De primario conjugii fine dissertatio /Adiaphorus Ilicrines

2쪽

ALETHO PHILO

ADOPHORUS ILICRINES.

ΡLuribus codicillis me solicitasti, amice

ut tibi facerem commune, quid sentiam in nuper orto dissidio circa primarium conjugii finem . Distuli diu lunga distenλs infirmitate , ut adhuc facies testatur 4 nosti. at quandoquidem minitaris necessitudinem Bostram , nisi posthabitis caeteris dissicultatibus, quae me cunctantem iecerunt,is adlinc mihi negotium facessunt tibi denique morem geram do victas manus . Legi utrumque in uno volumen exaratum a viris nomines, gradu , doctrina praeclaris . In primo mihi unus sum veritatem videre , sed plura desiderari quod cave, ne vitio vertas authori testatur enim se ea scripsisse ex tempore , quae

sibi ex tempore subvenerunt in mentem . In altero non latis demiratus sum eruditionem profusam , urbanitatem , modeti iam , climam politiorem in scribendo deduetam , quae certe tantum litteratos decent vis queis non semper utuntur acumen is felicitatem quandam in retundendis advertantis sibi momentis, ut pene anceps aeterem tu sente alia , quae mecum , ut a ita

3쪽

ita dicam Perevit ab unguiculis nempe , quod

primarius conjugii finis non alius sit, quam print agatio humanae speciei. Novitas urgii , nobi-itas argumenii is aut horum praestantia dissi. dentium mihi calcar fuere ut penitius rem investigare duxerim necessarium, ut cui adhaerere sententia tutius haberem in ut lance

discussa mihi, tibique facerem satis. Quid de meo, & de alieno penu deprompserim itaque paucis praemissis habeto Primo ridebis forsan me tibi spartam hane

adornandam calamo latino duxisse . dum viri doctissimi, qui in hac insudarunt vernacula oratione in disceptando suis usi , quasi me Gymnastam proponam . Nihil minus. Doctrinam utriusque veneror, & me imparem ipsis ultro Profiteor at ego is semper fui, qui ea omnia quae sacram critice redolent aliquantulum, non alio, quam latino idiomate scribenda eme duxi, ne rudioribus, qui curiosiores plus quam par est, laepius sunt, fucum faciat veritati umbra; sed magis, magisque in hac materia , in qua quaedam necemario attingenda sunt, quae si vellicare non habent, in his tamen vulgus blat

terare non desinat. Secundo invitus in hanc arenam descendo , quia pro modulo meo nucleata quaestione non polsum ea , quae a viris doctis agitata sunt, intacta relinquere ut quiescere omnino mihi, sibive utrobique sit datum. Ita ea tamen attingam ut aliud ager videar , ut cunctis innotetrat quod misi menses non impugnare aut hores, sed tantum veri

4쪽

Ordo lucubrationis meae hie est . Primum Tmodo quaerendus sit finis alicujus rei quan-

evidenter non constat , proponam; deinde quid auihoritatis,in rationum allatum est πα- Pendam , i ut irae desecti tenere , Qquae in cribro superium, excutere eonsultum sit . Oculos collige , mentem adhibeto, & judex esto Magnum conjugii vinculum a Deo ipso inisse nititutum nullus certe ambigat , quand quidem de hoc habemus testimonium ab ipso

verbo distino mo italibus exuviis induto apud Mattheum I decimonono, marcum deci ii an . Qualam habuerit mediatum primarium. '' finem Deus in hac institutione certe non constat in terminis ex sacris codicibus, nec ex aliqua definitione supremi Pontificis ideooue re integra pro utralibet stare sententia nullam prorsus notam inurit, unde operae pretium duxerim adversantem sibi dictis perstringere, aut scriptis refelleres verum enim vero ob quam

res typis est tradita,' in vulgus est editata scuti omnibus legenda proponitur , ideo omnibus permissum censeo diligentior indagine Perlcrutari, quid in hac veritatis ambage pota

lucis emergere ut notum ex ignoto ex iis quae certa sunt, nobis vadat. Hoc ut assequar nullam

