장음표시 사용
41쪽
nulla est. vest levis saltem eontentis. Jam verb quot incisis, quot membris, quot veribus debeat poetica periodus circumscribi, patebit facile vel Tironi timos quosque miliores , adque imprimis virgilium perlegenti.
M sas Dictionis Poeticae. D. I Am verb qui cultus, qui splendora convenit poeticae Dictioni λ - ἰM. A proprio dicendi genere, xulga
cap. Tlque recedendum esse Poetae statuit Aristoteles e cui consentit omnino HoratiuS.'bd. O si profanum et gus, O meo. Finvete linguis. carmina non prius, Audita ἘIasaram Sacerdoss, y- Virginibus Puerisque canto. in .. idem lignamius pronuntiaverae non satis esse ad Poetae nomen proiuignitate sustinendum pum versis concluaere eterbis , S scribere Ismisi propiora , os videlicet desidera rara meta ra sonaturum. Quamobrem antea
. Idcirco quidam Dinaedia e-ne Poma .
42쪽
D. An eadem semper, eaque sublimis
dicendi ratio ustirpatur a Poetis M. Cum tria sint apud Poetas,uti apud Oratores genera dicendi , tenu grande, medium, miscentur illa saepe inter se ac temperantur in pluribus poema tis ; distinguuntur tamen aliquando ac plane hecernuntur ; atque adeo non si limem ex squo dicendi formam omnia requirunt. Quae tenue , quae grai de, quae medium dicendi genus posti lent, notabitur in laetius, cum varias poematum attingemus species. Nunc fatis fuerit statuere universe haud vulgarem esse debere poeticam Dictionem,
sed sublimem, sed grandem , sed maiestate plenam. D. Unde comparatur hujus Dictionis majestas pM. Praeter ea quae diximus, duo insuper ad eam Majestatem conserunt plurimum. I. Si apposita, quae Vocant, nomina, sive Epitheta aliquid eximii praeserant. 1. Si quae occurrunt tritae, ac
vulgares loquendi formae mutentur in alias exquisitiores ac reconditiores. D. Quomodo apposita nomina, sive Epitheta aliquid eximii praeferent . u. Si adhibeantur ea, non ut imple tur duntaxat , sed etiam ut ornetur versus ; si contra quaerantur ea , quae vim ac dignitatem vocibus , quibus at
43쪽
roetices tribuiretur, adjiciant. v. Unde petuntur ejusmodi Epithetor, M Vari . distinxit capita Frironius,
Epithetorum copia: cuius verba pauciS detractis brevitatis causa, aut levitecimmutatis hic attexere operae pretium fuerit. I. Parentum in Liberos, Majorum in posteros nomina transeunt , inde Alcides. Laertiades, Telamonius Aiax, Daunius Iaeros, Cecropidae, Romul dae , &c . z. A loco, ubi quis ortus, aut domi
natus, aut commoratus viris cognomina formantur 3 Smyrnaeus vates, HomeruS3Mycenaeus Puctor,Agamemnon Vocatur.3. A viris loca vicissim, urbes a Fundatoribus , regiones a Principibus cognomina traxerunt; Amphioniae Thebar, Τroica Roma , Achaemenia Persis , in
qua regnavit AchaemeneS. q. Brutae quoque animantes cognomi nantur a gentibus , apud quas reperiuntur; Poeni leones, Hyrcanae tigres, Strymoniae grues ; arbores item , aliaque in anima , 'palmae Idumeae, thura Panchaea,balsama Iudaea, marmor Partu,&c.
s. Ab Adjunctis, a moribus , dictis,
factisque tribuuntur nomina, ut corni per Moses, Petrus claviger, Elias igneuS& fulmineus ab igne de coelo ter deVo
44쪽
6. A sensibus petuntur per translationem Epitheta. Sic amor occultus & inconsideratus dicitur coecus ignis: diciatur Scoeca nox, coeca Via, id est, te nebrosia; & quae sunt unius sensus ad alium referuntur, ut surdum palatum, cui suavissimi non sapiant cibi: stupens hebesque animus, qui laudis gustum non habeat. 7. A parodoxo quaeruntur eiusmodo nomina, quod specie aliqua repugnantiae admirationem excitet. Sic apud Claudianum Sirenes dulce malum pelago, blanda pericula, terror gratus V
Cantur. Propertius victrices moras appellavit Fabii illius , qui prudenti cunctatione Annibalem fregit. vide locum , ubi etiam, quandonam praeponi nominibus, aut postponi, vel plura eidem voci epitheta adiungi conveniat, statuitur.
