장음표시 사용
141쪽
potest nisi a subditis , qui omnes , proportione servata, nil onora publica concurrero tenentur; omnes enim bono rei Pratilicae
juxta conditionem suom participant: ergo publicis oneribus similiter participaro debent. Talis ost conditio totius societatis politicae ; sic dictat ratio , et ita semper creditum est. II inc qui supremam auctoritalem legitime exercent exigero possunt a subditis tributa ba tribus oneribus publicis. et sumptibias conveniuntur faciendis proportionata: a sortiori tribula imponero quo-unt populis in bello justo superatis , sive ad eos puniendos . sive ad. Uxpensas, quae facta Sunt compenSandas, Sive ad alios cia 1icacius timor continendos.
Si autem proprietas alicujus privati ad bunum publicum sit
necessaria, vel utilis, qui supremam habet auctoritatem proprio larium ad cain cedendam cogere potest . quia pars toto cedoro debet, recla ratione sic docente: haec supremae auelori latia potestas in bona subditorum dicitur alium , vel sumnium dominium. At . qui proprietate sua sic spoliatur , jus habet ad proportionatam compensationem ex denariis publicis percipiendam , quia non plus consurre tenetur ad bonum publicum, quam Caete
Attamon lex pro conquisitione novorum militum apud nos exi tens ; non ideo aestimanda injusta, quia nulla compenSalio juvonibus sorte designatis conceditur ; moraliter quippe impossibilosuissut talem compensationem pro singulis casibus recto determinare : sapientius ergo statutum est quod omnes cum aequali periculo sorti se committerent. PLNcTLM SEXTuri. - De potestate reformandi, vel perficiendi eon-sιitutiones regni.
Qui supremam auctoritatem exercet , illam non in ruinam . sed in utilitatem societatis sibi commissae accepit οῦ quidquid ergo in detrimentum societatis manifeste vergeret, nullius esset roboris , nec proinde subditos obligaret : sed , ex altera Parin , ordo naturalis , et tranquillitas publica vetant, ne populi contra supremam auctori latum insurgant : idcirco , si constitutio funda-mcntalis regni imperfecta essu viduatur , illius reformationem cum debita reverentia postulare queunt subditi : at solius supremae auctori latis est eam concudero, et convenienti modo ordinare.
Ludovicus XVIII, euncto populo suo desideratus, constitutionem a senatu imperiali anno 181, sibi oblatam reiecit, promittens se aliam daturum esse : hoc ipso principia monarchiae sor- D Lib. I. c. m. n. 7. G2 Lib. S. c' 5. n. 7.
142쪽
titor enuntiavit. Deinde constitutionem promissam . sub nomino Chartae , promulgarn volens . illam exhibuit tanquam ex sola rogia potestato manantem, dicens : 1ὶ Nos nostra sponte, ac το-luntate , atque libero exercitio nostrae regiae auctoritatis eo es iam- , atque eoncedimus . tribuimus , et donavimus nostris subditisna modo pro nobis , rerum pro nostris Successoribus , et in peria petuum , Chartam conssilutionalem , quae Sequitur . et . Nunc autem rex, et ipsius succossores, jura sundamentali constitutione populo concessa restringore non possunt; certuin est
enim jura ista valido concedi potuisso: quod autem valido semel suit concessum, jam Sumi, aut auferri non potest absquo consensu legitimo possidentis : quemadmodum enim paterfamilias hona sua administrando , haer des suos contractibus a so initis ligat . sic et rex Ruccessores suos obligavit. Verumtamen si quaedam mutationes in pacto landamentali judicarentur necessariae, ex consensu r gis, et utriusque conventus valide, ac licito fieri possent; nam plenitudo potestatis ei rea leges, a rege, et utroque conventu nunc collective exercetur 2 . Imo , si quidam occurrerent casus extraordinarii , in quibus conventus adunari non pessent, aut potestatem regiam usurparo vellent, nihil est quod princeps sacero non posset; n3m, juxta votus axioma in ratione evidenter fundatum. Salus populi suprema leae esto 2 salus autem monarchiae est salus populi. Indo inari. 1, Charia o Ludoviei XVI ll. logebatur: 3j. Rex. ... statuta, et scita soncit , quae ad legum executionem , atque statua securiistia fem sunt necessaria.
