Vtilia admodum ad Praedicamenta Aristotelis scholia, à Ioanne Arboreo Laudunensi, ex eruditis authoribus selecta, & nuper commodè locupletata

2쪽

titas nuncupatum sicase operat ut fauorem,sus istum, si senenosentiam piau itisius captarent,tκtiuis momora morses si calumnias euitaturi, in punicum prosirent. Asios vero seneficiorum insispi censorumsiti sosorantes,nisiis as ijs,qui parasit cum munus assentationisque paspatoriae osticia obemni, Uscretos,opusentiorisus auro L, alienis Iussarcinatis suos fasores nuncupasse: caeteros me Herculis sone βιβιῶjs sejlinatos Urissanequam fores quos tan-q sam terrena numina certatimsuspiciant purioris si- teraturae amantissἰmi κas L Frationes omnium Pnfiis O cas sis approsatas,cansso pectore consonasDq iorem vest3ia ex propensiorem in iactos animum

sectatus, non potui sane tisi inter quosque issi bissi

mos psis opsorem principes vexissi ero si antesi istiano,niun si insem ylus sicatim non offerre. Quan doluisem tanta tuisemper apus me fuit os emantia, tantu que tui nominis,non sumani Axerim, ses si sini amor: visne Usissima in3ratidisnis nota te prae terire non possim. veram enim; erat si moresspecta

a. q.

3쪽

caeteris pa mam praeripis, O suilia issa ut nisis tuis sauissus si3num omittanisostia o mos sa insacris

siteris excosensis erustio , qua tuus animκs la rerum Lumanarum sectione emeritus, pascitur , seseZiatur, fruitur,memtem impulirlint O acrius concitarent:υt

pro fervetiore seneuolantia qua me pro ei seris,sra tiam tibi sesiti lymus remetirer.Etenim es quis in te prae stantissimum, quo acit ut tua nunqua apqs meas qκe contra maselisios conuiciatores O nas ι tulis,

tibi epissime patrocinantes,srbescat memoriar plita 1lusium tersum,positum,emaculatum, O a nussis nisi sciosis, ac momis inuisunnquo mesiussus mi ocasos, psiliscos,sonarums sikipsinarum cotemptores suis armis exarma si eorunis sputa, υiperinam sit 3 iam, conuicia infrinΓΗ:qui se a iiii υmbra sese misere afflictantes tecum non auferent liuio psis opsi sa-

gramento contensere.Sessiasciniae nugis insitantes, O sentorea i sicam,υoce osclamitantes, marunt sesa-sκsamentis offuciisque circissatorijs,o masarum si ci-psinarum callimniis asorcum Psutonis O Janum ten-όentitas dissastari: quossatis comminiscor si manita- .mylusia contemptim, O supercisiose parvipensentes ονους λυραο appessitansos qui sessissimum naHi inertiae O inscitiae patrocinium, cum nussum versum nisi putidium nuribus percipere pupiit, ad suauisoquentiam os ursescunt O sese scistit. Verum , pros dosor, versorum sorsisus sorrisi, O a musis asinosum ase-

4쪽

1ῆ,optima Ieterrimis, osorata infeΠis,fita as ursi permiscentes, Γκoratam as Ariistotelim explicania

interpretationem resquerunt. Tu vero Psis opsisso psitan se sene natus, inter caeteros unus O prae- c Rus,mare concsa concrusens,non semessesasnauseamo dixerim, Psis opsum resusasi: O regusatum laconico sermone, enufo tamen O germana Atticorum e sesantia expucatissimum ressis sti: O per-όomitis a te vesuti ab Herculi Asexicacosopsophiso- iram monstris , fecisi viserie Aristotesis Ast sine iampridiam apussai Saros ac ana saselas exus antes, O ab amuso sultarum commercio seplisse,as saecfe-uckstina tempora refrent:O eam nec tamen poetiiteniam sesusffi operam, ut prurimos siscipulios praecura fama excessens, non moso in tuamses O Ari- sotesicam saeresim confregaueris:qid nunc po1sκnt Optimi praeceptoris prosio astuti, euus is serbis norijssgetem si cernere a cessite. Es porro,υt nisis veritati seu 3em, nisisque disiiι sinum reticeam: aper-Dinsatis argumentum, quo sonesum animi officium re sensere,o me tisi devincitissimum reuere seseam. Cum a s sonam fru3em,neyses iis nesusonum somnise, sextro senio me recepissem tui que euosnensis operi-λs , omnium sane Phiso opsantium υ-i maxime necessarijs, animumsessulariis asias si ipsinis insitutum sice misi Ioue conuerti ssem,isus mira cum qκο- όam υosuptate sesinitum civisus infxisse caepi aDtiori mentis cobitatu agacioris rationis trutina peroadij.

