장음표시 사용
191쪽
sin generat, epiphoram purulentam, gingiuarum ulcera, linguae hiluiola ulcera h), ulcera varia mali
moris crurum, aliorumque membrorum. Furun culorum , qui nonnunquam deuictis variolis eXsurgunt, adsentiente ΗΑΕΝIo l), eadem ratio est, ita ut nonnisi a pure cutis tendatur, et unica die nascatur, augeatur, tumor iste, apertuS Vero nonnunquam eodem die pus fundere incipiat.
Iam vero in secunda abscessuuna specie consideranda occupabor, quam in eo colloco, quod pus non fiXo quodam loco colligatur, eundemque lenta vi depascat, sed libere in sanguinis maga oberret , et data occasione per patula corporis loca effluat. Quicquid in hocce dissicili argumento lucis nobis affulget, decursus morbi clana iis, quae in cadauere post mortem obseruantur, comparationi debemus. Nam in sanguine ipso, dum e Vena mittitur, nihil purulenti apparet, sed omnia in
eo accurate commista et homogenea reperiuntur. Haud raro autem inciso cadauere circa cuiuSuis generis viscera crustas subflauas albidas easque instar lardi compactas absque Vllo. eXulcerationis vestigio conspicimus, quibus quum nullae aliae viae, quam tenerrima eXhalantia vasa, patuerint, eX ipso san-
192쪽
guinis penu promanasse credibile omnino est. Hinciet eXsudationem inflammatoriam Vocat Cel. WΙLII HvNTER b. Annuunt obseruationes, quae, licet magi, a aliquando copia puris per quaedam loca ilhvita effusa iuqrit, nullum tamen peculiare eiuS re ceptaculum post mortem sub serutinio anatomico
De phthisi purulenta eXempla huius generis
varia in scriptis medicorum obviani mihi Venere in quoruna tamen consideratione sedulo cauendum
est, ne phthisis pituitosa imponat Pluries se vidis fatetur b. BRENDEL1vs m) phthisicos, quibus ne Vestigium quidem viceris iam elaborati pultaOnuia1 vel alius visceris fuisset, sed profusa quaedam per Pulmonum substantiam inque interstitiis mediastini
CXtra vasa collecti liquoris proluvies ichorodes, spumosa, subcruenta, pallida et aliorum colorum. Sic. BENNEΤvs n) hominem sistit, qui per longum tempus sputum subdulce summe emaciatus reiecerat, in cuius pulmone praeter laXitatem notabilem nihil alieni visum fuit. Notium rei fulcrum ΗΑΕNIVS O dedit, dum variorum aegrorum sibi commissorum historias nobiscum coinmunicat, qui sputorum pu
193쪽
INFLAMMATIONE ORIGINE. I 67rulentorum ingentem copiam eXscrearunt, Vnde
consumtionis inlignis vel vomicarum haud eXiguarum suspicio nata fuit; cuius vero labis adeo insontes post mortem pulmones inuenti fuerunt, ut ne tantillum quidem Vel puris vel vomicarum detegi potuerit. Nec quantum scio alius originis illa puris per os excretio fuit, quae aliquando in ipso phthis eos decursu citra febris connubium, ut passini legitur, nata fuit. Uiuod etiam HIPPOCRATI probabile visum, utpote quum iis hoc sputum familiare
esse pronunciet, quibus consuetae sanguinis eXCretiones per commodiores vias substiterint. Singulare autem est, quod in quibusdam formae quidam vigor et torositas inter tantae colluuiei corruptae
euacuationem remaneat. Huc pertinet matrona
ista, quam CVMMIVS p) describit, quae menstrui suXus parcius promanantis loco, singulis mensibus insignem ad tres saepe libras puris foetentis copiam
sputis reiecit et nihilominus vigorem formae suae seruauit. Ρrout aliud eiusdem tenoris fere eXemplum a BARΤΗΟLIΝo q) memoriae proditum reperitur, iuuenis nimirum, qui inter purulentam colluuiem, quam in adstantium haud exiguam molestiam et intra lentae febris insidias eXipuerat, adeo tamen in dies carnosus euasit, ut vestimenta arctiora
194쪽
Non unice vero labe ista purulenta per pulmones sese liberare studet natura. Interdum ad nares redundare illam an inraduertimus. Veteres inter alias plathi leos causas defluXum pituitae eX capite accusarunt, quem licet, quum nullae Viae, Per quas descendere possit, eX cranio pateant, hodie haud aliquis amplius reum facturus sit: ex catarrho tamen veram phthisin etho rescere posse, certo certius est. Vnae perspicacissimus et Hippocraticus practi-Cus, ill . PR1NGLE 16 adeo de tuli1 eX catarrho contracto apud milites metuit, et inueteratam et neglectam tussim pro.initio phthiseos declarauit. Non
Vero adeo mirum, quod veteres, in ista anatomiae infantia, in hunc errorem incurrerint, quum in hominibus ad phthisin procliuibus assiuxum muci ad
