장음표시 사용
21쪽
eto Poetissminusque figuratum dicendi habitum
requirunt. verum quae Fictio cuique illorum, qui cultus ornatusque conVeniat, exponetur commodius suis locis:
cum de singulis agetur poematum generib .
D. Licetne in poesi adhibere Ficti nem , quatenus vox illa aliquid mere fictilium sonat M. Sane licet. r. Nihil opus est in maioribus poematis esse usquequaque vera, quae 1n Peripetiis, Epistodiis, M
chinis, &c. proferuntur. . z. Placent maxime, quae a veteribus
saepe recentioribusque Poetis in poemate Epico, Tragico,Comico, Bucolico etiam, & Satyrico Fictitiae inducuntur
3. Non sine dignitate ac venustate rebus inanimis spiritus, mutis vox triabuitur; ut cum Roma, Gallia, Africa loquentes inducuntur: vel cum Scie tiar, Artes, Virtutes in personas item
. Suus est etiam in sacris argumentis , neque angustior, quam in profanis ejusmodi Fictioni locus, ut evicit ma- nisestissime in suo opere vere aureo de Poemate Frigonius, cujus ex ania lib.i. id unum cavendum est, ut moderetur prudentia Fictioni, ne quid vanum, insolens, aut a communi sensi alienum afferatur.
22쪽
iter Ex dictis collige 1. Poetae perinde igat esse, vera ac falsa dicere, modo veris axt, similia dicat nisi sorte in aliquibus icit poematis, quae supra attigimus, in quite, bus debet esse vera quae profertur, materies : quamvis falsi aliquid in eadem se ornanda possit aspergi quod tame intra ita verisimilitudinis septa contineri debet. Collige a. quam male jubeantur ε
ii parnasso exulare Poetae , qui mera com- et menta in sua carmina non invexerunt, ya, & eo nomine Fabulam non scripsisse
dicuntur;quasi vero ipse Virgilius in suo tu opere absolutissimo Georgicon Poeta ob non si appellandus : cum vera dixerit is sed splendide,sed artificiose, sed poetiata ce, adeoque non sine Fictione. Collige s. Non esse illum propriEst dicendunt Poetam, qui tenuiter, ac je- t, june , servata duntaxat legitima syllaici barum, pedumque dimensione rem tra- , ctavit, eumque versificatorem aepellan , ea dum : quod sine Psione poetica scripserit: quae ut minimum requirit habi- ω tum loquendi aliquem figuratum, fionis remque eloquentiae leviter delibatum,
eo D. Quae sunt jam ornamenta Fictionis, seu fabulae γat M. Septem numerantur ab Aristotele, id Peripetia, Agnorisis , Episodium , M sa china, Motes, Sententia, Dictio: de
23쪽
ia Poeiactarquibus omnibusj .singillatim agendum
rerum in statum contrarium lapsus;qu propter definitur ab Aristotele Eorum quae aguntur Mutatio in contrarium , sive mutatio haec prospera sit, sive adversa. D. Da exemplum utriusque Peripetiar., M. Exemplum esto prosperae rerum.
