Gerardi Noodt, jurisconsulti, Dissertatio de religione ab imperio jure gentium libera, habita in Academia LugdunoBatava a.d. 6. Id. Febr. A. 1706. Cum abiret magnifici rectoris munere

51쪽

sa GERARDI Noo DT D l SsERT. hoc senior animadvertit Valentinianus: qui . etsi Christianam amplecteretur disciplinam; inclaruit tamen quod Ammianus perhibet a

hoc moderamine principatus , quod inter xeligionum diverstates medius petit : nec quemquam inquietavit, neque ut hoc coleretur imperavit aut lilud : nec interdictis minacibus

subjectorum cervicem ad id quod ipse coluit in-ebnabat , sed ingemeratas resiquit has partes si reperit Fruere hac prudentiae , iustitiae,& aequitatis, gloria, Imperator: qui quam

animo tuo probabas religionem rite coluisti& caste a nec tamen aliam , si injuria vaca ret, pro crimine haberi punirique, passus es: ut, cum vir pius esses ac religiosus, simul meminisses , te Principem esse, ac gerere personam reipublicae: ad cujus fidem ac tutelam omnes pertinent qui ejus securitatem, pacem, utilitatemque , non offendunt. adeo vix mihi tempero; ne tam honesto ac pulchro Ammiani testimonio vel tuam adjungam Constitutionem, mitem, humanam, mori destam : uua . ad Senatum , Har bicinam,

IncluIS , ego nutam cum mal Iciorum causshabere consortium judico: neque ipsam aut alia quam praeterea concessam a majoribus religi

52쪽

DE RELIG. AB IMP. JUR. GENT. Lis. σ3. Nem genus esse arbitror criminis. Testes sunt leges a me in exordio imperii mei datae quibus unicuique quod animo inbibisset, colendi libera facultas tributa es. Νec haruseisinam reprehendimus , sed nocenter exerceri vetamus. At quemadmodum implevit ea Constitutione Valentinianus prudentis & egregii Principis officium: sic, si deinceps ipse, sui sunt mobiles plerumque , sepe sibi adversae, Principum Voluntates, ob incerta consiliorum

quibus, quasi fluctibus, non minus jactantur, quam juvantur) si, inquam , deinceps ipse, aliive diversum tenuerint iter; vidorint. quo enim jure sibi sumunt quod eis

neque ratio concessit , neque populi Consensus: a quo justi vis imperii pronciscitur ijam age ejus exitus feritatis nonne quam semper atrox, tam generi humano, atque

ipsis Principibus, passim foedus, infelix, ac pestilens, ruit Θ sane dum inscitia, invidia,

ambitio, superstitio, avaritia, publicis .adiutae viribus, in paucorum gratiam subvertunt inquirendi veri libertatem, & studia sapientiae, tamquam maIas artes, persequuntur; quid spei reIiquum est, nisi ut rempublicam quidem ex tranquilla turbidam, ex

53쪽

s GERARDl Noo DT DissERT.locuplete pauperem , ex frequente desertam, ex potente infirmam , ex culta atque ornata horridam ac squallidam , essiciant; Ρrincipi vero, aut aliis qui eadem usi sint saevitia , apud posteros dedecus , cominus

odium , insidias , pericula domi forisque,

postremo vecordiae suae poenitentiam seram ac Vanam, pariant φ possiem id multis exemplis, quam vetustis, tam recentibus, ostendere, AA : sed aqua eiu uxit; & lassicit,

liquere quod demonstrandum fuit, in religionem esse Dei imperium, hominum non essit. Hoc agam tamen quod ab omnibus intelligi, omnibus pretium est: laudabo fortunas nostras; quod , dum Deum Optimum& Maximum suo quisque more & ritu exanimi sententia veneramur, fit coelesti benς-ficio , & pietate ac providentia aeternae hujus reipublicae, ut neque carnificem metuamus , neque militem , neque sacerdotem aliquem , impium, vanum, crudelem, superbum, honestissimi ac sapientissimi cujusque hominis, maximi, medii, minimi, bonis, famae, vitae, libertati, improbe ac flagitiose insidiantem. Incubuit majoribus nostris tyrannis, tam cruenta, tam dira, tam a dete-