장음표시 사용
231쪽
quae in capite sunt, feriunt, et Compri munt. Observantur porro istiusmodi scintillar, haud secundo omine, ab iis quibus febre laborantibus phrenitis aut ferox delirium imminent tum quoque ab iis quibus graviora capiti mala, paralysiS, πυροplexia epit via, instant. An ipsis fibris ner-Vosi retinc, motum sponte concipientibus, perceptio lucis, ubi nulla lux est, recte tribuitur tet 64. Visus distinctus, sed falsus, rerum visibilium nimirum quae non sunt, quod
genu vitii, Utcunque mirum et eXplanatu dissicile videatur, non valde rarum est), laeso cerebro, insaniae, delirio, non oculo ullo modo laboranti, imputari debet. 263. Frequens visus vitium est oculorum distortio, quae srabi mus apud medicos
vocatur. Strabo est, qui Xe oculorum praeter solitum obliquo haber. neque ad
idem punctum direetos hinc visus imper sectus, incertus, aliquando duplex, ideo a que
232쪽
que confusus, et saepe ingens deformitas. Malum plerumque congenitum, haud raro conatibus, quos infans nondum conscius sui vitii, facit ad visum jucundiorem et accuratiorem reddendum, corrigitur. Idem, imitatione quae omne homines, imprimis infantes, etiam inscios, multum regit,
facillime discitur haud ita facile dedisci
266. Causam tanti vitii musculis oculo rum saepissime inesse verisimile est, qui male
conformati, vel paralysi, rigiditate, contractione, corrupti, oculo ordinate et aequaliter regere nequeant. 267 Inducitur nonnunquam hoc vitium, epilapsa, in qua Vehementissimae omnium musculorum, et oculorum imprimis, convulsiones fiunt unde fortasse eorum distortiones, et lacerationes, aut alia mala immedicabilia. 268. Morbos quosdam capitis, hydro-Pem
233쪽
pem praesertim, nonnunquam comitatur.
magna vi capiti illata aliquando inducta
est oculorum distortio aliquando, sed rarissime, sine nota causa subito accedit. 269. Est vel alterius vel utriusque oculi: quorum distortio, major, minor, Uaqua versum esse potest.27o. Sunt qui sibi persuaserunt malum nonnunquam oriri a vitio retinarwn veluti solita earum puncta, centra scilicet, et similiter quod ad centra posita, non con sentiunt contorsio enim ibi erit, ne visus duplex fiat. Haec quoque videtur esse ratio quod eadem horrendum in modum U-geatur, cum strabo rem prope oculum ad mOVet, ut contempletur. Vel si centrum alterius aut utriusque retinae parum vel nihil sentiret, ut videret homo, necesse foret ut oculos contorqueret: sic verbi gratia, si nervus opticus non oblique oculum adiisset, sed centrum retinae occupasset, OmneS
234쪽
vel strabones fuissemus, vel duplicem habuissemus vllam. 271. Sensum quendam molestissimum, quem Vertiginem vocamus, medicis placuit ad visum referre, quamvi revera ad tactum, vel potius ad conscientiam, aeque Per' tineat; neque enim in tenebris, neque clausis palpebris, malum fugatur. 272. Vertigo vocatur malum, siquando nosmet ipsos et res vicinas, quamVi reVera immota S, titubare, circumferri, tremere, Vel ullo modo moveri, videre aut sentire credimus. Si gra*ior est vertigo, neque ide- e Potest aeger, prae caligine velut oculis obducta, neque firmiter incedere aut stare, quippe cui vires quae artu regunt, deficiant vertiginem nausea solet comitari, alteraque alteram inducere. 273. Ultorum et gravium quorundam morborUm comes, et signum, et praenunci R
235쪽
se in Tinguinis profluvii e naribus vel aliis
partibus, mensium suppressorum, magna corporis plenitudiniS, febrium, tum quas debilitas, tum qua auctu caput VersUS sanguinis impetus, comitatur. Vi quoque capiti illata, raro quae ipsis oculis infertur vis, nisi quatenu totum caput assiciat, Vertiginem inducit. Ingens et subita sanguinis aliorumque humorum jactura, debilitas, Incope, Varii morbi intestinorum, ventriculi imprimis, venena multa in corpuSadmissa, narcotica Prsesertim, PiUm, et similia, et vinum, et omni potu meracior, vertiginem inducere solent hinc ebrietatis omnigenae signum Varii quoque motus inassuetis hominibus vertiginem creant veluti rotatio capitis vel universi corporis, jactatio maritima, praesertim si navi parva, et mare turgidum fuerint, et similia. In his et similibus exemplis, insoliti et inordinati motus sanguinis Xcitantur, et cum partibus nervosis quae in capite sunt communicantur; vel hae per consensum cum alii partihus male af -
236쪽
Lectae, sensum confusum, quasi rotationis, dant. 274. Quin et ex animo, certa rationeas ecto, veluti conspectu rotationis rapidae, vel praerupti aquarum lapsus, vel praecipitii horrendi, vel etiam sine ullo visu a cogitatione intensa et veloce, vertigo aliquando
27s. Aliorum morborum plerumque comes et signum, nonnunquam tamen princeps vel solus vertigo morbus, per inte valla rediens, paulatim ingravescens, functiones animi pariter atque corpori impedit et labefacit neque firmissimum et vividissimum S Otii ingenium tanto malo potuit resistere.