D. Quomodo tritae ac. Vulgares, quae occurrent, loquendi formae in alias exquisitiores, reconditioresque mutabuntur p. u. Cum instituta si haec mutatio veΙ necessitatis causa, metri lege id requirete Vel ornatus gratia, ut carmini venustas .quaeratur ac G ignitas: ideo fiet variis mo- ' dis pro metri rations vel elegantiari. Adjectivum nomen usurpabitur substantive per hellenismum, ut cum dicetur, ardua terrarum, opaca locorum,
45쪽
deserta viarum , silia montium, ima vallium, iamoena collium, pro, arduae terrae, opaca loca , desertae viae, alti montes, imae valles, amoeni colles; vel mutabitur in nomen substantivum materiae, ex qua res facta est: sic dicetur ebur
citharae pro cithara eburnea,aurum co
t. Substantivum nomen sc mutabitur, ut 1. Pro re aliqua sumatur mat ria , ex qua res illa constat, ferrum procnse , pinus re alnus pro naVi, &c. a. pars pro toto sumatur per Synecdochen, ut tecta pro aedibus, prora pro navi, &c. 3. Causa pro effectu , ut boum labores pro vernanti segete, Caelitum labor pro Troia ; rerum authores pro illis rebus ut pro vite & VinγBacchus, pro p ne Ceres, &c. Item elementorum &rerum aliarum Divi pr sides pro illis,ut pro aere Iupiter, pro aqua NeptunuS, pro igne Vulcanus, &c. q. Ut signum dicatur pro re significata ; purpura, sceptrum , corona pro regia dignitate; toga pro senatoria, &c. Item signa a
gentilitiis insignibus petita pro populis& regnis quorum sunt insignia, ut Lilia
pro Francis,Aquilae pro Germanis,Lunae pro Turcis, &c. Item flumina regnorum pro ipsis regnis. 3. Numeri cardinales unus, duo,tres,&c. redduntur per adverbia numerandi
46쪽
bis,ter,quater&c. Conjuncta ves cum n meriscardinalibus, ut in hoc Virgiliano
sunt mihi bis sieptem prsanti corpore vmphae
Vel conjuncta cum numeris ordinalibus binus ternus,&c.Ut in hoc Ovidiano. Martia tersenos proles adoleverat annos Id est, Romulus agebat annum deciamum octavum. Vel etiam mutantur numeri cardinales in alias voces certum annorum numerum significantes. Ita lustrum significat mimerum quinque annorum , trieteris trium Sio dicitur. Jamque unus lustris geminis accesserat annus Id est undecimus agebatur annus eodem modo dicitur apud Bal deum is, qui attigit annum aetatis Vigesimum quartum , trieterida emensem octatam 4. Verbum mutabitur vel per locutionem,quae circunstantiam actionis sγnificet, ut si metro si hoc illi Oandum. Saepe ad illius aram agnos mactabo,dices . cum Virgilio. Srpe rener nostris ab ovilibus imbuet agnus. Vel per locutionem L quae pro ipso tempore aliquam temporis circunstantiam explicet; ut clim Virgilius vocem edυessperauit reddidit his verbis. aioresque cadunt aliis de montibus umbrae. Vel per locutionem, quae circumstantiam loci describat et ut s mille agnas te habere significaturus dicas cum eo
47쪽
Poetices. Mille mω Siculis errani in montἰbus ainae. Plura si voles ex Arte metrica Cellexit petes, ubi plurima & praecepta & exempla ea de re unum in locum ille congessit. . 6. III. Numerus Pictionis poetis . D. Ut numerus poeticae Dictioni
a convenit λω. Numerum ab Oratorio longh dive sum indicit Aristoteles, qui . numerus μετρqν graece, latine dim enso appellatur. D. Quid requiritur ad illum Numerum'
. Duo requiruntur maxime. I. Ut religiose servetur legitima pedum dimenso. a. Ut numerus ille rebus ipsis, quae celebrantur , sit imprimis accomodatus. D. Quomodo legitima servabitur pedum dimensio . U. Servabitur i. Si prosodiae syllabarum,ac pedum ratio habeatur,quae omnis disciplina traditur a Grammaticis. 2. Si versus solutus non sit, & sine. caesura, qualis est hic Ennianus. parsis hastis longis campus stlendet, O horret 3. Si crebriora continenter, in Versiunon subsultent monosyllaba, ut in hoc Ovidiano. i quis, qui, quid agam ortὸ requirat, erit. Vel contra grandiorum vocabulorum cotinuatio non inducatur; ut enim in M
48쪽
tiores voculae humilitatem,sic grandiora
vocabula tumorem in versum invehunt. . Si vitetur collisio, consonantium
asperior, qualis est hae c. Rex Xerxes; quanquam de industria quaeratur aliquando ejusmodi collisio ad rem expil- mendam, ut in hoc Virgiliano versu. Vnde prius trium siliqua qua flante strumen. s. Si rejiciantur vocalium elisiones duriores, cujusmodi est haec Horatiana initio carminis, sed in satyris.