5쪽

pensere, quis misi commositatis petricos issi O suri mirum in mosim rκsentium carsit , O insuaues ita reticae sensti psurimum officientes attκserant. quos eum asilis Oressum faciens satis compertum sabuisse Iem,as amoeniκs O musto foecunsius pasusum flatus astis impκJu festinansum, coepi primum tui campi

mira rerum varietate conspersi,o inter caeteros asu

6쪽

Utilia admodum

AD PRAEDICAMENTA ARI-stotelis scholia,a Ioanne Arboreo Laudunos ex eruditis authoribus selecta,& nuper mamode locupletata. Praeludium. Laboratis ad Porphyriana institutionem Scholijs,quae viam parant facile ad prae dicamenta Aristotelis di. lucidius intelligenda, totuadaugedis philosophiae rastionalis studiis animum in, tendetes,aequius Q fieri po. tuit ac commodius, auspicatos labores ad Ari. stotelis categorias facillimis Scholijs apertius exsplicandas couertimus: ut ad caelestem illam Me

thaphysicae disciplins philosophiam anhelatibus,

essemus praesidio et magnύmque adferremus adsiumentum. Ut autem commodior futura se elus bratio,quae ab eruditis authoribus elucubrata fuere,quibus ingenuus lector iuuetur,fiatque ad haec intelligenda propensior,nostris annotatiunaculis inserere contendemus. Sed priusqua ad anslepraedicamenta nostrum flectamus sermonem,

diligenter inspiciemus, de quibusnam fecerit in

hoc pr laro opere inscriptionem . An de vocis a. iiij.

7쪽

bus res ipsas significantibus , an vero de rebus, elementis seu sermonibus designatis. Cum erus

ditis. Philosephi interpretibus fidem adhibessam

esse nemo diffiteatur:ad Boetium unum prae caesteris interpretem diligentissimum accedentes,liscebit asserere Aristotelem hanc de sermonibus seu vocibus rerum genera significantibus fecisse inscriptionem: & eo mouebimur argumeto,Phis Iosophum non de rebus, sed sermonibus res si, gnificantibus speculari: Eorum quae secundum Nullam complexionem dicuntur, singulum aut1ubstantiam significat, aut quantitatem,ut ait in hoc opere Philosophus .Quod si de rebus dissere, Te voluisset,non dixisset significat:cum res signi,scentur & non significent. quare manifestum erit Aristotelem suam fecisse inscriptionem de ser, monibus res ipsas significantibus . Tum etiam Praedicamera iuncta,faciunt affirmationem. Asfirmatio vero non nisi in oratione locum habet, at oratio vocibui & non rebus copingitur: quas Te praedicamentorum opus prsclarissimum, sera monibus & non rebus accommodabitur . Desianat igitur homululi & ineptissimi interpretes,veaxius bonarum literarum pestes nocentistims, de ipsis rebus in hoc instituto verbosius obstrepere. Nec ridicula & abijcienda suarum realitatu quail plus aequo disseminarunt multitudine & confussione,lectorem obtundant.Sed sinant amputatis suorum monstrorum capitibus, & supercilijs de, missis, bonas literas,veraq; Philosephiam optis ms indolis altricem, felicius suas alas cxtendere, aede portentis domitis triumphum agcre. Dei na

8쪽

de omnis logica, syllogismorum ratione est consstituta : syllogisini vero propositionibus e propossitiones sermonibus & elementis res ipsas signi

ficantibus .igitur hoc opus caeteris viam parans felicissimam,vocibus & non rebus accommodas bitur. Forte quis contendet: A ristoteles de ipsis rebus hoc in opere disputat: & res sermonibus sunt agglutinatae & coniumsts. igitur res ab hac institutione non sunt reijciendae . Diluit obie, monem Boetius,dicens: quonia res semper cum