237쪽
De semibus qui dicuntur interni, memoria, im*inatione judicio eorumque varietatibus et vitiis. 276 Raeter jam descriptos sensus, seu facultates, homo et alios possidet; qui ideo interni vocantur, quod sine impulsa vel ope externa suis fungantur
muneribus; et organa quae iis maxime inserviunt, interna, abdita, externis rebus inaccessa, propriis Viribus agant. 277. Perceptio re externa Xcitata sua natura fuga et peritura, brevi desinit: quod si eadem res organo denuo admota fuerit, non modo Perceptionem renoVat,
238쪽
sed homo simul pristini quem habuit sensus reminiscitur; novit, scilicet, se eundem antea habuisse. 278. Haec prima et simplicissima memoriae species primae aetati contingit, quippe quam infans semestris ostendat, dum parente aut nutricem agnoscit, ignotos homines declinat. Haec facultas recordatio vocatur, distinctionis causa, et principium et fundamentum perfectioris memoriae videtur esse. 279. Quin et nihil omnino ad organa sensuum externorum admoto, nullaque ju- ante externa causa, et internis saepe causis parum perspectis, sensus diu ante percepti, obliti, sopiti homini invito nec opinantirenovantur, reviviscunt. Hujusmodi recordatio invita propius adhuc ad perfectam memoriam accedit. 28o. Vera et optima memoria dicitur facultas illa, qua varias cogitatione P
239쪽
teritas, veluti sensuS, PerceptioneS, &c eodem quo fuerant recepta ordine, ad arbitrium nostrum revocamVS detinem US, On- templamur, dimittimuS. 28Ι. Haec prima aetate, nulla est paulatim accedit atque augetur. Puerili aetate,
promptissima , validissima, tenacissima fit; juvenili et virili, viget senili nonnihil fatiscere solet summa senectute dilabitur, et
tandem aboletur; et fere hac ratione, Ut novas res dimittat facile, Veterum, UaS florente aetate recondiderat, adhuc tenacissima ingravescentibu vero anniS, Omnes res novae pariter atque antiquae, e mem
ria penitu delentur. 282. Aliis hominibus promptior et tenacior, aliis debilior datur cultu et usu
modo hi non nimii fuerint incredibiliter
augetur. Variis hominibus iisdemque varii temporibus, plus minus vivida aut Prompta est: ita ut vel lente admodum vel incredibili fere velocitate suo fungatur ossicio.
240쪽
ossicio. Multum hic pendet a secunda aut adversa, qua homo utitur, valetudine astatu animi, vel gravi affectu commoti, vel placida quiete fruentis, et ad suas cogitationes accurate attendentis. Tum quoque corporis ratio habenda est, magis minusve sentientis aut mobilis; sanguinis motus quoque multum hic facit, incitatior, aut languescens : veluti ab exercitatione febre, dolore, torpore, sopore, c. Pueris, junioribus, et praeter solitum vividis, rapidior solet esse memoriari et haec inter alias causas est, cur hi judicio minus firmo aut certo polleant. et 83. Viget inter somnum, saltem leviorem, memoria; sed Parum accurata, neque voluntati paret, neque re suo Ordine, ut sano et vigilanti homini solet, profert.
284. Plerasque re novas, saepe repetitas, jucundaS, ingratas, vel quae mentem ullo modo magis solito assiciant, memoria potissimum