auam aut aquila aut serpens D. Quomodo numerus rebus ipsis accommodabiturpM. Si pedes ita coagmententur, ut Verba
rebus ipsis quasi concinere videantur Atque ideo observandum est qui numeri ad istitiam & celeritatem, qui ad moram, dissicultatem, molem & tristitiam, qui vero faciant ad lenitatem ; & exempla ponenda in versu omnium spectatissimo, hexametro, locaque adducenda ex Poetarum principe Virtilio. D. Qui numeri valent maxime ad laetitiam & celeritatem λM. Valent ad id numeri fluentes ac liberi, cum ipsa Carmina decurrunt expedita perpetuis. aut frequentibus Dactylis; raris, aut molliusculis elisionibus.
Inde ubi clararidit sonitum tuba: nibus omnes Haud mora prosiluere suis 'ferit aethera clamor
Nauticus,adductis stumantfreta versa lacertis.
49쪽
Treplausique repente resseis' madrupedante putrem Ioηitu quatis uri
D. Qui pedes ad moram , dissicultatem, molem, tristitiam & majestatem faciuntὸ M. Faciunt ad hoc crebri spondit, elix Ge siones, verba ongiora. OT' Flam Marum longos a tergo albescere tractus. h. ἡ LNct 'ntes Uentos, tempestatesque sonoras. . Monstrum horrendum , informe, ingens, cui
, Amisium Anchisen flebant, cunctiqueprofunda
Tontum rapectabant flentes. . . '' Illi inter Iese maena υi brachia tollunt In numerum,versantque tenaci forcipe massam. . Item excurrit aliquando hypermetrum carmen, & rerum granditatem ipsa strulabarum redundantia demonstrat. Et magnos membroru artus, magna ossa, loceri que Exuit. Iamque iter mensi, turres ae tecta .Latinorum . Ardua cernenni Juυenes.
Exit quoque versus in monosyllabam cum energia in sequentibus exemplis Frocumbit humi bos. uole sua flat. Tota nitimi ιr opum vi. Subsedit aquae pons. D. Qui pedes faciunt ad lenitatem carminis λ. M. Lenissime fluit alternorum i dactylor. E- rum & spondaeorum contemperatione. neid, Flectit equos, curruq; volans dat lora secundo.
50쪽
Libre L . . 39sidoniam picto chlamdem circumdata limbo. . Neque pedum tantum, sed litterarum. etiam ratio habenda est: cum aliae suavitatem concilient, asperitatem inducant aliae, quaedam granditati serviant dc amplitudini. Primum elementum A. nescio qua mollitia carmen exhilarat:
uare ilapientissimo Poeta libentillane
Mollia luteola pingit vaccinia caltha Vel misa rubent ubi lilia multa iet
Potuisset luteolis calthis scribere , &multis rasis. E. & I. sonum habent exilem. U. vastitatelli sonat vasos volvunt ad littora fluctus.Vorat aequore υθrtex Uiterao omnium lanissima , maximeque sonora est. R carmini affert asperitatem, ideoque dicitur litera canina; hanc far pius usurpavit Virgilius agens de Cane inferorum. cerberus haec ingens latratu regna trifauci 6 M-Tersonat, asierso recubans immanis in ant o. 'ς Quam apte dicituri ereo aegre rastris Ier- tam rimantur. Sed haec lassiciant, ex quibus capi possit conjectura cartei orum: est enim eadem ratio pedum in aliis carminum generibus, ubi metrum rebus aptari debet, ut in versu heroico.