Τalis non invenitur dispositio scripta in Charta dici I ang. 1830: sed non est dubium quin rex, in extremo periculo, omnia similiter sacere posset, quia ipsa lex naturalis sie fieri po se docet.
De Upiciis supremae auetoritatis erila subiditos. Qui supremam auctoritatem exercet, est respectu sociola lis politicac sicut pater respectu familiae; de sensioni igitur, saluti, ac prosperitati Ρjus continuo invigilaro. et subditos tanquam filios diligero eorumque selicitatem procurare tenetur. 6 Nous arons volontairement , et par Ie libre eaeertice de n
143쪽
Γt lanto munero sibi imposito accuratius tangatur . debet,
scilicet. regni constitutionem, juris naturae, gentium, et ei vilis principia , scientino politicae regulas . potestatum vicinarum astutia in , aut calliditatem, mores hominum cor Suetos, eorum inisclinationes, et cupiditates, disciplinam militarem, artem dominandi imporandi , timor in incutiendi , ohootentiam oliti nondi , et majestatem regiam venerabilem exhibendi : cuin haec Omnia saeuitates uni aseuiusque hominis longe superent, ab omni alia arte exorcunda, ut scientia profitenda abstinere debet princeps ad supremam auctoritatem destinatus: convenit tamen ut artium, et scientiarum communes notitias habeat.
subditos ad eas colendas tutius adducat; nam Regis ad exemplum totus componitur orbis :undo princeps qui majestatem throni vitiis deturpat, innumerorum criminum quae impedire debuisset, si et rotis.
captui multitudinis accommodata circumquaquo spargunda, ut in montos subditorum infusa, sicut ros in terram, abundantes vi tulis fructus producant; indo cui in totius prosperitatis vigor. Allendant, ut perversae doctrinao a publicis scholis arceantur . et in eis probi, religioSi, ac moruin gravitato conspicui praeficiantur magistri. Non tamen tenentur principes salsas religiones jam existentes prohibero; nam bonum temporalo socio talis ipsorum gubernio praecipuo committitur: at fieri potast, ut quaedam salsao religiones bono temporali societatis non noceant, aut non tam graviter noceani quam mala ex carum cohibitione obventura, propter tu bas, ut seditiones probabilitor nascituras. Quinimo salsos cultus protectione legali munire licet, prohibendo no subditi illos exur- cerct Volentes vi opprimantur, injuriis assciantur, aut quid aliud molestiao patiuntur : in hoc quippo nihil est mali ; nam princi-pos catholici talum libertatum conscioliti ac permittunios , non si hi proponunt ut error persuadeatur : nec ad illum cxcitant; sed publicam tranquillitatem solummodo obtinere, aut conser dru VO-lunt. Talis orat sunsus articuli 5. Chartae Ludovici XVlli , ut nominu rius, expresse declaravit Romae I . de Bluetis, die l5julii an . 1817 . et ut ait Pius VIII , die 20 suptembris 1830 .
in brevi ad Archiepisc. Tumuen otia : Nilial est eae quo tunc ed tu declaratio ad sensum juramenti explieandum nunc revociata censeri debeat. II e fideles qui antea , propter memoratam declarationem . formula illa lieite utebantur , hodie pariter poterunt eadem formula juramentum praestare nodo reqi Francorum, qui scrilicet ad praesens , trunquillatis rebus , Galliae regnum tenet.
