Opuscula medica

71쪽

PRO GRAMMA,

In eo consentiunt docti viri, historiam dogmarum doctrinarum et artium scitu esse iucundam, utiletu, immo maxime necessariam. dix enim docti viri nomen meretur, neGflignitatem tueri potest iure, qui dogmatum fata per tot secula ignorat. Delectat mirifice animum, scire doctrinarum origines et incrementum. Iuuat denique non parum cogni-aionem nostram veri et falsi, intelligere toti vicissitudines dogmatum ab antiquissimis tem-lporibus ad nostra usque. Longe facilius enimis acta comparatione dogmatum apparet, quid recentiorum industria emendatum sit in theo- .ria artis cuiusdam, et non raro patet quoque, ineredibilem fere in modum recentiores Consentire cum veterum doctrina, aut vestigia saltim antiquitatis subinde reperiri posse doctri

72쪽

6 nae cuiusdam, quae alias plurium consensu

noua videtur.

Inde faesium est, ut nonnulli egregiis speei.

in inibus ostenderent non sine admiratione multorum, non pauca recehtiorum dogmata ad amussim conuenire cum veterum placitis. Ut ex multis unum saltim adducam, sussiciat nona inas. b. HEBENS TRE ITIVII, cuius doctissima παλαιολογιαc therapiae specimina legis e poenitebit neminem Quod mirum quidem videtur, contingit tamen aliquando, Obseruare, recentiores atque vetereS .circa res abstrusas consentire ubi neutiquam expectasset quisquam consensum. sllud et mihi iam olim contigisse, libenter nunc fateor. Quum enim in studio historiae dogmatum Physiologiae o cupatus essem, accidit, ut animaduerterem mirum consensum eius doctrinae, quae veterum erat de calido innato, cum recenti Orum theoria irritabilitatis. Quantum a terra distat coelum, tantum primo intuitu calidum inuatum veterum a recentiorum irritabilitate differt. Sed accuratius perspecta theoria calidi illius in. nati et irritabilitatis, vel ultro patet, rem unam eandemque veteres ac recentiores intellexisse. ad diuersis solummodo vocabulis mentem suam aperuisse circa abstrusum illud vitae principium. cuius beneficio vivimus. et quod sensest atque origo functionum Oeconomiae ani

malis.

73쪽

imalis. Nolo in praesenti uniuersam doctri nam calidi in noti veterum hic iterum exponere, quae centies iam iam ab aliis repetita suit. Sparsim HIPPOCRATEs doginata sua de

calido innato nobiscum Communicauit, et

optime quidem in libro Opp.

ed. LINDENII T. I. p. 289 se l. et passim L. I. Διαιτης ib. p. i 9 seq. Post hunc

vero GALE Nus variis locis, maxime in libris de usu partium, de temperamentis et de

Hippo CRATIS ac PLATONI s decretis. Non minus etiam ARISTOTELEs, potissimum de partibus animalium agens, et aliis locis, huius doctrinae praecipua momenta eX- posuit, quam et PLATO in TIΜAEo communicauit, t f cile pateat. antiquissimam esse illam, vi vix definire audeam, quis primus eius fuerit auctor et inuenior. Per aliquot secul deinde in scholis medicorum viguit, nec a C ARTE fio euersa eiusque asseclis, quamquam is sere singula veterum dogmata penitus euerteret, sibique soli saperet. Turba eorum, qui reliquerunt nobis prolixa lilia et inepta

saepe commentaria in veteres, toties mox seorsim, mox in operibus systematice scriptis doctrinam de calido innato iterum pertractauit, vi specimen historico- litterarium de libellis illis hic appositum, non iniucundum fore nonnullis sperare possim, quamquam fatear, fortassis plures superesse, qui nunquam innotUe-E runt

74쪽

runt mihi. Eorum itaque, quae certe scio pro. sare, catalogum apponam, et iis, quae in mea bibliotheca reperiuntur, asteriscum prae- fgam. Sunt vero ex ordine temporis, qui

seorsim de calido innato scripserunt, sequentes: 1566. Argenterius, Io. de calido innato. Flor. 1566. 4. Et in Opp. Hanori 16 Io. f. ')Is73. Poporella, Seb. Libri III de calido. perus. 4. Exst. in El. Opp. Macer tae is8a f. ')138o. d'Oyisyi, Thom. de calido innato. Baiit. q. 138i. Schegh, Iar. Liber de calido et humido. Arg. 8. Et in Tr. phys. ac med. Frcf. I385. Ia.')1383. Schroeter, Io. Fr. de natura et orig. calidi innati, theses. Ien. dis f. pl. 2.1386. Salvianus, Salit'. de calore naturali, aequistitio et febrili L. II. Romae 8.

Est in bibl. Gottingens).1393. Varus , Aut. diis de innato calido.

resp. Io. Kesser. Ienae.16o6. Hors, Greg. exerc. de C. H. a. de principiis ex quibus partes C. H. cor situuntur et conseruantur, utpote de

75쪽

- 6716o8. Libartius, Andi . dissi repetit. lection anat. de spirit. humor. calido innato et lac. hominis. r. Mira. Libauius. sen 16is. Merindolus, Aut. de calido innato et de humido primigenio. Lugd. 8.Douelas habet edit. Lond. I 6 s. 8.16a4. Recther, Dan. diff. de calido innator. O p. Pruser. Regi Om. pl. 2b. 1626. Cuimus, Pompei. de calido innato Lib. Ill. Venet. q. Controuersiam habuit cum Iul. Caes. Lagalia et Caes. Cremontuo. Contra' Caimum recentiori aetate libellum edi dit Caspar H Umanu. Camus alias Galeni assecla. 1626. H inania, Calp. di sis de calido in nato r. D. Georg Pouisin. 4. )1627. Moebius, Iat. disquisitio calidi innati

et influentis. Marp- q. iI627. Bronzer, Io. Henr. de calido innato et principatu iecoris. Patav. q. 1627. Iacchaeus, Gilb. di sis de calido innator. Herm. Conring. L. B. q.

