장음표시 사용
11쪽
spoctu exorcituum invisibilium et rationstbilium, quos imprimis decebat accipere cognitionem et doctrinarii ejus, ornatum remini saceret, eos insormaret de creatione sua occurretrus: do sua creatoris qualitate), ut videntes creationem rerum postea creatarum et ornatum totius mundi intelligerent cre torem suum non alimn esse atque creatorem reris visibilium, sed osso eum, qui simul cum his existentiam iis dedit, quod ipsi suis oculis viderant, dum creabat verbo suo. Idcirco mim Boatus Moses non usus os illo Dous dixit*ile iis, quae IIInii OIIanium creata sunt, Sed dixit simpliciter: ἡin initio secit Deus coplum et te RIn, quoIliam sola ejus Fol. 2La. voluiit m ea ereat, ni stilm verbo non utebatur. iii ipse non talis strat, ii seni luistiluam verbo suo discere docebat. Doceteris autoni dixit, verbium creat IOIIBm Orom antecessisse. Quum enim adessent, quos creatorem suum natura velatum verbo cognoscere decebat, tum verbum antecessit secundum voluntatem ejus actione verbum sequente. ape autem erat
eruditio naturam rationabilium et invisibilium de eo, qui edicto suo creaturam creavit. Non igitur de iis, quae prima creata sunt, verbo usus est. Neque cessit a dicendo in rebus postromo creatis, quia hic necessario requirebatur verbum), iiiiiiiii esset eruditio discentibus illic vitem nemo erat, quem discor decebat. Et hoc indicat Deus Iob dicons: ἡquunt
sidera creabam, omne angeli mei alia voce notati sunt tria laudarunt. Et cortum est eo id, ii od in creatione si dormia socor Mit, in alii illi quo rebus, qua facta sunt, finivisse,iluum in reation ulliu8 cmusque rei stilpo sacti essent, quod cum verbo croah Riatur at irRe, quae antea non fuerant, ut ii ioci haec omnia ex nillil creabantur, alia vero secundurn
voluntatem Dei e robus cientis nascebantur. Haec socii ut naturas rationabiles et invisibiles accurato informaret, se non modo in rebus quae erant talia, quae ante non fuerant, sedisse, sod otiam se ex iis, quae omnino non omni creare posse quandocunque vellet non egens reliqua re, ex qua eum ea quae sunt crostro decebat, ut etiam eas primum cum rebus
risibilibus creavit. Duas creaturas reliquit alteram visibilem, lictam invitibilem, quas non simul cum rebus primis secit,
12쪽
olt a non- existentia in xistentiam duci et e non- eniens creat et in existentiam ducit, quandocunque vult. Is queos ita secit, animas nostras quoque, quae natura iis cognata sunt, sedit ut volebat. Et quum res visibiles cum iis crearos lucem quoque simul cunx iis creavit, quae ad ornatum rerui
factarum pertinet et ex numero earum rerum est, quas in finin xistentiam duxit. Hisce rebus e robus actis dodit oxist nFol. 23 b. tiam, dum antea IOn Iant, ut plantRS, Semina, animaΙii quadrupedia, reptilia terrae, pisces maris, ave informaroi
Se esse Causam Omnium reIum, eum qui tuae non ornat
creavit. Et in in ami agraria avitis poteritia set tacilitato sutquum fieri non posset, ut alius creaturam crearet, aliuornaret addendo eas res, quae ab initi non erant. Naiomnibus his rebus naturis rationabilibus et invisibilibus sati indicavit do cognition sua ita ut eum cognoscere possint Hoc quoque Beatus Moses, quum narratione sua nos edocet vellet, dixit: In initi sedit Deus coelum et terram quum non haec sola in initio creata esse dicat, sed simul rol quas res indicet, quae quum intra alias essent simul cui iis nascebantur. Et ob hanc rem do iis, qua postea stoiSunt, RITRt, quomodo se Iisi in aullatimque constituta sinici qua statim iiiiii cum coelo terraque nata sint, quae post uEt sensim cle his omnibu retulit, ut etiam in nai ration Rii Osterulit. Haec vero. usto simul cium iis croata sunt silenti solum indicat, quum es interiores ante extetiores esse nopossint neque quae includuntur ante ea quae includunt. Idcirco creationein aeris aquae milium montium ignis qui iterra est non memoravit, seclisa, quum silonii indicarentui omisit, quoniam una cum iis, quae exteriora et continonti illa facta sunt, certo cognoscenda sunt. De iis autem, qua Postea creata siuit, narratione accurata docuit, ut ex relationearum rerum, quae postea natae sunt, accurate intelligamus quae, quum cum silentio secerit, ob hanc causam misisti
quia una cum coelo et terra creata sunt, quum haec in exteriora et continentia universum. Terspicuum igitur est
13쪽
pum misisse, ut naturas rationabiles ut invisibiles singillatim memoraret, quum silentium satis indicet earum creationem, qualis una cum rebus visibilibus silentio cognoscitur.
