Commentarius in utramque epistolam Pauli ad Thessalonicenses scriptus a Nicolao Hemmingio.

231쪽

EPIST. IL AD

homines in hanc sententiam. Praeceptuni Domini est, ne fratres infirmos laedatiq. sed si atres infirmi laeduntur, si idoloth tisa sol locato u sanguine uescamini, edicinuis igitur uobis in uerbo Domini, ne cum scandalo manducetis. EX his puto intelligi non solum quid de traditionibus sentiendum sies: Verumetiam quomodo amportunis aduersariorum obiectamenus sit obviandum.

Ipse autem Dominus nosterlesus Christus &Deus&pater

noster qui dilexit nos,&dedit cos lationem aeternaria, spem bonam in gratia , consoletur corda uestra, & confirmet uos in omni sermone Mopere botno. Hec postrema huius capitis pars est. quae ut supra in indicatione ordinis ad Inonili, continet Otum & precationem Pro Thessalonicensibus , Nimirum us oeus ipsos consoletur ac confirmet in Om rci sermone G opere bono. Hoc est, vi pleno

ula A

alta

232쪽

THESSALON. pleno uerbi Dei intellecto instructi, seu

ettit in lii ctum ectans cognita erbi in omni opere bono Caeterum itinenter obseruetur in ut ordo uerborum Pauli. Primo loco Christum ponit, per quem ad patrem habemus accessum Rom. v. Ephes. . Qui enim sine Christo mediatore in conspectum m testatis prodeunt, suo temeritatis poenas luent. Et ut fidei admoneat nos,vocat is sum nostrum Dominum , ut quem fide possidemus uictorem Sathanae ac donato Ithai rem uitae aeternae Deinde addit, Deus,r qua uoce nos admonet maiestatis diuinae, Somnipotenti inde fides solatiun ac

II J cipiet aduersus omnium hostium potens tinat tuam Sconsilia Praeterea subdit cuiater, ut non solum Omnipotentia diuina, UO7 ili, iumetiam affect his paternus ueniat nobiS

copi iii mentem. Quare haec tria simul cogi- hrtemus, accensium nobis patere ad Deum: per Christum fide: potentiam Dei qua PO

test nos liberare: affectum paterni quo .... nos ut filios in dilecto complectitur. D inde a priori beneficio confirmationem pe- . it,inquiens: Qtii dilexit nos dodedit con-

solationem aeterna per Verbum Euan 'eth, cotinuando, scilicet,sua erga nos beneficia,

e spem bonam in gratia, id est,gratuitam P a nullo

233쪽

E PI S . II. . Amnullo nostro labore partam . nimirum dexterna gloria possidenda per Christum modo in eum firma fiducia recubuer,mus. Haec inchoati heneficiorum Ddeuidens testimonium est misericordiae. Vult igitur inchoatum beneficium perscere, unde sequitur quod renati possint retinere dona, cum se petunt iuuari iuxta dictum, Lucae cap. anto magis pater coelestis dabit spiritum sanctum petentibus. Observetur quoque hic diu. monium de diuinitate Christi, 'udi sit distincta persona a patre , aequalisque potentiae, maiestatis cum patre. Nam cum Paulus Christit inuocat, statuit eum ubique praesentem dc exaudientem inuocantes , quod sane proprium est diuinae naturae. Et cum distincte ponit Christum de patrem personarum distinctionem avnoscit, praeterea quia hic filῆ nomen priori loco,& patris persena posteriori, Salias in scriptura ut in uerbis baptismi, patri. Persona praecedit, intelligatur potentiae de maiestatis in qualitaS.c Apurca alesua

234쪽

A P UT I S. PRO cursu Euangelia cupro se orari peHtit consolans Thessalonicenses orans pro ipsis, praecipit ut fugiant ordinis de sertores,ut ipsi suum exemplum imitando quae decent agant utque placide tanquam fratres admoneant delinquentes, quo in

uiam redeanI.

ORDO ET PARTES

c APITIS TERTII. Hoc caput paraeneticum est,ac continet uarias Mutiles admonitiones, quod in sex partes licet distinguere. Pri mum enim hortatur pro cursu Euangeinde pro se fieri preces, Deinde consolatur eos,erigit aduersus desectionis periculum, Tertio loco precatur pro ipsis inarto, hortatur ne commisceantur cum inordi P a nate

235쪽

EPIST. II. Ainate ambulantibus, sed se potius exein plum uitae imitentur. Quinto, hortatur ad laboremis alia ossicia. Sextd. Quo modo cum delinquentibus agendum sit monet. Posthaec suo more claudit Ob

stolam.

EXEGE SIS TERTII

CAPITI CUM OBSERUM tione doctrinarum.

Quod reliquum est orate

fratres pro nobis , ut sermo Doι mini curratis glorificetur, quemadmodum Mapud uos,&ut liberemur ab importuniscicinat his hominibus.