nares copiosiorena obseruarent, sub quo pectoriS molestiae leuabantur ; cui rei et recentior Cel BREN DELU eXperientia non mediocriter fauet s) Neque ideo sine re consilium ab ipso iam HIΡΡΟ- CRATE captum esse videtur, in tabescentibus reuellendi stillicidium istud ad nares, Ut praepediret Ursuppuratio vel iam praesens imminueretur. Cur Vero adeo proficuum illud aliquando defluuium sit,eXinde apparet inani lettius, quod saepe ad puris
naturam proXime accedit. Nec contrarium est,
195쪽
quod nonnulaquam mere mucosum quoad aspectunt sit, quum haec duo liquida adeo nonnunquam si1- milia sibimet inuicem sint, ut fere crederes. discri- mela totum in maiori vel minori coctionis gradu tantum consistere. Memorabilis est sALMvi III t)Obleruatio, qui nares vidit, quemadmodum aliis
sanguine stillant, sic pituita tenui cuidam stillare
integrum triduum, per interualla tamen; et ipsius Venerabilis MOR AGN1 uo, in lectissima Veneta muliere, facta, quae sub corporis Conspicua eXtenuatione per complures naenses tale profluuium eXperta fuit. Non solum autem stillicidium eiusmodi con tingere ad nares, sed veros ibidem abscessus gigni, idque nulla febre, minimo dolore, vel solum FERNELII v testimonium docere potest, qui ex ruptis eiusmodi abscessibus pus sincerum per nares affatim profluere perinde atque e purulentis auribus, et quidem nullo valetudinis incommodo, animaduertit. Constat simul, quid de diuturna ista puris
per aurium meatum euacuatione , in praesidium
aegri, difficultate licet auditus coniunctum, adstantium autem ob foetorem et turpitudinem fasti-dIum, contingente, sentiendum sit. Et sane quae supra de Vrinis purulentis eX ore Veterum attulimus , haud leue oberrantis saepe Vage puris documentum praebet. Morbos quidem praecipites
praeter alias euacuationes Vrina purulenta ac vitrea
196쪽
affatini reddita solui HIPPOCRATEs innuit sed et ad ipsos sanos integraque Valetudine utenteS eandem eXtendere licet, quod probe quoque FOEsΙVs x in annotationibus ad hoc Coi effatum monuit, voracitate et otio peccantibus illam quoque adscribens. Ego vero citra istas causas eam etiam agnosco, levibus istis abscessibus in perfecte ad speciem sanis haud raro pullulantibus inniXus. Eandem fluori albo originem tribuo, in quo muci sensim in pus degenerantis ratio haud obscure cognoscitur, et qui morbos non acutos modo sed et chronicos imperfecta crisi solutos frequenter excipit. Affinitatem praeter dicta habitus cachecticus febrisque lente corpus depascens, quae diriori malo accedit, satis
Multum praeterea lucis suppuratio ista ingens
vulnerum maiorum , Ut eX amputatis membris, accendit, quae nonnunquam omnem Vitae conservationis spem, eX febre hectica, quae suscitatur, et virium summa prostratione, abscindit. Non potest tanta puris et tam diu excreti copia ex loci tam parui inflammatione nasci, sed diathesin quandam puri generando commodam et per inflammationem quasi seminio quodam inductam supponit. Hanc igitur potius, quam resorptionem puriS, quae vulgo accusatur, febrem in his accendere existimo Par quoque abscessuum eXtrinsecus natorum est
197쪽
ratio, qui nairum est, quantum nonnunqilam puris Copiam comprehendant, quod apertura facta cognoscitur. In iuuene, dolore lumborum et ad inguennatem que deXtri lateris praegresso , tanta se-ectione facila, puris copia emuXit, ut non solum ad plus quam sex libras aestimaretur, sed totum' lectum inundaret, respectu ne quidem ad eam quantitatem, quae sequentibus diebus emuXit, habito v). Eadem de ortu puris adeo copiosi mirandi occasio 'ORGAGN1o et sese obtulit in Archidiacono quodam, cuius crus sinistrum dolor primum, dein abscessiis Corripuit, eX quo tanta copia prodiit, ut de vita desperarent, redeunte tamen sensima, licet in viro iam decrepito et febricula iam valdopere eXhausto, summi noRGAGNI peritia, pristinae sanitatis Vigore. Circa coXas praecipue eiusmodi collectiones purulentae crebrius obseruatur, haud raro per telam cellulosam fauente fascia, quam VOCant, lata, undique serpentes; Vnde et ipsum potius os corrodi, quam, ut alias fieri solet, foras eleuata cute abscessum emergere videmus. Hinc diuinus cous a) iam ustionem laudauit, ut ne in coXendi
ret et claudicatio fieret. Ideo quoque vesicatoriis tempestiue uti in dolore ischiadico eXperientissimus TRALLEs bo post alios tam serio iniungit.