Quod etiam creatiora hominis a narratione de eo, quem socii mar in utri miliam, nos imprimis edocuit. Composuit
enim eum ex anima invisibili rationabili immortali et corporo visibili mortali. Illi est similitudo cum naturis invisibilibus, M. 22 a. hoc cognatum visibilibus. Nam quum Deus vellet totam creation0m colligere in unum quoddam ita ut quanquam odiversis naturis constituta uno vinculo contineatur, hoc animans creavit, quod natura sua cum tota creatione cognatum est, o hominem fecit, duas naturas non simul creans, sed primum Armans corpus visibile animam autem invisibilem corpore creato inspirans. In vae autem creatione duas natura simul creavit nain partEm e corpore danti sumens, e hac feminam formavit, una cum creatione coiporis etiam animam inspirans. De Adamo igitur, quum Deus duas Ilaturus 1OI simul crearet, spatus Moses in narratione sua
hunc Ordinem observavit, uti limo dicat, quae in initio creata sint, secundo loco ea, quae postea. In Eva autem, quum dita naturae simul existerent, creationem animae non meru0ravit. Solam enim rei visibilis constitutionem exposuit, quum perspectum haberet silentio satis indicari ea, quae simul eum illo laeta sit in eo sunt o continentur in eo tanquam iermino, quem creator ei statuit. In his rebus autem secutus est eundem ordinem, quem duinta creatione observavit; nam ante coelum et terram nihil
creati orat sola natiira divina orat, quae causa erram taci rum est. Et latura divini Reterna est, quae non re quoquam existentiam accepit. Creavit alitem creaturam, quum volebat, et constitititi am non diversis temporibus, sed uno teΠipore, in quo postilitam incepit a coelo terraque creare mundum etiam reqiiievit finita tota creatione secundum facultatem atque scientiam
ejus. Fecit autem ordinem creaturis et constitutioni rerum, quae naturam indueriint, quem inque voluit. Quoniam ergo haec hoc modo creata sanit, incepit narrare de creatione earum rerum, quae e coelo terraque exstiterunt,
14쪽
wnio quae nihil creati erat. Haec autem memoravit, quia interiora sunt ut totam creationem in se continent, quum sciret nihil nati usso anto haoc. Et ut anto a nihil Oroati
fuit, ita quoque extra ea nihil Iuιt fuit. Sed tuum ea, uni creata sunt, partim cum terra et coelo tacta sint, partim Fol. 22b postea oritatui omnium remitti in fine secundum voliuntatem i, at oris acta sint citi, ossarie ea quae simul cum Oeloot terra creata sunt silentio iii dicavit memoratis iis qiuae Oxte.
riora sunt, hoc est coelo et terra, simul cum iis indicans ea, quae in iis erant et iis continebantur, quum interior ante exteriora existere non possent neque quae circumscripta si tante ea, quae includunt in medio continent. Quomodo etiam in constitutione Eva corpus visibile nemoravit, an, mam ex silenti indicavit, quum intra id et inclusa in eue cum eo acta esset De omnibus autem rebus, quae posicoelum et terram exstiterunt, composite narrat, quo ordine creata sint, ita ut in constitutione Adami, quum anima et
corpus non imul existerent primum sormationem corporis. tum creationem animae in iis toria creationis enarrat, quum ei pulcitrui visum sit ordinem in creation Romum Servare. Haec ergo omnia, quae dicta suIit, etsi nullis dicta esse viduntur, credo tamen a poessari dicta esse, quum nobis, qui librili creationi litterpretaturi sumus, pu esse ViSuni
est, ut nihil detraherenius de iis, quae necessarie dici debent. sive ad resutanda ea, quae a quibusdam inopis dicta sunt, sive pertinent ad doctrinam rerum, quae in creatione factae sunt, de quibus Moses scripsit in libro suo. 8uporfluum autem mihi videtur esse historias paganorum in medium afferre, quum hoc nihil prosit doctrina proposita, quum sint in errore vario et intricato, qui nullula habet undamentum, nullani subsistentiam veraan. Id automsolum, quod in eos incurrit et fortuito obviam venit et quod
finxerunt, ausi sunt proferre, quomodo emique erat; et libris ια mo posterioribus tradiderunt, dum in veritate secundum verbum Scripturae' in animo scortationis errarunt et Deum creatorem creationis reliquBrunt μ. Quapropter eqlle ea, quae ab eo acta sunt, quomodo creata sint, cognoscere mosea , lae
15쪽
autem in puncto circini esse, quum forma EOInet Iiae .lu HIIS ui ut Oniis terrae mensurent lucuna). Non in animo est nunc disserero adversu principes lirius Stultitiae, quum Ol. 23 a.
