장음표시 사용
121쪽
x 1s Tractatus Dione aegrum videmus subleuari. Α iij argumentantur ab inflammatio. nibus ad materiam febrilem,nam inter haec duo magna est proportio , visa'. de Galenus saepissime docet, cum ergo Hippocrates dicat, quicumqὸ ea quao : a flammansursatim morborum interhb.ς. - initia medicamento soluere conantur, jliis. i. non solu- ab intensa , i ammataq;
parte nihil adimunt,cum non cedat, obsequaturq;,quae adhuc cruda es a sectio, verum qusq; ct quae morbo res entia, cisana sunt absumunt coli quantq&caetera, quae prosequitur, docet in flammatam partem non esse tempOre cruditatino euacuandam. At ego licet similitudinem inter inflammationem, S materiam quae in Venis putrescit admittam, paritatem tamen non recipiam A teria enim inflammationis in venis existit capillaribus, febrilis autem humor in vasis amplisi mis, consadera ergo quam facilior sit ed io a venis amplis, quam ab angu
122쪽
' De C/mplexu Morborum III Sed ne in longum producam ea quae ab alijs satis sunt inculcata . Verissimum censeo in principijs morborum ante quam appareat concoctio, non solum couenire pharmacum leniens, lubricans Ue, quod Musa. quasi precario concedit, ted etiam catha ticum, hoc est, elective purgans, ea
tamen moderatione Ut non intendamus totam materiam euacuare,seci
eam tui cum Galeno loquar) minorem reddere. Neq; ego,ut Vallesius, barbaroru doctri nae ita infestus sum , ut mihi displiceant vocabula quibus
rem hanc exprimunt, nempe conuenire in principijs minoratiuam purgationem non vero eradicatiuam, neq, etiam admitto Ioanni Brauo non mi nus fortia debere ella medicamenta minoratiua, quam sint radi cativa, teneo tamen cum sint multi medica mentorum gradus) media quadam Via procedendum esse, neq; prorsus ad lenientia , neq; ad vehementio castrens , Ta
123쪽
rr8 Tractatus ra accedendum, sed catholico,dia phinico , S similibus Vtendum. Nec vero Hippocrati refragamur, qui concocta medicari iubet, immo vero cum Medicus ita facit naturam recte operautem imitatur, aut impotentem adiuuat. Sed natura multoties grauata expellit in principio, aut forsitan grauata no expellit: quia videlicet non potest, Medicus autem non solum imitatur naturam sed errantem corrigit, non potentis autem
defectum supplet. Dices fortasse nu- quam a natura expelli in principijs nisi id quod turget, immo cUtrarium
veru videtur. Nam humor turgens naturae vim supererat nec eidem obsecundatur.
Aduertere autem oportet , ad id quod superius dixi, nepe ante quam appareat concoctio esse exhibedum pharmacum: quoniam si incipiat materia concoqui non est natura a suo opere dimoueda, nisi forsan aliquod Vrgens
124쪽
De Complexu Morborum Iastvrgens Valde magnum adsit, a quo uniuersa methoduS praeuertatur. Et hinc colliges purgationem in augmeto, atq; etiam in statu posse fieri il eo
gamur a validissimo Vrgete neq; enim tuc Hippocrati aduersamur qui quietem in vigore morbi habere iubet, quippe Hippocrates legitimam ibi curationem docet, non coactam qualis est quae sit ab urgente. Furingationem Vero in principio factam licet multi coactam appellent, quippe non nisi magna urgente multitudine fieri debere asserunt, ego regu larem, legitimamq; , si no adsint alia contraindicantia, uti magnus calor, siccitas, & linguae nigredo ) appellabo. Et cum Manardo existimo S Hippocratem, & Galenum,si medicamenta benigna, quibus nos abii damus,haberent nobiscum sensuros. Cumq; Galenus purgationem crudorum tormina ct erosiones, & animi deliquia, creare dicat, si videret ex rosarum violarumq; infusione syrm
125쪽
Iso Tractatus pos paratos, si rheubarbarum,& alia benigna contemplaretur forsitan palinodiam caneret, cum Vero dicat, quandiu crudi sunt humores notatu dignum nihil extrahi, etiam hoc ad
violentiam medicamenti refert :quippe deterretur natura a pharmaco violento, cedit autem benigniori, ὀροφε ε; r. quod animaduertit Amatus Lus,
Sed dices evacuatio a natura facta in principio non ne est symptomati-Ca 8 cur ergo naturam in ea imitabumur t symptomatica quidem est, si absolute spectemus id quod natura
deberet age re, nempe prius coque re, postea euacuare . coeterum addita circunstantia, ut scilicet materia adeo sit multa,quae non possit a natu ra concoqui, profecto consulto a natura est factum quoties eam immi
Receptui igitur canere oportet,diximus pharmacum minorem reddes materiam exhiberi debere , quando
126쪽
