De manumissione servorum apud Romanos

171쪽

1-- Manumissione Servorum

RUMVE. Nec tantum proprium sed & communem servum apud consilium manumittere potest f. a. legis q. D. de manum. vind. & id potest

etiamsi unus tantum eX sociis approbaverit. Lege 6. D. eodem. Servus communis quin a minoribus viginti

annis dominis possit apud consilium

manumitti , quamvis unus ex sociis tantum approbaverit causam, dubium

non est. Manumitti potest scrutis cujus usumfructum minor viginti annis habet , si1 ille mantunissioni consenserit. Ulpianus lege 2. D. eodem. Si minor sit viginti annis fructuarius, an consentire libertatipos A Ait

172쪽

Apud Romanos. I ssis' st puto consentiendo posse ad inbertatem perducere. Manumittere

potest & filius patris surdi vel muti jussu, furiosi vero filius jussu patris

non potest lege IO. D. CC dem. Maianumittere vindicta etiam positini municipia & societates, ut patet eae Varrone de Lingua Latina lib. I. in sine. Collegiis quoque quibus coeun

di jus est, illud permisit Divus Mai

cus lege I. D. de manum . quae servis ad univers. pertin. imponuntur. r. Testamento manumittere potest dominus, uti supra iidimus ubi

de manumissione testamentaria egiamus. Oporiet tamen ut sit major annis viginti, &servus annis triginta , alias non essiciet civem Romanum sed Latinum, potest tamen civem Romanum facere si causam apud consilium approbaverit. Ulpianus f. 12. & 13. tit. I. fragmentorum suorum. Ideo nec miles minor viginti annis manumittere potest. Lege

173쪽

1 6 De δώ-missione Servorum 3. D. de man. test. Nec militi minori annis viginti permittitur posse testamento' suo servum manumittere. Μanumittere quoque dominus qui solvendo non est, non potest, uti supra fuse satis probatum est. Nec Μulier quae in tutela est, nec pupillus. Ulpianus 3.17. tituli saepius allegati ex fragmentis. Manumitti possunt qui in δominio manumittentis sunt, ut supra demonstratum est , nec refert an testamenti conditi tempore an mortis fuerint, & valet manumissio 1 utroqui tempore fuerint lege 31. D. de Manum. testam. Se vim ex 'stimat iis p e scrvis dari testamento directam libertatem, qui utroque tempore , ct quo testamentumst, ct quo moritur, testatoris fuerunt. V tentia vera est. Sed & manumitti possunt quamvis neutro tempore in potestate fuerint. Ulpianus lege ueo. D. eodem. Si servi.qui apud hostes

sunt , liberi esse jussi sunt, ad liberta

174쪽

Apud Romanos. rem perveniunt: quamvis neque testamenti, neque mortis tempore , testatoris , sed hostium fuerint.

3. In genere manumittere non

possunt qui servi paenae officiuntur. Lege 8. D. de Manumissionibus. Paenae autem servus sit, qui nullum alium dominum habet quam ipsam quodammodo paenam , scilicet quum quis atrocitate sententiae vel in metallum vel ad bestias damnatur. Instit. Quib. mod. jus pat. pol. Qivit. Manumittere etiam non possunt rei rerum capitalium. lege 8. f. I. D. de Manumissi Nec qui lege Cornelia damnati sunt. f. 2. legis 8. D. cod. Nec ii tantum qui damnati sunt, sed& illi qui damnabuntur manumittere prohibentur ibid. Tutores quoque pupillorum sei os, si1 in id consentiant, manumittere possunt, ut docet Cujacius Obsei Vationum lib. I . cap. 3 R. Pater semim filii, quem in castris acquisivit, manumittere non

G a potest

175쪽

1 8 De A m-ispone Servorum potest lege 17. D. eod. Idque recte,

illud enim quod in peculio castrensi vel quasi castrensi filii est, ad patrem non pertinet, scd solus filius de ea re facere potest quicquid velit , atque ita capi debet versus hic Iuvenalis

Solis praeterea testandi militibus jus Vivo patre datur. Similiter nec pater nec. mater manumittere possunt servos quos inmin, sterium filiorum attribuerunt , a chore Brissonici ad legem Iuliam de Adulteriis pag. I93. editionis Lugd nensis. E contrario filius quoque non potest manumittere servum quamvis peculiarem, sine Jussu patris. Lege 13. D. de Jure PatronatuS. q. Μanumitti non possunt qui ideo liberantur ut crimini subtrahantur 3. 3. legis octavae D. de Μanumis. sionibus. Idque in omnibus criminibus obtinuiste credo, nec in crimianthus servorum, sed criminibus do

176쪽

Apud Romanos. I sminorum, ut quaestioni siti ici pos sint, quod colligi licet ex Asconio