conversionis. Josephus fratribus suis infelicem suam sortem lugentibus, quis tandem ipse sit , aperit, timoremque excutit Punde essiciuntur illi vere for
. Adversae vero mutationis' exemptunx sit istud. Nuntius Cotintho missiisOediapum rogat Thebanorum regem , ut Corinthiorum quoque regnum Communi omnium consensu post mortem
Polybi regis: ipsi delatum velit capessere. Corinthum adire abnuit Oedipus, ne sorte, quod oraculum praecinuerat, incesto flagitio matris polluendae,quam putabat esse Meropem Polybi demortui uxorem, periculum subiret. Dat' operam Nuntius, ut hoc eum metu li-
24쪽
beret sed simul ea refert, unde cognoscit Oedipus impletu jam fuisse Oraculum ; α matrem Iocastam eo flagitio pollutam, & patrem Laium a se .fuisse
interfectum , . atque hinc tantum concipit moeroremi, ut vagus & exul, effossis sibi oculis, reliquam vitam transigere constituat, in summam proinde prolapsus calamitatem. D. Quot sunt conditiones ad perfectam Peripetiae sormam requisitae λM. Tres assignantur. Prima est ut sit magna illa mutatio rerum ferme omnium sortunarumque, . sive ex felici statu ad infelicem, sive contra. Altera, ut si illa mutatio lubita de inopinata: uti si praeter expectationem ea rerum oriatur perturbatio., ut metus repente II titiae , veliterrori laetitia. ac terror succed x' . . in Tertia, ut si verisimilis ejusmodi rerum conversi'. Lontrai quam praecep tionem peccant imprimis Romantio-runt Authores qui nulla habita verisi-mii tudinis ratione rerum duntaxat captant delitias: nec fidem facere curant, modo lectorum animos admirabilitate rei teneant & delectent. Habes eximiam Peripetiae sermam *pud Virgil. ubi Troianis in Italiam appulss cum fauste omnia, atque ex sententia cederent, dimissis a Latino rege cum bovis
25쪽
verbis, atque amplis muneribus Leg otis, pactaque aenea: Mvinia, Iuno ix xum plena, omnia commutat perturbat- ue, summaque in rerum tranquillitate summum derepente bellum excitat. Ecce autem Inachiis sese referebat ab Argis uva Jovis conjux aurasque invecta tenebat . Et laetum AEneam, elassemque ex aethere longo Dardaniamiculo prospexit ab usque Pacbno. Moliri jam tecta videt, iam fidere terrae, Deseruisse rates: stetit acri fixa dolore. Tum quassans caput, haec est dit pectore dicta. Heu stirpem invisam, Oc.
Haec ubi terras horrenda petisti, Iuni cam Alecto dirarum ab sede sororum, Inferniseque ciet tenebris, Ori
Suam Iuno his acutis verbis ac talia satur. Hunc mihi da propria Virgo sata nocte labora
Diijice compositam pacem, sere erimina laus
Exin Gorgoneis Alecto infecta venenis Principio Latium,O Laurentis tecta Dranni celsa petit, tacitumque obsedit limen Amatae
Hula Dea caeruleis unum de crinibus angvere conjicit, θα
Tostquam visa suris primos acuisse furerer Ultuque, omnemq; domum verri e Latiri,
26쪽
. Prollaus blaesusiis Gyis Dea tollitur' alis,i s rivicis Rutuli ad muros Oet
ita rarae tot incussum fuses patiere laboras
L Arma amri fremit, a toro,tectim requirit.
Dum Turnus Rutulos anἱmis audacibus implet lecto in Teucros Sugiis se concitat alis. Pastorale canit signum, eornuque recurvo Tartaream intendis vocem, Oc-
Tum vero ad vocem celares, qua buccἱna signa Dira dedit raptis concurrunt undique telis' Indomiti agricolae, nec non O Triuia puber
Nec tanus interea extremam Saturnia bello Imponit Rebna manum, OG a:
M CAPUT V. De Agilor . D. Uid est Agnorisis Agnorisis , latine Agnitio dicitur ab Aristotele ex unorantia in cogημα tionem mutatio. Id est, personarum AῖΠ ybatio, ex qua amicitia oritur vel inim1ciatia inter eos qui felices esse debent vel infelices. Unde colliges per hoc Fabulae ornamentum I. Intelligi personarum
27쪽
inter se agnitionem. α. Amielitam vesinimicitiam. 3. Felicitatem vel infelicitatem ex tila agnitione nasci. D. Da exemplum Agnitionis. M. Orestes Iphigeniae frater ad aram mactandus praesente sorore, quam non agnoscebat, ait simili fato perire se, ac sororem, quam Dianae immolatam fuisse credebat. His illa auditis fratrem agnoscit ; inito deinde inter se consilio austugiunt , & morti se Orestes, & foedo hominos immolandi ministerio Iphis genia se subducit. D. Quotuplex est Agnitio λM. Duplex, una dicitur simplex, duplex altera , ut si in allato modo exemplo Iphigeni tantum agnoscatorestem, simplex erit, si Orestes quoque agnoscat Iphigeniam, duplex erit Agnitio. D. Utra praestat alteri λ.II. Sane duplex ; atque illa imprimis magni facienda est, quae admixtam habet Peripetiam. Historia Iosephi, de qua in superiori capite, duplicem continet Agnitionem , & mirabilem Peri-
varias Agnitionum species sive modos late prosequitur ex Philosopho Daniel Heinsius libro de Tragoediae constitutionς
28쪽
M. I. Si vocis etymon spectes, est insertum quiddam in Carminis Fab Iam e cum idem sonet atque adjectum aliquid ad cantum. a. si definitionem quaeras, est Actio adjectitia apta &necessaria quodammodo connexione cum Actione primaria conjuncta.