HAec prima huius capitis pars est,con

tinens hortationem , in qua Paulus hortatur Thessalonicenses, ut pro se orent, de addit huius suae exhortationis duas causas Unam quidem ut sermo Dei currat hoc est propagetur dc spargatur passim per orbem glarificetur hoc est ructum erat in auditoribus ut Deum easde

236쪽

THESSALOM., de glorificent. Posteriorem ero, dipse Paulus liberetur ab importunitate malicia hominum, Cum Iudaeorum ti

daismum miscentium cum Uaugelio,

tum aliorum prophanorum hominum, qui omnia in quaestionem Ocarunt, ut hac ratione doctrinam Euangeli j cl per il li turbarent uel malitiose Xtinguerent. X. hoc loco tria discamus, Primum emi nem eo progreHUm esse in pictate, qui non opus habeat communibus Ecclesiae pre cibus. Quare admoniti cxemplo Pauli magnis ciamus Ecclesiae preces , casque pro nobis fieri exoptemus. Deinde commune piorum Orficium esse precati, ut Euangelium late spargatur, ac ructum ear t: Idque cum ut Deus glorificetur,tum ut multi nobiscum intestis haereditatis, deuracto regno diaboli fiant participes. Tertium, cauendos esse homines impor tunos & malignos, ne illorum intempesti uis quaestionibus illaqueati, a recto cri tatis cursu deflectamus. Est enim humi num cor, Ut inquit Nazianzenus, ueluctarida stipula, quae scintillis errorum sacile

Vi φ iussam malu sed difficile rursus Asirin

guitur.

237쪽

Non enim omnium est

importune disputant, sed pauci sunt, quiuere credunt. Explicat igitur hisce uerbis Paulus, quosnam supra importunos lmalignos uocat, nempe eos qui fidem Lmulant, Minterim fidei hostes se uital curiosis quaestionibus declarant. Oratio mutata in concretum clarior est, Non omnium est fides, id est non omnes sunt fidoles Haud enim raro abstracta Hebraica consuetudine pro concretis Ponuntur.

Fidelis autem est Dominus, qui confirmabit uos,&custo. diet a malo.

Haec conseiatio est secunda huius capitis para , qua erigit Thessalonicenses, asuersus desectionis periculum, quod tum uidebatur imminere, ab η qui importu ne maligne quaestiones inutiles mouehant Oblerua autem hic argumentum Pauli sumptum a fide Dei: quod in hunc modum

littit holus dol

238쪽

TAE ALON. modum complere licebit Deus stat proinmissis, est enim fidelis, Deus uocauit uos per gratiam, d adoptauit in filios. Igitur

uobis, ut suis filῆs, aderit confirmaturus uos, ne malignus ille suis technis uos subruat. Caeterum nobis uigilandum 8 oran dum est, ne nostia oscitantia εχ iniuria ac certimus nobis periculum, atque hoc est quod subiungit his uerbis.

Confidimus autem in os minode uobis, qudd quae praescepimus uobis 8c facitis, faι

estis .

asi dicat, non dubito quin extra omne periculum sitis futuri, modo xjs quae per praedicationem Euangelr didi

cistis adhaeseritis, ueram Pietatem Pero' mnem uitam meditantes. Hic Uidemus, quod in salute hominis comparanda uo luntas humana no sit mere Passiua,ut statua, sed quod simul requiratur uoluntas nostra adiuta a spiritu sancto, quae si spiritui sancto se opposuerit, fidem abhcit decertam damnationem sibi accersit. Vera est enim sentenua Nazianzeni, μος ROMAEP 4 KoGα

239쪽

ἶκοΠα σαωcra Rioc, id est, Deus non inus. tum uiolenter saluabit. Relinquamus igitur phantasias stoicas, ac pietatis exercitiis, assidue pugnando aduersus carnem, inu, gilemus.

Ipse enim Dominus diri, gat uestra corda in dilectic nem Dei, in expectationem

Christi.

Hic tertio loco precatur pro Thessaloenicensibus, ac simul duo docet, primum quod Dominus ipse dum in Vocatura no-his,manum adhibere,c nostrae infirmitati succurrere uelit, dato suo spiritu sancto, quo dirigantur corda nostra recte in sal iis cursu. Deinde docet quonam Omnia nostra studia δ omnes conatus nostros re ferre nos porteat, nimirum ad dilectionem Dei, qua ea quae illi placita sunt in hac uita facere studeamus, d ad expectationem Christi, qui adueniet iudicaturus orbem. Quemadmodum autem dilectio Dei facit, ut in hac uita studeamus Deo Per Omnia placere Ita expectatio Christi 'os in omnibus afluctionibus consolabi'

iura

ndissili lapie

illa

240쪽

THESSALOM.tur, ne fracti impatientia confessionem abae sciamus. In tota igitur uita ad dilec tio nem Dei actiones nostras reseramus in cruce ac aduersitatibus expediatione Chri si liberatoris nos sustentemuS.

Porri praecipimus uobis fratres in nomine Domini nos stri Iesu Christi, ut subducatis

uos ab omni fratre inordinate ambulante 8 non secundum traditionem,quam accepit a nos bis

Haec quarta praesentis capitis pars est; quae eo pertinet, ut fugiamus occasiones peccati. Nihil enim magis procliue est, quam malo sodalitio corrumpi, iuxta dictui Corrumpunt honos mores ιαλ κακρὰ, id est, sodalitia & colloquia praua. Item, qui tetigerit picem iniquin bitur ab ea. Huc pertinet etiam gnom, cum Theognidis dictum. Bλωla tam si x ἀ ἐβλα διδα εα ην, ακοῖσι σύμ-