144쪽
S.' Caveant principes no aliquid injustum importunis sollicitantibus ecdant, vel ab adulatoribus decipiantur: sciant se supremum habero Iudicetia cui strictissimam totius administrationis suao rationem reddero tenebuntur Summopero studeant, sivo per se, et immediate, Sivo per suos praesectos, et delegatos. solicitatem subditorum procurare, ct assecurare : in capitali hoc Osticio caetera ipsorum ossicia continentur.
' De Uieiis subdiιorum erga supremam auesoritatem. Suprema auctoritas nos regens potest osse lectitima , vel Murrata : in utroquo casu non sunt cadem subditorum ossicia. Pu cmu PRIMUM. - De Olliciis subditorum etaa supremum auet
rualem legis imam. Osticia subditarum orga supremam auctoritatem legitimam sunt seneralia, vel specialia. Ossicia generalia, quao, scilicet, omnes subditos, in quacumque conditione versoni ur , ligant, sunt , 1.' principem honora-ro , Venerari, obedientiam, et fidelitatem Oi praestaro: non licet igitur do illo detrahero , temero judicaro . malo sentire , aut contra illum murmuraro : 2.' constitutionibus status in quo nascimur contenti esse , illis adhaerore , eas defendere , et nunquam adversus illas mussitantes insurgero ; 3. ' bonum publicum propriae utilitati anteponoro , sua , et seipsum pro aliorum necessitato libenter impendere, L.' cunctis legibus si dolo obsequium praestare, nisi sorte evidentur forent injustae : nam in eo casu nulla esset obligatio eis obtemporandi, quia ad injustum, aut iniquum nullum dari potest vinculum : undo millies potius m riendum csset, quam jubente principe, aliquid intrinseco , otovidenter malum patraro , v. g. trucidare innocentem , Paetum infringero , mentiri, etc. Sic olim innumeri Christiani malu runt in acerbissimis cruciatibus exanimari, quam adversus Christum blasphemaro. aut sanctissimam religionem ejus abnegare. Ossicia specialia ea sunt, quae subditos in variis conditionibus relativo ad supremam auctoritatem constitutos spectant , videlicet , eos qui sunctiones publicas exercent, quales sunt primarii regis ministri, consiliarii status , membres du eonseil d' stati praesecti, subpraesecti, procuratores regii, judices urbium, et ProVinciarum gubernatores, duces exercitus in gradibus respectivis , Episcopi , Parochi , scientiarum professores , etc. etc. hi Omnes cnim specialia sua habent ossicia , quae singulatim expli
145쪽
care non p qumus, nec oliam enuntiare . quia limites nobis praescriptos jam praetergressi sumus. Abs re tamen forsitan non erit hic quasi per transennam notare cos , qui prae ignorantia , larditate ingenii , desectu sortitudinis animi , sanitatis corporis , experientiae , etc. ad Oricia aliciijus stinctionis publicae obeunda non sunt idonei , eam ambire, nut sollicitare non debere , nec eam sibi oblatam a copiare , nec acceptatam relinure posse ἰ tunc enim gravissimi peccati iniustitiao fierent rei , saepe erga principem, et sa Pius e ga subditos sibi commissos. Hinc patet quam graviter culpandi sint juvenes , qui nil sunctiones maximi momenti aspirauleg, non student, non r0 flectunt , non meditaritur , tempus in otiositate . in come sationibus, in luxuria, in choreis, aut in aliis vanis oecupationibus frustra consumunt, et si unt prorsus incapaces obeundi muneris , quod cupiunt, et quod nihilominus postea audacter suςcipioni , modo illud obtinere valeant. Si functio publica deseratur . vel amittatur , omela specialiaci annexa oo ipso cessant ; contra vero ossicia generalia ex na tura Rua sunt Purpetua , nec unquam cessare possunt nisi persona ad alterius ditionem transeat; quod triplici modo tantum legitimo fieri potest , videlicet , 1.' ex libera principis legitimi concessione; 2.' exilio a legitima auctoritate decreto, ut 3. ju-ro bulli , aut foedere pacis , nempe si alter princeps Portionem
regni obtineat. Eadem sunt subditorum ossicia erga principem supremam a U-ctoritatem ox necessitato tenentem , ac erga eum , qui Per Di clionum regularem . aut per successionem legitimo fuit constitulus. Id onim evidenter postulat supremus ordo societatis. PLΝCTLII SECUNDUM. - De olpiciis subditorum erga usurpatorem. Certum est uSurpalorem , qui supremam auctoritalem vi, aut astutia consequitur magnum ossu latronem, juxta verba Scylliae