198쪽
Nec momento suo vacat ad exulcerationem istam attendere, quae a leuioribus saepe causis, contusione, Vulneribu8, puncturiS eXiguis, in quibusdam hominibus nascitur. Quod quum adeo crebro multi in semetipsis eXperiantur, testimoniis firmare amplius superuacaneum, et ne ili. viri MoRGA GNI co quidem, nisi toti, de quo agimus,largumento tantopere accommodatum esset. In se natore nimirum iam aetate prouecto, post leuem contussionem in tibia, quam eXiguum ibidem erysipelas et modica febris consecuta fuerant, tumor emerssit, sine peculiari febre, sine rigoribus vllis, vel doloris caloris pulsationisque sensu, cuius tumoris naturam fluctuans intus materia dein detexit
Et addit senex amabilis ab expertis Chirurgis sibi similes abscessuum eX leui causa eXterna ortorum relatas fuisse historias.
Sed praeter duas istas huc usque recensitas abscessuum species, tertiam Constituo, In qua nimirum pus, aliquo loco in corpore iam coilectum, ad remotiorem quendam nulla antea vitio astifcturn, defertur. Est metastas eos genus ab alia quadam cuiuscunque originis enatum. Nolo illam cum illa primaria confundi, quae acutis morbis crisi perfecta non solutis, superuenit, et Vel externum corpus ad aures,aXillas
199쪽
Xillas vel inguina plerumque, Vel peiori omine internum aliquod viscus occupat. Nam licet nonnunquam crisis ista imperfecta subito fiat, nec prodromis illis inflammationis signis stipata prodeat, O saepissime tamen illa futuri decubitus praenuncia sese adiungunt, Unde prisca ista in decursu morborum scrutando industria, quibuscunque eX morbo resurgentibus aliqua pars doluerit, illis abscessus exspectandos esse e) docuit, tumque praecise de- cubitus istos oriri monuit, si viginti dies febris detinens superet. Transitus Vero puris, de quo loquor, non una silet esse ratio. Mox enim eX uno Viscere in alterum, vel interna quadam parte adeXternam sese transfert, mOX, postquam eXtrinsecus aliquo loco sedem fixit, eX hoc intro redundat. Nec adeo rarum est, pus, quod interne alicubi haesit, per emissaria corporis Vasa euacuari. Natura partium abscessui vicinarum subinde iter puris dirigit. Nempe collecto pure cauum, quo includitur, ampliatur, ea praecipue parte, qua minimum obstaculum illi obvertitur. Hinc plerumque pus superficiem cutis petit, etiamsi longe profundiorem sedem habeat, nec nisi lambendo partes duriores et circa eosdem proserpendo illuc perueniat. Subinde eadem de causa pus Valde profunde et sub aponeurosi delitescens interstitia musculorum, tendinum, Ostium, penetrat, hasque partes diuellit. Ρus largius collectum in inferiorem corporis partem fauente suo pondere desidere solet.
200쪽
Ad pulmones purulenta ista colluuies ex alio
quodam viscere creberrime transuehitur, in cuius
rei causam supra iam inquissiui. LX vicere uteri, cui obstetricis cuiusdam in secundinis extrahendis imperitia ansam dedit, iam seXto die experientissimus 'vZEL f) sputa purulenta idque copiose prodire animaduertit. Alia puerperas praeuiis signis omnibus abscessus in sinistro ileo, eXperta alui emuxum olidissimum et similis materiae per Vterum profluuium sputa purulenta magna copia reiecit ). In alio aegro sputorum causam apostema in peritonaeo natum esse constitit; quod sagacitas 'vZEL11 iam initio ex liberiori respiratione, decubitu supino, et, quum respirare aegrum profundius iuberet, tus sis absentia praevidit, dein vero abdominis intensione, dolore dorsi aliisque notis, et sectione tandem, quae ingentem puris copiam elicuit, apertius cognouit C. Translati eX hepace in pulmones puris eXemplum memorat ili. voGELIVS h), quod inopinato sub metu suffocationis prorupit, morte
pedissequa, post quam pulmones quidem omni
vomica vacui reperti, trachea autem pure'repleta fuit inuenta. ViX vero alius illi similior casus eX- stare potest, quam iste a MVZELIo consignatus de
aegro, f) Medicini sche wid chirurg. IVahrvelan gen, 2 ste Samnit. p. 6. sqq.