Opuscula medica

81쪽

73THESIS L

Cbr tu foetu primu omnium Partium amaret, statim pulsat, priuilini et ixit, ultimo m0rituri. Hanc sententiam tot experimentis et obse vationibus corroborauit H A r L E R v s noster

atque muniuit in opere Phys in OE . min.: in libro de pullo tu orto incubato. aliisqtae circa irritabilitatem editis scriptis, vi inter dogmata physio igica nunc quidem princeps sit, atque unum ex illis, de quibus nullum superest du-

bium veritatis, quorum pauca sunt omnino. Quamprimum apparent futuri animalis rudi a menta, seu ut ait HALLE Rus, Vir sumimus, ex ua hi inuisibili transit animal nouum in Baltum visibilem, cor animaduertimus oculi ar-imato c), illudque pulsat perpetuo. IS motus cordis per omnem vitam perennis est, et mor-ltein adesse tum demum adfirmare possumus,

is cordis irritabilitate prorsus destructa d) at nullo stiriaulo iterum ad motum illud cieri

potest. Eam sententiam, cor omnium partium moueri primum et vltimum desinere,e antiquissimam esse, luculenter satis patet cxl GAL Ni libro de Hippoc RAT is et PLATONI s decretis, et quidem ex eius L. III.

Cap. VIII. hanc exscripsimus. Universa G AE 3 LENI

82쪽

LEN1 schola inter axiomata physol ca hane sententiam inprimis recensuit, et vltimus fere eorum qui alias ne hilum quidem a GALE Nodissentirent, fuit C As PAR HΟFΜANNUS, eruditissimus omnino vir. et seculi sui ornamentum eximium. Is vero in supra ullegata dissertatione expressis verbis ait thes. XVI. corpulsat et thes XXIV. cor primum Nirseus,

ultimum moriens. Mirum est omnino veteres rem eamque

eognouisse quamquam oculo armato non potuerint obseruare illud phaenomenon), quam nuperi tot auxiliis adiuti, micros copiorum ope, extra omnem dubitationis aleam posuerunt.

Cordis primi motus caussa est vis seminis p terni, et cor foetus per simulum seminis ad

motum primo cietur. Hanc sententiam immortalis HALLE Rus in Phys T. UllI. P. I. p Isa. his verbis exposuit: ex eo, quas somno, antimastulam vid se tur excitari, a partibus subtilioribus, adoratis, se et ad irritan in aptis iis, seminis mafctili 'Famdem doctrinam ex AR Isaeo TELE suo doctissimus C Asp. HopΜANNus in libro

quem pauci hodie legere solent) de calido innato, Cap. II. p. 2o. iisdem fere verbis tradidit, quae

83쪽

quae hic apposuisse non poenitebit me. Sicciutem scripsit: recepto, vel tu otio, vel in ἡ, utero, semius mascula, firmari incipit foetus primumque omnium cor . deinde reliquae partes. Et quia cor statim pulpat, verisimile est, omne semen Drascuismi, vel optimam eius A partem in constitutionem eius ab mi quid ,, enim est illud , qu0d causatur perpetuum cor-

.sedis motum, si non es illa subiantia spirituosa

seminis γ 'Calidum illud innatum itaque statuisse vete res philosophos et medicos, es se praecipuam

4 caussam formationis laetus, eius incrementi, nutritionis vitae Conseruationis, et eius de structionem esse mortis ipsius caussam, ex multis veterum locis . mox allegandis, patebit.

Irritabilitas cordis es sola et vera cordis

motus carissa. Demonstratio huius propositionis optime habetur in opere Physiologico T. I. p. 46 . Ibidem vir summus respondit quoque ad veterum doctrinam calidi innati p. 4 3, illudque: negat variis argumentis. Et Omnino erroneat non pauca in veterum do strina de calido in-: nato passim occurrunt, quae admitti nequeunt,

ad quae pertinet illud: cor esse magis calidum

caeteris

84쪽

caeteris omnibus aliis partibus. Contrarium enim docuit BACK de corde, ed. mea Rote- rod. I 66I. I a. p. I T. BOR ELI de motu animal. L. II. Cap. 8. pro p 96. ed. ait. L. B. 1683. P. II. p. 136. HALLE Rus experimento in fele capto, Phys T. l I. p. 29I et ROBERTWHYΤΤ, in monedula unico gradu calorem cordis maiorem inuenit calore caeterarum par

Sed generatim tamen calidum innatum veteres dixerunt caussam motus cordis, non secus ac nuperi hoc phenomenon irritabilitati tri-huere consueuerunt, ut pateat, magnam esse omnino cognationem utriusque principii vitae. Scilicet a calido innato illo prisDum in foetu cor moueri et si propter calidi illius desedium cor desineret palpitare, mortem tunc adesse dicebant veteres, nuperi eundem effectum irritabilitati tribuunt.