apud Q. Curtium sit, et nulla nequisiisse jura in populum, quem rogero intendit : ait omen logos facit , populo imperat , poenas docernit. otc. Potitur quid in illo casu agero possint, aut debeant sideles subditi 'Ob equium logitimo principi certo praestare tenentur , qua in diu illud velut sibi ultio postulat : solo enim usurpationis saetoa vinculo fidelitatis erga illum s0lvi non potuerunt: hinc ad
ipsius vocem debunt arma contra usurpatorem sumere , illil nexpugnare, Vincero, et cxpellere , si possint; imo privatim illum tanquam publicum malefactorem occidere, si legitimus Princeps id Oxpresse jubeat. 0 L. 7. n. II.
146쪽
At . ex hypothesi quod princeps legitimus obsequiuiu non exigat , aut obsequium sit moralitur impossibile . vel prorsus inutile , peccant ne subditi obediendo usurpatori Λliqua distinctione hic opus est; vel enim agitur de legibus
jam antea existentibus, aut ali usurpatam conditis, sed nil tranquillitatem publicam , vel ad prosperitatem regni conducentibus, vel de legibus. aut mandatis contra legitimum principem directis. In priori casu uon solum possunt , sed lonuntur subditi logibus obedire , et obsequium usurpatori praestare . non quidem vi ipsius auctoritatis, quae nulla ost, sed vi ordinis naturalis, id ovidenter postulantis; in societatibus oni in politicis suprema lex est salus populi : atqui salus populi mani susto postulat , ut in
casu supra dicto leges usurpatoris custodiantur ἔ nisi enim servarentur , omnis ordo in consusionem mox. verteretur , ut ipso
Status per praeceps in ruinam abirci, Undu sapientur observat Gratius quod legitimus princeps saltem tacito jubeat , ut istae loges serventur . iluia supponi non potest illum destructionem regni sui velle. llinc colligitur magistratus civiles stinctiones publicas sub msurpatore acceptare , et exercere posse : necesse est enim , DX dictis , ut legos observentur : observari autem non possunt, nisi Praeponantur magistratus, qui illarum Observationi . et Publicaotranquillitati continuo invigilent. Qui ergo talos stinctiones ex recta intentione suscipiunt, coiitra voluntatum legitimi principis rationabiliter praesumptam non agunt , sed rem ipsi gratam sa-ciunt , ct causam ejus utilius fovent . quam si vitam privatam Oligentes , locum improbis hominibus, vel usurpatoris lautoribus cedorent. Quintino fidem suam usurpatori in his iunctionibus O-bcundis sub iuramento obstringere possunt; iuramentum enim de ro licita , et laudabili suo praestitum , illicitum osse non potest ' at in eo casu iuramentum ost do ro licita , et laudabili sine praestatur: ergo utc. Verum , rebus mutatis, et legitimo principe auctoritatum suam de novo obtinente , vinculum juri menti erga uSurpatorum praestiti statim cessat, quia tunc fieretile re illicita. In Posteriori vero eas u , id est , si usurpalor at quid contra legitimum principem directe jubeat; v. g. si praecipiat subditis, it vi armata illum repellant , aut adversus Oxercitum rius de-hclient , tunc illi paruro non licet , saltem quamdiu causa legitima non est despurata : nam hujusmodi ac ius vera , Ut activa essent participatio injustitiae. Attamen qui ab usurpatore sub
Poena mortis cogeretur ad militiam , non peccaret arma sum 'n-do , vestem mili larem induendo , inter agmina stando , donec luto sugero posset ; sed defensores legitimae auctoritalis se virunon posset, nec periculo eos vulverandi , vel occidendi se cxponere. Diuitiaco by GOrale
147쪽
Milites, qui sub usurpatoro advorsus hostes patriae privatos. aut publicos , internos , vel externos, pugnant, culpari non do-bent, modo ex pura intentione agant; tunc enim non causam usurpatoris defundunt, sed causam patriao : porro semper licet causam patriae defendere , quia ordo id praescribit , et in coeausa legitimi principis indirecte defendi iur. Verum , ut patriae hostes haberi non debent extranei exercitus , qui partes legitimi principis defendentes , contra subditos ejus rebelles dimicant; potius Velut amici, et protectores aestimandi sunt: sunt quido in onerosi, sed onera inde provenientia solis rebellibus tribui debent. Partes vero usurpatoris directo tuendas suscipere non licol . donee pro legitimo haerede nulla spes moraliter aiIulgeat.