Recusa deinde cum tauringit libro

eiusdem argumenti.

76쪽

163a. Freitag, ID. disp. calidi in nati essen.

tiana explicans. Gioning. 16 32. 8.1634. Crem0nbius, Caes. de calido innato et semine. L. B. I a. ')16 o. Sebia 0. AP diis. de calido innato. Arg. pl. 4.i641. Lanthiscis, Frid. dis de calido innato in genere r. Tue h. Ohro. Lips.164 H mouit, Cesp. exercit. iuueniles contra Ρ. Caimum, de calido innato,

164 . Conring Hem. de calido innato signe vitali, liber unus. Heimst. q. )1631. Polluer, Coi p. diis. de calido innato,

r. Flor. Geolmanu. Ien. 16si. Moebius, G0 fr. de calido innato,

seu spirituum vitalium et partium organicarum naturali constitutione et similiarium aedissimilarium communivii late. r. Fr. HUmann. Ien.

77쪽

i637. Ammau, PauI de caloris iaatiui natura. Lips. q. 166o. Urthmater, Geo. C p. diis de calido innato r. D. Harlinu. Uitena b. 1663. Machim, D. Chr. diss de calido innato. Argent.. 31663. P0 Oer p. diis. de calido innato

vero viventi UiIJ, Cum primis animal.

perfectiorum. r. Ioach. Geo. Elfueriten. pl- 9 1663. Deu lag, Aut. dii quis anti- sylviana, de calido innato, et aucto in corde sanguinis calore. Groning I 2.1666. Sperling, I0. tr. de calido innato, pro Dau. Seuerto , corura Io. Freitag.

nato r. D. Lerusi neglir. I 674. Maius, Henr. diis. de calido innato et litimido radicali r. ID. Gerh. Mir-ther. Marp.

78쪽

nato r. Henr. Io. Frideritis. Ieii.

3678. Tach, Ludio. Chris. diss de calido

innato r. Kalchbrenner. Giess. 1681. Pauli, Mich. diss de calido innato sspiritu corporis vitali. Basil. )Iroo. Schellhammer, Gunther. taph. diis de temperam. et calido innato. r. Christ. VD. Sthrether. Ril. pl. I l. 3738. Mulier, Gerh. Anis. di T de ealido

innato veterum, cogitationes nouae.

r. Cusi. Gruninger. Giess. ')Ρraeter libellos recensitos do strina de calido innato inserta legitur in variorum operibus, equibus, cum omnes non possim allegare, sequentes nominasse lassiciat. D. Molan, in Ei Opp. commentat. ad Fernet de spiritu et calido Paris. 16io. f. Laz. Ririer. in Institui. med. Hag. Com. 16 T. 8. p. 3. seq.Dan. Sennert, in Inst. med Uit. 1644. q. Lib. I. Cap. V. p. 32. seq. Idem: de chymicor. cum Arist. et Galen. consensu. Uit. 16I9. 8. Aemil. Pariso. in P. I. nobil. exercitat. de subtilit. Venet. I623, I 63 . f

79쪽

Henr. Regii, medicin. et prax. reg. ed. teri.

AN T. VAN DER LINDEN, exercitat. Hippocrat. de circuitu sanguinis L. B. 16 9. se l. et T M. BARΥHOLINI libello de luce hominum ac brutorum. Hala. I 669. 8. Omnium optime doctissimus ille aeui sui FRAN ciscvs VALLE Rio I A in Loc. med commvn. Lugd. i6o . 8. ') L. I. Cap. XV epitomen universae huius doctrinae veterum dedit, horumque praecipua loca, quae huc pertinent, collegit atque concinne satis disposuit, immo brevem conspectum exhibuit, posterisque otium secit. Breuiter denique in opere immortali physi logico UALLE Rus noster, T. II. p. 286. aliqua momenta tradidit, et pro more suo, diiudicauit doctissime. Mitto nunc vestigia irritabilitatis in vete. Tilm monimentis, quae Cl. VAN DEN Bos

80쪽

alibi Q inueni se credidit, et sola ira mane contemplar calidi innati doctrinam breuiter atque strictim. Solus, quantum ego quidem scio, Cl. LAMB. BIRRE. R h) annotauit, ἐνοραον HI Ρ Ρ Ο CR AT I s , calidum innatum GALENI, Archeum HELMONTII, animam sensitivam flammulam vitalem. spirituum doctrinam, o flendere, obscuram saltim veteres habuisse irritabilitatis ideam sed non placuit viro doctissimo, hanc sententiam suam argumentis illustrare et corroborare, ut eiuS veritas inde satis elucescat Itaque mecum decreui, nunc argumenta illa exponere, quae nisi omnia me festunt, sententiam illam, si non prorsus demonstrant saltim admodum probabilem reddunt, per calidum innatum eandem vim intellexisse veteres vitalem, quam posterior aetas irritabilitatem appellare consuevit, ideoque non absque ratione a me affirmatum fuisse, uestigia irritabilitatis in veterum monimentis reperiri. Quod ut summatim fiat e re mea esse credidi, hic praecipua dogmata irritabilitatis seorsim exponere, atque cum illis comparare dogmata de calido innato veterum

Sit itaque

a) Disi . de vivis humani corporis solidis L. B. I 37. g. IX. ex veterum Poetarum scriptis potissimum collegit varia. b In diss de natura humana, quae medicorum est. L. B. 17ST. g. 3O.