5쪽

Iam tutiorem mihi mens suppeditat viam , quam ex fine maximo , immediato, universaliquem nos non latet habere Deum in omnibus operibus suis, quae extra se facit, in velligari quem primarium habuerit Deus mediatum finem in formando in principio temporum conjugii vinculo , ad quod sic procedo Universa propter semetipsum peratus est Do minus i . Hoc patet ex proverbiorum deci-y - mosexto . Cum optimus enim sit Deus non potest mi optimum habere finem in omnibus operibus suis in optime cuncta perficere ; ideoque etiam in omnibus quas extra se iacit, debet ipse sibi ultimus esse finj intentus , quod perfecte consequitur in manifestatione sua bonita- tis , ut nos docet et Angelicus Doctor in pl-D. Tho in stola ad Romanas se ictione quarta hisce verbis V - βρ Confiderandum est quod sinis omnium divinorum ' operum est manifestatio divinae bonitatis . Hoc posito , cui refragari non datur , statuendum censeo quod in re , cui duplex terminis assigitur, is dicendus sit finis primarius ipsius rei in quo magis divina bonitas manifelletur is splendeat . In hoc igitur cum sit quaestionis nodus a Deus conjugium inlli luendo primario inten-clem propagationem peciei, an unionem animorum iugalium , in hoc resolutionis cardo fit bitur, in quo termino magis divina bonitas mantic stetur.

Nis mihi tecum res esset, Alethophile mi, rest judicii vir, cogerer istere in limine ad tolluncitam allucinationem quandam , quae plures

6쪽

iallit, Wita praeoecupat ut sit surdo ea ner nisi hac sublata progredi tui possimus , quia

caetera quaeque despiciunt quae pro Contraria sententia asserantur securi apud se in uno temmate ensem haberes, unde exscindere nodum

gordianum si esset in quaestione propositata viunt enim Anima nobilior ei corpore in matrimonio junguntur animi in dileetionem rin propagationem uniuntur corpora , ergo quanto nobilior anima , tanto debet praecedere finis

unionis animorum in propagationis speciei Λ quis est qui dialecticam salutarit a lunge qui statim non videat quod hoc est paralogiz re, potius , quam disserere . Terminus enim finis omnino est extraneus in illatione . quia nullo modo subjicitur in minori, unde nulla potest ex duabus pro sitionibus illatio derivare quae vere sit talis . Qui ratiocinantur hoc pacto scholae ammandandi sunt antequam negotium nobiscum illis sit. Alii denique sunt, qui rectius ita rem dirigant. Matrimonium est ad uniendos animos in dilectionem in est ad

unienda corpora in propagationem speciei. Sed nobilior est uni animorum unione corporum ergo nobilior erit uni animorum in dilectio. nem , unione corporum ad propagationem speciei. Insuper. Ergo finis unionis animorum in dilectionem in optimo agente debet praecedere finem unionis corporum ad propagationen Hoc profecto est ad normam ratiocinari, sed non et certum producere . Nullus certe inficiabitur animam corpore nobiliorem esse , de que

7쪽

que si in hisce terminis It tota consistat dubitaverit nemo unionem animorum nobiliorem esse unione corporum . Sed res alio modo Ghabet. Non quaeritur enim simpliciter an unio animorum si nobilior unione corporum . sed a nobilior sit uni animorum in dilectionem, an uni corporum ad propagationem ' speciei En igitur ex hoc quod termini per finem intenti sunt dilectio,in propagatio . Ex iis con stat quod desumi debet major sive minor nobilitas,in praeitantia subjecti, ita & nobilitas finis . Quod igitur sit nobilius praestet in matrimonio an unio animorum in dilectionem an uni corporum an propagationem sicut non constat scripto, nec ex terminis certe pater ita hoc est quod juvat appendere in lances, cum nulla tutior sit viam quam ex notis, ut dixi ratione ministra ignotum illustrare hoc tandem agredior

Iam in tuto est, quod primus finis unive salis, & maximus omnium operum Dei, Quae extra se facit alius non est nisi maniferitio bonitatis ipsius . Haec bonitas certe non manis natur is diffunditur extra se , nisi in operibus , quaeram beneficium nostrum semper cedunt aliquo pacto, licet divina bonitas sit semper in se ipsa infinita sicut caetera omnia Dei attributa suscipit tamen magis, .minus respecta nostri admut magis resplendeat divina bonitas in iis operibus, quae propius , emcatius nos ad felicitatem hujus vel suturi aevi conducit sicuti omnibus patet de miseri

