Disputatio antiquariohistorica inauguralis de censorum apud Romanos auctoritate et existimatione, ex veterum rerumpublicarum conditione explicanda

91쪽

strum Jugo eos tui erat non tam in bello rima , quam ipsi civium virtus moniliaque e cestentia, hujus his, mri is ae vestigius quidem supcrera Uri igitur panam , se Atheniensis Respii, blica, integris civium moribus floruit, lapsisum, continuo stam mulam Plane concit. Quamobrem Lycurgus et solo diligenti sibi morum cura firmissi mi civitatum fulcrum pinsierunt, cui, si inniae illae masti mer ρή- , t ud Mite inieriturae fuisse vi tur

Romani, de luculentissimo veterum, Sammuimptinus, testimonio, summam antiqvirus vitae morumque omnendabant integritate Jus atque bonum apud eos non legibus magis, quam n tura valebat Iurgia, discordias, iuncitates cum untibus emerce n. cim cum civibus de vi ustae certabant. Duiliis in artibus, audacia, bello, ubi pax evenerat, aequitate seque remque publicam curabant Q. Laudis avidi. m.

92쪽

inla honestas volebant Q. In Deorum cultu niagnifici , domi parci inint. Quin pauperinus ac ---- -- - hoita , ut principes in civitare viri ob sumitiani vitae si a licitatem k--- uimim Cincinnarum , Manium Curium, alios, summis perfunctos muneribu8,. ab agris colandia ad rerum administiatio m M Haec morum bonitas juventutis stabiliebatur educaut . Laeliini spectabat ea mitramum, in laboris illi ac belli patientes redderentur, magis in decoris armis et militaribus equis, Mamis scortis atque comi in lubidinem haberent

ut ita non labor laret insolitus non locus asper aut ardinis , non armatus hostis lar naidolossis, sed morum honestate patriam praeminibus et nigerint et marent γλ cum non emine mirici , sed propin uae maiori natu cujus spectati eran mores, totius a Miae sin te committebanu. Ilaec pueris si imperita sens diligentissime curabat ut ne illicita tur

piave sacra adduceient , et iniuritate quadam mverecundia iis prospiciebat o . Aetate magis su ovecti laboribus corpus firmabim , et, ut patria in illis alaretur amor, patres ubivis si nutabantur, in foro, ruri, in comitiis, in cu

93쪽

ria Q. Quorum sic gravissimis et sapientismmis de Romanae civitatis commodis praestium

consultationibus, patria omnium maxime diligere discebant. Cum autem exemplis summam ad virtutem Romani vim tribuerent, more apud eos fuit receptum, ut illustres viri post mortem, ubi sinus efferrenu, in lam publice laudarentin , eorumque imagines viris, qui toto habitu defunctum optime referrent, imponerentur; quo spectinculo, Polybio judice, verae laudis et vi ει cupidus juveni nullum pulcrius intueri poterat Huc autem omnium maxime sinebant illustrium proavorum in atriis collocatae imagines, quibus ad virtutem juvenibus vehementissime animus accendebamri Scilicet non cera illa, neque gura tantam vim in eos habebat, sed memoria rerum gestarum ea amma eg iis viris in pectore crescebat, neque prius sedabatur, quam virrus

eorrum unam atque gloriam adaequaverat a Haec igim eo egregie valebant, ut boni aliquando ut cives fierent. Verum, ut iidem ingenio non rarum et animi virtutibus, sed et

corporis viribus patriae prospicerent, cum mature venationis tum dein potissimum dissicillimis belli exercitationibus exercebantur 5λ,

co Gellius . . . I. C. sta. a L. 6. C. sa. a sali. B. Jus C. 4. Doctium de Velde in Dia de pastorum apud Romanos variis rem mus eis.

