De Legum Platonicarum compositione quaestiones selectae

41쪽

Sequamur nune phil080phum ad eam operis partem, quam, ut Videbamus, ipse Verbis praeparat quae Sunt 768', ad δικέων ακριβῆ νομων θεσιν. Neque tamen huius libri singulas perlustrabimus paginas. Meliu8 enim DR- tura apparebit harum disputati0num statim rem mediam

adgressis. Itaque breviter praemonuisse iuvabit, quid insit in hoo libro. Disputatur autem usque ad 856' de eis delictis, quae gravissima videntur philosopho, de Sacrilegio s- 856'in, de laeti0nibus ad novandas res publicas institutis et de sedition0 - 856'), de proditi0ne s856'). Quibus abs0lutis indipit seriptor de iurio disserere. Sed interrupto per Cliniae interr0gationem sermone interp08itam legimus copiosam quandam de summis eis principiis digre88i0nem quibus ius puniendi temperandum atque ordinandum sit s- 864'). Tum stabilita quasi norma atque regula puniendi redit script0r, unde digre88u8 erat, ad tria illa gravissima crimina. Deinde 865' sq.) continuo u8que ad snem sermone de variis violentorum delictorum generibu8 exponit, de caede - 874') de vulnerationibus - 879 ) de c0ntumeliis susque at finem). Atque ordiendum est ab ea diiseultate, quae quemVi80pinor accuratius hunc librum perlegentem offendet. Ρermirum enim Videtur, quod sede Iurto insertum legimus 857') c0mmentarium disputationi de delietis capitalibus. Nam h0e l000 λ) ita de iurio agitur, quasi minutum Sit

1) Postea enim videbimus alia de hac re alio loco cogitasse

scriptorem.

42쪽

38 peccatum et sequod iacile sanari possit . Et quid h0e sibi vult inter crimina capitalia 3 Ut ne graviores huic loco

suspiciones adm0Veamus, necesse erit demonStretur, totam

quae in8equitur disputati0nem quippe quae ipsis illis deiurio verbis videatur excitata e880, eisdem niti re Vera. Atque in torma totius huius digressionis iure offendit Zellerus'). Dubito vero num recte Statuerit ne argumentum quidem eius quadrare in hunc locum. Verum est contusam esse hanc disputationem et c0ntortam quam maxime et mirum quantum monstro Similem sine capite et pedibus nato. Τamen Videndum est, num tortasse in tenebris his certum consilium certumque Sententiarum neXum detegere liceat. Atque primum adest certa aporia, ea scilicet, qui

fieri p0ssit ut salvo illo plastito phil080pho senon peccari nisi ab invitis poena valeret et quidem poenae variae s860'): ει

inest in Cliniae interrogatione, cur eandem omnibus peccatis p0enam statuerit Atheniensis, 857 ). Quaeritur igitur nunc, num haee diiseultas profligetur sequentibus. Atque repudiatur primum divisio criminum in voluntaria atque invita 861 q): κατα τίνα δε τρο πον ἐστον δυο, ει ιινὶ τω τε ακουσί ν

43쪽

haec altera, ut non iniuriae sed damna sive detrimenta .dividantur in invita atque voluntaria. Iam Vero cum damna ab invitis laeta omnino non sint iniuriae nec puniri sed reparari debeant, eadem atque antea recurrit quaestio quomodo Voluntaria damna sive iniuriae dividantur. Itaque de eis, qui volentes aliis hominibus detrimenta asserant, hoc tandem e0nstituitur 862' '): qui sanari p0880 Videantur, Varii S eos non poenarum sed eruditionis generibus docend08 esse atque cogendos ne iterum iniuriam laetant; eos autem qui n0n p08Sint Sanari, omne8 eadem m0rtis p0enaaifieiendos eSSe. Iam haec summa disputationis videamus num idonea λυσις Sit eius αποριας quam antea Significavimus. Atque apertis quidem Verbis n0n respondetur quaestioni illi; tamen responsum inest in hae novissima eXpositione: enim Verosequitur in civitate sua philosophus praeceptum illud, n0n peccari nisi ab invitis. Ρrimum enim de iniuria qua Simorbo quodam agit deque iniustis quasi aegroti sint. Deinde, si verbi notionem premis, omnibus iniurii8 unam eandemque p0enam c0nstituit. Poena enim si ian καὶ νομος)eis tantum statuitur, qui sanari non p088unt, et ip8a qui'

dem uno eodemque mortis Supplicio continetur, cuius nimirum non sunt Varia genera i). Ei autem qui possunt sanari