iuultis orbis rosulatio de iis egeat, si qui accurato in eos inquirere vult. tuum nobis io tempus Iton sufficiat ad vituperationem porum. Schema alim, quod cauponam cogitationum eorum decet, de coelo invenerunt. Et ut hi neque laudem neque giritia veras neque unum veritatis undamen-
tuin in animo habent, ita quoque de coelo excogitaveriint, nempe id non stare certo loco, sed semper circumire, quum ei motus perpetuus et circumitio sempitoma sit - qua in voritate decent stultitiain inventomim eorum, qui huc illuc in fictione animi sui circumcursitaut, quum semper quaestione simili his exagitentur, quum usque ad hunc diem veritatem
non assecuti sint. Quum neque secum neque invicem consentiant in doctrina harum rerunt, iis accidit quod obriis accidere solet, quum putRII coelum seIII per Circumire ci qui 1ειusea, itu affecti sunt, putant terram, in qua tant, esse similem ei, qui motitatur et titubat. Si igitur costum si decet stare, non Ovehi tu, lil, tum terminiam, qui ei constitutus est a creatore, qui ob hanc causam coel terracque infixam stationem et fundamentum firmum
posuit, quum exteriora sint et iniseram includant quasi) custodia sufficiens iis, quae in iis inclusa sunt. 80cundum terminum, qui iis a Deo positus est, moveri possunt, dum sunt intra terminum) extra autem terminutii, qui iis positus est, moveri non possunt. Jam vero putare haec esse aeterna neque ab alio existentiam accepisse id, quod fingunt in sum globi esse, signino esset multae stultitiae, quum aeternum neque
corpus neque schema habeat neque compositum sit nequo ter IIIlIiat uni. Orin Ruten globi non accedit ad lianc naturam, sed corpus St, eit otiam composita est et forma ei est et terminata est secundu in legem corporum. Haec ergo omnia cum reliquis, quae iis cognata sunt,
quae cogitant, signa sunt stultitiae eorum, qui in animo
16쪽
mul onmi tempore errant, quuIn non sit stabili metitum errori ἀeorum, quia fieri non potest, ut errori eorum, qui creatorem universi non cognoverunt neqii doctrinam de creation inde l. e. a Deo acceperunt, stabilimentum aliquod inveni vi .
Hi quantumvis gloriantur inventionibus suis, quod ex circumitione coeli et ex hac sphaera nova composuerunt scientiam astronomiae, quas apud eos ud mirationem habet, non possum Pol. 2ab quin iduam do stultitia eorum, quum eos similes esso coimsem iis, qui in somniis Gerrunt), qui quando in lectulis suis recubant, nequo illo tempore sentiunt ubi sint sibi videntur volare et in altum ascendere. Ita quoque illi, qui
ea quae ante pede Sulit, o II inVestigRIi neqiue sua res pulchre gubernar possulit, de globo ut lacuna numiliatur balatus oris eorrum, quum putent errorem suum sibi sitffi ore ad iiiveniendum Omnia quae Xstiterunt, narrante no his otiam do compositione stellarum, a qua inventi astrologiae
initium cupit, quum nihil aliud sit quam quod stulti sunt, nos de his rebus insorinant l). Nam si propter secundum stollarum compositionem, ut oratio eorum dicit, nos suinus incesti et casti, ebrii et jejunantes, justi et injusti ut paucis dicavi, boni et mali, qua tandem re perspicitur nos esse superiores inialibus quum bonum a malo discemere non possiinus neque malum odio persequamur, neque bonum rememus, sed necessitate acti se iduini compositionem stellarum ad bonuinet malum trahamur, ut illi dicunt et narratio eorum docet. Explici caput introductionis primum.