De Complexu Morborum IIImorbus prεsens Vrget,& suspicio est, ne augescente eo,Vires collabantur. Sed vertite nunc Vos in contrarium. euentum, & quaerite, si Vires in praesenti langueant,morbus Vero futurae
longitudinis signa secum habeat, ita ut periculu ex debilit te sit praesens, lex morbi longitudine futurum I In
hoc casu minoratiuum pharmacum vires respuunt: quippe, uti dixi non lenituum, sed catliarticu esse debet, ac proinde inter magna remedia co- numerandum. Galenus, si exitialis morbus est , nihil mouere audet,sit
ita, si certi exiiij signa adsint, quod nos suo loco quomodo intelligendust pertractabimus. Sed demuS morbum esse malignum, hoc est , eum qui sui idem Galenus alibi scriptum i mrsi reliquit) periculosus cum sit, spem 'tamen salutis non adimit. In eo casu, quoniam debilitas nos deterret,a medicamento, materia vero purgatione
posset minor & subinde coctioni magis apta reddi. Galeni consilio adiu- Osrens. I a tus
127쪽
uet Tractatustus ad euacuationem quam Medici graece Epicrasim vocant me conferam : oportet namq; ubi indicationes
ita sibi aduersantur, ct paulatim quod
vitiosum es euacuare, paulatim in-mcem quod salubre es reponere. Ita in curatione Ιlluarissimi Marchionis cum magno artis Medicae decore, &communi omnium applausu, inicissimoq; in valde periculosa aegritudia
ne eventu,pristiti. . Itaq; quemadmodum in venae sectione , & purgatione moderatam quadam viam dum Vires, & morbu inuicem aduersiantur, suscipiendam ducimus, ita etiam & in victu. Quapropter, cum virium defectum vesadesse videmus, vel futurum ex si-ρ g 3 - gnis suspicamur. Si inquam,ut Hippocrates admonet, urina in corpor debili cruda sit, Sc timorem inijciategrum morbo ferendo non suffecturum, tunc sui est eiusdem oraculu Japh. . considerare oportet an aeger suis isteum victuperdurare ad morbi vigore iu
128쪽
De Complexu Morborum 133 Porro de cibadi rone respectu virili, & aegritudinis, plura apud Galenumquam ut hic referre quea,reperies.
De Causis quae sibi inuicem sunt cavi. C A P. XXI. Morbum esse aliquando morbi
causam, & experimento , &Galeni testimonio constat,Vt cum erysipelas, vel alia quaelibet inflammatio febrem concitat. Aliquando causa a morbo differt, ut quando humor contentus in venis febrem accendit: quippe no humor sed febris morbus dicitur. Possunt igitur duo morbi sibi inuicem esse causis, uti si continui solutio inflammationis sit causa,&rursus inflammatio causa solutionis. Quod continuitas soluta inflammationem susciter manifestum est: quippe , mediante dolore, naturam mouet ad mittendum sanguinem in partem dolentem. Deinde quod inflammatio soluat continuu,id si non
129쪽
aliunde at saltem ex dolore, que comitem habet, demonstrari potest. Possunt duo symptomata causae vicem habetes inuicem sibi esse causae, Vt dolor ex undi e in intestinis potest fluxione augere, fluxio ad inuice dolore. Potest & morbus esse causa sympto malis, 3c inuicem sympto ma' esse causa morbi . e g. si morbus in intemperamento cerebri, nimirum siccitas, quae est morbus intemperamenti sit causa vigili , qui; est syni ptoma, & ad inuicem vigilia sit causa siccitatis cerebri . Duo praeterea quae nec sint morbi nec symp tomata possunt esse causae, dc sibi inuicem causa , ut humor in ca
lpi ς ς istolis descendens ad ventricu
lum,auget humorem ibi praeternaturam congestum, & humor pr terna turam in ventriculo aceruatus, pote υ Λι. rix augere humorem excremeto sumb δε- δ in cerebro existente quod Hippo-
In bis omnibus oppositionibus, si quid
130쪽
complexu Morborum II quid est quod magis urgeat, id praecipue Medici rapiet consideratione, siue sit morbus, siue symptoma, siue causa morbi. Propterea dolor symptoma grauissimum virtute summopere offendens indicando vincit. Dolor, inquam, Valde magnus:quippe citra magnitudinem non proiternit vires, ut si in corpore plethorico, propter dolorem mediocre, sanguis trahatur ad partem nobilem, nempe ad caput, tunc quidem dolor, licet sit causa inflammationis,non resoluit iccirco ad inflammationem, quae doloris est causa, non ad dolorem, qui causa fuit inflammationis me con
Si autem in intestinis dolor fluxionem augeat, & fluxio augeat dolore, tunc ex ulcere dolor augetur,qui nopotest esse exiguus, tum ob acutissimum illius partis sensum, tum ob trastum materiae a quo augetur, & sit necessario magnus. In hoc discrimine dolori occurrimus,ulcere cotem