Vide circa usurpatorem , Grotium sit, Pupndors 2J, et circa totam quaestionem de auctoritate publica, Goquet, 3 : μν, 4l
148쪽
DISSERTAΤIO I. De actibus humanis in gendi . . . LCAP. I. De bonarum malarumque actionum disserentia. ART. I. De discrimine inter bonum, et mulum morale. . ibui. Propositio. Bonum , et malum morale essentialiter differunt SΛaT. II. De obligatione faetendi bonum, et vi undi malum, seu de legis nuturalis existentia i , Prop. Strietissime nobis praeeipiι Deus ut suciamus bonum. et fugiamus malum ibid.ART. III. De legis naturalis Mistensia 16ΛRT. IV. De legis naturalis promulgatione 17S. I. An et quomodo leae naturalis sulpetenter promu stetur ibid. g. II. An in praesenti rerum statu Ieae naturalis inrin-ribiliter ignorari possit 18S. III. De eonscientiae divisionibus 10 ART. V. De legis naturalis immutabilitate ibid. Prop. Leae naturatis nullam proprie dietam admittit mutationem , neque per abrogationem , neque per der stationem , neque per dispensationem ibid.ART. VI. De sanctione legis naturalis 20 Prop. I. Post praesentem, alteru extitura est vita beata,
vel misera , secundum uniuscujusque opera. . .. 21
Prop. II. AEternam fore beatorum folicitatem de fide est, et ratio fortiter suadet mProp. III. Repugnare poenas aeternas in altera vita demonstrare nequeunt increduli 27 CAP. II. De bonarum. et malarum actionum principiis . . qucΑΡ. III. De regulis quibus actiones bonae a malis Secerni possunt 31
DISSERTATIO II. De aetibus humanis in specie. . . . ibid. CAP I. De osciis hominis erga Deum ibid.ΛRT. I. De necessitate retiyionis 32 . I. De necessitate religionis reluιive ad I eum. . - ibid.rop. I. Deo debetur cultus in ornus ibid.
