem in omni ser mone atque g stuprae se serebat, ac plane videbatur esse alius deoque tunc eius,quocHieronymus Florentiae dixerat,in menterimitii veniebat. Ipse non longiore orationi usus est, quam si placeret noli tis cum hosticolloqui, ut iis me coniungerem. Respondi libenter quidem facturum, sed vix unqua D vidi illa duos exercitus, qui in ea propinquitate non consererent manus. Hostes inera Cproductis copiis, triplicique acie itastrum nos expectabant. Ibi Maesodiensis α eri