ταυμ εχονTα αισθηται νομοθDης, δικην τουτοισι καὶ νομον θησει ἔνα libri τινα) γιγνωσκων που, τοῖς τοιουτοις πασιν ως OυTε αυτοῖς ετι ζον αμεινον τους τε αλλους αν διπλu ἀνυελοιεν ἀπαλλαττομενοι του βιου, παραδειγμα μεν του μη αδικεῖν τοῖς αλλοις γενομενοι, ποιουν- τες ανδρων κακων ερημον την πολιν. Conferatitur simillimi loci 856' : κοινος ετι τριτος εiς εστ os νομος .... καὶ μονῆς ωσαυTως ἔκγονοις καὶ ἐλδου τῆς πατρίδος εὶς εστω περὶ ταυτα νομος ουτος

τοισί. 857': κλέπτο dε, δήν τε μέγα ἐάν τε σμικρον κλέπτο τις, εἰς

44쪽

χῆ διαφεροντc0ς χηττον πολυ, σιρος τῆ τῆ ς βλαβ/ης εκτισει)a Quae igitur nobis diversae Videbantur 90enarum claSSes,n0n poenarum ea re Vera Sed educationis Varia sunt genera. Videamus igitur nune, num tota haec quaestio potueriteXditari Verbis supra memoratis quae de iurio sunt. Atque hoc primum didendum est: Si offendebat Clinias in eo, quod Atheniensis alleuius delicti unam semper eandemque constituerat poenam, debebat haeo esse res capitalis. Atqui de ea quae n08tro 857') l000 praecipi videtur aequa puniendi rati0ne id certe inepte dictum est, quod Clinius obicit:

tudinem peccati, si condemnatus e0gitur ut duplum iustis0lvat. Sed ne rationem quidem aequabilem statuere Voluisse scriptorem puniendi iurii 933' sq. et 94ly sq. docemur, de quibus locis explieatius posthac dicetur. Variant enim, ut videbamus, etiam in hac Platonida civitate omnes p0enae Summo Supplieio minores. Aequabilitas autem illa puniendi tantumm0d0 in delietis capitalibus cernitur. Qua re quia iur- tum non est causa capitalis, neque Atheniensis aequabilem eius p0enam potuit singere neque Clinias in ea offendere. Itaque si offendebat Cliniam poenarum aequabilitas, respexisse debet poenas capitale S. Hactenus experiri Voluimus, quo pr0grederemur in hac diiseultate s0lis interioribus adhibitis argumentis. Quare nune si diisdis huic ratiostinati0ni meae, accedant aliae

caUSae, quae Vel solae Suspicionem compagis aliena manu iactae commoVennt. Primum enim quisque sine admoniti0ne nostra intel-

αυ νομιος κείσθω καὶ ρεία δίκης τιμωρια ξυμπασι cf. etiam 884'. Astius coniecerat: θάνατον spro κιὰ νομον) et τίνειν pro Wνάὶ,

45쪽

is οσί ων) n0n Severius puniatur quam cetera iuria. Sacrilegis enim civibus poena mortis iam 854' constituta erat. Sed graviora argumenta accedant. Hoc enim eXi-Stum0 9088e p08tulari, ut scriptor ad eam rem redeat, unde et quapr0pter digressus sit. Sed animadvertas capite Ocimo, quo in Viam revertitur, prorsus nullo verbo iurii mentionem fieri, cum tamen tria illa capitalia deliota expressis verbis respieiantur 864'):-dη et a s ετὰ ταυτα

Addo alterum loeum, qui nobis indicare videtur talem απορίαν, qualem nos postulavimus re Vera causam iui8Seseript0ri totius digressionis, 860 : τον ιερ ὁ συλον που

Ηie enim primum de iurio nullum Verbum. Ita autem delieta illa capitalia e0mmem0rantur, ut interlocutore8 substitisse videantur stupentes tantae p0enae tam conStantem atque erudelem aequabilitatem. Atque talis diificultas si luerat exordium totius digressionis, intellegitur demum eXitus eius, quo et necessitas eXp0nitur summi illius Supplicii et crudelitas quodammodo excusatur s863': oν δἐ αν

bimus quasi supplementum addi 864q), esse quasdam etiam

46쪽

in peceatis insanabilibus exeusati0nes Velut morborum in- Saniae senectutis pueritiae in).Τaceo de ep. IV, quo phil080phus medicorum comparatione viam videtur praemunire inter puniendos et emendandos sibi distincturo. Hoc Ver0 110tatu dignum eSt, totam disputationem per se Valde otiosam et molestam mirum quantum ad similitudinem tormatam esse prioris l0et 7 20' ',

id qu0d Susemihi recte monuit)η).C0ntra pessime consarcinantis ut statim dieam, qu0dsentiam) transitus est ad caput V, ubi exp0sitio illa indipit