Pediano in argumento orationis pro Μilone, & Cicerone in eadem oratione cap. 21. Nec manumitti possunt qui hac lege venduntur ne manumittantur. Paulus lege 9. D. de Manumissionibus Servus hac lege voltus

ne manumittatur , vel testamen opro

hibitus manumitti, vel a Praefecto vel Praeside yrohibitus ob aliquod delictum manumitti, ad libertatem perduci non potest. Adde legem 3. C. Si mancipium ita fuerit alien. ut man. Nec tantum in perpetuum sed 35 ad tempus impediri potest manumissio lege

17. f. a. D. Qui & a quib. manum. lib. non fiunt. Possunt & vendi ne intra decem , viginti, Vel triginta annoS manumittantur , cujus modi exemplum habemus apud Suetonium Augusto cap. 2I. Ita ob admissunt plagium intra decem annos mamitti non potest serviis. Lege I 2. D. de

177쪽

iso De Manumissione Servorum Mantimi. Contra manumitti possunt tam infantes quam adulti lege 23. D. codem. Puras ratio secit, ut infantibuου quoque competat liberavi. Et tunc patroni ipsorum tutores fiunt tot. tit. Instit. de legit. patron.tutela. Manumitti quoque possunt furiosi, nec refert quo genere manumissionis liberati sint. Iavolenus lege 26. D. de Μanumissionibus: Servum furiosum omni genere manumissonis , ad

libertatem perduci posse putat Labeo. CAPUT ΙΙ.

anumissio apud quoν fieri

debuerit 3 Lex II. D. de manumissis vindictata cum lege h. D. de officio Proconsulis. Restenta sententia Hottomanni, CHacii, Duarent, Roberti, Parii,

178쪽

, Apud Roma os. I I

ta e remo. Legis actionem qui habeant δ1. J J Unc videamus apud quos

i manumissio facta antiquutus fuerit & sors debucrit. Μanumissio quae in Ecclesia fiebat, . apud quos facta suerit ostensum satis superque supra puto, ubi de man missione quae in Ecclesia fiebat,aetum est. Apud quos, quae vindicta fiebat , facta fuerit nunc despiciamus Fiebat itaque in urbe apud Consulem vel apud Praetorem lege 1. D. de Manum. Vind: lege 2O. f. q. D. eodem. Ulpianus fiet biit. I. f. 7. Gajus Institui. lib. I. tit. a. f. I. lege est. C. de Vind. libere. In provinciis apud Proconsulem ; nec tantum in ipsis provinciis praesentem , sed & antequam proVinciam attingeret, modo urbem ogressus sit. Lege 2. D. de OsfProcons. lege I7. D. de Μanum.

179쪽

112 De Ma istisne Servorum consulis manumitti posse docet Pa lus in lege II. D. eodem. Apud P consulem post m urbem egressim est, vindicta manumittere possumus. Sed cr apud legatum e manumitterepossumm. Cui ex diametro adversum est quod docet Μarcianus in lege 2. D. de Osf. Procons. Apud legarum

mero Proconsulis nemo manumittere porirest , quia non habet juri ctionem ta-Iem. Quam antinomiam ut concilient Interpretes , Duarerus cap. de Osf. Procons. Robertus I. Recepi. Lect. 28. Charondas lib. I. Verisim. Cap. 3. Pacius Oo Γοφανῶν. I. 46.

Perezius ad C. tit de Osf. Procons& L ati niun. 8. distinguunt inter Legatum ingressum provinciam, &non ingressum , dicentes Legatum provinciam ingressum ex mandato habere iurisdictionem, nondum vero ingressum, non habere. Hottomannus Observ. lib. 3. cap. q. distinguit inter legatum praesentem & absentem 'AE CH

180쪽

Apud Romanos. I 3Cujacius Observationum lib. I. cap. I. addit particulam non, Burgius Electorum cap. 2. pro Uus legit Caeseras. In qua Interpretum controversia Scdissensione ego absque librorum ope vix hiscero audeo. Hoc saltem dico a ecte mihi videri lectum & cbrrectum a Burgio, idque eo magis quod ob similitudinem notae literae C. & notae litorae E. decepti videantur librarii. Poterat quoque manumissio scriapud Praesidem lege ult. C. de Μanum. Vind. & lege 2. D. de Olf. Pnresidis . Ut & apud Praesectum AEgypti

lege a I. D. eodem:

pti possum servum manumittere ex constitutione Divi Augusti. . Ratio quia ibi nullus Proconsiui aut Praeses

erat; e RPptum namque inter alia dominationis arcana Equitibus Romanis seposuit Augustus. Tesse Tacito Ann. lib. 2. cap. 39. Consul quoque in urbe apud se manumittere potest. lege 2o. f. . D. de Man. Vind. Consius

G s apud