94쪽

militia que grayissimis sensim assuefiebant labor, huc o Uuyo quo morem Grai contraherent, principes saepe viros in bellum comit bramn i Sic uiri ingenii patriae amore in buri, aerumnarum patientes, negotiorum peritis gerendorum, hostem in bello ferire, murum comsem lare, con*ici, dum tale lacinus suae re, aspetebanti as divitias , hanc bonam amata, magnam nobiliorem purum discebant ca . Neque tantum ad patriae amorem, glori cupidinem, sed et ad recu bonique studium in jumnibus alendum haec omni erant in parata. Laudationes illae illustrium defunctorum, praestantium imagines proavorum ad omnium eos e citabant virtutum imitationem, quibus hi viri

conjicui fuerant. Et cum primum, inem ae late, maiores natu propinquae, nunc patres omnem vitiorum diligentissime ab iis arcerent Iabem, nec eos e pueris re is curare et ad galitatem a vitinentiam ), justitiae, religionis , senectutis reverentiam , morum omnino honestatem ducere desinerent S , majorum non Pomerunt non adulti referre et tueri virrutes.. Et lige quidem des Morum apud Romanos

ci an de Velde l. l. p. 6ia ab Sall. α' ob Unde Horatius sat L. a. s a. v. a.

. . . . . Hos utoam inter

95쪽

educatione obiter dixisse suffelveto. Quo magis minii monim in Republica Romam pere in

praestimila, operae pretium est paucis monere de res domesticae his tempori s eoiulition magna, sallustio teste, Roniumniin Onil erat pariti nix Non luxu aut voluptati, sed utilitat tantum agris marime talendis, eonii insirimebant in vi. Uxores ipsae vestes nebant, lanam anci, lis appendebant, panein pinsebam, rem omisno familiarem curabanti supellis tenuis, ve res non fiunt sae erant, auri ussis modicus et quam eorpori mando sinceret miseres diro non in gynaeceis, Graecarum instar, sed in hominim luce degentes, raritos in atrio eum aliis de gravissimis civitatis rebus strinoe intes audiebant; quibus ieri se haud immiscerent divum ionibus, vel Mimen eae magnam tum ad rerum civilium peritiam augendam, tum ad ramis amorem alendum, tum etiam ad ingenium

acuendum, in eas vim habere debebant. lne mima illa reverentia, eum concordia et dili. genua mixta. Hinc flagrabat milier puleerrima diligentiae aemulatione studens negotia viri m

rima majora atque meliora reddere min

onspiciebatur in domo dividuum, nihil quod aut

praxitus, aut foemina proprium esse juris sul

ci qui premini de toto hoc argumento sibi compa. in vesiae fotitiam, laudatam adeat ueti' et doni

dissertationem.

96쪽

eeret,id in eoinmine con*irabatur ab utro. que, ut cum forensibus motus matronalis se dulitas industriae rationem parem saceret Q. Licet autem victoriis, para de vicinis mitibus reportabant Romini, lautior in dis eorim res fieret, tantum ramen aberat , ut domesticae haec vitae noceret, ut pristinam potius veritatem remperaret, mediumque inter illam et subsecuram corruptelam feriret. Quocirca -- ii

poribus, quae proxime num belli utile a. cundi antecesserunt, modicus esset luxus insignise jugum concordia, laboris assiduitas, morum omnino integritas, praeflantissima iam et erat et habebam aetas. Si igim significavisiis morum In Rep Nica Romam praestantiam. Tradidimus etiam, quot graii iii ad eos tuenti is cum primimium publice adhiberenturi sω, quo plenius pateat, non privatos vinum, aut aliquam civium parrem, sed torum populum, ipsam fere civitatem, morum prospexisse bonitati; ipsi jam, quae huc seciem , magistratuum M. mmdamus munera. Et primum quidem emsura, quae, Servio Tullio auctore, civium unice

censum, id est, numerum facultatesque cogno

uendas spectaverat, haec liber Republicii, ad morum potissimum reis in lux in Mai, Cens cu Verba Giuruellae de Re Rust in praes. Lib. a.

97쪽

rumque erat, cavere, ut ne a pristina virtute

ullo modo recederent cives Q. Neque tamen hic Romanorum substitit opera. Sed anxii velut et mementes, ne unius, quamvis diligentissimi magis tus, dissicillimo muneri impar esset st dium ejus partem , luxus nimirum coercendi, popinarum ganearumque inhibendanam, meretricum, nisi nomen prosessuum et togam sumemtium, . ex urbe expellendarum, factorum denique lictorumque turpium puniendorum curam insuper Aedilibus injunxerunt. Prout autem his magistratibus morum regimen mandarunt Romaeri, sic ipsi omnium maxime caverunt, ut ne pravi cives munera obirent. Censoribus Senatus lectione et morum inquim time omne ex eo probrum arcendum dederimi. Verum, cum hi nec magistratus creare, mocreatos munere privare possent, et tamen e re publica esset, optimis tantum civibus reruni committi administrationem, voluerunx, ut, qui magi tratum peterent, ante Comitiorum diem nomina profiterentur ut ita in eorum inquireretur mores, et exploraretur, num digni essent, quibus aliqua eiput licae pars administranda commit-