THESIS IV.

Cor in eius interna Dperscie magis irritabile, et ab interna irritatione maxime irritabile.

HOC axioma per experimenta flabilivit eximius HALLE Rus physiol. T. I. p. 468. Veteres principium illud vitae, quod calidum

85쪽

rmarunt Ore Omnes, et quod mirum videtur,a hae vel illa eius parte interna sedem ha- ere crediderunt, A Ris ΤΟΤ LEs scilicet inextro cordis ventriculo vid. de pari. animal. . Ill. Cap. IV,) GALE Nus vero in sinistr6; em auctor libri de corde, ed. L I N D E N. Opp. Hi ΡΡ. T. l. p. 29i et HERMANNvs CoN I NG in septo cordis, Cap. X lv. Concedit pse perii l. HALLE Rus Physiol. T. II. p 286. eteres in cor ipsum, calorem posuisse. Nec stoc quidem miror. Etenim fatetur Perili. IALLE Rus cor irritabilitate alias Omnes par- es corporis superare, et in syncope a frictione abdominis, 'quae iterum sanguinem, pellit ad 2Or, reuocari cordis motum, et cum illo ca- Orem totius Corporis. Negat equidem Perili. HALLERs motum cordis deberi calido in-

Mato, attamen concedit. Calorem esse praeci

tuum ex stimulis, quibus debetur alias cordis

motus e). Est omnino memorabilis apud AREΥAEVMide curat. actat. L. II. Cap. VII. locus ille: cor, , arteriae talar8m impertit ' edit. BOER H. et 'TRILLE RI p. IO8. Hoc quidem phaenomenon nunc recentiores cordis irritabilitati tria buunt, qua nimirum aucta augetur calor, et imminuta imminuitur, Iicet hoc non eueniat in progressione quadam geometrica, ut tomniarunt ἡ Pllysiolog. T. I. p. 467

86쪽

niarunt Iairomathematicorum nuper non pauci CARΥΕsius illo in libro de homine sFres. ad Moen. 169 a. q.) p. T. Art. V sta ait: in poris latere cordis ignem, illumque inseruire dilatando, calefaciendo, et attenuando sanguini,

qui ex vena caua veniret in dextrum ventriculum. Alibi vero, scilicet in libro ae format. foetus P. I l. p I6 I. ib. p. IT4 et p. l86 exstant loca memorabilia, de calidi illius emeacia in opere abstruso generationis. Ibi enim ait. diastoles motus iam a primo initio vi caloris productus, siue actione ignis ; item: cor, quia dum vivit. pulsare non desinit, videtur eiussi bras ad hunc motum tam faciles reddi debere, ut postquam mortuum est et frigidum posset ab externa vi facile reuocari. Quamquam in hypothesi illa Cartesiana multa sint, quae nostro aeuo melius edocti scimus, ultima tamen paulo ante allegata sententia docet, CARΥEs IV Μ inter caetera dogmata de calidi in nati, indole, illud numerasse, hanc vi in languentem, a stimulo quodam externo denuo posse resuscitari. In poris cordis delitescere ait C Astae ESIVs, principium illud igneum nunc quidem probabili argumento statuimus omnes, in glutine animali, fibram animalem ex parte constituente, haerere principium illud,

quod vocamus irritabilitatis.

87쪽

Cor animalium iuniorum magis irritabile, es in dies magis a primo conceptionis momento decrescit irritabilitas. Haee thesis in Physiol. T. I. p 469 per obseruationes et experimenta Antistitis nostri confirmata legitur. Vivacissimam cordis pulsatio-atem esse praecipuam caussam frequentiae pulsuum animalium iuniorum, nunc nemo tam lacile in dubium vocabit. Decrescit in animalibus in dies magis a conceptionis momento iud ultimum senium haec irritabilitas cordis rei cum ea pulsuum simul frequentia, ut omnino maxime debilis illa in senio irritabilitas, sit praecipua moriendi necessitas. Cum hac sen tentia maxime conuenire sententiam illam credo, quam legimus in Opp. H1pp. libro de nat. humau. T. l. ed. LIND. p. 278. homo

primis diebus calidi inius sui respectu, ultimis rigidissimus. Necesse est enim augescens et ad

vim procedens corpus calidum esse. Vbi autem cinceperit marcescere corpus, delabens in otium frigidissimum euadet. Et iuxta hanc rat Aem, quanto amplius primis diebus homo augescit. tanto calidior existit, et quanto plus ultimis die .i bus marcescit, tanto frigidiorem esse, necesse est. Huc etiam pertinere mihi videtur Apho-arismus XIV. Hire. L. I. qui crescunt pluri-

