De manumissione servorum apud Romanos

151쪽

124 De Manumissione Servorum

civium Romanorum, patria namque potestas civinm Romanorum est tantum. 3. 2. Instit. de Pal. pol. Notandum autem si peregrinus jus Quiritium impetraverit , non fieri eum civem Romanum sed Latinum; Plinius lib. 1 o. Epist. q. Rogo des Ouiritium libertis tonia Maximilia, . ornm aDeminae Helia', ct Antoniadi Armeridi, quod a te petente patrona

peto. Idem ejusdem libri epistola 6. Item rogo indulgeas jus Osriritium L. Satrio Abascantio, ct P. Caesio Pho-1phoro re Pancharia Soteridi, quod a te volentibus patronis peto. Ubi omnes Interpretes per j us Quiritium ius Latii intelligi contendtant. Coe- 'terum notari velim quod dicat Plinius : volenti upatronis id a te peto.

Quia nihil firmiter invitis patronis concedi poterat libertis, quapropter omne quod in fraudem patronorum gestum est, revocatur lege T. f. 3. D.

Si quid in fraudem patroni factum

sita

152쪽

Apud Romanos. 12ssit. Beneficium illud principale tam late patet, ut & civitatem Romanam peregrino tribuere possit, si tamen ante & civitatem Alexandrinam scsset ussi gyptius concesserit. Plinius lib. Io. Epist. 22. Ago iratiata, domine, quod st jus uuiritium libertis

necessaria mihi foeminae , or civitatem Romanam Harpocrati Latraliptae meo, sine mora indulsisti. Sed cum annos ejus 2 censum, scut praeceperris, ori rem , admonilmssem aperitioribus, i k-buisse ante me ei civitatem Alexandrinam impetrare, deinde Romanam , quoniam esset Ol ptim. Ego autem qui inter MEOptios caeterosque peregrinos nihil interesse credebam, contentus fueram hoc selum1cribere tibi, euincia licet a peregrina manumissum, patronamque ejus jampridem decessisse. De

qua ignorantia mea non queror, perquamstetit, ut tibi pro eodem homine saepius obligarer. . Rogo itaque ut ben

scio tuo legitime frui possim, tribuas ei

153쪽

116 De Manumissone Servomm Alexandrinam civitatem ct Roma

nam.

2. Iteratione Latinus quomodo civitatem Romanam accipiat docet idem Ulpianus. Iteratione, inquit, sit civis Romanus , qui post Latinit rem , q-m acceperat, major triginta annorum , iterum juste manumisius

est ab eo, cujus ex jure siuiritium servus fuit. Sed huic concessum est ex Scio etiam liberis jus Omritium conse qui. Gajus Inst. lib. I. tit. 2. f. q. in sine. Nam Latini patronorum bene eio , id est, siterum ab ipsis aut testamento, aut in Ecclesia, aut ante Consulem manumittantur, civium Romanorumprivilegia consequuntur. Ejusmodi itcrationis habemus exemplum apud Plinium lib. 7. Epist. 16. Si voles vinium liberare quos proxime imter amicos manu in , nihil est, quod reverearis ne sit illi hoc molestum, cui

orbem terrarum circumire non erit Amgum mea causa. Adduximus quo que

154쪽

Apud Romanos. I 27que tale ex plum' supra e Petronio, ubi Tri scicin inter amicos man missos testamento se liberare ait. 3. Per militiam quoDe civis Romanus fieri qu is potest, auctore Ulpiano : A litia in Omritium accipit, Latini, si inter vigiles Romae sex annis militaverit, ex lege Psyicilia. tex- tum vitiosum esse quis non videt, 3c miror post tot editiones a nemine hoc animadversum esse ; lego : militia 9M Quiriit m Latinus. accipit quid enim esset in si siritium accipit ' Lati-

'num certe nostes .

q. Postremo jus civitatis Latinus accipit nave , id quid sit, clarius cxponit Ulpianus f. 6. tituli saepius laudati : Nas Lamnus civitatem Romanam accipit, si non norem quam docem millia modiorum navem fabricaverit , Romam sex annis frumentum portaverit, ex Histo Divi Claudii Meminit Italis edicti Suetonius ih Claudio cap. 1 8. & I9. Nihilnon ex

155쪽

118 De Manumissione Servorum eo cogitavit ad invehendos etiam tempore hyberno commeatus , nam ct negotiatoribus certa lucra proposuit, susiepto in se damno cui quid per tempestatem. accidisset , naves mercaturae causa sabricantibin maxima commoda constrituit , pro conditione cujusque , Civivacationem Papiae Poppaea legis , Latia 'nis μου siuiritium , foeminis μου quatuor liberorum. Uua constituta hodie servantur. 3. Latinorum conditionem , ac omnem quae circa illam fuit obse

vantiam sustulit Justinianus, ut docet ipse f. ultimo Instit. de Libertinis:

Latinos autem Punianos, ct omnem qua clavis eos fuci at, observantiam , alia constitutione per ejusdem Ouaestoris suggestionem correximus , qua inter imperiales radiatsan tiones. Et omnes libertos , nullo nec aetatis manumissi ,

nec domini manumittentis , nec manu-

missionis modo, discrimine habito scut jam antea observabatur civitate Rom

156쪽

Apud Romanos. mana decoravimus : multis modis ariditis, per quospossit libertas servis cum civitare Romana, quae sela est in praesenti, praestari. Idem fusius docet Justinianus per totum titulum Codicis de Lat. liberi. toli Adeo etiam , ut, si quis expresse adjecerit Latinum

se velle esse eum quem manumittebat, non tamen posset,' sed necessario civem Romanum facere deberet. f. 6. legis unicae C. eodem. Illo proculdu dubio observando, ut A quis sive in t flamentosive vindicta quemdam mansemiserit, licet hoc dixerit vel seripserit, quod voluerit eum esse Latinum, serpe vacua alestis Latinitatis aboleatur, ita sim civis Romanus; ne modi qui ab

antiqua observatione in civitatem Romanam homines perducebant, per pri- .vatorum voluntates diminui videan- '

iuro

Haetenus de Latinitate quam cum omni sua observantia abolitam videmus. Tempus ergo erit ut ad te

157쪽

13o De Adsanumissione Servom istium libertorum genus transeamuS, quod essiciunt Dedititii.

1. Dedititii qui λ introdunii

lege te Elia Sentia. unde scdim 3 1. Formula deditionis quael torti nec inventi nocentes s manumittantur dedititii nonsunt. Cives Romani

fieri nonpossunt ex instituto Augusti. 3. Dedititios seu stu- sit Iustinianin , S omnes

manumissos cives Romanos fieri voluit. Lex 17. D. de statu hominum conciliata cum Novella'. i. HEdititii qui & nuales anti- 3quitus fuerint docet Gajus 3. 3. Instit. de Iure petao

158쪽

Apud Romanos. I J Inarum. Dedititii δε- ', inquit, cym

post admissa crimina sit lictu se viditi,

ct Deprocrim Aracis uni : Rutis quorum facie vel corpore quaecunque indicia aut igne aut servo impressasunt, ut deleri non possint. Hi sim missi fuerint, dedititii appellantur. Addit non nulla alia Ulpianus 3. II. tituli I. Ragmentorum: Dedititiorum numero sunt , qui poena causa vincti sunt a domino : quibus vestigia scripta su ruut : qui propter noxam torti nocentesque inventi sunt : quive traditi sunt ut ferro, aut cum bestiis depugnarent: . vel in custodiam conieL fuerunt: deinde quoquo modo manumissi sunt : id que lex a Elia Sentia facit. Quare aUtem dedititii didi i sint optime docet Theophilus Instit. lib. I. tit. F.ώνόρια G 3 ο νομ' Aελι γ

159쪽

13i Iri Manumissione Servo m

ἐ-τλ. Quae ex versione Jacobi Curtii ita latine sonant : Nomimmit' vero lex e Elia Sentia eos dedititios ad exemplum peregrinorum. Nam quondam peregrinorum aliqui quum Roma- 'nis vestigal penderent, infestis adversis Romanos animis, arma in eos sumpse re : Ouos collata acie ct dato congresis Romani vicerant. Etenim cum impetum eorum fortitudinemque fustinere non possunt, abet tis armis sese dediderunt. At Romani cum his humane agentes : vitam quidem his con

cessere, sed hujus appellationis ignominia offectis, ut quisse Libsent, dedititii

vocarentur. 2. FOr-

160쪽

Apud Romanos. 13 32. Formulam deditionis habemus eleganter expressam apud Livium lib. I. cap. I7. Ubi sese dedunt Collatini. Et apud eundem lib. 7. cap. 3I. ubi se dedunt Campani. Notari autem volo quod Ulpianus verbis supra allegatis dicat: qui ob noxam torii nocentesique inventi βnt dedititiorum numero esse, nam si innocentes inventi fuerint, ad justam possunt pervenire libertatem Paulus Sententi rum lib. q. tit. 12. Tormentis apud

Prasidem subjecti , ct de nullo crimine confessus, adjustam libertatem perduci potest. Hi dedititii omnium libertorum vilissimi crant, & eorum jus

minimum, nec ulla ratione ad civitatem Romanam perduci poterant. Gajus loco supra citato : Dedititii vero nulla rationepossunt ad civium Romanorum libretorum beneficium pervenire. Eius constitutionis per legemis liam Sentiam auctor fuit Aust stus, de quo ita Suetonius in vita