Jam vero decet nos discedere ab inanitate verborum talium et quum institutio Spiritus Sancti in medio proposita sit, animum nostraim inventionibus spiritus mali non ingravabimus Quum autem interpretaturi simus librum creationis, quem B. Moses nobis scripsit non secundum voluntatem cogitationum suarum, sed tanquam aliquid quod a Spiritu . didicit de iis rebus, quae usque ad id tempus hominibus
17쪽
nondum notae erant ante interpretationem capitum ad refutanda ea quae a singulis non pulchro cogitata sunt et ad porsecte docendum argumentu in libri divini, sufficientur in supra scriptis breviter tractasse mihi videor. Accedamus igitur pe Dei ad interpretationem capitiun Opinamur enim ea quae supra diximus, multo usui esse ad Oxplanandas eas res, quae dicentur. Narrat nim B. Moses in hoc creationis libro non solvi creationem harum rerum, quae actae sunt, sed etiam do his omnibus, qua Deus ab Adam incipiens in gubemation sua hominibus sensitu faciebat usque ad adventum B. Jacobi ejusque filiorum in Aegyptum et postquam hoc facto mortem Jacob et Joseph memoravit, totum librum finivit.
B. Ipsius commentarii stamenta varia.
Ad Gen. 2. 5 pertino videtur. Frumentum. Quum amorem nostrum erga Deum prete Mi. 24 a.
facimus, perspicuum est nos ad legus ejus inclinare, dum visibilia vitamus. Attamen voluntatem nostram pravant ostendimus, si leges ejus contoninimus sit ad visibilia et
illecebras corporis nos vortimus. Qitolitam igitur talus nos Deus creavit et quo illati ei cura est, ut ejus lege sequamur ut animani nostram ii cogniti Oileo ligionis emulianitis, at Adam ilicipit, quini ab eo tanquam prini cogniti gelieiis liuinati apte initium ducat et statim postquam creat iis est, Deus leges ei dedit, per quas cognoscere bibi, bat eum,
qui ejus dominus et creator universi est, et ut stenderet tacultatem rationis sua distinctivam ad vituperatio in lacuna ejus et dii ejus adversus Deum. Quod ergo Deus ei jussit', ut eum Paradisum curaret ut cust0diret, sine dubio non dixit tanquam si utile sit ad custodiendum oum; sed quum sufficeret ad indicandam ejus potestatem, legum dedit.
fuconile fruomentum quum tum tuo rutum utque netici GL 24b natum sit, ut vix paucissimi versus restitui possint, omittendum
18쪽
catum et daemo Ilum potestas solvatur, quum abscindantur Omnili, ut brevibus dicam, qua nunc nos contri8tant. Itegnat Iii in super omnia gaiulia et bona cum immortui Itute et declinatione libertatuquo a peccato. an irae Omnia iii Inlaelli Dei, creatoris et domini nostrum nulli in ali iiiiii0itellii ita et constituta erant et creavit creationem quand0
voluit, et collocavit in ea ordinem gubernationis, quem ab aeterno approbatum habuit et adduxit in actionem, ubi ei iterum bonum esse visum est. Quum enim non solum ea, quae creaturus erat, cognita haberet, sed etiam ea, quuo ea Ominibus creatum sos hominibus sive naturis invisibilibus in existentiam venturi erant, necessarie ab initio ei definienti uiparanti tota eorum constitutio in mente praesto erat ei qui creationi talia, qua universum promovent, in fine suci
rus erat, is qui modo ita, ni odo alitur egit. Et postea postremo et iii an omitia oritabat inulta varietate, quuin in artibus multi et speciebus multis socundum verbum B. Pauli Petr fActa , 8 2l pse prophotas muni hominibius locutus sit eouSque ut eo de novo innovari, t. quod gubernati oriemni nostri Christi indicavit. Et adducturus est ad eum finem, qui baeterno ut mulineses dixi et ante sundationes creationis
ei in meante positus erat. Et adduxit ad finem revelaetiolis Diti nostri Christi a coelo. Et sutura erat toti universo correctio et renovatio G novo et inutati pulchra. Testatur B Paulus tum dicens: in christo creatio est nova, vetera trans, ierunt et ecce, totum renovatum ρου turi dicon.' vanitati
enim creatura subjecta ost, non volens sed propter eum, qui subjecit, in spem quia et ipsa natura liborabitur a servitute corniptionis in libertatem gloria filiorum Dui'. Et addit iis
ἡScimus enim quod omnis natura ingemiscit et parturit usque ad li Oc non solum autum illa, sed ut nos ipsi priniitias spiritus habentus et ipsi intra ios gemimiis adoptionem filiorum expectantes redemptionem corporis nostri.