D. Explica quaeso singulas Voces. M. I. Dicitur Actio ; neque enim Descriptiones, Comearationes, & Narrationes aliquot dici debent Episodia. Sic tempestatis descriptio in I. AEneid. v. g. non est Eeisodium: sed in L. Troiae excidium, &in 3. AEneae peregrinatio ex omnium sententia sunt Epistidia,quia sunt Actiones. Σ. Dicitur Actio adjectitia, qua voce secernitur ab Actione primaria, cuius
ne pars quidem esse debet Epis odium, sine quo potest esse Actio primaria, sic
potuit AEneas Italiae applicare,Turnumque vincere omissa Excidii Troiani narratione, item& praeterita errorum suorum expositione , quae duo sunt Epse
29쪽
3. Dicitur eiusmodi Actio apte coniuncta cum Actione pridiatia: ut neque petita longius, neq; affectata studiosius, neque contorta violantita esse debere Epis odia significetur. . Praecipitur , ut neetinate aliqua cum primaria Actione connectatur: ut, i ndicetur sic esse cum Actioite illa committendum Epis ium : ut sine aliqua culpa praeteriri non posse 'videatur.
Nunquid debuit v. O virgilius qui 'ν-
ma Oreumque canebat , Troiae qui primus ab oris Italiam fato Drofugus, Lavinaque
tenit littora, suo operi Troiae incendium non intexere num debuit hoc in aula Didonis silere, quod iam per totum O bem fama vulgaverat vi potuit ipsa Dido de iis suum hospitem non interr gare, quorum pars magna fuerat qui ve ro potuit AEneas Reginae)de se quam optime meritae praesestim roganti nar-. nationem hanc denegare Θ Debet itaque r. semper subesse causa aliqua Episbdia texendi, quanquam non ubique par esse
D. ANunquid Philo phus damnat Epi- e. 8. sodia, cum ait nihil esse insulsius Aeti
a . Appellat eo loci Episodia . quae ne que verisimiliter, neque necessario cum Fabula conjuncta sunt : quae certὶ eo. nomine sunt rejicienda, quantumvis ha-
30쪽
beant aliunde admirabilitatis, quod parum ad rem, aut nihil faciant.
M. N i. Si vim vocis quςras, Machi. na dicitur in Poesi quodcumque auxilium extraordinarie collatum. Nam ctim Deos Tragoedi tanquam e coelo delapsos producebant , vel homines e theatro offerebant adhibita Machinar auxilium illud aut a Diis praestitum , aut alio quo is modo , sed extraordinario, &Ωpra humanas vires exhibitum Machina solebat appellari. a. Si rei definitionem postulas, Ma
china dici potest Actio, vel Actionis modus quidam viribus humanis superior, qui nodo dissicili solvendo adhi
D. Explica singulas Voces. M. I. Dicitur Actio. Sic apud Homerum irato Achille miles discessum parabat: retinendus tamen erat; en Mine vaJunonis impulsu in terras delapsa sus.ceptum redeundi conflium discutit. x. Dicitur vel actionis inodus, cum via elicet Deus latet, & occulta quadamessicientia iuvat homiris actionem. βχ