propria significatione coluncis sunt: & quicquid

in res venit, hoc idem in rerum vocabulis inue

nitur,quare recte de vocabulis disputas,proprie, talem significatium vocu de ijs quae significaba, tur,id est de rebus assumpsit.& necesse fuit quo, dam modo de rebus disputationem misceti:cum non aliter nisi ex rebus proprietates in 'rmoni,hus appareant. Solum igitur ostendit obiectio res ipsas sermoni iunctas, minus principaliter hic diuersari: sed cum omnis ars logica de orationest,in hoc opere principaliter Philosophus de vo,

cibus disseruit. CAdhuc pugnabit quispiam : Si

Philosephus haec conectat vo bus praedicamensia, non crit denegandum, nos posse de vocibus res ipsas significantibus acquirere scientiam.Sed probatur id fieri non posse:infinitorum nulla est scientia ac cognitio:sed infiniis sunt voces res sis gnificantes : igitur nullam de vocibus possumus habere scietia. Minor probaturrires infinitae sunt: infinitas autem esse voces,quae significent ipsas

res,ess e necesse est: cum cuil rei sua vox res 'deat eam significans : igitur infinitae sunt voces

9쪽

res significantes. CVinceret obiectio,si Aristote. Ira hoc in opere de infinitis rerum significatio, nibus tractaret:sed decem solum praedicamenta constituens , voluit infinitam vocum significan, tium multitudinem, ad ipsa tanq ad principia re. ferri:verbi gratia, homo, animal, equus, asinus,laspis,lignum,stagnu,& alia huiusmodi quae infinita sunt,ad substantiam referuntur:vbi vides perspi,

cue significantia absolute & simpliciter substanstiam Iib eodem degere principio & praedicamλ

.Rursus, linea, superficies, corpus, numerus, pes date,bipedale,qualitatem designantiar ad praedia camentum quantitatis reuocantur . Deinde alabum,nigrum,bonum,malum,& multo plura, gesnere qualitatis concludiitur, & ita de alijs vocibus aliorum prsdicamelorum, rationibus & nos minibus conclusis. Vastam igitur admodii & in, finitam rerui diuersarum multitudinem, paucissismo decem praedicamelorum numero coelusit eviquae infinita & indeterminata ad scientia desce dere no possent, decem generibus proprijs & fianitis vocibus diffinita,scietis coprehensione constinerentur. & nihil nobis suadet ratio nisi infini,

tam vocum multitudinem c quae ratione mentis circundari non potest)non posse in scietiam casdere, tamen decem elemetorum seu praedicam catorum,infinitam vocum multitudinem complesctentium,possumus acquirere scietiam & cogni,

tione. Diuus Aug. philosephiae peritissimus,uno

opusculo ad has comentadas cathegorias ca. 3.

agitat cum alijs quaestionem de quibusna magis Aristot les voluerit inchoare tractatu,hanc non

10쪽

deserit indiscussam quaestionem. Primo inquit de hs quae sunt,secundo de ijs quς percipiuntur,terstio de hs quae dicuntur . Primo sunt res Omnes, quas natura peperit:secudo percipiuntur ea,quos ru imagines in animo videdo formam' & recos dimus:tertio dictitur illa quibus ea quae sunt ima pressa animo esseruntur. Id nant quod quis m. cipit animo, lingua prosequente declarat. Sed ut Themistio nostrae aetatis erudito Philosopho pla,cet,de his Arist . tractare incipit, quq percipitinatur, quael ipse vocat Grsco nomine σημαινομέsνα,siue quaevἴασὰχρ,id est imagines rerum insiden, res animo.Hactenus August. Sciscitari poterie quispiam , cur de praedicamelis disserere conten, ces,ab squivocis,uniuocis, & denominatiuis ausspicatus ests Resipodebis,de aliqua re disputan, tes,sblitos esse quibusdam uti prsnotamentis ea praemittere, quibus positis , posset facilior de sequentibus haberi doctrina .Quare quicquid sibi visum est ad praedicametorii intelligentiam con, ferre , prius q fertilissimum praedicamentorum campum ingrederetur,exposuit. De aequivocis,uniuocis,& denomina. tiuis scholia. Um ab aequivocis exordiri voluerit

Philosophus : qua de aequivocis desd scriptionem nobis reliquit, aperire

licebit. AEquivoca dicuntur,quoru nosmen solum commune est: secundum vosmen vero pubstantiae ratio diuersa. ut animal boamo,er quod pictum est.borii enim flum nomen commune est: pecvnsim nomen uero bubstantis ratio dia