8쪽

9' o cordia divina , quae cum sit semper in se ipsa infinita non aeque is omnibus semper mileretur Itaque ad rem Oilram si recta velimus uti mensura ille nobilior dicendus est matrimonii finis qui sit nobis magis proficuus,, quod in hoc magis divina bonitas manifestetur in ple

deat a

Bona , quae ex mutua dilectione con3ugum proveniunt mundo certe non pauca , nec levia sunt. Syllabum honorum, de quibus sermo, evincere possumus ex proverbiorum capite trigesimo primo I , in quo sapiens numerat bona . D quae praesta mulier fortis ab ipso laudata qua ''t 'quidem bona coequata mensura aptari possunt viris matrimonio junctis . Haec cum sint multa , prolixa is omnibου trita ab his abstinere non erit incongruum deam tamen ipsa rum ob oculos ponam ex doctissimo Cornelio

a Lapide et desumptam qui in hunc locum

sic scribit: Mulier ergo virtutis , o strenuitatis χονη- es, quo is perando es strenua , in patiendo mo- 'U'gnanima , in regendo discreta, ct sapiens , it consoIando blandi, in mercando industrii, in providendo solicita , quae marixum iit, solatur ditat, eat , quae prolem severe educat in Iege , timore Dei, με servos , ancillas in Meles, o concordia continet, quae domum , di famiIiam prudenter moderatur, ei de vim , vestitia providet, eam locupletat 3 . Audias de ti)nique Crisostomum velim qui in homilia trige in sos maoctava in Genesim sic habet. Ea denique est, vis ejus ab externis , a forensibus δο-b iis,

9쪽

tiis, di turbationibus , ad eam quas ad ortum confugere , di omnigenam invenire post consolarionem. In adjutfrium enim data est uxor, ut contentus ejus onOIatione vir adversus ingruentia mala re ere post Neque reponas mihi mulierem fortem quis inveniet Nam quod admodum , ita raro inveniantur mulieres quae tantum Conjuges, conjugium juvent non est primo insti iuue vitium natura . sed naturae in Adamo lapsa est ulcus immodicum maxima ut opinor dignitas coniugalis dilectionis in eo sita est quod ipsa sit partim Sacramentum ma-

l . num in Christo Ecclesia, idest i opus

,h. s. ante Christum futurae unionis Christi, e EeeIesiae , O in nova Iege Anum unionis iam factae ut optime nota jam ad uetus Cornelius a Lapi-

et in epiliola ad ephesios . . . laxis . Dixi partim nam in hoc mihi videor cogidissentire ab utroque viro laudato . Pugnat enim uterque aut hor ut effatum Apostoli ad Ephesios aeramentum hoc magnum est, ego in tem die in Christo Eceles , pro se privative quoad alium explicet, ciueatur . Primus contendit firmatum typum primario consistere in solicitudine quam Christus habet oecundandi Ecclesiam sponsam ut novae prole semper succedente in amplior , seu ditior fiat, Θ, neat aeterna . Secundus totus est ut probet in dilectione primario firmari, per quam Ecclesiam nutriato foveat is ad coelestem tandem deducat thalamum. Neutrum credo posse concedi puto etenim satis constare quoad amor Chri-

10쪽

Christi in Ecelesiam aeque versetur, Qui fideles pascat is foveat is ut novam prole II semper faciat decedenti succederes. De hoc audiamus Natalem Alexandrum si qui in an dem Epistolam se habet: Sanctitas , ct unitas i. I. matrimonii Christiani ex oriunctione Chrisi Iesu eum celsa promanarunt Hine gratiam haurit . misticum ιιιam eonjunctionem quodam modo erfici sumat Eeclesias filios me rata. 'esu Christo parturiens ejus spiritu regeneranda Hinc observandum est , quod licet Apostolus in hac Epistola, Patres in eandem videantur magis i umbere in dilectione, quam in foecundatione Ecclesiae, hoc evincitur esse quia haec est causa is occasio Epistolae , in qua Apostolus dilictionem, quam semper voluit Deus inter conjuges, in novo Testamento vult quasi novum praeceptum , ut firmior sit, valeat typum exprimere dilectionis, qua nos Deus diligit, totam Ecclesiam . merum . quod aeque cura sit Christo de oecunditate inias Ecclesiae , ne libidine teneri videar auctoritates insarcinandi, satis superque erit advertere in Christo tantam solicitudinem mittendi Apostolos per totum mundum , qui sibi filios gignerent, ubique terrarum satagerent facere

tibi populum acceptabilem is pio inspirante juge in Ecclesiis propositum Apostolos novos

mittendi qui jugiter novam prolem Ecclesiae, Christo concilient. Iam nunc e regione ponenda sunt bona, quae mundo proveniunt ex matrimonio in pro 'bo a