19쪽
luturis sequentia quum manca sint, non verto optantes et expectantes ut liberentur ab his rebus. Hisce ergo omnibus satis demonstravit universa cre lioni esse bona constitutionis suturae, quam Dominus gubernatione in Christo patefawta nos edocuit esse tanquam primciuium a se prodiens ter quam gubernationem- 1 in initio multa cum praestantia secit μή id quod postea erga latam
creationem finiturus erat. Quae quido non in fine Deus decrevit, sed ab asternitate in mont ejus posita erant et
paratu, ut in exigierit1Rui venirent. Demonstrationem ludi damdedit nobis . aulus dicens ' sapientiam autem O luHIIur inter perfectos sapientiam vero non hujus sam, ut ne sigi principum limus saeculi, qui destruuntur, sed loquimur si h lii Butiam hi mysterio, quae abscondita est, quam praede stinavit
Deus ante saecula in gloriam nostram, quam nemo principum hujus, inculi cognovit si nim cognovissent, nunquam dominum gloriae crucifixissent. Sed sicut scriptum est.quod oculus non vidit nec auris audivit nec in cor hominis ascendit, quae praeparavit Deus his qui diligunt illum' et alio loco: '' nautem qui potens est vos confirmare victa evangelium ineum e praedicationum Jesu Christi, secundum revelationem mysterii temporibus aeteritis taciti, quod nunc patefactum est ex scripturas prophetarum secundum praeceptum aeterni Dei ad obeditionem fidei in milibus gelitibus cognito Solosapienti Deo, per Jesulii Christum cui hoIior in saecula saeculorum μ. Duobus enim his tostimoniis dρmonstravit Deum ab initio et Iit Omnes generatinii se itecrevisse ut liae iusseret et hoc ii o occultii et velatum fuisse, in fine auten mani-
Iesitatu in atque indicatum esse. Desunt versius quinque. Et si nolumus, non utimur. Et haec ambo nos omnes FG sa. possidemus, ut faciamus si volumus et si nolumus, non
iaciamus. Eligimus autem, quod nobis placet lucuna).
20쪽
susceptibiles declinationis esse, quoniam multiti id daemonum innumerabilis est, ut etiam in quodam homine hi Omnes infrant, ita ut multitudo incolarum eorum legi rei pellaretur secunditii verbum Evangelistae'. verunt etiam suo arbitri virtutum eligunt, dum ad mala aberrare possunt, Si volunt. Et luges habent, secundum quas sese gerere debent, quibus obseditatis voluntaram suam bonam erga Deum ostendunt; si vero eas transgie diutitur, reprehenditur impletus eorum. Et iis dum mattulit in rebus justis Liudatio a Deo tpraemium liuisaei ruin futui ruin dabitur; attamen judicio tradentur, si ad iii ahia triclinant. Hau autum milia aliqliis e libro divino discor potest
lucida ratione. Nam quod B. Paulus dicit: ' licet nos aut angelus de coelo vobis annuntiaret praeter id quod accepistis anathema siυ aperto indicat os ut n0 ad malum inclinare posse si volunt ut judicium sinitio nostr iis servatum esse, si ad malum inclinant. Neque eniminus noster dixisset: discedit a me in tenebras exteriores quae paratae sunt diabolo ejusque angulis', si non dixisset homines, quin cum daemonibus participes inali sunt, judicium quoque simili
ratione atque illos accepturos esso. Ut enim de bonis hominibus dixit: ' similes sunt angulis et sunt filii Dei, Hilini filii partic pes rpsurrectio iii sint. Non enim dixisset ui gelorum Aimiles esse dustos qui resurgitat si non pri IInia dignius fuisset cursiis vitae eorum secundum voluiitaten eorum et dignus esset labor eorum. Desunt versus quatuor.)0mnia summa cum diligentia faciunt pro salvatione nostra secundum edicta, quae inde h. e. a Deo datusunt, ut etiam . Paulus dicit: '' Omnes spiritus Dei
ministri sunt et mittuntur eorum caussa, qui vitam Posses Suri sunt'. t iii dicat omnibus naturis rationabilibus t iiivisibi