88쪽

se mum habent innatum calorem - senibus au- imodicus eis calor

THESIS UI.

cor eiust una adhuc irritabile ρs et palpitat.

Quae hanc thesin corroborant, exposita leguntur Phy sol. T. I. p. 4TO. TI. 72. et omnium consensu verillima habetur. interim vero negveteres latuis e veritatem illam . exinde intelligere licet, cum exstet apud GALEN.VM deus a partium C. H. Libro I l. Cap. VIII. locus memorabilis: nos posse cordis motum obser-nvare, iam liam euulfini ex animali ac pulsansn ut inspicientes. Nihil luculentius testatur cordis exsecti motum, quam locus allegatus.

THESIS VII.

Abn omnes fibrae 3 iusculares aeque irritob ,, les, sed omnium maxime irritabile cor, de- ,, inde testria intenvia , et tandem ventriculus,, eae ordine prae caeteris partibus maiori gaudent irrita ilitate. 'Non aliter statuunt veteres de calido suo innato. Scilicet recens auctor et sero ultimiis eorum, qui de calido scripsere innato S PER LINGIVs l. C. p. 9 prolixiori sermone es veterum monimentis demonstratum dedit, calidum

89쪽

lidum innatum diuerss partibus diuerso modo inesse, et paulo post ait ille, in corde viget

maxime, in ventriculo manus. Videntur ita. que veteres laud obscuram habuisse notionem principii illius vitalis, quod nostra demum i aetate melius innotuit nobis. idem enim vitae principium nonisin omnibus partibus seque efficax reperiri, est communis sententia vete rum omnium, Ut pateat satis ex horum mo-inimentis, cor esse primariam sedem calidi in mali, non secus ac nuperi omnes statuunt, cor prae reliquis partibus irritabilibus maxima gaudere irritabilitate, et ventriculi irritabilitatem multo minorem esse. Sed ad alia progredior.

THESIS VIII.

Cor est vera caiisa motus humorum in foetii 'Physiol. T. VIll. P. l. p. 283. Celeritas incrementi foetlis primis a con- ,,ceptione diebus es maxima ' ib. p. 293. cordis pulsu arteriae elongantur.'' ib. p. 287. Incrementum decrescit, quia cor in dies m ,,nus irritabile '' ib. P. ll. p. 28. Inde se nis tandem incremensi.'' ib. p. 33. Aliquot veritates doctrinae irritabilitatis Hil, LERIANAE simul propono, cum ha-F beant

90쪽

beant proxi iam inter se et aristam cognatio.

nem. Docent nimirum, foetus euolutionem,

incrementum eiusque denique limites ab ea pendere caussa unice , et ab ea potius vi vitali,

quam ab aliis viribus sic dictis physicis commode satis explicari posse. Non anima co pus proprium struit, eius lup essicit incrementum, propter innatas quasdam ideas, sicut SmAML1vs credidit. Licet maxime obscura fuerit veterum notio vitae illius medicorum, non sine admiratione tamen annotatum legitur calido suo innato, ut quidem vocabant, omnes tribuisse effectus, quos melius docuit sagacissimus HALLE Rus ab irritabilitate pro- svenire. Legitur apud HOLSTIVM, supra lallegatum, p. aa de calido .innator generationem hominis promouet. corporis nutritionem, et incrementum procurat. Eandem sententiam fouet ANDREAL l. c. in dis L Thesi 1 Is

calidum innatum esse caussam nutritonis, humorum assimilationis et denique secretionis ac excretionis. Iatro mathematicorum gens superba nimium tribuit suo tempore viribus coidis et arteriarum elasticis in humoribus elaborandis persciendisque, cum ignoraret, motum illum non a. sola elasticitate illarum partium

prouenire, sed cor esse simul irritabile, atque eam ob causiam vasorum systeiria veram sistere perpetui mobilis ideam.