98쪽

teretur. . Quod si amplissimis moribus indigni habiti essent, nec recipiebantur a magistratibus, nec, etiamsi maxime vellet, creare eos populus poterati Ex his jam omibus patet , populum

Romanum optima hac aetate id praecipuum Dbuisse, ut morum, qua se commendabat, tu retiar, firmaret, et velut perpetuaret excellemtiam. Huic autem quae quantaque debuerint, age jam accuratius investigmns. Constat profecto a morum conditione antiquitus plerumque patriae pependisse amorem Pro ea quaevis LMedaemonii et Athenienses, inae gris moribus, subierunt, sed, quamprimum illi labem com meram suam potius ines, quam

civitatis attenderunt salutem. Pariter Romani in hac morum praestantia AE patriam complexi sint amore, mi unice illam initarent, et privatis commodis ejus longe anteponerent silutem. Neque enim duces tantum et principes, veluti Brutus, Scaevola, Cocles Fabricius Regulus, Scipiones, ea perpetrarunt facinora, quae cum suo ipsorum detrimento, certissima subinde morte, patriae profutura putabant; sed gentes et exercitus saepe, patinae amore flagrantes, in ea alacres proficiscebanin loca, unde redituros senumquam activabantiar In militibus a

tem a Cic. use. intest. L. I. C. 42. Est autem relis emplum in Fabiis trecentis Llv. L.

99쪽

rem ex erat constantiae, et sortitudinis excelsenaria, quae ivra nisi in patriae minino crepe riatur civibus et quiniquam gravisanias nomii quam accipiebant elades , ipsae tamen illae, imo essem ignominiae dolore, qua aeriistinanimpatientia, qua virtute in bello, atque morum mino excellentia, lueuienter declarabant. Sic , ut hoc utar, mi Romanus exercitus ad FuA cas Caudinas insidiis a damnitibus circumventus sub jugum mitteretur, omni morte miliabus haec adeo tristior erat ignomini ut Romam tendem es ne oculos attinetent, et prae moerore omitum colloquia eaugerenti linc mini, Romanae indolis ignari, una eum armis animos ablatos, nec Samniin urbem optas pu-bant, sicut ante Galli , sed Romanam virtutem 'et serociam si vero id, quod erat, aspicis

harur ossius C avius. Silantis illud obsim

natum , fixos in terram oculos, surdas ad om nia solatia aures, pudorem intimidae hicis, imgentem molem irarum ex alto animi elantis inodicia habebat. Aut st Romana ingenia ignorare Rebat, aut silentium illud Samnitibus flebiles binvi amores gemitusque emitatiuum, Caudinaeque

pacis aliquanto Samnitibus, quam Romanis, uirutiorem fore memoriam, quippe sum quemque icosimi animos habituririn, ubicumque songressuri . tax,

100쪽

on , quin Candinos non ubique amnitibus

fore Q. Hanc viri opinionem egi Aie confise mavit eventus. - cinii et mini maiorem ignominiosa pace, quam ex minciata clade per minio dolorem, et, qui eam subierant, nullis vehementer bellum renovare euperent, huic omnium voluntati haud ante obtemperat in misensebat Publilius Consul, quam concione. advocata , exercitum allocutus esset. V uin, Ι - γ- umor poscentiva pugnam milia adhortatio Imperatoris audiehatuta .inis cuiqvo animus memor ignomunae ad μ inior adera ridebant igitur in proelium ighistros; et, ne mora in concursu pilis

emi adis, Mi gendisque inde cadus esse , Dia, velut dato ad id signo, abjiciebant, striciisque gladiis vrs in hostem rebantur. 24. Hi illic imperat lae ariis, ordinibus aut subiasi, Randis suta omnia ira militaris prope -- perii uix H c igitur per tot ibesivi exulceratos ignominia animos stimula in G, tam muc intersiis Samnites rema Maw-, ut, nos Ma eram in labores, certa φρ- iutoriam rem rem nec ante a villa