149쪽
Prop. II. Deo debetur cultus eaeternus - GYProp. Ill. Deo debetur eultus soIemnis, id est nominis religiosae foetetatis exhibitus S. II. De Neeessitate religionis relasive ad foetetatem Prop. Religio ne ressaria est bono societutis , in quocum que gradu homines supponuntur eruditi, et supientes iti id. Ill. 1 e necessitato relisionis relative ad hominem pri
Pron Religio πι-ς uria est relutire ad hominem privatum. i Dici
Ahi ii religionis naturalis insulpetentia sita, . op. I. Rutio Susticere potest ad plurima cognoseensilesis naturalis obpicia saltem distribuliue sumpta. . sis Prop. II. Sine revelatione moraliter impossibile erat eollia gere , et convenienter docere corpus religionis , quot eus debito modo honoraretur. ibid. Prop. li I. Sine recelatione absolute impossibile est, e gnoscere plurima quorum notiιia magni nostra interest. 55ART. III. Da indilberentia eirca religiones is Prop. I. Nemo potest , tuta conscientia , in delamo eo
quiescere , et omnem rerelaιionem rejicere. . . . SI
Prop. II. Nullus manere potest indilberens circa dirersas
religiones, quae dicuntur revelatae ibid. CAP. II. e osticiis hominis erga Seipsum. . . . . .. 65ART. I. De O iciis hominis, quae speetant ejus animam . 66S. l. 'e olpiciis hominis relative ad intellectum. . . . ibid. Prop. Scientiae, eι artes per seipsas hominem non depra-ταμι , nec damnari possunt uι malae S. II. De ostietis hominis, quae voluntatem respiciunt. . Prop. Maxime cavere debenι adolescentes a cunctis v Iuptatum incitamentis Λητ. II. De O eiis hominis quae corpus ejus Vcetant. . S. I. De obligatione serratuit unionem mensis cum compore ibid. Prop. Lex naturalis stricte prohibeι voluntariam sistissius oecisionem ibid. g. II. Quaenam sinι consectaris obligationis serrandi corpus 82 CAP. III. De ollieiis hominis erga alios homines. . .. 83ART. 1. An homo natus sis ad societatem ibid. Prop. Homo natus est ad societatem eum aliis hominiabus ineundam 8,Λn T. II. De olpiciis hominis erga alios homines generatim
S. I. De positivis o*iciis nostris erga alios homines ge
150쪽
S. II. De ostietis nostris negasidis erga alios homines
SEcT. I. De homicidio ibid. Punct. I. An injustum vitae aggressorem oecidere Iieeat. ibid. Prop. Qui aliter propriam vitam defendere nequit injustum aggressorem occidere potest ibid. Punct. li. An singularia certamina sint licita . . .. 93Prop. Prorsus illicita sunt singularia certumina. . . ibid.SEcT. II. De furto DIPunct. I. De proprietate ibid. Punct. II. De furto , aliisque injustitiis 101ΛnT. III. De olpiciis hominis erga alios homines in variis
speciebus societatis considerat . g. I. De societate domestica. . SEcT. I. De societate eonjugali. Punct. I. De caelibatu . . .
Prop. Caelibutus eae natura sua bonus eSt. ae honestus . ibid. Punct. II. De unitate matrimonii 10, Punci. li I. De matrimonii indissolubilitate 105 Prop. Sola ratione ostenditur matrimonii vinculum ad tiatam alterutrius conjugis esse duraturum , eι diro tium proprie dictum admitti non posse 10GPunet. IV. De matrimonii impedimentis ..110 Punct. V. De Olpiciis conjugatorum 11 ISEo. II. De Societate pater a. . ibid. Punct. I. De obpiciis parentum erga filios ibid. Punet. II. De olliciis liberorum ei diu parentes . . . . 113SEcT. III. IDe societate herili 1 l. Planet. I. I e famulis .. . ibid. Punct. II. le servis proprie dictis, seu mancipiis. . . 115 Prop. Status servitutis , in se spectulus , absolute est li-eisus ibid. S. v. le societate politica . 1 IGFECT. I. De origine societatis politieae 1lTProp. I. Primordialis conventis , quam sin9iι Rousseau, nunquam exsilit 1l9 Prop. II. Populus eoilective sumptus, quacumque via μωrit couStitutus, supremam auctorit item non Iubit in se necessario , ut Ilousseau , et assectae ejus contendunt ibid. Prop. III. Suprema cluctoritas a Solo Deo tanquum a primario fonte repetenda est 120 SP T. I l. De divisione societ illa politieue 123 Punct. I. De rationibus triplicis reuiminis politici, ride- licci , nionurchici , uristocrusici, et democrutici . . ibid. 10 2. ibid.. ibid.