δυσιαTων καὶ ανιαHυν αδικη ματων 854', ut primum de eis sceleribus quibus deorum numina vel civitas laudantur, tum de eis dicat, quae in singulorum hominum aut vitam aut corpora committantur. Cui ordini tam sapienti quam perspicuo nonne ipse sentis quam inepte disputatiuncula intrudatur do furto 2 De verbis vero quibus transitus fit ad leg0s do nucibus dandas 865') dubius sum: φονου δη, καθαπερ η2ξαμεθα, πειρ υμεθα δια τέλους παντος ειδους πέρι φονουJ θεῖναι τους νομους. Nequeunt enim tria illa capitalia crimina hic respici. An φονου notio etiam sacrilegium complectitur 2 Melius δια τελους ad καθαπερ ηρἴαμεθα reseremus: s De nece ita disputemus ut eandem rationem qua initio utebamur, usque ad finem adhibeamus a.

2) Enim vero et initium capitis sere ad verbum desumptum ex IV, 720 et in conclusione mira congruentia cernitur cum illo loco: 720q: de modicis 859': de legibus.

γοαφῆς γίγνεσθαι ταις πολεσιν, ἐν πατρος τε καὶ μητρος σχημασι φιλουντων τε καὶ νουν ἔχοντων φαινεσθαι τα γεγραμ μενα, ῆκα Tα Τυραννον καὶ δεσποτην, τα αντα καὶ α πειλη σαντα, γραψαντα ἐν τοίχοις απηλλαχ- θαι

47쪽

quaera8 de sacrilegio, de quovis iurii genere, de omnibus denique peccatis. Sed prorsus nihil tale sequitur; neque

Itaque qu0niam hie loeus per se insitioio mirum quantum similis est, turtum quamvis in eo commemoretur, nihil tamen valebit ad infirmandam nostram suspicionem 40 857'natam eX comparatione locorum 860η et 864q, quippe ubi

non memoretur turtum. Reliqua vero bene cohaerent et suo loco Sanoque consilio scripta est disputatio quae statim sequitur 859'-860', ubi quaeritur, num iure iusta bona distantur; nam h0c si

Verum esset etiam Summorum Suppliciorum πιι ειρα Iracty7-

έατα πDVθει και sιεγεθει bona diei oportere. Quasi diis- cultas etsi non statim solvitur, tamen et ad rem iacit et pr0fligatur p08teri0re disputatione. Immensa scilicet haec poenarum mala cum non Statuantur pr0pter ipsa mala sed propter b0na c0n8equentia malis, ipsa quoque bona Sunt. Nam aut melior si poena maleficus aut si morte multatur lustrum sequitur civitati 862q '). Et haeo igitur bene se habent et sine offensa leguntur Sequentia. Nam non video in pg. 863' quid Zellerum p0tuerit offendere. Neque est enim postquam in universum de iniustitiae natura disputavit seriptor, cur non procedere potuerit ad erimina eX varia animae hominum specie per cla88es

Sed redeamus eo, unde digressi sumus, trustulum dico illud disputationis, quod est de iuri0 857'. Vidimus haec Verba inepta esse h00 loeo, contraria consilio disputationis sequentis, neglegi denique duobus l0eis posterioribus, quibus scriptor, si quid dixisset de iurio, debebat id respicere. Attamen erunt, qui ab eodem posse haec tam male contormata e88e credant. Desinent autem Platoni tantas ineptias

48쪽

imputare, si inter se comparaverint, quidquid aliis locis de iurio ab eo in legibus praescriptum e8t. Duas enim habemus satis memorabiles de iurio sive clandestin0 sive vi0lento disputatione8, quarum altera pri-Vata tantum damna, altera publica respicere Videtur. Atque in pri0re tres loci decernuntur hi, ut damnum reSarciatur, ut εο ισιν quandam solvat Violato condemnatus pro iurii magnitudine, ut poena aliqua aifieiatur σ60φρονιστυος ενεκα, melior ut sat. Non tolerandam enim Susemihiushuie l000 inieri tautol0giam παρα mi αντα di ita interpretatus semit einem Worte . Planum est enim Verbis παραπέντα δἐ aliquid n0vi induei; legas 933': οσα τις αν ἔτερον λον πημηνη κλε=πτων γῆ βια ὀυενος, αν μἐν μείζ09 φ), μεί-

aber'), in jedem Fall aber foviel . . Idem V0luit Fieinus: et in omnibus tantum reddat . Altera deinde de hae re disputatio s94lη ') pr000mio quodam inducitur, quo de iurto atque rapina in universum verba sunt, ita ut idem bene etiam prioris expositionis pr00emium esse possit. Deinde vero publici iurii p0enae c0nStituuntur gravissimae eae eivibus. Nam eum serVi et peregrini Varia atque leniore rati0ne puniantur, ci Vibus qua Si n0n possint sanari, qui in tanta eruditione tanta peccent) unum mortis supplicium decernitur. Atque de duobus his commentariis statim Videbimus. Nunc satis sit ex eis c0n eludere Ρlat0nem de puniendo iuri0

πολεως) παραπαντα αυτο φυλαττωσι, το μὴ νεωτερι ιν. . .

49쪽

plane alia c0gita 88e quam quae legimus p. 857'. Leviores quidem premere n0l0 quae 0ssendant discrepantias. Hoc vero t0lerandum non est Plat0nem publicum iurium eadem ratione punire 857η atque privatum. Τalis enim disserentia eum non in minutiore quadam tormationis varietate posita sed ex intima e0gitandi ratione exorta sit plane aliena ab ea, quam sequitur ille in delictis puniendis, gravissimum nobis et no-Vi88imum sit argumentum, quo nisi negemus Platonem noni libri partem pri0rem ea c0mposuisse torma quae hodie

legitur. Itaque nunc omnibus 1108tris argumentis c0llectis et in uno conspectu p0Sitis ViX metuendum erit ne multi nobis .c0ntradicant, si contendamus inde a 857'-8594 quasi

deseere Platonis spiritum, ita ut id qu0d his paginis legi

mus posteriori nee satis teliei curae tribuendum sit. Esto igitur hoe n0bis positum eum cui h00 legum opus p0st mortem Platonis mandatum erat laeunam invenisse post 856'. Temerarius Ver0 e8Sem, Si de ratione qua hanc lacunam suppleverit edit0r, quidquam pro certo vellem adfirmare. Possunt enim iere omnia quae hie eX- stant esse Platonica, Vel potius ex tru8tulis orta genuinis et ad unius disputationis continuitatem c0nglutinata, quae certe n0n est Platonis. Ita invenit in schedis eius 858 ',h; videbamus autem nimis esse Platonida 857' q, 859'. Potest etiam invenisse commentariolum quendam de iurio interruptum et abiectum ab ipso Scriptore. Videtur enim saepius Ρlato ita seribendi munere iunctus eSSe, ut eandem rem quasi a diversis partibus et diversa ratione adgrederetur, iecitque hoc in suum usum nullaque legentium habita ratione. Nimirum in animo eierat, p08tea has discrepantias perpoliendo atque delimando, addendo atque adimendo ut tolleret. Huius enim rationis ut supra nobis Videbamur exemplum proposuisse aliquod cum duo illa de iudieiis tractaremus capita, ita nunc aperti88ima in excutiendo iurio vestigia po88e ostendere opinamur.

50쪽

46 Quae enim de hae re in libro XI et XII extant duae

eXpositiones valde sunt mem0rabiles. Nam Si n0n plane paria, tamen tam Similia tractant, ut primum miremur quod non coniunctae legantur. Deinde Vero accuratius inspicienti scrupulum h0c iniciet, qu0d tam similia tam dispari ratione tractantur. Altera enim exp0sitio 94 ly)optime generalibus de hac re placitis phil080phis nititur, cum inter eos discernat qui Sanari p088int e08que qui sint insanabiles. Ρri0re contra loco 933') etsi c0ncedimus suo iure minus esse seVerum phil080phum in privatis quam in publicis delictis, aegre tamen caremus primaria illa criminum divisione. Nam a iuriorum poenis ad ip8am p0enarum naturam Script0r abripitur, ut n0n iam de privato iurio sive rapina, Sed de omnibus in universum disputet

iuria, idque e0 dignius est n0tatu, qu0d sui vidimus)etiam altero loco publica iuria inducuntur pr00emio in quo et publica et privata iuria c0ntineantur 941η κλοπαὶ μεν

Αecedit Vero quod utraque expositio adeo non pendet ex antecedentibu8 neque cohaeret cum sequentibus, ut iure dubitemus, num a Platone ita c0lloeatae sint. Videamus autem primum, quo iure libro XI insertum sit 933' sqq. In qu0 libro ille περι ξυμβολαίων agere Se Velle profitetur. Atque hoc munere prioribus quinque capitibus iunctus ita pergit 922'): τα μεν δη μεγιστα των ξυμβολαίων, ossa προς

paeti0nibus. Atque est sane aliqu0d pactum si tutor ei aqu0 pupillum accipit sese obligat, ut ei procuret. Ea Vero quae tanquam exordium institutis tutoriis praemittitur